Νέο κεφάλαιο στο σκάνδαλο διασπάθισης δημόσιου χρήματος μέσω του προγράμματος αναστολής εργασίας από συγκεκριμένα ΚΤΕΛ ανά την επικράτεια, το οποίο είχε αποκαλύψει το Documento τον Ιούνιο του 2021, ανοίγει μετά την ξαφνική παραίτηση εργαζομένων οι οποίοι εμφανίζονταν να έχουν προσληφθεί προκειμένου να εισπράττουν δημόσιο χρήμα, ενώ παράλληλα ως ιδιοκτήτες των λεωφορείων είχαν λάβει άλλου τύπου ενίσχυση, τόσο από το κράτος όσο και μέσω προγράμματος ΕΣΠΑ, δηλαδή μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων. Οι μαζικές παραιτήσεις που σημειώνονται και τις οποίες φέρνει σήμερα στο φως το Documento επιβεβαιώνουν απόλυτα το σκάνδαλο, το οποίο κατά πληροφορίες δεν έχει ακόμη διερευνηθεί από τη Δικαιοσύνη ώστε να προσδιοριστεί το ακριβές ποσό που έχει βγει από τα δημόσια ταμεία και μάλιστα παρά το γεγονός ότι μετά το δημοσίευμα της εφημερίδας κατατέθηκαν σχετικές μηνυτήριες αναφορές. Σε κάθε περίπτωση το συνολικό ποσό που έχει δαπανηθεί για τις αναστολές των συγκεκριμένων ιδιοκτητών και μετόχων των ΚΤΕΛ ανέρχεται σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές σε πολλές χιλιάδες ευρώ, ενώ το φαινόμενο είναι ιδιαιτέρως εκτεταμένο, αφού αφορά ΚΤΕΛ σχεδόν όλης της επικράτειας.
Ειδικότερα, από τα στοιχεία που έφτασαν στο Documento προκύπτει ότι εν μέσω πανδημίας και μάλιστα εν μέσω των ιδιαίτερα σκληρών lockdowns τα ΚΤΕΛ διάφορων περιοχών, όπως για παράδειγμα των Τρικάλων και του Ηρακλείου Κρήτης, προχώρησαν σε αθρόες προσλήψεις προσωπικού, ακόμη και μετόχων ή ιδιοκτητών λεωφορείων ΚΤΕΛ, με σκοπό να ενταχθούν στο πρόγραμμα αναστολής εργασίας. Παράλληλα, φαίνεται ότι σε τουλάχιστον μία περίπτωση, στα ΚΤΕΛ της περιφερειακής ενότητας Κοζάνης, ιδιοκτήτες λεωφορείων προσλήφθηκαν σε τουριστικό γραφείο, το οποίο λειτουργεί ως θυγατρική εταιρεία των ΚΤΕΛ Κοζάνης, λίγες ημέρες πριν από το γενικό lockdown που επιβλήθηκε στις αρχές Νοεμβρίου του 2020, προκειμένου να εισπράξουν το ποσό που αναλογούσε σε κάθε εργαζόμενο. Το εν λόγω τουριστικό γραφείο βρέθηκε κυριολεκτικά εν μια νυκτί να απασχολεί 23 εργαζόμενους, εκ των οποίων οι 19 είναι ιδιοκτήτες υπεραστικών λεωφορείων. Σύμφωνα με στοιχεία της Εργάνης, τα οποία βρίσκονται στη διάθεση του Documento, σε άλλα ΚΤΕΛ, στο Ηράκλειο της Κρήτης συγκεκριμένα, εμφανίζονταν ως εργαζόμενοι και είχαν τεθεί σε αναστολή 222 άτομα.
Απροκάλυπτη απάτη κάτω από τη μύτη των αρχών
Από το ρεπορτάζ προέκυψε ότι και στις τρεις παραπάνω περιπτώσεις σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων που εμφανίζονται να προσλήφθηκαν πριν από τα lockdowns αμέσως μετά τη λήξη του προγράμματος (που προέβλεπε ότι εργαζόμενος πληττόμενης επιχείρησης μπορούσε να τεθεί σε αναστολή εργασίας και να λαμβάνει αντί του μισθού του ποσό της τάξης των 534 ευρώ μηνιαίως από το κράτος) παραιτήθηκε ή λύθηκαν οι συμβάσεις εργασίας του. Δηλαδή οι εργαζόμενοι που προσλήφθηκαν ενώ η χώρα έμπαινε σε lockdown παραιτήθηκαν ή απολύθηκαν μαζικά όταν άνοιξε η αγορά και τα ΚΤΕΛ επανήλθαν στην κανονική λειτουργία τους. Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά. Στα ΚΤΕΛ Τρικάλων, για παράδειγμα, λύθηκαν συνολικά από τις 30 Ιουνίου 2021, όταν ολοκληρώθηκαν οι αναστολές εργασίας, 121 συμβάσεις εργασίας. Από αυτούς τους παραιτηθέντες ή απολυθέντες μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του Documento, οι 115 που εμφανίζονταν ως εργαζόμενοι και εισέπρατταν δημόσιο χρήμα ως εργαζόμενοι σε αναστολή εργασίας είναι ιδιοκτήτες λεωφορείων και μέτοχοι των ΚΤΕΛ, οι οποίοι σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία δεν επιτρεπόταν να ενταχθούν σε καθεστώς αναστολής. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στα ΚΤΕΛ Ηρακλείου Κρήτης. Εκεί από τις 30 Ιουνίου 2021 έχουν καταγραφεί 191 λύσεις συμβάσεων εργασίας και 49 οικειοθελείς αποχωρήσεις. Αποχώρησε δηλαδή σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων που ήταν σε αναστολή εργασίας. Στο τουριστικό γραφείο της Κοζάνης η κατάσταση είναι εξίσου προβληματική, αφού προκύπτει ότι ξαφνικά αποχώρησαν 19 εργαζόμενοι, οι οποίοι σύμφωνα με το ρεπορτάζ είναι ιδιοκτήτες υπεραστικών λεωφορείων και οδηγοί των ΚΤΕΛ Κοζάνης και κατά την περίοδο που έπαιρναν τα χρήματα της αναστολής εργάζονταν παράλληλα στα λεωφορεία ιδιοκτησίας τους.
Στις παραπάνω τρεις περιπτώσεις παρατηρείται όμως κάτι ακόμη που καθιστά την απάτη που στήθηκε σε βάρος του δημοσίου εξόφθαλμη. Οι παραιτήσεις και οι λύσεις των συμβάσεων των εργαζομένων είναι μαζικές. Πολλές μάλιστα, όπως προκύπτει από στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Documento, έχουν γίνει με διαφορά λίγων λεπτών. Στα ΚΤΕΛ Τρικάλων για παράδειγμα οκτώ εργαζόμενοι εμφανίζονται να αποχώρησαν την ίδια ημέρα, σε διάστημα λίγων ωρών ή ακόμη και λεπτών. Η αποχώρηση του πρώτου εργαζόμενου έχει καταχωρηθεί στις 9.28 το πρωί, του επόμενου στις 9.36, του τρίτου στις 9.42, του τέταρτου στις 9.48 κ.ο.κ. Ερώτημα είναι και το πώς συγκεκριμένα στα Τρίκαλα, όπου εμφανιζόταν σε αναστολή το σύνολο των οδηγών, εκτελούνταν τα εγκεκριμένα δρομολόγια καθώς και τα μαθητικά δρομολόγια εντός του νομού.
Στο τουριστικό γραφείο της Κοζάνης η κατάσταση είναι ακόμη πιο δραματική, αφού όπως φαίνεται και οι 19 εργαζόμενοι που αποχώρησαν, είτε οικειοθελώς είτε επειδή λύθηκε η σύμβασή τους, το έκαναν την 1η Μαΐου του 2021, μέσα σε διάστημα έξι ωρών. Δηλαδή σε μία ημέρα, κι ενώ η τουριστική σεζόν άνοιγε, ένα τουριστικό γραφείο έμεινε σχεδόν χωρίς κανέναν εργαζόμενο, πράγμα το οποίο αν μη τι άλλο κινεί υποψίες και προκαλεί ερωτήματα. Σημειώνεται ότι το εν λόγω γραφείο εμφανίζεται να είχε προσλάβει 19 πρόσωπα –όλα ιδιοκτήτες λεωφορείων–, με την πλειονότητα των προσλήψεων να έγινε στα τέλη Οκτωβρίου και στις αρχές Νοεμβρίου 2020, την περίοδο δηλαδή που η χώρα έμπαινε στο διάρκειας έξι μηνών lockdown. Με άλλα λόγια, η ίδια επιχείρηση που αύξησε το προσωπικό της σε περίοδο lockdown, το μείωσε και μάλιστα δραματικά όταν πλέον άρθηκαν όλα τα μέτρα για τον κορονοϊό.
Ανάλογη είναι η κατάσταση και στα ΚΤΕΛ Ηρακλείου – Λασιθίου, όπου επίσης σημειώθηκαν μαζικές αποχωρήσεις μέσα σε διάστημα λίγων ημερών ή ωρών. Ασφαλώς και αυτά τα στοιχεία βρίσκονται στα χέρια του Documento και είναι στη διάθεση κάθε αρμόδιας αρχής.
Παρατύπως σε αναστολή οι ιδιοκτήτες λεωφορείων
Οπως πάντως είχε αποκαλύψει το Documento τον Ιούνιο του 2021, πολλά ακόμη ΚΤΕΛ εμφανίζονταν να έχουν προσλάβει εργαζόμενους εν μέσω πανδημίας και να τους έθεσαν σε αναστολή εργασίας. Με βάση στοιχεία τα οποία αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα της ρεμούλας που στήθηκε εν μέσω πανδημίας αξιοποιώντας… παραθυράκια των διατάξεων προκειμένου ορισμένοι να εξασφαλίσουν παρατύπως επιπλέον εισόδημα, προκύπτει ότι σε πολλές περιπτώσεις δηλώθηκαν ως εργαζόμενοι σε αναστολή και επομένως ως δικαιούχοι του επιδόματος των περίπου 530 ευρώ όλοι ή σχεδόν όλοι οι ιδιοκτήτες των λεωφορείων. Στην περίπτωση των ΚΤΕΛ Κέρκυρας, για παράδειγμα, είχαν δηλωθεί ως εργαζόμενοι σε αναστολή 27 πρόσωπα, τα 14 από τα οποία έχουν λεωφορεία στην ιδιοκτησία τους. Ενδεικτικό είναι επίσης το παράδειγμα των ΚΤΕΛ της περιφερειακής ενότητας Ηλείας. Στην περίπτωση αυτή μεταξύ των εργαζομένων έχουν δηλωθεί σε αναστολή εργασίας και οκτώ ιδιοκτήτες που στην πραγματικότητα κατέχουν ποσοστά σε λεωφορεία και ως εκ τούτου δεν δικαιούνταν το επίδομα.
Αλλο παράδειγμα είναι αυτό των ΚΤΕΛ Μαγνησίας. Τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, τα οποία πλέον καλούνται να διερευνήσουν οι αρμόδιες αρχές ώστε να διαπιστώσουν κατά πόσο πράγματι υφίσταται παρατυπία, επιβεβαιώνουν ότι και σε αυτή την περίπτωση ιδιοκτήτες λεωφορείων δηλώθηκαν ως εργαζόμενοι σε αναστολή εργασίας. Κατά τις πληροφορίες μας πρόκειται για τουλάχιστον έντεκα περιπτώσεις, ενώ ένας από τους δηλωθέντες σε αναστολή ιδιοκτήτες λεωφορείου τυχαίνει να είναι και μέλος του διοικητικού συμβουλίου των ΚΤΕΛ. Στον Βόλο μάλιστα φαίνεται πως δύο από αυτούς που εμφανίζονταν ως απλοί εργαζόμενοι έχουν στην κατοχή τους από τρία λεωφορεία ο καθένας, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν ήδη εισπράξει σημαντική αποζημίωση από το κράτος και τα ευρωπαϊκά προγράμματα.
Ενδιαφέρον, τέλος, έχει και η περίπτωση των ΚΤΕΛ Αττικής. Στην περίπτωση αυτή δεν είναι γνωστό αν ανάμεσα στους δηλωθέντες σε αναστολή είναι και ιδιοκτήτες, απορίας άξιο όμως είναι το γεγονός ότι είχε δηλωθεί στη σχετική λίστα το 100% των εργαζομένων. Μεταξύ αυτών δεν ήταν μόνο οι οδηγοί των λεωφορείων αλλά και τα συνολικά δώδεκα άτομα που στελέχωναν το τμήμα του λογιστηρίου και το τμήμα της διοίκησης. Το γεγονός προκαλεί εύλογα ερωτήματα, καθώς αν κάτι τέτοιο ίσχυε, τότε τα ΚΤΕΛ δεν θα μπορούσαν να παρέχουν την παραμικρή υπηρεσία εν μέσω πανδημίας. Αυτό ασφαλώς δεν συνέβη, διότι, αν και περιορισμένα, δρομολόγια προς τα σημεία της περιφέρειας εκτελούνταν.
Η ξεχωριστή περίπτωση των ΚΤΕΛ Ιωαννίνων
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των ΚΤΕΛ Ιωαννίνων. Σύμφωνα και με επιστολή της Ομοσπονδίας Συνδικάτων Μεταφορών Ελλάδας, η οποία έχει κοινοποιηθεί μεταξύ άλλων και στον αρμόδιο εισαγγελέα Ιωαννίνων, η επιχείρηση Υπεραστικό ΚΤΕΛ Νομού Ιωαννίνων ΑΕ είχε θέσει επί 15 μήνες τη συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων τους οποίους απασχολεί υπό καθεστώς αναστολής και μετά την άρση του καθεστώτος αναστολής σύμβασης, δηλαδή από την 1η Ιουλίου 2021, ενέταξε το σύνολο του προσωπικού στο πρόγραμμα Συν-Εργασία μέχρι και τη λήξη του στις 31 Μαΐου 2022. Ωστόσο καθ’ όλο το διάστημα της υγειονομικής κρίσης, περίοδο ένταξης όλου του προσωπικού στο πρόγραμμα Συν-Εργασία, αλλά ακόμη και τώρα, για το μεταφορικό έργο το οποίο πραγματοποιεί χρησιμοποιεί και δρομολογεί τουριστικά λεωφορεία. Αυτό, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία, απαγορεύεται ρητά. Στη σχετική επιστολή αναφέρονται αναλυτικά τα τουριστικά λεωφορεία που παρανόμως χρησιμοποιούν τα ΚΤΕΛ Ιωαννίνων. Σχετική επιστολή έχει αποσταλεί και στον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει κάποια παρέμβαση.
