Με λογισμικά ΑΙ οι κυβερνήσεις μπορούν να πείσουν για την ατζέντα τους πολύ πιο εύκολα, φτηνότερα και μαζικότερα απ’ ό,τι στο παρελθόν
Τη στιγμή που τα ψηφιακά σύνορα ολοένα επεκτείνονται, η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence – AI) υπόσχεται πρωτοφανείς εξελίξεις που θα μπορούσαν να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο ζωής και αλληλεπίδρασης των ανθρώπων. Η εκρηκτική άνοδος της τεχνολογίας έχει επιφέρει τεράστια άλματα σε τομείς όπως η ιατρική, ωστόσο θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για άλλους, όπως η πολιτική.
Αυτό γιατί ενώ στις θετικές επιστήμες η χρήση εφαρμογών AI επιταχύνει την πρόοδο, στην πολιτική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως όπλο για την υπονόμευση των δημοκρατικών αξιών.
Μικρά εργαλεία, μεγάλα ψέματα
Τα λεγόμενα «deepfakes» (φωτογραφίες ή βίντεο που έχουν υποστεί ψηφιακή επεξεργασία) το τελευταίο διάστημα έχουν ανοίξει νέο μέτωπο παραπληροφόρησης γύρω από τις συγκρούσεις Ισραήλ – Χαμάς και Ρωσίας – Ουκρανίας. Επιπλέον η Κίνα κατηγορήθηκε προσφάτως από τις αρχές της Ταϊβάν ότι χρησιμοποίησε τεχνολογίες AI με σκοπό να επηρεάσει την πολιτική του νησιού παρουσιάζοντας ψεύτικη δημοσκόπηση η οποία έδειχνε για πρώτη φορά τον φιλικό προς το Πεκίνο υποψήφιο να βρίσκεται σε καλό δρόμο για να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές που έλαβαν χώρα στις 13 Ιανουαρίου.
Τα σπουδαία τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής φαίνεται να μετατρέπονται σταδιακά στο Αγιο Δισκοπότηρο της προπαγάνδας, καθώς πλέον η εκμετάλλευση της AI –χάρη στη νέα δυναμική αγορά ισχυρών εργαλείων όπως το ChatGPT της OpenAI και άλλων εφαρμογών κειμένου, ήχου και βίντεο– είναι φτηνότερη και ευκολότερη από ποτέ. Ταυτόχρονα, το επεξεργασμένο από υπολογιστή υλικό γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εντοπιστεί. Η ραγδαία βελτίωση της AI κατέχει μείζονα θέση στην ατζέντα πολλών κυβερνήσεων, τη στιγμή μάλιστα που μέσα στο 2024 θα διενεργηθούν εκλογές σε πάνω από 50 χώρες του κόσμου.
Ευρωπαϊκή νομοθέτηση
Στην Ελλάδα συγκλήθηκε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την παρουσίαση της μελέτης «Generative AI Greece 2030: Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης στην Ελλάδα». Στόχος της μελέτης, όπως υποστηρίχτηκε, είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου στρατηγικών πρωτοβουλιών και συστάσεων πολιτικής όσον αφορά τον αντίκτυπο του εγχώριου οικοσυστήματος της παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης με χρονικό ορίζοντα το 2030.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο επιτεύχθηκε συμφωνία-ορόσημο, η οποία περιλαμβάνει τους πρώτους ολοκληρωμένους νόμους που ρυθμίζουν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κληθεί να ψηφίσει τις προτάσεις νόμου σχετικά με την AI στις αρχές του έτους, όμως οποιαδήποτε νομοθεσία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2025.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν διασφαλίσεις σχετικά με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης εντός της ΕΕ καθώς και περιορισμούς στην υιοθέτησή της από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου. Ακόμη, οι καταναλωτές θα έχουν δικαίωμα να υποβάλλουν καταγγελίες, ενώ πιθανότατα θα επιβάλλονται πρόστιμα για τις παραβάσεις.
Σε οικονομία, Δικαιοσύνη
Οι φόβοι σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονεί η AI είναι πλέον πιο σύνθετοι και ενδεχομένως πιο ρεαλιστικοί από το γνωστό και παγιωμένο σενάριο να «ξεφύγει από τον έλεγχο του δημιουργού της» και να κυριαρχήσει στον κόσμο.
Ενώ οι σκεπτικιστές της τεχνολογίας εξακολουθούν να εκφράζουν ανησυχίες για τα ηθικά ζητήματα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προχώρησε σε ζοφερές προβλέψεις, αναμένοντας ότι η AI θα επηρεάσει σχεδόν το 40% των θέσεων εργασίας σε όλο τον κόσμο.
Δείτε επίσης: «Μαύρη» πρόβλεψη ΔΝΤ: Πώς η τεχνητή νοημοσύνη θα επηρεάσει το 40% των θέσεων εργασίας παγκοσμίως
Η ανάλυση του ΔΝΤ έρχεται μάλιστα μερικούς μήνες μετά την ανακοίνωση του διευθύνοντος συμβούλου της IBM Αρβιντ Κρίσνα ότι η εταιρεία του θα καθυστερήσει την πρόσληψη προσωπικού για θέσεις που θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από την AI, κάτι που αφορά περίπου 26.000 εργαζόμενους.
Επιπλέον, η Ρυθμιστική Αρχή Χρηματοοικονομικής Βιομηχανίας (FINRA) χαρακτήρισε την AI ως «αναδυόμενο κίνδυνο» και το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας δημοσίευσε έρευνα που κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η παραπληροφόρηση που τροφοδοτείται από την AI αποτελεί τη μεγαλύτερη βραχυπρόθεσμη απειλή για την παγκόσμια οικονομία.
Παράλληλα, το Συμβούλιο Εποπτείας Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (FSOC) προειδοποίησε ότι μη εντοπισμένα ελαττώματα σχεδιασμού σε αλγορίθμους AI που χειρίζονται χρηματοοικονομικά ζητήματα μπορεί να παράγουν μεροληπτικές αποφάσεις δανείων, που απαγορεύουν για παράδειγμα στις μειονότητες την πρόσβαση στην πίστωση. Θα είχαν τη δυνατότητα ακόμη και να προκαλέσουν κατάρρευση της παγκόσμιας αγοράς εάν δεκάδες φορείς που βασίζονται στο ίδιο σύστημα AI κάνουν ταυτόχρονα πωλήσεις δανείων.
Ακόμη και το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ βλέπει λόγους ανησυχίας. «Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μεν τη δυνατότητα να αυξήσει την πρόσβαση σε βασικές νομικές πληροφορίες, αλλά ταυτόχρονα κινδυνεύει να παραβιάσει τους κανόνες της ιδιωτικότητας» τόνισε ο δικαστής Τζον Ρόμπερτς. «Χρειάζεται προσοχή, καθώς η τεχνολογία μεταμορφώνει τον τρόπο εργασίας δικηγόρων και δικαστών» πρόσθεσε.
Μηχανές – πιλότοι 5-0
Στον αμυντικό τομέα οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ εξασφάλισαν 2 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη τεχνολογιών AI μέσα στο 2024, ύστερα από ένα απροσδόκητο γεγονός. Το καλοκαίρι του 2023 σε άσκηση με αερομαχίες ανάμεσα σε πιλότους και AI οι πρώτοι έχασαν με σκορ 0-5, γεγονός που ανάγκασε τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων να εξετάσουν σοβαρά τα σενάρια για την επόμενη ημέρα.
Διαβάστε επίσης: Ζούκερμπεργκ: Το όραμά του για την τεχνητή νοημοσύνη είναι να αναπτύξει συνείδηση
Πακιστάν: Ο φυλακισμένος Ιμράν Χαν επιστρατεύει τεχνητή νοημοσύνη για την προεκλογική εκστρατεία