Γεμάτη αντιφάσεις, συγκρουόμενη με τα διδάγματα της κοινής λογικής, αλλά και με νομικά παράδοξα φαίνεται ότι είναι η πράξη αρχειοθέτησης της δικογραφίας για τον Αδωνη Γεωργιάδη για την υπόθεση της Novartis. Ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος που υπογράφει την πράξη διαπιστώνει «πιθανώς φορολογικές παραβάσεις» και «αδιευκρίνιστες» καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς συμφερόντων Αδ. Γεωργιάδη, αλλά δεν εξετάζει περαιτέρω την ουσία, αφού τα λεφτά αυτά δεν δόθηκαν από τη Novartis. Η γραμματέας του πρώην υπουργού, που σύμφωνα με κατάθεση προστατευόμενης μάρτυρα λάμβανε τα χρήματα που έδινε ο Κωνσταντίνος Φρουζής, ήταν μεταξύ των προσώπων που κατέθετε χρήματα στους επίμαχους τραπεζικούς λογαριασμούς.
Η προστατευόμενη μάρτυρας όμως, μολονότι σύμφωνα με τον εισαγγελέα γνωρίζει τον χώρο του υπουργικού γραφείου του Αδ. Γεωργιάδη, δεν θα μπορούσε να παρευρίσκεται σε αυτές τις συναντήσεις επειδή ο φάκελος των χρημάτων ήταν «ελαφρύς». Επίσης, ο Αδ. Γεωργιάδης δεν θα μπορούσε να πάρει 2.000.000 ευρώ γιατί μετέπειτα φέρεται να πήρε το «ευτελές» ποσό των 20.000 ευρώ, γεγονός «παράλογο». Ενας άλλος συνεργάτης που κατέθετε χρήματα στους συγκεκριμένους λογαριασμούς ως υπάλληλος της εταιρείας ΑΛΣ –σύμφωνα με τη διάταξη– είχε δηλώσει σε κατάθεσή του για τις 22 παράνομες προσλήψεις ότι είχε φύγει από την επίμαχη εταιρεία το 2012. Ο υπουργός δεν ευνόησε τη Novartis, αφού όλες οι αποφάσεις που θα είχε πάρει θα ήταν υπέρ της. Οσες αποφάσεις όμως την ευνοούν αποδίδονται κατά κύριο λόγο σε άλλα πρόσωπα. Ενδεικτικό της προχειρότητας είναι και το ότι, όπως υποστήριξε η Οικονομική Εισαγγελία, χρειάστηκε να παραδώσουν στον Αδ. Γεωργιάδη ξανά την πράξη αρχειοθέτησης επειδή έλειπε μια γραμμή στην τελευταία σελίδα.
01: «Φορολογικές παραβάσεις» και «αδιευκρίνιστες καταθέσεις»
Το πρώτο –και κυριότερο ίσως– σημείο όπου πραγματοποιείται ένα πρωτοφανές νομικό άλμα είναι αυτό που αφορά όσα διαπίστωσε ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος από τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων του Αδ. Γεωργιάδη και των κοντινών του προσώπων. Στο σκεπτικό του ο εισαγγελέας Παναγιώτης Καψιμάλης αναγράφει ότι βάσει πορίσματος του Μεικτού Κλιμακίου Ελέγχου (ΜΚΕ) το συνολικό ποσό που κατατέθηκε κατά την ελεγχόμενη περίοδο στους λογαριασμούς των εταιρειών συμφερόντων Αδ. Γεωργιάδη ανήλθε σε 345.841,72 ευρώ. Μάλιστα, τα 185.857 ευρώ εξ αυτών κατατέθηκαν το 2014.
Το σημαντικότερο όμως δεν είναι αυτό, αλλά ότι ο εισαγγελέας, βάσει και του ελέγχου που πραγματοποιήθηκε από το ΜΚΕ στους λογαριασμούς των εταιρειών συμφερόντων του υπουργού, «δεν διαπίστωσε ύποπτες κινήσεις που να οδηγούν σε νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Οι όποιες μικρές διαφοροποιήσεις διαπιστώθηκαν στα δηλωθέντα εισοδήματα δεν αφορούν την παρούσα δικογραφία καθώς συνιστούν “πιθανώς φορολογικές παραβάσεις”». Κι εδώ προκύπτει ένα πολύ σημαντικό ερώτημα: πώς γίνεται ο εισαγγελέας να εντοπίζει «πιθανώς φορολογικές παραβάσεις», αλλά να μην πραγματοποιεί περαιτέρω έλεγχο επ’ αυτών; Ειδικά εφόσον είναι ο ίδιος εισαγγελέας που, όπως χαρακτηριστικά αναγράφει στην πράξη αρχειοθέτησης, έχει συμπεράνει ότι «διαπιστώθηκαν αδιευκρίνιστες πιστώσεις και καταθέσεις σε μετρητά».
Είναι δυνατόν, κατά την κοινή λογική, μια υπόθεση να μπαίνει στο αρχείο όταν υπάρχει αναφορά σε «αδιευκρίνιστες πιστώσεις και καταθέσεις»; Αν δεν πραγματοποιήσει αυτήν τη… διευκρίνιση ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος, τότε ποιος θα το πράξει; Σύμφωνα με τον εισαγγελέα πάντως είναι λογικό, αφού «δεν διαπιστώθηκε διακίνηση ποσών από λογαριασμούς που σχετίζονται με την εταιρεία NOVARTIS ή φυσικά πρόσωπα που σχετίζονται με αυτήν σε λογαριασμούς του Σπυρίδωνος-Αδωνι Γεωργιάδη ή της οικογένειάς του». Αρα δωροδοκία δεν υπήρξε.
02: Γιατί δεν κλήθηκε να καταθέσει η γραμματέας του Αδωνη;
Βέβαια, προκειμένου ο Π. Καψιμάλης να σχηματίσει αυτό το συμπέρασμα δεν έκανε ούτε καν το αυτονόητο: να καλέσει για κατάθεση τη γραμματέα του Αδ. Γεωργιάδη Βασιλική Κατραβά. Δεν είναι θέμα ήσσονος σημασίας. Βάσει όσων αναγράφονται στην πράξη αρχειοθέτησης, η Βασιλική Κατραβά είναι ένα από τα τέσσερα πρόσωπα εμπιστοσύνης του Αδ. Γεωργιάδη τα οποία κατέθεταν χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς εταιρειών συμφερόντων του την επίμαχη περίοδο. Πρόκειται για στοιχείο ιδιαιτέρως σημαντικό, αφού το συγκεκριμένο πρόσωπο είχε κατονομάσει η προστατευόμενη μάρτυρας «Αικατερίνη Κελέση» ως αυτό που φέρεται να έπαιρνε τα χρήματα που έδινε ο Κων. Φρουζής στον Αδ. Γεωργιάδη.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με κατάθεση της «Αικατερίνης Κελέση» στις 8 Νοεμβρίου 2017, αναφέρεται συγκεκριμένα: «Γνωρίζω ότι ο Φρουζής έκανε τους χρηματισμούς χέρι με χέρι ο ίδιος. Στην περίπτωση όμως του Αδωνη Γεωργιάδη, γνωρίζω ότι εκτός από τις φορές που ο ίδιος ο Φρουζής τον χρημάτισε απευθείας (χέρι με χέρι), σε τρεις περιπτώσεις, τα χρήματα έλαβε για λογαριασμό του Γεωργιάδη η ιδιαιτέρα του Βασιλική Κατραβά, εντός κίτρινων φακέλων, μια φορά εντός του ξενοδοχείου Λίντρα Μάριοτ, όπου η ανωτέρω έλαβε το ποσό των 70.000 ευρώ, το οποίο προοριζόταν για την ανακαίνιση της οικίας του Αδωνι Γεωργιάδη, και τις άλλες δύο φορές εντός του υπουργείου Υγείας, όπου έλαβε 50.000 ευρώ και 20.000 ευρώ, αντίστοιχα, περίπου».
Η συγκεκριμένη κατάθεση της «Αικατερίνης Κελέση» εμπεριέχεται στην πράξη αρχειοθέτησης. Ο εισαγγελέας όμως φαίνεται ότι δεν θεωρεί αξιόπιστη την επίμαχη κατάθεση. Δεκτό, αλλά πώς το πράττει αυτό χωρίς να κληθεί να καταθέσει η Βασιλική Κατραβά, η οποία αποδεδειγμένα καταθέτει χρήματα στους τραπεζικούς λογαριασμούς εταιρειών συμφερόντων του Αδ. Γεωργιάδη;
03: Οι καταθέσεις για τις περιγραφόμενες δωροδοκίες
Το ερώτημα γίνεται ακόμη πιο έντονο αν ληφθεί υπόψη η συνέχεια των καταθέσεων της «Αικατερίνης Κελέση», που επίσης εμπεριέχονται στην πράξη αρχειοθέτησης. Κι αυτό γιατί οι περιγραφόμενες πράξεις δωροδοκίας του Αδ. Γεωργιάδη από τη μάρτυρα Κελέση ήταν τέσσερις, εκ των οποίων η ίδια τουλάχιστον «τρεις φορές ήταν μπροστά στην καταμέτρηση χρημάτων και την τοποθέτησή τους σε φάκελο ή βαλίτσα πριν από το προγραμματισμένο ραντεβού Φρουζή – Γεωργιάδη».
Η μία από τις περιγραφόμενες από την «Αικατερίνη Κελέση» δωροδοκίες αφορούσε δωροδοκία 2 εκατ. ευρώ εντός του υπουργικού γραφείου του Αδ. Γεωργιάδη στις 30 Σεπτεμβρίου 2013 «για την προνομιακή αποπληρωμή των χρεών του δημοσίου», η δεύτερη τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο του ίδιου έτους με «το χρηματικό ποσό των 20.000 ευρώ ως ανταπόδοση για την ευμενή μεταχείριση της εταιρείας», η τρίτη «το μήνα Νοέμβριο με Δεκέμβριο με 50.000 ευρώ» και «η τέταρτη με το ποσό των 70.000 ευρώ για την ανακαίνιση του σπιτιού του Αδωνη Γεωργιάδη».
Οι επίμαχες καταθέσεις της «Αικατερίνης Κελέση» γίνονται ακόμη πιο σοβαρές επειδή έπειτα από σχετική ερώτηση των εισαγγελέων κατά της διαφθοράς έδειξε ότι γνωρίζει καλά τόσο τον χώρο στο υπουργικό γραφείο του Αδ. Γεωργιάδη όσο και τα πρόσωπα που ήταν παρόντα τότε εντός αυτού. Οπως είχε καταθέσει χαρακτηριστικά, «αν θυμάμαι καλά το δάπεδο ήταν μωσαϊκό παλαιού τύπου. Από ό,τι θυμάμαι οι πόρτες των γραφείων ήταν άσπρες. Εξω από το γραφείο ήταν το τηλεφωνικό κέντρο όπου ήταν τοποθετημένα τρία γραφεία σε σχήμα Γ. Δίπλα υπήρχαν τρεις ή τέσσερις καρέκλες ξύλινες για τους επισκέπτες. Τα χρήματα παραδόθηκαν στην Κατραβά σε ιδιαίτερο χώρο δεξιά και σε απόσταση περίπου πέντε έως επτά μέτρων από το γραφείο του Αδωνη Γεωργιάδη ο οποίος ευρισκόμενος στο γραφείο του με μισάνοικτη πόρτα συνομιλούσε φωνασκώντας. Εξω από το γραφείο του Γεωργιάδη θυμάμαι ότι ανέμενε κάποιο ραντεβού του. Επίσης έξω από το γραφείο καθόταν μια τηλεφωνήτρια ηλικίας έως 40 ετών, με βαμμένο καστανόξανθο μαλλί, πλεγμένο στο πλάι, γεματούλα η οποία φορούσε πράσινο μακρύ φόρεμα…».
04: «Η γραμματέας ήξερε τον χώρο, αλλά δεν ήταν μπροστά στις δωροδοκίες»
Ενώ ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος έχει συμπεριλάβει το επίμαχο απόσπασμα από την κατάθεση της «Αικατερίνης Κελέση» δεν φαίνεται να του δίνει ιδιαίτερη βάση. Ακόμη χειρότερα, δέχεται μόνο ένα μέρος της κατάθεσης αυτής και προχωράει σε ένα πρωτοφανές νομικό σκεπτικό. Συγκεκριμένα, αναγράφει ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος: «…περαιτέρω αν και ο μάρτυρας με την κωδική ονομασία Κελέση γνωρίζει προφανώς τον χώρο του υπουργείου και τα αναφερόμενα πρόσωπα, κατά τη λογική φορά των πραγμάτων δεν θα έπρεπε να παρευρίσκεται στους χώρους αυτούς τις συγκεκριμένες χρονικές στιγμές. Ηταν γνωστό ότι ο Φρουζής κατά τις “δοσοληψίες” ήταν πάντοτε μόνος του και απέφευγε την παρουσία μαρτύρων (βλ. κατάθεση Κελέση και Σαράφη)…».
Ο εισαγγελέας Π. Καψιμάλης λοιπόν δέχεται ότι η «Αικατερίνη Κελέση» πράγματι βρέθηκε στο υπουργικό γραφείο του Αδ. Γεωργιάδη, αποκλείει όμως την πιθανότητα αυτή η γνώση της προστατευόμενης μάρτυρα να προέκυψε επειδή παρευρέθηκε εκεί κατά τη διάρκεια των φερόμενων δωροδοκιών του Αδ. Γεωργιάδη από τον Κων. Φρουζή. Και μάλιστα προκειμένου να αποκλείσει ότι η «Αικατερίνη Κελέση» παρευρισκόταν στον χώρο την ώρα των περιγραφόμενων από την κατάθεσή της δωροδοκιών, ο εισαγγελέας επικαλείται την ίδια την προστατευόμενη μάρτυρα προκειμένου να ακυρώσει όσα έχει καταθέσει. Αυτό που δεν εξηγείται σε κανένα σημείο από τον εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος είναι πώς και γιατί βρέθηκε η «Αικατερίνη Κελέση» στο υπουργικό γραφείο του Αδ. Γεωργιάδη, στο οποίο αποδεδειγμένα –σύμφωνα και με τον ίδιο τον εισαγγελέα– παρευρέθηκε.
Ο εισαγγελέας προχώρησε ένα βήμα παρακάτω το σκεπτικό του. Ανέγραψε δηλαδή ότι «αίφνης κατά παρέκκλιση της “δογματικής” αυτής συμπεριφοράς, φέρεται να επιτρέπει (σ.σ.: ο Κων. Φρουζής) στο μάρτυρα με την κωδική ονομασία Κελέση να τον συνοδεύσει, ώστε να φωτογραφίσει με τη μνήμη του τη στιγμή της δοσοληψίας και να χρησιμεύσει ως αυτόπτης μάρτυρας. Και αυτό χωρίς να είναι αναγκαία η παρουσία του στο χώρο καθώς δεν χρειαζόταν να τον βοηθήσει (ο μεταφερόμενος φάκελος δεν ήταν βαρύς). Αντίθετα για τον ίδιο επρόκειτο καθαρά για ταλαιπωρία. Επρεπε να ακολουθήσει το Φρουζή από το χώρο στάθμευσης στην ασφάλεια του κτιρίου, ακολούθως να ανέβει στο χώρο που βρίσκεται το υπουργικό γραφείο, για να παραμείνει εκεί για ελάχιστα δευτερόλεπτα να δει τη δοσοληψία και ακολούθως να επιστρέψει στο χώρο στάθμευσης του οχήματος».
05: «Αν πάρεις 2 εκατ. ευρώ, γιατί να πάρεις και 20.000 ευρώ;»
Επομένως η «Αικατερίνη Κελέση», που όντως παρευρέθηκε στο υπουργικό γραφείο του Αδ. Γεωργιάδη, δεν θα μπορούσε να βρίσκεται εκεί στις φερόμενες δωροδοκίες γιατί ο Φρουζής δεν τη χρειαζόταν να βρίσκεται εκεί, αφού ο «φάκελος» ήταν ελαφρύς και γιατί ο Μr Novartis δεν θα ήθελε μάρτυρες. Ακόμη, ο εισαγγελέας έκρινε ότι δεν γίνεται ο Αδ. Γεωργιάδης να έλαβε 2 εκατ. ευρώ από τον Κων. Φρουζή διότι μετέπειτα, βάσει της κατάθεσης της «Αικατερίνης Κελέση», έλαβε επιπλέον ένα «ευκαταφρόνητο» ποσό.
Κι αυτό γιατί, όπως γράφεται χαρακτηριστικά, οι επίμαχες αναφορές της «Αικατερίνης Κελέση» «πάσχουν» καθώς «η παρουσία Φρουζή με βαλιτσάκι των 2 εκατομμυρίων ευρώ στο γραφείο του Γεωργιάδη δεν επιβεβαιώνονται από κάποιο άλλο στοιχείο». Ετσι, ο Π. Καψιμάλης χαρακτηρίζει «παραλογισμό» τον ισχυρισμό ότι ο Αδ. Γεωργιάδης φέρεται να χρηματίστηκε μετά τα 2 εκατ. ευρώ με ακόμη 20.000 ευρώ, το οποίο είναι ένα «ευτελές (συγκριτικά) ποσό… Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Φρουζής των 2.000.000 ευρώ και ο Φρουζής των 20.000 ευρώ φέρονται να λειτουργούν ως διαφορετικά άτομα που κινούνται παράλληλα χωρίς να συνεννοούνται». Αρα κάποιο πρόσωπο που έχει δωροδοκηθεί με ένα υψηλό ποσό δεν δύναται μετέπειτα να λάβει κι ένα μικρότερο ποσό, γιατί κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον Π. Καψιμάλη, είναι «παραλογισμός».
06: «Ευνοϊκή μεταχείριση η υπουργική απόφαση»
Ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος δεν μένει εκεί. Σύμφωνα με το σκεπτικό του, ακόμη ένας λόγος σχετικά με το ότι ο Αδ. Γεωργιάδης δεν γίνεται να έλαβε 2 εκατ. ευρώ από τον Κων. Φρουζή είναι επειδή δεν ευνόησε τη Novartis. Και στοιχειοθετεί αυτό τον λογισμό του με διάφορες νομικές ερμηνείες. Η πρώτη εξ αυτών, που αποτελεί και την «καρδιά» του νομικού σκεπτικού του Π. Καψιμάλη, είναι ότι ο Αδ. Γεωργιάδης δεν φέρει ευθύνη για την εύνοια που έτυχαν οι φαρμακευτικές εταιρείες –και η Novartis– μέσω της ΥΑ 82961 ΦΕΚ 2219Β/9.9.2013.
Συγκεκριμένα, η επίμαχη υπουργική απόφαση που δημοσιεύτηκε επί υπουργίας Αδ. Γεωργιάδη, όπως αναγράφεται στην πράξη αρχειοθέτησης, αφορά τη νομοθέτηση για τον θετικό κατάλογο συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Σε αυτή την υπουργική απόφαση προστέθηκε η φράση «στα οποία κυκλοφορούν», που έδωσε τη δυνατότητα σε όλες τις φαρμακευτικές «να πετυχαίνουν υψηλότερη τιμή και να αυξήσουν τα κέρδη τους». Ο εισαγγελέας κάνει την παραδοχή ότι «η έκδοση της ως άνω απόφασης όντως δημιουργεί ερωτηματικά ως προς τον λόγο εκδόσεώς της, πλην όμως δεν συνδέεται με ανταπόδοση δωροδοκίας εκ μέρους του υπουργού Γεωργιάδη». Παρά ταύτα, δεν φέρει ευθύνη για αυτή την «ευνοϊκή μεταχείριση» ο Αδ. Γεωργιάδης, σύμφωνα τον εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος.
07: «Ευθύνη του Μπέζα και όχι του Αδωνη»
Κι αυτό επειδή «η απλή και μόνο επισκόπηση της ως άνω υπουργικής αποφάσεως δεικνύει ότι ο εκδότης αυτής δεν ήταν ο υπουργός Α. Γεωργιάδης αλλά ο υφυπουργός Αντώνιος Μπέζας. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του ο υφυπουργός δεν τελεί σε ιεραρχική εξάρτηση από τον αρμόδιο υπουργό… Κατά την άσκηση των καθηκόντων του, δεν λειτουργεί στο όνομα ή αντί του υπουργού, δεν λαμβάνει εντολές ούτε και αναζητεί για τις ενέργειές του την έγκριση του αρμόδιου υπουργού… Εξ ουδενός στοιχείου προκύπτει ότι κατά την έκδοση της συγκεκριμένης υπουργικής αποφάσεως υπήρξε συμμετοχή του Αδ. Γεωργιάδη, υποδεικνύουσα υποβολή ή και επιβολή της συγκεκριμένης νομοθετήσεως. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δεικνύουν ότι ο υφυπουργός Α. Μπέζας ήταν άτομο που θα μπορούσε να επηρεαστεί σε οποιοδήποτε πεδίο από τον Αδ. Γεωργιάδη. Στόχος της δωροδοκίας δεν θα μπορούσε να είναι ο Αδ. Γεωργιάδης».
Ο Π. Καψιμάλης λοιπόν αποκλείει το ενδεχόμενο ο υφυπουργός να είχε τυπικά μόνο την επίμαχη αρμοδιότητα αντί του τότε υπουργού Υγείας Αδ. Γεωργιάδη. Ποια είναι όμως τα στοιχεία εκείνα που εξετάστηκαν από τον εισαγγελέα προκειμένου να οδηγηθεί σε αυτό το συμπέρασμα;
Για παράδειγμα, κλήθηκε έστω ο τότε υφυπουργός Μπέζας προκειμένου να απαντήσει γιατί έκανε την προσθήκη «στα οποία κυκλοφορούν», η οποία ευνόησε όλες τις φαρμακευτικές; Ρωτήθηκε ποιος του εισηγήθηκε την εισαγωγή της συγκεκριμένης προσθήκης ή αν ήταν καθαρά δική του πρωτοβουλία; Εξετάστηκαν άλλοι μάρτυρες; Εξετάστηκε το ενδεχόμενο ο υφυπουργός να δέχτηκε να υπογράψει μια υπουργική απόφαση της αρμοδιότητάς του έπειτα από παράκληση του υπουργού, στο πλαίσιο της τότε κυβερνητικής πολιτικής; Προσκομίστηκαν άλλα στοιχεία; Και κυριότερον: Γιατί δεν διερεύνησε αν είναι ποινικά κολάσιμη η επίμαχη υπουργική απόφαση, ασχέτως αν αυτή εκδόθηκε από τον Μπέζα; Ο εισαγγελέας δεν απαντά σε αυτά τα ερωτήματα.
08: Εθιξε τις φαρμακευτικές με διάταξη που… δεν εφαρμόστηκε
Αυτό που αναφέρει ο εισαγγελέας είναι ότι λίγους μήνες μετά εκδόθηκε η διάταξη της παρ. 6β του άρθρου 127 του ν. 4249/24.3.2014 βάσει της οποίας καταργήθηκε η προαναφερθείσα υπουργική απόφαση και η οποία επέφερε «μεγάλο πλήγμα στα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιριών (και της Νοβάρτις)», αφού αφαιρέθηκε η προσθήκη «στα οποία κυκλοφορούν». Αυτό είναι απόδειξη της αθωότητας Αδ. Γεωργιάδη σύμφωνα με την πράξη αρχειοθέτησης, αφού «ο υπογράψας και καταθέσας την τροπολογία δεν είναι άλλος από τον ελεγχόμενο για δωροδοκία Αδ. Γεωργιάδη… Σε κάθε περίπτωση ο Αδ. Γεωργιάδης εάν έχει δωροδοκηθεί είναι άτομο χαρακτηριστικής κουφότητας που δεν αντιλαμβάνεται τι πράττει και γιατί το πράττει ή είναι αμέτοχος δωροδοκίας». Δεκτό, αλλά όπως προαναφέρθηκε ο εισαγγελέας δεν εξήγησε γιατί εκδόθηκε μόλις έξι μήνες πριν η υπουργική απόφαση που ευνόησε τις φαρμακευτικές.
Εξήγηση δεν δόθηκε και για το γεγονός ότι «από τα αρμόδια μέλη της επιτροπής εξακολούθησε να εφαρμόζεται η καταργηθείσα Υ.Α. 82961/9-9-2013, δεν μπορεί να χρεωθεί ως εκ προθέσεως ενέργεια στον Αδ. Γεωργιάδη πόσω μάλλον να συσχετισθεί με δωροδοκία. Ο εκάστοτε υπουργός θέτει το νομοθετικό πλαίσιο, και αναμένει ότι οι αρμόδιοι υπάλληλοι και τα μέλη επιτροπών θα λειτουργήσουν βάσει αυτού… Σε κάθε περίπτωση εν τέλει ενεργοποιήθηκε η διαδικασία για την “αναδρομική” διαγραφή των φαρμάκων (σ.σ.: σε συνεδρίαση της επιτροπής στις 21 Ιανουαρίου 2015), οι δε αρμόδιοι για τη μη εφαρμογή της παρ. 6β του άρθρου 127 του Ν. 4249/2014, ελέγχονται για τη συμπεριφορά τους». Αρα η υπουργική απόφαση που ευνόησε τις φαρμακευτικές και υπογράφηκε από τον Αδ. Γεωργιάδη δεν εφαρμόστηκε παρά μετά το πέρας της υπουργικής του θητείας. Βάσει των όσων αναγράφονται στην πράξη αρχειοθέτησης, ευθύνη γι’ αυτό έχουν μόνο τα μέλη της επιτροπής που «ελέγχονται για τη συμπεριφορά τους».
Οι ευθύνες στον τότε υφυπουργό Μπέζα επιρρίπτονται και σε ό,τι αφορά τα εκδοθέντα την επίμαχη περίοδο δελτία τιμών φαρμάκων. Στην πράξη αρχειοθέτησης συμπεριλαμβάνεται η κατάθεση που δόθηκε στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς από τον Κωνσταντίνο Ράνο, μέλος της Επιτροπής Τιμών Φαρμάκων (ΕΤΦ) από το 2007 έως το 2008 και στο υπουργείο Υγείας από το 2011 έως το 2014.
09: «Ποιος είναι με τον Ράνο και ποιος με εμένα;»
Στην κατάθεσή του ο Κ. Ράνος κατήγγειλε ευθεία παρέμβαση του Αδ. Γεωργιάδη στη συνεδρίαση της ΕΤΦ την 1η-2α Αυγούστου 2013 (ο Κ. Ράνος είχε καταθέσει λανθασμένα ότι η επίμαχη συνεδρίαση έλαβε χώρα το 2014). Τότε, σύμφωνα με τον Κ. Ράνο, «είχε ληφθεί απόφαση να μην γίνει αύξηση κανενός φαρμάκου σε επικείμενη τότε έκδοση δελτίου τιμών. Κατά την συνεδρίαση εγώ ως μέλος της ΕΤΦ διατύπωσα τις ενστάσεις μου καθώς αντιλήφθηκα ότι υπήρχε εισήγηση για αύξηση τιμών σε 30 φάρμακα παρά την απόφαση που είχε ληφθεί… Εγινε ψηφοφορία και κατά πλειοψηφία (μειοψηφούντων των εκπροσώπων των φαρμακοβιομήχανων) έγινε δεκτή η άποψή μου».
Τότε, σύμφωνα με τον Κ. Ράνο, «αμέσως κατέβηκε ο υπουργός και εισήλθε στον χώρο όπου συνεδρίαζε η ΕΤΦ. Ο υπουργός κάθισε δίπλα στον πρόεδρο της επιτροπής και ζήτησε να μάθει από τον πρόεδρο τι έγινε και αφού ενημερώθηκε για το θέμα που είχα θέσει σε ψηφοφορία, απευθύνθηκε σε όλα τα μέλη της επιτροπής λέγοντας ότι επιθυμεί να περάσει το συγκεκριμένο δελτίο τιμών αυτούσιο ως είχε παρουσιαστεί στην επιτροπή διότι την επόμενη όπως ισχυρίστηκε είχε συνάντηση με την τρόικα και δεν ήθελε καμία εκκρεμότητα. Τον ενημέρωσα και εγώ και ο πρόεδρος ότι έγινε σχετική ψηφοφορία και έχει ληφθεί ήδη απόφαση για την μη αύξηση των 30 αυτών περίπου φαρμάκων. Ο υπουργός τότε είπε “θα ξαναψηφίσουμε”. Του είπα ότι ρεζιλεύει την επιτροπή και απευθυνόμενος στον πρόεδρο του έκανα παρατήρηση γιατί δεν αντιδρούσε. Τότε ο υπουργός είπε “ψηφίζουμε πάλι, ποιος είναι με τον Ράνο και ποιος είναι με εμένα”; Τότε όλα τα μέλη της επιτροπής εκτός από εμένα ψήφισαν υπέρ της άποψης του υπουργού». Λίγες ημέρες μετά, στις 12 Σεπτεμβρίου 2013, ο Κ. Ράνος απομακρύνθηκε από μέλος της ΕΤΦ.
10: «Υπήρξε προσπάθεια επιβολής, αλλά απαράσκευη»
Ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος δέχεται ότι το περιστατικό που κατήγγειλε ο Κ. Ράνος είναι πραγματικό, αλλά δεν επιρρίπτει ευθύνες στον Αδ. Γεωργιάδη. Κι αυτό γιατί «η αν και όντως ασυνήθιστη για υπουργό, ενέργειά του, να παρευρεθεί κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής τιμών κατά την 1η και 2η/8/2013, για να υποστηρίξει την άποψή του για την αναγκαιότητα, λόγω μνημονιακής υποχρέωσης, εγκρίσεως των τιμών, ήταν εμφανώς απαράσκευη». Αρα, μολονότι ο υπουργός επηρέασε τα μέλη της επιτροπής, δεν φέρει ευθύνη επειδή «η επιτροπή απαρτιζόταν από μέλη που δεν είχαν οριστεί από αυτόν και τους οποίους δεν θα μπορούσε να γνωρίζει καλώς, έχοντας λίγες μόνον ημέρες στο υπουργείο Υγείας… Η πιθανή αντίδρασή τους στην όποια προσπάθεια επιβολής, θα μπορούσε ευκόλως να εκθέσει τον Α. Γεωργιάδη». Επομένως υπήρξε προσπάθεια επιβολής, απλώς αυτή ήταν «απαράσκευη».
Ο Π. Καψιμάλης πάει και ένα βήμα παρακάτω τον συλλογισμό του. Λέει δηλαδή ότι «η ανάμειξη του Αδ. Γεωργιάδη δεν συνεχίστηκε κατά την διαδικασία εκδόσεως του Δελτίου Τιμών Φαρμάκων καθώς αρμόδιος προς τούτο ήταν ο υφυπουργός Μπέζας στον οποίο και είχε ανατεθεί η σχετική αρμοδιότητα…». Αρα, αφού δεν είχε αρμοδιότητα ο υπουργός, γιατί εισήλθε στην επιτροπή και ζήτησε να αλλάξει το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας; Κι ακόμη σημαντικότερο. Γιατί αποκλείεται βάσει αυτού του ισχυρισμού το ενδεχόμενο ο Αδ. Γεωργιάδης να ευθύνεται για την υπουργική απόφαση που υπογράφηκε από τον τότε υφυπουργό Μπέζα και ευνόησε τις φαρμακευτικές;
11: «Αρμοδιότητας Μπέζα και τα δελτία τιμών που… δεν εφαρμόστηκαν»
Ο Μπέζας υπέγραψε τελικά δύο δελτία τιμών, το ένα στις 6 Αυγούστου 2013 και το δεύτερο στις 30 Αυγούστου 2013. Κανένα από αυτά όμως δεν ίσχυσε αφού, όπως αναγράφεται στην πράξη αρχειοθέτησης, «τα ανωτέρω δύο ΔΤΦ δεν τέθηκαν σε ισχύ… γιατί ακολούθησε το Διορθωτικό Δελτίο Τιμών Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης 30-8-2013… με ισχύ από 2-9-2013 το οποίο εκδόθηκε από τον υπουργό Υγείας Σπυρίδωνα-Αδωνι Γεωργιάδη». Παρ’ όλα αυτά, ο πρώην υπουργός Υγείας δεν φέρει ευθύνη για όσα κατέθεσε ο Κ. Ράνος, διότι τα δελτία τιμών –τελικά δεν τέθηκαν σε ισχύ– ήταν αρμοδιότητας Μπέζα, ο οποίος φαίνεται ότι έχει αρμοδιότητα για το φάρμακο για ελάχιστο χρονικό διάστημα, αλλά καρπώνεται όλη την ευθύνη σύμφωνα με τον εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος.
Παράλληλα, ο Π. Καψιμάλης κρίνει πως σε ό,τι αφορά τα επίμαχα δελτία τιμών φαρμάκων «πέραν του ότι εξ ουδενός στοιχείου προκύπτει οιαδήποτε παρέμβαση του Α. Γεωργιάδη, δεν μπορούμε και να διαπιστώσουμε την αναμενόμενη κατά τα ανωτέρω ευνοϊκή μεταχείριση της εταιρίας Novartis. Σε κανένα σημείο δεν προκύπτει προπαρασκευή και προσυνεννόηση, η οποία θα μπορούσε να συσχετισθεί με πράξη δωροδοκίας, καθώς άλλως ο δωροδοκηθείς υπουργός θα είχε φροντίσει να ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα της δωροδοκούσης εταιρίας. Μπορεί ανά πάσα περίπτωση να προκύπτουν ευθύνες των εμπλεκόμενων ατόμων πλην όμως δεν προκύπτει μια συνολική ευνοϊκή μεταχείριση που θα αναμενόταν εάν υπήρχε επέμβαση δωροδοκηθέντος υπουργού. Δεν διαπιστώθηκε δηλαδή διαφοροποίηση ούτε ως προς την ποσότητα (αριθμός φαρμακευτικών σκευασμάτων, ποσοστό αύξησης) αλλά ούτε και ως προς την διαδικασία (αποδοχή αιτηθέντων αυξήσεων, αποδοχή ενστάσεων)».
Αρα ο εισαγγελέας οικονομικού εγκλήματος κρίνει αρχικά ότι «μπορεί» να προκύπτουν «ευθύνες των εμπλεκόμενων ατόμων». Αυτές όμως δεν αφορούν τον Αδ. Γεωργιάδη. Επίσης ο υπουργός δεν μπορεί να δωροδοκήθηκε καθώς θα είχε προκύψει «μια συνολική ευνοϊκή μεταχείριση» της Novartis.
12: Τιμολογήθηκαν φάρμακα
του Harvard Project Πιο πριν όμως ο Π. Καψιμάλης είχε αναφερθεί στα σκευάσματα της Novartis, Signifor, Tobi Podhaler, Jakavi και Votubia, τα οποία εγκρίθηκαν για ένταξη στον θετικό κατάλογο από το 2013 έως τις αρχές του 2015. Για δύο σκευάσματα εξ αυτών αναγράφεται: «Δεν προέκυψε ότι η εταιρία Νοβάρτις έστειλε και τα αποδεικτικά στοιχεία της αποζημίωσης των φαρμάκων της στις χώρες της Ε.Ε.». Ακόμη, «τα ανωτέρω φάρμακα θα μπορούσαν να ενταχθούν στον θετικό κατάλογο παρά το γεγονός ότι αποζημιώνονταν σε λιγότερες από 12 χώρες, κατόπιν απόφασης του υπουργού υγείας». Τέτοια απόφαση όμως «δεν ανευρέθη». Επίσης για τα σκευάσματα Jakavi και Signifor προκύπτει ότι η εταιρεία δεν υπέβαλε τις απαραίτητες σχετικές υπεύθυνες δηλώσεις.
Το κυριότερο είναι ότι ο Π. Καψιμάλης δεν αναφέρει πως τα επίμαχα σκευάσματα της Novartis τιμολογήθηκαν με το δελτίο τιμών της 9ης Σεπτεμβρίου 2013 που υπέγραψε ο Αδ. Γεωργιάδης. Συγκεκριμένα: Jakavi (tab 20mg με νοσοκομειακή τιμή €3.685,85, χονδρική €4.236,61 και λιανική €4.543,94), Votubia (tab 5mg με νοσοκομειακή τιμή €3.475,69, χονδρική €3.995,04 και λιανική €4.286,67), Tobi Podhaler (inhpd. cap 28mg με νοσοκομειακή τιμή €1.870,33, χονδρική €2.149,81, λιανική €2.321,50) και Signifor (inj. sol 0,3mg με νοσοκομειακή τιμή €3.475,69, χονδρική € 3.995,04 και λιανική €4.286,67).
Δεν είναι όμως μόνο η υψηλή τιμή τους. Πρόκειται γι’ αυτά τα σκευάσματα που μέσω του Harvard Project η Novartis είχε θέσει να τιμολογηθούν. Και προς τον σκοπό αυτό έκρινε ότι πρέπει να «δεσμευτεί εξαρχής» και ο υπουργός Υγείας. Οπως αναγράφεται χαρακτηριστικά στο κατασχεμένο εσωτερικό έγγραφο της Novartis «Systems Excellence Program, Project Proposal, Greece March 29, 2013», οι στόχοι του Harvard Project είναι «140 εκατομμύρια ευρώ εκκρεμών οφειλών και πολλά νέα προϊόντα σε όλα τα τμήματα (Exelon TTS, Seebri, Bexsero, Jakavi, Votubis, Signifor, Tobi Podhaler, Omnitrope, Optaflu, Fluad) βρίσκονται ακόμη εν αναμονή έγκρισης για τιμολόγηση και αποπληρωμή». Ελάχιστους μήνες μετά κάποια από τα επίμαχα φάρμακα τιμολογούνται, αλλά αυτό δεν κρίνεται ουσιώδες απ’ ό,τι φαίνεται από τον εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος.
13: Αναπάντητες δικαστικές συνδρομές
Αξίζει να σημειωθεί πως προκειμένου να αποδείξει ότι δεν υπήρχε συνολική εύνοια της Novartis ο Π. Καψιμάλης αναφέρεται στην τιμή που έλαβαν μια σειρά από φάρμακα της Novartis σε μια σειρά από χώρες. Οι απαντήσεις από τις επίμαχες χώρες δόθηκαν κατόπιν αιτήματος δικαστικής συνδρομής. Κάποιες όμως δεν απάντησαν, γεγονός που, σύμφωνα με όσα λένε εισαγγελικές πηγές στο Documento, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μη αρχειοθέτηση. Ακόμη κι έτσι όμως, προκύπτει σε ορισμένες περιπτώσεις διαφορετική τιμή –έστω και για ορισμένα λεπτά του ευρώ– από αυτή που δήλωνε η Novartis σε σχέση με την πραγματική. Ακόμη κι έτσι όμως, εφόσον πρόκειται για αρκετά σκευάσματα, είναι αντιληπτό ότι ακόμη και αυτή η μικρή διαφοροποίηση προσπορίζει σημαντικό κέρδος για τη φαρμακευτική.
14: «Υψηλότερο ποσό αποπληρωμής από κάθε άλλη εταιρεία»
Οπως προαναφέρθηκε, στόχος του Harvard Project ήταν η αποπληρωμή 140 εκατ. ευρώ εκκρεμών οφειλών. Στόχος που βάσει της πράξης αρχειοθέτησης πραγματοποιήθηκε σχεδόν στο ακέραιο: «προέκυψε από την κατάσταση πληρωμών ότι η Νοβάρτις έλαβε όλο το 2013 το ποσό των 130.830.774,20 ευρώ (σ.σ.: το μισό ποσό δόθηκε επί υπουργίας Αδ. Γεωργιάδη), που είναι το υψηλότερο ποσό από οποιαδήποτε άλλη φαρμακευτική εταιρία, καλύφθηκε όμως ως ποσοστό το 58% του χρέους του ΕΟΠΠΥ προς την εταιρία». Αρα, σύμφωνα με τον Π. Καψιμάλη, επειδή άλλες φαρμακευτικές καλύφθηκαν σε υψηλότερο ποσοστό αλλά με λιγότερα χρήματα, υπάρχει απόδειξη ότι η Novartis δεν ευνοήθηκε ούτε ότι εξυπηρετήθηκαν οι στόχοι του Harvard Project. Μάλιστα, επικαλείται το υψηλότερο ποσοστό αποζημίωσης της Roche, που τη χαρακτηρίζει «ανταγωνίστρια εταιρία». Κι ας ήταν τότε θυγατρική της Novartis…
15: Τον «βάφτισαν» υπάλληλο εταιρείας, ενώ είχε αποχωρήσει
Ακόμη ένα πολύ σοβαρό ζήτημα που εγείρεται από την πράξη αρχειοθέτησης είναι η κατάθεση χρημάτων στους λογαριασμούς του Αδ. Γεωργιάδη το 2013 από τον Κωνσταντίνο Κούτρη. Η πράξη αρχειοθέτησης εμφανίζει τον Κούτρη ως υπάλληλο της ΑΛΣ ΑΕ. Την εταιρεία από την οποία από το 2007, όταν και εκλέχθηκε βουλευτής, ο Αδ. Γεωργιάδης εμφανίζεται να έχει αποχωρήσει από το ΔΣ της λόγω παραίτησής του από διαχειριστής της Ελληνική Αγωγή ΕΠΕ στην οποία συμμετείχε με 4.900 ονομαστικές μετοχές.
Ωστόσο ο ίδιος ο Κ. Κούτρης έχει καταθέσει από το 2017 στους επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης, στο πλαίσιο της έρευνας για τις παράνομες προσλήψεις στο ΚΕΕΛΠΝΟ ότι όχι μόνο είχε αποχωρήσει από την ΑΛΣΕ από το 2012, αλλά το 2013 και το 2014 ήταν μεταξύ των παρανόμως προσληφθέντων στο ΚΕΕΛΠΝΟ και απασχολούνταν στο υπουργικό γραφείο του Αδ. Γεωργιάδη. Κάτι που μάλλον ο εισαγγελέας Καψιμάλης δεν είδε.
Συγκεκριμένα ο Κ. Κούτρης κατά την εξέταση από τους επιθεωρητές ερωτάται πού είχε απασχοληθεί πριν από το ΚΕΕΛΠΝΟ. Ο ίδιος απαντά ότι «από το 2005 μέχρι το 2012 περίπου απασχολήθηκα στην ΑΛΣ ΑΕ». Στη συνέχεια ερωτηθείς για «ποιο χρονικό διάστημα απασχολήθηκε στο υπουργείο Υγείας» ο Κ. Κούτρης απαντά: «Απασχολήθηκα από το καλοκαίρι του 2013 έως το Μάιο του 2014… στο γραφείο του υπουργού».