Τα στοιχήματα και τα αινίγματα της ευρωκάλπης

Αίνιγμα για δυνατούς λύτες αποτελεί η σημερινή εκλογική μάχη. Σε μια συγκυρία που τα ευρωπαϊκά διακυβεύματα θα έπρεπε να μονοπωλούν το συλλογικό ενδιαφέρον λόγω της ευρύτερης γεωπολιτικής αστάθειας και –κυρίως– των εχθροπραξιών σε Ουκρανία ή Μέση Ανατολή, της κλιματικής κρίσης, της ανόδου της ακροδεξιάς, της ενεργειακής επισφάλειας και του μεταναστευτικού/προσφυγικού, η κοινωνική αδιαφορία αποτυπώνεται στα δύο συνθετικά στοιχεία της λεγόμενης «γκρίζας ζώνης».

Στην αποχή-ρεκόρ, όπως προβλέπουν αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, που δεν αποκλείουν η συμμετοχή να κινηθεί οριακά πάνω από το 40% και στα υψηλά ποσοστά αναποφάσιστων. Διόλου τυχαίο ότι υπάρχουν 4.241 λιγότερα εκλογικά τμήματα σε σύγκριση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές, που καλούνται να καλύψουν ανάγκες ακόμη και 700 ψηφοφόρων. Η συγκεκριμένη συνθήκη μοιάζει με ρωσική ρουλέτα για τα κόμματα, αφού κανένας πολιτικός αναλυτής δεν μπορεί να εκφραστεί με βεβαιότητα αναφορικά με τους κερδισμένους και τους χαμένους αυτής της πρωτοφανούς κατάστασης, που παίρνει χαρακτηριστικά οριζόντιας κοινωνικής αποδοκιμασίας έναντι του πολιτικού «υλικού» της χώρας.

Σε αυτή την εξίσωση πρέπει να συνυπολογιστεί το επιτελικό φιάσκο με την επιστολική ψήφο. Η απροθυμία αξιοποίησης της συγκεκριμένης δυνατότητας από τους εκλογείς του εξωτερικού (δεν εγγράφηκαν ούτε 50.000) συνδέεται άμεσα με το σκάνδαλο της διαρροής προσωπικών δεδομένων, για το οποίο στο υπουργείο Εσωτερικών και στην Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου επιβλήθηκαν πρόστιμα από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ύψους 400.000 και 40.000 ευρώ αντίστοιχα. Ειρήσθω εν παρόδω, μόνο αμελητέο δεν κρίνεται ότι «γαλάζιοι» βουλευτές που στάλθηκαν περιοδεία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού εξιστορούσαν πως αρκετοί απόδημοι αγνοούσαν τους λόγους που στήνονται οι ευρωκάλπες.

Σε σχέση με τους κατοίκους της επικράτειας η πλατφόρμα κατέγραψε 153.322 αιτήσεις, με τον συνολικό αριθμό των εγγεγραμμένων να είναι 202.556. Κατά την εκτίμηση του ΥΠΕΣ, περίπου 180.000 θα ολοκλήρωναν τη διαδικασία, πρόβλεψη που φαίνεται να επιβεβαιώνεται μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, καθώς η παραλαβή ολοκληρώθηκε το απόγευμα του Σαββάτου. Σε κάθε περίπτωση, το αρνητικό προηγούμενο με το κυβερνητικό εγχείρημα της επιστολικής ψήφου θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει αντανάκλαση στην προσπάθεια της ΝΔ να επαναφέρει το ζήτημα (είτε διά της συνταγματικής αναθεώρησης είτε διά της νομοθετικής πρωτοβουλίας) προκειμένου η δυνατότητα αυτή να δοθεί τόσο στους απόδημους όσο και στους εκλογείς της επικράτειας στις επόμενες εθνικές εκλογές.

• 4.241 λιγότερα είναι τα εκλογικά τμήματα σε σχέση με τις ευρωεκλογές του 2019
• 50.000 υπολογίζονται στην καλύτερη περίπτωση οι εκλογείς του εξωτερικού που εγγράφηκαν για να ψηφίσουν με επιστολική ψήφο
• 180.000 εκτιμά το ΥΠΕΣ ότι είναι οι κάτοικοι της ελληνικής επικράτειας που θα ολοκληρώσουν τη διαδικασία της επιστολικής ψήφου

Οι αναποφάσιστοι

Με πολύ αργούς ρυθμούς, όπως εντόπιζαν αναλυτές, μειωνόταν την τελευταία εβδομάδα προτού ανοίξουν οι κάλπες το κατά πολύ αυξημένο σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές ποσοστό εκείνων που δηλώνουν αναποφάσιστοι. Ενδεικτικό παράδειγμα η σύγκριση των δύο τελευταίων δημοσκοπήσεων της Pulse πριν από τις ευρωεκλογές του 2019 και του 2024, με ποσοστά 7,5% και 10,7% αντίστοιχα. Κυβερνητική πηγή με επάρκεια επί των εκλογικών διαδικασιών επιμένει στο μότο των δημοσκόπων πως οι αναποφάσιστοι σε κάλπες που δεν έχουν διακύβευμα κυβερνησιμότητας αποτελούν προνομιακό πεδίο για τα μικρά κόμματα, ενώ από την αξιωματική αντιπολίτευση υπάρχει η εκτίμηση ότι τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η ΝΔ θα «τσιμπήσουν» από τη συγκεκριμένη δεξαμενή ψηφοφόρων.

Στόχοι και προσδοκίες

Με δεδομένο ότι η ΝΔ είναι αδιαφιλονίκητο φαβορί και μάλιστα με μεγάλη διαφορά, διακηρυγμένος στόχος της συμπολίτευσης είναι το εκλογικό ποσοστό να είναι αντίστοιχο με αυτό των ευρωεκλογών του 2019. Τουτέστιν 33%. Η συσπείρωση της γαλάζιας παράταξης συγκέντρωνε το μεγαλύτερο ποσοστό σε όλες τις μετρήσεις, κάτι που πολλοί συνδέουν με την αδιαμφισβήτητη υπεροχή της στις ηλικιακές ομάδες από 45 ετών και πάνω, με αυτή των 65+ να είναι η κατηγορία που η ΝΔ καταγράφει ιλιγγιώδη διαφορά.

Ωστόσο δεν μπορεί να παραγνωριστεί ότι η δεξιά «φράξια» του κόμματος μοιάζει οιονεί αυτονομημένη, θέλοντας να στείλει εκλογικό μήνυμα στον πρωθυπουργό. Αιτία είναι οι κάκιστες σχέσεις μεταξύ Κυρ. Μητσοτάκη και Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος έχει εκφράσει ανοιχτά τη διαφωνία του με την κρυφή κυβερνητική ατζέντα στα ελληνοτουρκικά αλλά και με το μεταναστευτικό/προσφυγικό, με την απροθυμία αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων, με τις παρακρατικές παρακολουθήσεις και με το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών. Μάλιστα, όπως δημοσίευσε πρόσφατα το documentonews.gr, σαμαρικά στελέχη δεν κρύβουν πως θα «μαυρίσουν» τον πρωθυπουργό, ψηφίζοντας Νίκη, Δημοκράτες ή Φωνή Λογικής.

Παράλληλα, δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί όλοι οι υπουργοί (κυρίως εξωκοινοβουλευτικοί) την ανάγκη να διαφυλαχτεί η κυβερνητική σταθερότητα, κάτι που αποτελεί το κεντρικό δίλημμα που θέτει ο πρωθυπουργός, καθώς απέφευγαν να φέρουν σε πέρας τις περιοδείες που χρεώθηκαν, ενώ βουλευτές του κόμματος αντί να «οργώσουν» τις περιφέρειές τους, έβγαζαν φωτογραφίες (μαζί και την υποχρέωση) σε λαϊκές αγορές και αποχωρούσαν για να συνεχίσουν τις διακοπές τους. Στο ενδεχόμενο που η ΝΔ δεν καταφέρει να πιάσει το πολυπόθητο 33%, θα πρόκειται για το δεύτερο εκλογικό «στραπάτσο» (κι ας είναι μεγάλη η απόσταση από το δεύτερο κόμμα), έπειτα από αυτό του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Στον αντίποδα, η Κουμουνδούρου δίνει την πρώτη εκλογική μάχη της στη μετά Τσίπρα εποχή. Από το επιτελείο του Στέφ. Κασσελάκη εκφράζεται αισιοδοξία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα συγκεντρώσει ποσοστό που θα αποτελεί μήνυμα τόσο εντός όσο και εκτός κόμματος προκειμένου να θωρακιστεί η αυτόνομη πορεία του κόμματος και να μην υπάρχει κανένα επιχείρημα περί συμμετοχής στον διάλογο για τη δημιουργία ενός ευρύτερου πολιτικού φορέα που θα εκκινεί από τα αριστερά και θα καταλήγει στο προοδευτικό κέντρο.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συντριπτική πλειονότητα των δημοσκοπήσεων έδειχνε «καπαρωμένη» τη δεύτερη θέση, ο ρεαλιστικός στόχος είναι η διατήρηση των δυνάμεων που καταγράφηκαν στις τελευταίες εθνικές εκλογές και ει δυνατόν η ενίσχυσή τους. Δεν κρύβουν δε ότι η στόχευση σε διαφορετικά εκλογικά κοινά αποτελεί μια μεταβλητή που δυσχεραίνει την προσπάθεια να εξαχθούν σαφή δημοσκοπικά συμπεράσματα για το ποσοστό συσπείρωσης, προσμετρώντας και το δεδομένο της διάσπασης που αναμφίβολα αφαίρεσε μερίδα της εκλογικής βάσης του κόμματος. Επιπλέον, ποντάρουν στα δυναμικά εκλογικά κοινά με επιμέρους ή μη χαρακτηριστικά, για τα οποία υπάρχει ο φόβος μήπως προτιμήσουν κάποια ξαπλώστρα στον ήλιο έναντι της κάλπης.

Στο ΠΑΣΟΚ φαίνεται να έχουν αποδεχτεί τα (σχεδόν οριζόντια) δημοσκοπικά ευρήματα που τους τοποθετούν στην τρίτη θέση, όντας σε παρατεταμένη πτωτική πορεία. Σαφής εκλογικός πήχης δεν εκφράστηκε από τον Ν. Ανδρουλάκη, κάτι που δεν έγινε τυχαία. Ωστόσο συνεργάτες του προέδρου θεωρούν πως ένα ποσοστό που θα αγγίξει το 14% μπορεί να αποσοβήσει την (ήδη δρομολογημένη) εσωκομματική γκρίνια την επομένη των εκλογών. Επιπρόσθετα, θεωρούν κλειδί το λεκανοπέδιο για το τελικό λανσάρισμα του κόμματος, εκτιμώντας ότι η συσπείρωση «μαζεύτηκε αρκετά», αφού «τα ποσοστά του Ανδρέα Λοβέρδου θα περιοριστούν σε μεγάλο βαθμό στην επαρχία». Σε κάθε περίπτωση, όπως προαναφέρθηκε, στελέχη του κόμματος (κοινοβουλευτικά ως επί το πλείστον) είναι με το δάχτυλο στη σκανδάλη, περιμένοντας τα εκλογικά ποσοστά για να αμφισβητήσουν ευθέως τον Ν. Ανδρουλάκη και να ποντάρουν πολιτικά στην ανάγκη συσπείρωσης των προοδευτικών δυνάμεων για «να πέσει το καθεστώς Μητσοτάκη».

Η Ελληνική Λύση φαίνεται (με βάση την πλειονότητα των δημοσκοπήσεων) να προσπερνά το ΚΚΕ στην τελική κατάταξη, αγγίζοντας ακόμη και διψήφιο ποσοστό, αφού κατάφερε να ενθυλακώσει το «ορφανό» εκλογικό σώμα των Σπαρτιατών. Το κόμμα του Κυριάκου Βελόπουλου σαρώνει στη βόρεια Ελλάδα, με κυβερνητικά στελέχη να μην αποκλείουν η Ελληνική Λύση να είναι δεύτερο κόμμα σε συγκεκριμένες περιφέρειες, όπως η Πιερία. Στον Περισσό φαίνεται ότι θα αρκεστούν στη μικρή αύξηση των ποσοστών συγκριτικά με το 2019, ενώ κατά τα φαινόμενα η Νίκη είναι το κόμμα που θα κλείσει την πρώτη εξάδα, η οποία υπολογίζεται πως θα συγκεντρώσει συνολικά περί τις 18 με 19 εκ των 21 εδρών.

Μάχη χαρακωμάτων

Με μεγάλη αγωνία θα αναμένουν τα κομματικά επιτελεία των Πλεύσης Ελευθερίας, Νέας Αριστεράς, Δημοκρατών, ΜέΡΑ25 και Φωνής Λογικής την ανακοίνωση της πρώτης εκτίμησης του ΥΠΕΣ στις 9 το βράδυ της Κυριακής για το αποτέλεσμα της κάλπης. Αν και το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου φέρεται να έχει προβάδισμα για την εξασφάλιση μίας εκ των περίπου τριών εδρών που απομένουν, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι θα στοιχίσει η μιντιακή «εξαφάνιση» της Πλεύσης Ελευθερίας το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα, την αποδίδουν στο γεγονός ότι η Πλεύση Ελευθερίας αφενός αντλεί δυσαρεστημένους ψηφοφόρους από τη ΝΔ, αφετέρου ρίχνει αλάτι στην κυβερνητική πληγή των Τεμπών.

Στη Νέα Αριστερά μπορεί να κάνουν λόγο για συγκρατημένη αισιοδοξία, όμως αντιλαμβάνονται ότι η πολυπόθητη έδρα μόνο κατοχυρωμένη δεν είναι, καθώς κονταροχτυπιούνται με τον Γιάνη Βαρουφάκη. Από εκεί και πέρα, δημοσκόποι εικάζουν ότι το ποσοστό του κόμματος της Αφροδίτης Λατινοπούλου θα αποτελέσει «έκπληξη» λόγω και της σαμαρικής στήριξης, ενώ ο Ανδρέας Λοβέρδος «τζογάρει» με την απορρόφηση δυσαρεστημένων ψηφοφόρων που προέρχονται από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Σε διαφορετική περίπτωση, ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ θα κρεμάσει –όπως έχει διαμηνύσει– τα πολιτικά του παπούτσια!