Μόνο όσοι χρωστάνε παντού και είναι βιώσιμοι μπορούν να ενταχθούν στην πολυσυζητημένη ρύθμιση των επιχειρηματικών χρεών με τον εξωδικαστικό μηχανισμό, η οποία προβλέπει ότι με τη συναίνεση του 60% των πιστωτών μπορεί να επιτευχθούν πολυετείς ρυθμίσεις, ακόμη και διαγραφή ληξιπρόθεσμων οφειλών, αλλά τόσο το κριτήριο της μίας κερδοφόρας χρήσης στις τρεις τελευταίες όσο και το γεγονός ότι δεν μπορεί να γίνει ρύθμιση αν το 85% των χρεών ανήκει μόνο σε έναν πιστωτή θέτουν αυτομάτως εκτός χιλιάδες επιχειρήσεις.
Ο αποκλεισμός από τη ρύθμιση λόγω των αυστηρών κριτηρίων επιλεξιμότητας είναι άλλωστε και το σημείο που έχει συγκεντρώσει τα περισσότερα αρνητικά σχόλια από τους ενδιαφερόμενους στη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου, όπου έως σήμερα έχουν κατατεθεί πάνω από 100 σχόλια συνολικά. Η διαβούλευση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 3 Μαρτίου.
Ειδικά η πρόβλεψη ότι μια επιχείρηση δεν μπορεί να υπαχθεί στον νόμο αν το 85% των συνολικών οφειλών της ανήκει σε έναν πιστωτή θεωρείται άδικη από τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση, καθώς όπως αναφέρουν με αυτό τον τρόπο τιμωρούνται οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που με μεγάλη προσπάθεια έχουν κλείσει όλα τα μέτωπα πλην ενός (ή τράπεζα ή εφορία ή ασφαλιστικό ταμείο).
Επίσης το κριτήριο για σύναψη ρύθμισης μετά την 1/7/2016 καθιστά απαγορευτική την ένταξη επιχειρήσεων, όπως αναφέρεται στη διαβούλευση, διότι η συντριπτική πλειονότητα των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων έχουν δύο, τρεις ή και περισσότερες ρυθμίσεις κατά την παραπάνω ημερομηνία. Πάντως υπολογίζεται ότι το «κούρεμα» των προστίμων και προσαυξήσεων θα φτάσει στα 4 δισ. ευρώ επί της συνολικής οφειλής σε εφορίες, ταμεία και τράπεζες.
Σε ό,τι αφορά το γεγονός ότι από το νομοσχέδιο λείπει η διάταξη για τη νομική προστασία των στελεχών των τραπεζών και του δημοσίου που χειρίζονται και υπογράφουν τις ρυθμίσεις και διαγραφές χρεών, κρίνεται αρνητικά από τον ΣΕΒ, σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, χωρίς ωστόσο να υπάρχει επίσημη παρέμβασή του στη διαβούλευση. Το άρθρο αυτό θα ενσωματωθεί σε νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, αναφέρουν πηγές της κυβέρνησης.
Πολλά αρνητικά σχόλια συγκεντρώνει επίσης η ανάθεση της αρμοδιότητας της δικαστικής επικύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών στα πολυμελή πρωτοδικεία με το επιχείρημα ότι η όλη διαδικασία καθίσταται δυσλειτουργική, δυσεφάρμοστη και ως εκ τούτου αναποτελεσματική.
Εντυπωσιακή είναι πάντως και η διαπίστωση ότι κανείς από τους συμμετέχοντες στη διαβούλευση δεν αναφέρει ως αρνητική την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου, την οποία προβλέπει το νομοσχέδιο.
Στη… διαβούλευση και οι δανειστές
Αγκάθια όμως υπάρχουν και εκτός των τειχών, καθώς ο υπό διαβούλευση νόμος δεν έχει λάβει την τελική έγκριση των δανειστών, οι οποίοι εκφράζουν τη διαφωνία τους για την εξαίρεση από τη διαγραφή οφειλών από Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ), για το μίνιμουμ των οφειλών σε ό,τι αφορά την ένταξη στον μηχανισμό, για τον χρόνο βεβαίωσης των οφειλών και για την περίοδο ισχύος του νόμου.
Τα παραπάνω θέματα, όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, θα συζητηθούν την επόμενη εβδομάδα μεταξύ των επικεφαλής των θεσμών και της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας.
Στον εξωδικαστικό συμβιβασμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων εντάσσονται όλες οι μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, καθώς και οι ατομικές επιχειρήσεις, εφόσον το συνολικό προς ρύθμιση χρέος τους υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ. Η διάρκειά του είναι μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2018.
Ποιοι δεν εντάσσονται
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αφού έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στις διατάξεις του νόμου Κατσέλη.
• Οι επιχειρήσεις που το 85% των συνολικών οφειλών τους ανήκει σε έναν πιστωτή.
• Νομικά πρόσωπα που έχουν υποβάλει αίτηση εξυγίανσης ή πτώχευσης ή βρίσκονται σε διαδικασία λύσης και εκκαθάρισης ή έχουν ήδη διακόψει την επιχειρηματική δραστηριότητά τους.
• Επιχειρήσεις των οποίων οι εκπρόσωποι έχουν καταδικαστεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση για φοροδιαφυγή ή υπεξαίρεση ή απάτη κατά του δημοσίου/ φορέων κοινωνικής ασφάλισης ή νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή εκβίαση ή πλαστογραφία ή δωροδοκία ή δωροληψία ή λαθρεμπορία ή χρεοκοπία ή καταδολίευση δανειστών.
Οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια επιλεξιμότητας
Οι προϋποθέσεις για να μπορέσει μια επιχείρηση να υποβάλει αίτηση είναι να έχει:
• Οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα με καθυστέρηση τουλάχιστον 3 μηνών κατά την 31/12/2016.
• Οφειλές από δάνειο ή άλλη αιτία σε τράπεζα που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016.
• Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς εφορίες.
• Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
• Εκδοση επιταγών που σφραγίστηκαν
• Εκδοση διαταγών πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων από τρίτους (π.χ. προμηθευτές κ.λπ.).
Σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να υπαχθούν οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 31/12/2016.
Ο οφειλέτης που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα θα πρέπει να έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε τουλάχιστον μία από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή αίτησης, ενώ εκείνος που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα θα μπορεί να υπαχθεί αν σε μία από τις τρεις τελευταίες χρήσεις έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή έχει θετική καθαρή θέση.
Η διαδικασία του νόμου θα υλοποιείται στην πράξη από ειδικό πληροφοριακό σύστημα, το οποίο θα διενεργεί ηλεκτρονικά όλη τη διαδικασία, βήμα βήμα. Θα αξιοποιούνται και οι διαμεσολαβητές, με σκοπό να υποβοηθούν τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης.
Αναδιάρθρωση οφειλών
Οι πιστωτές και ο οφειλέτης μπορούν να διαμορφώσουν ελεύθερα το περιεχόμενο της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών. Εξαιρούνται από τη διαγραφή οφειλές από ΦΠΑ, ΦΜΥ, ασφαλιστικές εισφορές υπέρ εργαζομένων και ποσά από καταπτώσεις εγγυήσεων που έχουν χορηγηθεί σε δάνεια με την εγγύηση του δημοσίου. Η αποπληρωμή χρεών από το δημόσιο δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 120 δόσεις, εκτός κι αν αυτά ξεπερνούν τα 2 εκατ. ευρώ, εφόσον συναινεί το δημόσιο. Δίδεται παροχή προστασίας του οφειλέτη από νομικά μέτρα σε βάρος του για διάστημα 70 ημερών, το οποίο μπορεί να φτάσει έως και τους τέσσερις μήνες, με αίτηση στα δικαστήρια.