«Σας ενημερώνουμε ότι δυστυχώς μέχρι σήμερα, δεν λειτουργεί η άμεση ενημέρωση των πολιτών για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ο γνωστός αριθμός 112 που λειτουργεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και δυστυχώς, όπως είπα, δεν λειτουργεί στη δική μας». Αυτό δήλωσε με αφορμή την τραγωδία στη Χαλκιδική με τους επτά νεκρούς ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας.
«Η ενεργοποίηση αυτή του αριθμού είναι άμεση προτεραιότητα, όπως πολλές φορές έχει τονίσει ο πρωθυπουργός», συνέχισε.
Η δήλωση αυτή όμως του κυβερνητικού εκπροσώπου, όπως ακριβώς διατυπώθηκε και αναπαράχθηκε από την πληθώρα των ΜΜΕ, δημιούργησε πέρα από μεγάλη απορία και τεράστια σύγχυση στους πολίτες. Το documentonews.gr, κάλεσε τον αριθμό έκτακτης ανάγκης 112, ο οποίος φυσικά, λειτουργούσε κανονικά.
«Άπειροι έχουν πάρει μέχρι στιγμής για τον ίδιο λόγο», μας ενημέρωσαν. Δείγμα δηλαδή της σύγχυσης που επικράτησε στους πολίτες μετά την τοποθέτηση του Στέλιου Πέτσα και της αναπαραγωγής αυτής από τα ΜΜΕ.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος αν και μίλησε για «καθολική λειτουργία του αριθμού», η εικόνα που έμεινε στον κόσμο διαμορφώθηκε από τους τίτλους που είδε στα τηλεοπτικά κανάλια και διάβασε στο διαδίκτυο. Ότι δηλαδή, ο αριθμός 112 δεν λειτουργεί και ότι θα ενεργοποιηθεί άμεσα μετά από κινήσεις της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη. Κάτι φυσικά που δεν ισχύει, αφού ο αριθμός εδώ και πάρα πολλά χρόνια βρίσκεται σε λειτουργία και ο κάθε πολίτης μπορεί να τον καλέσει οποιαδήποτε στιγμή.
Το γιατί αφέθηκε από την κυβέρνηση ΝΔ να παίξει έτσι η είδηση, γιατί διατυπώθηκε έτσι και γιατί έπειτα δεν διευκρινίστηκε πλήρως, δεν έγινε τυχαία. Ήταν μια ακόμη αφορμή για επιτεθεί στην προηγούμενη κυβέρνηση και να δημιουργηθεί η εικόνα της μη λειτουργίας της υπηρεσίας.
Ας δούμε όμως τις λεπτομέρειες. Η λειτουργία του 112 αποτελείται από δύο σκέλη:
Το εισερχόμενο. Δηλαδή όταν οι πολίτες καλούν τον αριθμό (γίνεται ο γεωεντοπισμός τους και γίνεται γνωστό το στίγμα που βρίσκονται την συγκεκριμένη στιγμή).
Το εξερχόμενο. Δηλαδή το Σύστημα Συναγερμού Πολιτών. Το λεγόμενο Cell Broadcast Service, μέσω του οποίου στέλνονται ταυτόχρονα μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα σε πολίτες μιας περιοχής σε έκτακτη ανάγκη. Πρόκειται, όπως διευκρινίζουν στο documentonews.gr, πηγές της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας, για «φωνητικά μηνύματα» και όχι για τα γνωστά SMS. Δηλαδή, γραπτά μηνύματα.
Το πρώτο σκέλος (εισερχόμενο) του ευρωπαϊκού αριθμού έκτακτης ανάγκης 112, βρίσκεται σε λειτουργία 24 ώρες την ημέρα, κάθε ημέρα, εδώ και πολλά χρόνια.
Το δεύτερο σκέλος (εξερχόμενο) βρίσκεται σε τεχνική ετοιμότητα και μένει η επιχειρησιακή του υλοποίηση. Αυτό άλλωστε απάντησε και ο ίδιος ο κ. Πέτσας ερωτηθείς σχετικά: «απαιτείται η έκδοση επιχειρησιακών σχεδίων από τη γραμματεια πολιτικής προστασίας…».
Η εικόνα, όμως που έμεινε στον πολίτη, όπως προαναφέραμε, ήταν ότι το 112 δεν λειτουργεί. Έπρεπε ήδη να λειτουργεί καθολικά ο αριθμός; Σαφώς. Μπορούσε να ολοκληρωθεί άμεσα, ειδικά μετά την τραγωδία στο Μάτι; Ήταν εφικτό όσον αφορά το τεχνικό κομμάτι του; Έπρεπε να έχουν επισπευσθεί οι διαδικασίες περαιτέρω; Αυτό είναι ένα σημαντικό θέμα που πρέπει να απαντήσει η προηγούμενη κυβέρνηση.
Με αφορμή ακριβώς τις δηλώσεις αυτές και την κατάσταση που δημιούργησαν, η τέως υπουργός Προστασίας του Πολίτη, κ. Όλγα Γεροβασίλη διευκρίνισε το τι ακριβώς ισχύει. Μιλώντας στην ΕΡΤ, η κ. Γεροβασίλη ανέφερε ότι «δεν ήταν ενημερωμένος ο κ. Πέτσας, δεν πρόλαβε να ενημερωθεί».
Όπως πρόσθεσε, το «112 είναι μια ιστορία που ξεκινά από την εποχή Σαμαρά με έναν πολύ κακό σχεδιασμό και μια προβληματική σύμβαση. Την έχουμε ξανασχεδιάσει. Η δοκιμαστική λειτουργία έχει ολοκληρωθεί. Τα δύο κέντρα, και στην Κατεχάκη και στο Χαλάνδρι, είναι πλήρως στελεχωμένα και αύριο είναι προγραμματισμένη μια μεγάλη δοκιμή». Όπως προκύπτει δηλαδή, η πιλοτική δοκιμή του μηχανισμού ήταν ούτως η άλλως προγραμματισμένη να γίνει από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
Γιατί δεν λειτούργησε νωρίτερα;
Μετά την τραγωδία στο Μάτι, η συζήτηση για το 112 βρέθηκε στην επικαιρότητα. Αρκετά έντονα μάλιστα. Τότε, με ανακοίνωσή της η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας είχε διευκρινίσει το τί ακριβώς έχει συμβεί.
Σύμφωνα με την τότε ανακοίνωση, η διαδικασία για τη λειτουργία του συστήματος και στην Ελλάδα, ξεκίνησε στις 20 Ιουλίου 2010, με την υπογραφή Προγραμματικής Συμφωνίας, μεταξύ του τότε υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και της Κοινωνίας της Πληροφορίας Α.Ε.
Η συμφωνία μεταξύ άλλων περιελάμβανε έργο για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των υπηρεσιών που αφορούν στον Ευρωπαϊκό Αριθμό Κλήσης Εκτάκτων Αναγκών «112» και των υπηρεσιών που αφορούν στη βέλτιστη διαχείριση περιστατικών έκτακτης ανάγκης – κρίσεων, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» του ΕΣΠΑ 2007-2013.
– Στις 6 Ιουνίου 2014 υπεγράφη σύμβαση έναρξης του έργου μεταξύ της Κοινωνίας της Πληροφορίας και του ΟΤΕ Α.Ε. ως αναδόχου. (Σημειώνεται ότι όλες τις διαδικασίες τις χειρίζεται η ΚτΠ και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη απλώς εγκρίνει και υπογράφει τις συμβάσεις που του προσκομίζει).
Το έργο επρόκειτο να υλοποιηθεί με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ 2007-2013, (προϋπολογισμός 7.136.480 ευρώ, με καταληκτικό ποσό σύμβασης περίπου 6.900.000, ευρώ), αλλά τέθηκε σε αναστολή με απόφαση της ΚτΠ Α.Ε. στις 15 Φεβρουαρίου 2016. Και αυτό διότι το 2015 έληξε και η διετής παράταση του ΕΣΠΑ 2007-2013 και έπρεπε να αναζητηθεί νέος τρόπος χρηματοδότησης.
ΓΓΠΠ: Και αυτό γιατί;
«Διότι η σύμβαση …ουδέποτε προέβλεψε εργασίες διαμόρφωσης χώρων εγκατάστασης των Κέντρων Επικοινωνιών Έργου στην Ελληνική Αστυνομία και στο Πυροσβεστικό Σώμα. Χωρίς τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, το σύστημα δεν μπορούσε να λειτουργήσει.
Σημειώνεται ότι για την εγκατάσταση των δύο κέντρων του «112», είχαν διατεθεί χώροι στο ΣΕΚΥΠΣ της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι και στο κτίριο του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη στην Κατεχάκη, το οποίο όμως ανήκει στην ΕΥΠ και δεν δίνει έτσι εύκολα άδεια για την τοποθέτηση καλωδιώσεων και άλλων συστημάτων, αν δεν μελετήσει έγκαιρα το σχέδιο, ενώ επίσης δεν υπήρχε στη σύμβαση πρόβλεψη για τις δευτερεύουσες δαπάνες που αφορούν στη διαμόρφωση των χώρων, με αποτέλεσμα να χαθεί πολύτιμος χρόνος.
– Στις 29 Δεκεμβρίου 2016 το Έργο εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα» (2014-2020) ως μεταφερόμενη Πράξη με δύο υποέργα. Το πρώτο αφορούσε στο κυρίως έργο και το δεύτερο στις εργασίες διαμόρφωσης των χώρων για τα Κέντρα Επικοινωνιών (δαπάνη περίπου 150.000 ευρώ), που ήταν απαραίτητοι για την υλοποίηση του κυρίως έργου και παραδόθηκαν στα μέσα του 2017.
Το έργο όμως δεν ξεμπλόκαρε μέχρι να γίνει καινούργια απόφαση, ενώ ταυτόχρονα οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας, άρχισαν να προβάλλουν κωλύματα, ζητώντας περίπου 2,5 εκατομμύρια ευρώ ο καθένας, καθώς από τον αρχικό σχεδιασμό του έργου δεν είχε προβλεφθεί η παροχή υπηρεσίας κυψέλης (Cell Broadcast Service) εκ μέρους των παρόχων κινητής τηλεφωνίας, ούτε η δυνατότητα γεωεντοπισμού, δηλαδή η αυτόματη απεικόνιση με ακρίβεια της θέσης καλούντος σε Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών (GIS).
Γι’ αυτό προωθήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας νομοθετική ρύθμιση (άρθρο 48, Ν.4487/2017), που προβλέπει τη χωρίς χρέωση παράδοση των μηνυμάτων στους πολίτες.
– Έτσι, στις 14 Φεβρουαρίου 2018 υπεγράφη τελικά η τροποποιημένη Σύμβαση και ταυτόχρονα έγινε άρση αναστολής του έργου.
Φωτογραφία: sos112.be