Αναπάντητα παραμένουν δύο χρόνια μετά τα ερωτήματα για τον τρόπο με τον οποίο προκλήθηκαν τα εγκαύματα τραυματιών και πυροσβεστών την ώρα που ρούχα και στολές έμειναν άθικτα
Ακόμη αναπάντητο –τουλάχιστον από τις αρμόδιες να το διερευνήσουν και να αποφανθούν αρχές– παραμένει το κομβικό για την υπόθεση των Τεμπών ερώτημα: Ποια ήταν η τοξική ουσία που προκάλεσε τα χημικά εγκαύματα στους πυροσβέστες κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων της κατάσβεσης της φωτιάς και της διάσωσης επιζώντων στα Τέμπη;
Ακόμη όμως και επιζήσαντες της επιβατικής αμαξοστοιχίας, όπως η Βασιλική Κόκκαλη, δύο χρόνια μετά δεν έχουν λάβει σαφή απάντηση αναφορικά με το τι ακριβώς προκάλεσε τα εγκαύματα που είχαν στο σώμα τους και κάτω από τα απολύτως άθικτα ρούχα τους.
Οι απαντήσεις βεβαίως θα είχαν δοθεί και δεν θα επιδέχονταν κανενός είδους παραπλανητικό και συγκαλυπτικό αφήγημα εάν είχαν γίνει οι αναγκαίες εργαστηριακές εξετάσεις των τραυμάτων ζώντων αλλά και οι τοξικολογικές – ιστολογικές θανόντων, όπως άλλωστε ξεκάθαρα επιτάσσει το πρωτόκολλο μαζικών καταστροφών.
Ακόμη και σήμερα όμως, που πλήθος πορισμάτων ομάδας διακεκριμένων, εξειδικευμένων πραγματογνωμόνων καταδεικνύει ότι η πυρκαγιά προκλήθηκε όχι από έλαια σιλικόνης αλλά από υδρογονάνθρακες κατακαίγοντας ζωντανούς περίπου 30 εκ των επιζώντων της σύγκρουσης των τρένων, οι αρμόδιες αρχές δεν δείχνουν διάθεση ενδελεχούς έρευνας σχετικά με αυτό.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις 13/12/2024 ο ανακριτής Σωτήρης Μπακαΐμης είχε απορρίψει και το αίτημα του Παύλου Ασλανίδη για εκταφή του παιδιού του προκειμένου να διενεργηθεί εξέταση DNA με στόχο την ταυτοποίηση της σορού αλλά και τη διεξαγωγή βιοχημικών εξετάσεων που θα βοηθούσαν στη διαλεύκανση της υπόθεσης.
Ηρθαν σε επαφή με χημικές ουσίες
«Ο τραυματισμός των πρώτων αφιχθέντων στον τόπο του συμβάντος πυροσβεστών οφείλεται σε επαφή τους με χημικές ουσίες που έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν χημικό τραύμα, χωρίς όμως να επηρεάσουν την ένδυσή τους, η οποία αποδεδειγμένα λόγω ακαταλληλότητας δεν τους προστάτευσε» αναφέρει στις τεχνικές εκθέσεις του ο ειδικός πραγματογνώμονας συγγενών των θυμάτων Βασίλης Κοκοτσάκης.
Ο ίδιος άλλωστε ο Ευάγγελος Φαλάρας, συντονιστής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, μιλώντας στο documentonews.gr ήδη από την 1η/3/2024 για τα ύποπτα εγκαύματα των πυροσβεστών είχε επισημάνει: «Συνειδητοποίησα ότι αυτό που κι εγώ νόμιζα ότι ήταν κάτι που προκλήθηκε από την τριβή ήταν κάτι που δεν μπορώ να προσδιορίσω και θα ήθελα να το γνωρίζω για να προφυλάξω τους συναδέλφους. Αν ήταν υγρά μπαταρίας, θα καιγόταν και το ύφασμα. Δεν ξέρω τι είναι αυτό που δεν επηρεάζει το ύφασμα και επηρεάζει το δέρμα. Αυτό χρειάζεται ειδική γνώση. Ούτε οι γιατροί, που τους ρωτήσαμε, δεν μπορούσαν να απαντήσουν».
Επιζήσασα: «Αυτά τα εγκαύματα δεν έκλειναν»
Η επιζήσασα Βασιλική Κόκκαλη εξηγεί στο Documento πώς «χάραξαν» το κορμί της αλλά όχι και τα ρούχα της τα εγκαύματα: «Ηταν σίγουρα κάτι χημικό. Πέρα από ένα έγκαυμα που είχα στο πόδι επειδή ακούμπησα κάπου, είχα και άλλα δύο στην πλάτη και την κοιλιακή χώρα. Ηταν κάτω από τα ρούχα μου, τα οποία ήταν άθικτα. Τα εγκαύματα με ταλαιπωρούσαν δύο χρόνια. Δεν έκλειναν, δεν είχαν αποχρωματιστεί και το δέρμα μου είχε περίεργη υφή. Μου έδωσαν κορτιζόνες, κρέμες, αλλά δεν υποχωρούσαν. Δεν συνδέονταν ούτε με τις αλλεργίες μου. Το ένα στην πλάτη μου ήταν σκληρό. Σαν να είχε καταστραφεί ο ιστός. Δύο χρόνια τώρα κανείς δεν μου έχει πει τι τα προκάλεσε, όπως και άλλα τραύματα που φέρω από εκείνο το βράδυ. Ο κ. Μπακαΐμης δεν προχώρησε σε καμία ιατροδικαστική εξέταση και σε καμία κίνηση. Εδώ δεν μας κάλεσαν καν για καταθέσεις, μόνοι μας πήγαμε στην ουσία. Εκανα μια υπεύθυνη δήλωση επειδή έμαθα ότι πήγαν να κλείσουν τον φάκελο και αναγκάστηκε να με καλέσει».
Πώς τραυματίστηκαν οι πυροσβέστες
Οι πυροσβέστες Ιωάννης Καμζελάς και Ελευθέριος Βούλγαρης περιγράφουν στις καταθέσεις τους πώς τα νερά που έπεφταν πάνω τους από την κατάσβεση πέρασαν εσωτερικά στις στολές τους και τους προκάλεσαν χημικά εγκαύματα. Αναφέρει στην κατάθεσή του ο Ι. Καμζελάς, που είχε χημικά εγκαύματα δεύτερου και τρίτου βαθμού: «Οσο επιχειρούσα, γινόταν κατάσβεση στο βαγόνι Ν2 και τα νερά που έριχναν οι συνάδελφοι έπεφταν πάνω μας. Αισθανόμουν στο δέρμα μου κάτι σαν γρατζουνιά αλλά εκείνη την ώρα δεν έδωσα σημασία και συνέχισα την προσπάθεια. Περί τις 6.00, όταν ολοκληρώσαμε τις ενέργειες απεγκλωβισμού στο βαγόνι 3, έβγαλα το γάντι μου και είδα ότι το δέρμα στο δεξί μου χέρι ήταν άσπρο. Εκ των υστέρων μου είπαν ότι είχε νεκρώσει ο ιστός. Οταν επέστρεψα στην υπηρεσία μου για την αλλαγή της βάρδιας, μόλις έβγαλα τη στολή, είδα και στα πόδια μου εγκαύματα, οπότε η υπηρεσία με παρέπεμψε στο νοσοκομείο της Λάρισας και έπειτα στο Λάτσειο ίδρυμα Εγκαυμάτων».
Σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση των γιατρών του Θριασίου: «Η κλινική εικόνα καθώς και το γεγονός ότι ο ασθενής επιχειρούσε μακριά από θερμικό φορτίο συνηγορούν προς τη διάγνωση του χημικού εγκαύματος […]. Από τη βιβλιογραφία περιγράφεται ότι τα ενδύματα των πυροσβεστών, που είναι πορώδη, μπορεί να είναι διαπερατά από χημικές ουσίες. Οι ουσίες αυτές, και πάλι βάσει βιβλιογραφίας, είναι το μονοξείδιο του άνθρακα, το διοξείδιο του αζώτου, το διοξείδιο του θείου, η φορμαλδεΰδη, καθώς και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάθρακες (ΡΑΗ) και οι αλειφατικοί υδρογονάνθρακες. Αλλες ενώσεις περιλαμβάνουν το υδροκυάνιο, το φωσγένιο, τις διοξίνες, την αμμωνία, τη φαινόλη και τα παράγωγά της, καθώς και ορισμένα αλογόνα».
Ο έτερος τραυματίας, Ελ. Βούλγαρης, επισημαίνει στην κατάθεσή του: «…δεχτήκαμε υλικό κατάσβεσης από το βαγόνι 2… Κατάλαβα ότι κάτι με έκαψε αλλά δεν έδωσα σημασία λόγω της έντασης των προσπαθειών. Το βράδυ της επόμενης μέρας παρατήρησα ότι όλη δεξιά πλευρά από τον ώμο μέχρι το κάτω άκρο μου είχε εγκαύματα […]. Κατά την προσωπική μου εκτίμηση, τα χημικά εγκαύματα που υπέστησα οφείλονται σε κάποιο υγρό που διαπέρασε τη στολή μου από πάνω μέχρι κάτω, μαζί με τον ιδρώτα».
Ουδείς εκ των δυο δεν είχε ποτέ τραυματιστεί με τέτοιο τρόπο, ενώ οι στολές τους δεν είχαν κάποια φθορά, όπως για παράδειγμα φθείρονται όταν έρχονται σε επαφή με υγρά μπαταρίας.
Δεν έκαναν καμία εξέταση των χημικών εγκαυμάτων
Στους πυροσβέστες όχι μόνο δεν έγιναν οι απαραίτητες εργαστηριακές εξετάσεις, αλλά και οι στολές τους δεν κατασχέθηκαν, όπως θα έπρεπε να είχε συμβεί. Το δε αποτέλεσμα της ένορκης διοικητικής εξέτασης (ΕΔΕ) που διατάχθηκε για τον τραυματισμό των ανδρών της πυροσβεστικής, 24 μήνες μετά, ακόμη αγνοείται. Σε ερώτησή μας προς τον τότε τραυματία πυροσβέστη Ελ. Βούλγαρη αν δύο χρόνια μετά έχει μάθει τι του προκάλεσε τα χημικά εγκαύματα εν ώρα καθήκοντος, ο ίδιος απάντησε: «Εχει γίνει ΕΔΕ για τον τραυματισμό μου από το αρμόδιο τμήμα. Δεν είχε κάτι εμφανές η στολή μου και έχω εξεταστεί από το Θριάσιο. Επειτα από έναν δύο μήνες οι πληγές μου επουλώθηκαν».
Ο Ανδριανός Γκουρμπάτσης, πρώην υπαρχηγός της πυροσβεστικής και δικαστικός πραγματογνώμονας, εξηγεί μιλώντας στο Documento ότι εν προκειμένω δεν έγιναν ούτε καν τα απολύτως αυτονόητα: «Από την πρώτη στιγμή έπρεπε οι στολές τους να σταλούν στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών (ΔΕΕ) για να διαπιστωθεί η γενεσιουργός αιτία των εγκαυμάτων. Το νερό που πέρασε εσωτερικά ήρθε σε επαφή με κάποια ουσία που ήταν προϊόν της πυρκαγιάς. Αν είχαν εξεταστεί, θα φαινόταν τι ήταν αυτό που διαπέρασε τη στολή. Το δεύτερο και κρίσιμο ήταν να γίνει ιατροδικαστική εξέταση. Επρεπε να παρθεί δείγμα από τα εγκαύματα, ιστός, και να διαπιστωθεί από τι προκλήθηκε το έγκαυμα».
«Πρώτη φορά» επισημαίνει ο κ. Γκουρμπάτσης «βλέπω τόση αβλεψία σε όλα τα επίπεδα. Από την προανάκριση στην ανάκριση… παντού βλέπω λάθη και παραλείψεις. Δεν έκανε τίποτε η ανακριτική αρχή που ήταν αρμόδια. Η ΕΔΕ για τον τραυματισμό των πυροσβεστών είναι ακόμη σε εξέλιξη. Ο ενεργών την ΕΔΕ έπρεπε να πάρει καταθέσεις από τους γιατρούς και ενδεχομένως από έμπειρο ιατροδικαστή για να καταλήξει ότι τα χημικά εγκαύματα είναι από εκεί. Πρόκειται για κάτι κρίσιμο που δεν έγινε και θα αναδείκνυε τι είναι αυτό που τα προκάλεσε. Στο παρελθόν θυμάμαι τραυματισμούς πυροσβεστών από υγρά μπαταριών, αλλά είχε διαπιστωθεί η αιτία».
Πολυτραυματίας: «Καιγόμουν εσωτερικά»
Διαβάζοντας τις καταθέσεις των πολυτραυματιών γεννιούνται τεράστια ερωτήματα για τη σκοπιμότητα των προανακριτικών και ανακριτικών παραλείψεων σε σχέση και με τα προκληθέντα εγκαύματα. Οπως τα ίδια τα θύματα περιγράφουν, ένιωθαν ένα «κάψιμο» στα σωθικά τους, μύριζαν έντονα χημικά σαν αυτά των παλιών καθαριστηρίων και η υγεία τους έχει διαλυθεί δύο χρόνια μετά το δυστύχημα.
Στην κατάθεσή του ο τραυματίας με 70% αναπηρία Θεόδωρος Κατσιούλης περιγράφει τι αισθάνθηκε στην ατμόσφαιρα μετά τη σύγκρουση και την έκρηξη: «Η αίσθησή μου, όπως με ρωτάτε, είναι ότι πρόκειται για κάτι διαφορετικό που δεν έχει σχέση με τη φωτιά στο σημείο και τη θερμότητα. Αυτό το νέφος δεν έκαιγε όπως καίει η φωτιά, αλλά αισθανόμουν ότι εσωτερικά καιγόμουν χωρίς φλόγα και τραβούσε το δέρμα».
Σοκαριστικός ήταν και ο τραυματισμός άλλης νεαρής επιζήσασας, η οποία υπέστη εγκαύματα τρίτου βαθμού στο 85% του σώματός της ενώ φορούσε τα ρούχα της! Οπως ανέφερε συγγενικό της πρόσωπο στην κατάθεσή του στον Σωτ. Μπακαΐμη: «Αναρωτιόμασταν σαν γονείς πώς το παιδί μας απέκτησε εγκαύματα τρίτου βαθμού στο 85% του σώματός του ενώ φορούσε τα ενδύματά του… Δεν μπορούν να επουλωθούν ο ιστός και το δέρμα στη φτέρνα του δεξιού κάτω άκρου. Η βάδιση γίνεται με δυσκολία. Η κάκωση στο κεφάλι έχει φέρει αναπηρία στο αριστερό χέρι, πράγμα που του δημιουργεί μεγάλο ψυχολογικό τραύμα. Εχει αξιολογηθεί με 96% αναπηρία από ΚΕΠΑ και ΑΣΥΕΑ».
Και η Β. Κόκκαλη, 24 μήνες μετά το δυστύχημα, δεν γνωρίζει πώς κάηκε αλλά και πώς έπαθε ανεπανόρθωτη βλάβη στο διάφραγμα και στην όρασή της. Η ίδια τονίζει στο Documento: «Δεν μπορούσες να ανασάνεις. Ηταν αυτό που μύριζες στα παλιά καθαριστήρια όταν έμπαινες αλλά στο εκατονταπλάσιο, τόσο αποπνικτικό ήταν. Εχω κατεστραμμένο διάφραγμα, το οποίο διέγνωσαν τρεις τέσσερις μήνες μετά. Είχα πονοκεφάλους, αιμορραγίες από τη μύτη. Ξαναπήγα στο ΑΧΕΠΑ και μου είπαν πως το διάφραγμά μου είναι κατεστραμμένο. Με έβαλαν σε λίστα αναμονής με έναν κωδικό επείγοντος περιστατικού για χειρουργείο. Δεν ασχολήθηκε κανείς μαζί μου. Οταν έκανα αίτηση για τις γνωματεύσεις που μου ζήτησε ο εφέτης με κάλεσαν τώρα για να περάσω αξιολόγηση από το χειρουργείο… για να μου πουν πως δεν γίνεται διότι είναι μεγάλη η ζημιά! Δύο χρόνια τώρα κανείς δεν μου έχει πει από τι τα έχω πάθει όλα αυτά. Εναν χρόνο πριν από το δυστύχημα έβλεπα άριστα, είχα 9/10 όραση. Μετά το δυστύχημα έχω μείνει με 1/10 όρασης στο ένα μου μάτι και 2/10 στο άλλο… Δεν μπόρεσε να μου πει κανείς τι το προκάλεσε αυτό. Ακόμη το ψάχνω. Αν μου συμβεί κάτι, θα μείνω τυφλή και δεν ξέρω γιατί. Για τη σταδιακή απώλεια της όρασής μου γνωρίζει και ο ανακριτής».
Διαβάστε επίσης
Συνένοχοι στο «μπάζωμα» οι ιατροδικαστές – Την Κυριακή στο Documento
Πιο ψηλά και από το 2009 το εμπορικό έλλειμμα του 2024 – Αδύναμος κρίκος οι εξαγωγές
Έγκλημα Τέμπη: Ηχητικό από κλήση τραυματία στη γραμμή έκτακτης ανάγκης, αμέσως μετά της σύγκρουση
Γάζα: Σήμερα 6 ισραηλινοί όμηροι θα ανταλλαχθούν με 602 παλαιστίνιους κρατούμενους