Η εκκαθάριση των εισφορών για περισσότερους από ένα εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες για το 2016 θα αναρτηθεί μέχρι το τέλος της εβδομάδας στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ (www.efka.gr), όπως αποκαλύπτει στο Documento ο υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αναστάσιος Πετρόπουλος.
Παράλληλα υπεραμύνεται του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) στέλνοντας το δικό του μήνυμα για την Εργατική Πρωτομαγιά, σημειώνει ότι η εισπραξιμότητα του το πρώτο τρίμηνο του 2018 ξεπερνά και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις και τάσσεται υπέρ της διενέργειας εκλογών με τη λήξη της τετραετίας.
Στους εργαζομένους επικρατεί μια ανασφάλεια όσον αφορά τις συντάξεις τους ύστερα από κάποια χρόνια. Με τον νέο ΕΦΚΑ πόσο ασφαλής ότι θα πάρει τη σύνταξή του μπορεί να αισθάνεται ο σημερινός εργαζόμενους;
Η αρχιτεκτονική του συστήματος που εμείς επιλέξαμε εγγυάται αυτήν την προοπτική. Το σύστημα είναι βιώσιμο και έχει πετύχει να έχει πλεονάσματα αντί για διαρκή ελλείμματα που είχε στο παρελθόν. Μάλιστα, τα πλεονάσματα θα είναι πολύ υψηλότερα από εκείνα που εμείς προβλέπαμε. Ο ρυθμός αύξησης των εσόδων μέσα στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους δείχνει ότι τα πλεονάσματα θα αυξηθούν. Έχουμε ξεπεράσει τους στόχους που είχαμε θέσει σε μεγάλο ποσοστό, οι οποίοι, ήταν πολύ υψηλότεροι από τις προηγούμενες επιδόσεις. Άρα είναι βέβαιο ότι σήμερα με τη δουλειά τους οι εργαζόμενοι θα πάρουν μια σύνταξη στο μέλλον.
Αφού τα πλεονάσματα υπάρχουν, όπως λέτε, μήπως ήρθε η ώρα για νομοτεχνικές βελτιώσεις στον ΕΦΚΑ;
Έχουν γίνει τέτοιες βελτιώσεις αρκετές φορές μέχρι τώρα. Η αντιπολίτευση έλεγε ότι διορθώνουμε τα λάθη μας. Η απάντηση είναι ότι διορθώνουμε προβλήματα που υπήρχαν από το παρελθόν. Το γεγονός ότι νομοθετήσαμε την αποδέσμευση από την υποχρέωση στην ασφάλιση επαγγελμάτων, όπως οι γιατροί, οι δικηγόροι, οι μηχανικοί, που δεν εμφάνιζαν κανένα εισόδημα αλλά χρεώνονταν εισφορές, δείχνει ότι διορθώνουμε σφάλματα του παρελθόντος. Και τώρα θα προωθήσουμε διάταξη για την απαλλαγή από τις οφειλές εκείνων των ασφαλισμένων που ήταν υποχρεωμένοι να γράφονται σε δύο τουλάχιστον ασφαλιστικούς οργανισμούς και κακώς κατά τη δική μας πολιτική αντίληψη σήμερα οφείλουν πάρα πολλές χιλιάδες ευρώ. Το επόμενο διάστημα με νομοθετική ρύθμιση θα απαλλάξουμε αυτούς τους ασφαλισμένους από χρέη και εισφορές.
Θα προχωρήσετε σε αλλαγές για την κατηγορία εκείνη των ασφαλισμένων που εμφανίζει εισοδήματα από 30.000 μέχρι 70.000 ευρώ όπως έχετε πει στο παρελθόν;
Ηδη εργαζόμαστε για τον σκοπό αυτό. Το ενδιαφέρον μας για το θέμα το έχω διατυπώσει από την έναρξη του ασφαλιστικού νόμου που προβλέπει τη σύνδεση του ασφαλισμένου με το εισόδημα. Τότε παρατηρήσαμε ότι για μια κατηγορία το ύψος των εισφορών υπερτερεί αρκετά από εκείνο που κατέβαλλαν στο παρελθόν. Πρόκειται όμως για 5% των ασφαλισμένων οι οποίοι εμφανίζουν εισόδημα από 15.000 μέχρι 70.000 ευρώ. Είναι πολύ μικρό ποσοστό.
Είναι όμως στον πυρήνα της κριτικής που σας ασκεί για παράδειγμα η αξιωματική αντιπολίτευση.
Στην πραγματικότητα το 95% των ασφαλισμένων με το νέο σύστημα έχει σοβαρές ελαφρύνσεις. Περίπου το 87% πληρώνει 200 ευρώ μέσο όρο εισφοράς ενώ με το προηγούμενο σύστημα μόλις το 25% κατέβαλε αυτό το ποσό. Αρα μιλάμε για θεαματική και συντριπτική διαφορά και αυτό που είναι βέβαιο ότι θα κάνουμε τώρα είναι να δημιουργήσουμε έναν τέτοιο τρόπο υπολογισμού που θα μειώσει ακόμη και για το 5% το ύψος της εισφοράς. Εχουμε παρατηρήσει όμως ότι στα μεγάλα εισοδήματα υπάρχει ανταπόκριση και μεγαλύτερη εισπραξιμότητα. Αυτοί δηλαδή που καλούνται να πληρώσουν τις μεγάλες εισφορές είναι πιο συνεπείς από αυτούς που καλούνται να πληρώσουν τις μικρές. Αυτό δείχνει ότι ο νέος τρόπος είναι πιο δίκαιος.
Λέτε δηλαδή ότι η κριτική που σας ασκεί η ΝΔ έχει και ιδεολογικό πρόσημο;
Η ΝΔ ενδιαφέρεται για την αποδυνάμωση της κοινωνικής ασφάλισης. Εμείς νοιαζόμαστε για την ενίσχυσή της. Ο ιδεολογικός στόχος της ΝΔ είναι η εξυπηρέτηση κυρίως του ιδιωτικού τομέα της ασφάλισης για τον οποίον και εμείς ενδιαφερόμαστε αλλά όχι σε βάρος της κοινωνικής ασφάλισης. Είναι λοιπόν μια μονομερής, μεροληπτική και ιδεοληπτική στάση, η οποία αντί να δει το γενικό κοινωνικό συμφέρον, το δημόσιο συμφέρον, τον κάθε άνθρωπο και πώς θα καλυφθεί από το δημόσιο σύστημα ασφάλισης, σκέφτεται ανάποδα: πώς θα μειώσει την προστασία και πώς θα εξασφαλίσει περισσότερα κέρδη στους λίγους και μεγαλύτερη ανασφάλεια στους πολλούς.
Από την εμπειρία σας πόσα από τα αιτήματα των ασφαλισμένων πατάνε σε υπαρκτές αδικίες του νέου συστήματος και πόσα από αυτά σε συντεχνιακές απαιτήσεις για προνομιακή μεταχείριση;
Τώρα έχουμε δικαιολογημένα παράπονα. Συντεχνιακές απαιτήσεις μπορεί να υπάρχουν αλλά από την πλευρά του υπουργείου δεν υπάρχει καθόλου η διάθεση να συζητάμε σε τέτοια βάση. Αλλά εγώ έχω άλλη εικόνα. Για παράδειγμα η ΓΕΣΕΒΕ και η ΕΣΕΕ, οι φορείς δηλαδή της συλλογικής εκπροσώπησης της μεσαίας επιχειρηματικότητας, τρέμουν στην ιδέα ότι μπορούμε να επιστρέψουμε στο παλιό καθεστώς. Διότι πραγματικά όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που προανέφερα, η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα έχει μεγαλύτερο έδαφος ανάπτυξης και απομάκρυνσης του κινδύνου αφανισμού της. Για παράδειγμα πέρυσι μπήκαν στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης 23.000 παραπάνω επαγγελματίες. Είναι μεγάλο ποσοστό για τις συνθήκες που βρισκόμαστε.
Μια που αναφέρεστε στην κριτική που σας ασκεί η ΝΔ, η τελευταία αμφισβητεί τον νόμο Κατρούγκαλου με συγκεκριμένα στοιχεία, τα οποία πρόσφατα έδωσε στη δημοσιότητα και ο κύριος Βρούτσης. Η κυβέρνηση απάντησε με άλλα στοιχεία. Τι ισχύει τελικά;
Από τον Γενάρη του 2015 μέχρι και τον Μάρτιο φέτος είχαμε 347.824 καταβληθείσες συντάξεις: κύριες, επικουρικές και εφάπαξ. Σύνολο 594.386 παροχές με συνολικό ποσό καταβολών 3.819.050.009 ευρώ. Εκκρεμούν 75.706 κύριες συντάξεις, 101.203 επικουρικές και 36.010 εφάπαξ με συνολικό κόστος 1,09 δισ. και όχι 2,5 δισ. που ισχυρίζεται η ΝΔ. Να σας πω ότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν αφήσει πίσω τους 386.444 συνταξιοδοτικές παροχές ύψους 2 δισ. Η σύγκριση είναι συντριπτική. Εχουμε 75.703 κύριες συντάξεις σε εκκρεμότητα από 169.000 το 2014, 101.203 επικουρικές, ενώ τον Γενάρη του 2015 είχαμε 154.000. Και όσον αφορά τα εφάπαξ υπενθυμίζω ότι δεν δίνονταν καθόλου. Εμείς αρχίσαμε να εκδίδουμε εφάπαξ με βάση τον νόμο και από 76.000 που είχαμε μέχρι τον Γενάρη του 2015 σε εκκρεμότητα, έχουμε πέσει σήμερα στις 36.000.
Συνδέοντας τις ασφαλιστικές κρατήσεις με το εισόδημα που ήταν ο πυρήνας της δική σας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, δεν δίνεται και μια αφορμή για περαιτέρω φοροδιαφυγή;
Από τις φορολογικές δηλώσεις των μη μισθωτών αυτό που φαίνεται είναι ότι στην πλειονότητα των ασφαλισμένων τα εισοδήματα παρέμειναν στα επίπεδα που ήταν πριν από την ψήφιση του νόμου 4887. Δηλαδή το 75% του συνολικού αριθμού των απασχολουμένων συνεχίζει να καταβάλλει την κατώτατη εισφορά. Αυτό που φαίνεται από τις φορολογικές δηλώσεις είναι ότι τα εισοδήματα των ελεύθερων επαγγελματιών δεν άλλαξαν. Ο,τι δήλωναν το 2015 και το 2016 το ίδιο δήλωσαν και το 2017.
Ομως υπάρχει μία αδικία στο καινούργιο σύστημα. Για παράδειγμα ο έντιμος ελεύθερος επαγγελματίας καλείται να πληρώσει μεγαλύτερες ασφαλιστικές εισφορές από κάποιον ο οποίος φοροδιαφεύγει. Αυτό το πρόβλημα είναι διαχρονικό δεδομένης της φοροδιαφυγής που διατηρήθηκε όλα αυτά τα χρόνια στα ίδια επίπεδα περίπου. Εκείνο όμως που αποδεικνύεται από τις φορολογικές δηλώσεις είναι ότι το νέο σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης δεν προκάλεσε απόκρυψη εισοδήματος. Πριν από την ψήφιση του νόμου 4387/16, το 75% των ελεύθερων επαγγελματιών δήλωνε εισόδημα μέχρι 7.000 ευρώ, το ίδιο κάνει και τώρα.
Η εκκαθάριση του ΕΦΚΑ και ο προσδιορισμός των οφειλών ή των επιστροφών για τους ελεύθερους επαγγελματίες σε ποιο σημείο βρίσκονται αυτήν τη στιγμή;
Θέλω να σας πω ότι μέχρι το τέλος της εβδομάδας θα δοθούν μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα του ΕΦΚΑ τα εκκαθαριστικά και θα είναι προσβάσιμα σε όλους. Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν μπαίνοντας στο www.efka.gr να δουν ποιο είναι το ποσό που θα τους επιστραφεί ή ποιο είναι το ποσό που οφείλουν αν οφείλουν. Σε αυτήν την περίπτωση θα μπορούν να το καταβάλουν σε πέντε μηνιαίες δόσεις. Πάντως εκτιμώ ότι δεν θα υπάρξει απόκλιση σε σχέση με τα δηλωθέντα εισοδήματα του 2016. Αν προκύψει επιστροφή, τότε θα πρέπει στο ηλεκτρονικό σύστημα του ΕΦΚΑ να συμπληρώσουν τον ΙΒΑΝ του λογαριασμού τους και θα τους κατατεθεί το αντίστοιχο ποσό το αργότερο μέχρι τέλος Ιουνίου. Θα συμβούλευα πάντως να διατηρήσουν αυτό το ποσό στον λογαριασμό τους. Υπάρχει αυτή η δυνατότητα έναντι μελλοντικών οφειλών.
Πόσο αισιόδοξος είστε ότι θα έχουμε «καθαρή» έξοδο στις αγορές τον ερχόμενο Αύγουστο;
Εχω τη βεβαιότητα ότι θα πετύχουμε τους στόχους μας και νομίζω ότι αργά αλλά σταθερά κατακτάμε όλο και μεγαλύτερο ελεύθερο πεδίο στην άσκηση της δημοσιονομικής μας πολιτικής. Τέτοια απόδειξη είναι οι πρωτοβουλίες που λαμβάνει η ελληνική πολιτεία προς την κατεύθυνση απαλλαγών από παλαιότερες ασφαλιστικές οφειλές. Κάτι τέτοιο ούτε που ήθελαν να το ακούσουν οι θεσμοί πριν από τρία χρόνια. Σας το λέω γιατί εγώ έβαζα θέμα απαλλαγής από οφειλές στο παρελθόν, αλλά συναντούσα την κατηγορηματική άρνηση των θεσμών. Επομένως έχουμε όλα εκείνα τα δείγματα που επιβεβαιώνουν αυτό που είπε την Πέμπτη ο κ. Γιούνκερ στην ελληνική Βουλή, ότι θα ανακτήσουμε τη δημοσιονομική μας ελευθερία.
Πάντως και αυτό σας αφορά. Το 2019 θα έχουμε νέα μείωση των συντάξεων. Εσείς θεωρείτε ότι η κυβέρνηση μπορεί να διαπραγματευτεί αυτήν τη μείωση;
Η κυβέρνηση θα επιδιώκει πάντα την ανατροπή των δυσμενών επιπτώσεων αυτού που η αντιπολίτευση είπε «αχρείαστο» μνημόνιο ενώ είχε με μανία αξιώσει να υπογράψουμε από την πρώτη στιγμή που γίναμε κυβέρνηση. Πάντως μέχρι τον Ιανουάριο του 2019 έχουμε επτά μήνες μπροστά μας να παλέψουμε για το καλύτερο αποτέλεσμα. Γι’ αυτό στο ερώτημα ποιο θα είναι το ύψος των συντάξεων απαντώ ότι θα είναι το καλύτερο δυνατό.
Είστε από αυτούς που πιστεύουν ότι οι εκλογές πρέπει να γίνουν πριν από τον Ιανουάριο και τη μείωση των συντάξεων ή με τη λήξη της τετραετίας;
Εγώ αισιοδοξώ ότι ο ελληνικός λαός κατανοεί τις δυσκολίες και τον δικό μας αγώνα για το δημόσιο συμφέρον και μας αναγνωρίζει αυτήν την έντιμη στάση που έχει και κόστος. Εμείς ερχόμαστε από πολύ μακριά, με αγώνες πολύ μεγάλους, όπου η επιμονή ήταν το χαρακτηριστικό της δικής μας πολιτικής πορείας. Δεν έχει κανένα νόημα να επισπεύσουμε τον χρόνο των εκλογών από την άποψη ότι έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε. Να είστε σίγουροι ότι θα πάμε στην επόμενη περίοδο της κοινοβουλευτικής μας θητείας, σε ταχύτερη αλλαγή του μοντέλου πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης. Ο αναπτυξιακός νόμος που ήδη έχουμε σχεδιάσει δίνει τέτοια χαρακτηριστικά.