Από τον Μέσι στον Εμπαπέ και τον Πελέ, από τον Φέντερερ στον Τζόκοβιτς, τον Τσιτσιπά και στη Σάκκαρη, από τον Ιτούδη και τον Αντετοκούνμπο στον Πρίντεζη και τον Στεφ Κάρι, από την Ντρισμπιώτη στον Τεντόγλου και τον ντοπέ Γκελαούζο, από αυτούς που έζησαν εφιάλτη (Μπρίτνεϊ Γκράινερ) μέχρι εκείνους που αποδήμησαν πρόωρα (Αλέξανδρος Νικολαΐδης, Γιάννης Διακογιάννης), το αθλητικό στερέωμα του 2022 ήταν γεμάτο με τους συνήθεις ήρωες και αντιήρωες, ωραίους και μοιραίους, πρωταγωνιστές και κομπάρσους. Το Documento επιλέγει δέκα πρόσωπα που καθρέφτισαν τη χρονιά, ενώ στο δισέλιδο που ακολουθεί σας παρουσιάζουμε τα σημαντικότερα αθλητικά γεγονότα του 2022 μέσα και έξω από τα στάδια και από τους στίβους, με την ελπίδα να μην παραλείψαμε κάποιον ή κάτι σημαντικό.
01 Πελέ: Βασιλεύς των ουρανών
Ο άνθρωπος που φόρεσε την κορόνα του βασιλιά του ποδοσφαίρου μέχρι να κατορθώσει κάποιος να του την αποσπάσει πέραν πάσης αμφισβήτησης έσβησε την Πέμπτη το βράδυ στο παγερό δωμάτιο ενός νοσοκομείου στο Σάο Πάουλο. Εκεί είδε τον θρίαμβο του Μέσι (και την αποτυχία της Βραζιλίας) εγκλωβισμένος σε μάταιη μάχη για τη ζωή του με αντίπαλο τον καρκίνο του προστάτη. «Ο οργανισμός του έπαψε να ανταποκρίνεται στη χημειοθεραπεία και η κούρα περιορίζεται πλέον σε ανακουφιστικές ενέργειες» ανακοίνωσαν οι γιατροί στα τέλη του Νοέμβρη. «Μη βιάζεστε να αποχαιρετήσετε τον πατέρα μου πριν από την ώρα του» δήλωνε ενοχλημένη η κόρη του Πελέ από το προσκέφαλό του όταν διάβαζε τον ορυμαγδό των πρόωρων επικήδειων. Ο 82άχρονος Εντσον Αράντες ντο Νασιμέντο των τριών ολόχρυσων Μουντιάλ (1958, 1962, 1970), των 1.281 γκολ και των αμέτρητων διακρίσεων μετακόμισε στα γήπεδα των ουρανών, όπου τον περιμένουν με μια μπάλα στα πόδια ο Μαραντόνα,ο Πούσκας, ο Κρόιφ, ο Ντι Στέφανο, ο Γκαρίντσα. Μεταγενέστεροι αλλά και προγενέστεροι ήταν όλοι τους παιδιά του.
02 Λιονέλ Μέσι: Eγραψε Ιστορία
Ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του καιρού μας βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπος με την Ιστορία. «Εάν δεν οδηγήσει την Αργεντινή στην κατάκτηση του Παγκόσμιου Κυπέλλου, δεν είναι αντάξιος του Μαραντόνα, του Πελέ και των άλλων θρύλων» του είπαν. Λες και είναι λίγα τα εκτυφλωτικά του κατορθώματα με την εθνική ομάδα και με την Μπαρτσελόνα. Ο 35άχρονος Μέσι ανασκουμπώθηκε και βάλθηκε να φιμώσει τους τελευταίους αμφισβητίες, που άρπαξαν τις ντουντούκες μετά το σοκ της ήττας των Αργεντινών από την απίθανη Σαουδική Αραβία στην πρεμιέρα. Η συνέχεια ήταν μια προσωπική ραψωδία και δικαίωση: επτά προσωπικά γκολ, έξι σερί νίκες που ανέβασαν την «αλμπισελέστε» στον θρόνο, νταμπλ στον αλησμόνητο τελικό, μια ηγετική φιγούρα που καθησύχαζε το έθνος των διψασμένων για τον τίτλο Αργεντινών και την πολύχρωμη φυλή των θαυμαστών του: «Μην ανησυχείτε, εγώ είμαι εδώ, όλα θα πάνε καλά». Ο τερματοφύλακας Μαρτίνες χρειάστηκε να προσθέσει τις τελευταίες πινελιές, αλλά το κισμέτ του Μέσι ήταν να φύγει από τον τόπο των εμίρηδων εστεμμένος και ισόθεος των άλλων ημίθεων της μπάλας.
03 Ρότζερ Φέντερερ: Το τελευταίο σερβίς
Ο φωτεινός φάρος γύρω από τον οποίο στροβιλιζόταν επί δύο δεκαετίες το μπαλάκι του τένις έσβησε με ένα γλυκό φύσημα σαν κεράκι γενεθλίων τον Σεπτέμβριο στο Λονδίνο, μέσα σε μια θάλασσα από συγκινημένα χαμόγελα και αγκαλιές. Ο Φέντερερ αποσύρθηκε κληροδοτώντας στους επιγόνους του 20 Γκραν Σλαμ, 1.251 νίκες και μια άμωμη γήινη προσωπικότητα, μεγαλύτερη από το τένις, μεγαλύτερη από την ίδια τη ζωή. Στο πλευρό του στον αποχαιρετιστήριο αγώνα ήταν ο κορυφαίος αντίπαλος και παρτενέρ του Ραφαέλ Ναδάλ. Δίπλα στους θρύλους του χθες, του σήμερα και του αύριο που συγκεντρώθηκαν για το πάρτι του αποχωρισμού ήταν και ο Στέφανος Τσιτσιπάς. Μικρός είχε τον Φέντερερ αφίσα στο δωμάτιό του. Οπως τόσοι και τόσοι άλλοι.
04 Στεφ Κάρι: Γητευτής των τριπόντων
Ο άνθρωπος που ξανάφερε το φως και την αλεγκρία στο μουντό μπάσκετ επέστρεψε στον θρόνο του με ένα χορό γεμάτο τρίποντα, ασίστ, χαμόγελο, πόζα και αγάπη. Οι Γκόλντεν Στέιτ Ουόριορς κατέκτησαν τον τίτλο στο ΝΒΑ για τέταρτη φορά σε μια οκταετία, ο Κάρι κέρδισε στα 34 του για πρώτη φορά (και ομόφωνα) το MVP των τελικών, ο υπολοχαγός Κλέι Τόμπσον έζησε τη δική του δικαίωση έπειτα από σειρά φριχτών τραυματισμών, ο Στιβ Κερ γιόρτασε ξεσπαθώνοντας ενάντια στον τραμπισμό και σύσσωμο το μπάσκετ αγαλλίασε. Ο δικός μας Γιάννης Αντετοκούνμπο έπεσε στο προτελευταίο εμπόδιο, αλλά με ισχυρό άλλοθι, αφού οι Μπακς έπαιξαν στους ανατολικούς τελικούς χωρίς τον τραυματία Κρις Μίντλετον. Οι Σέλτικς προκρίθηκαν διά πυρός και σιδήρου με 4-3, αλλά στη συνέχεια υποκλίθηκαν στον οίστρο του ασταμάτητου Κάρι.
05 Μπρίτνεϊ Γκράινερ: Aιχμαλωσία διαρκείας
Τα δύο χρυσά ολυμπιακά μετάλλια και τα πετράδια του γυναικείου ΝΒΑ δεν ωφέλησαν την Μπρίτνεϊ Γκράινερ όταν οι ρωσικές αρχές βρήκαν μερικές σταγόνες χασισέλαιο μες στο ηλεκτρονικό τσιγάρο της. Ενα σκάρτο γραμμάριο και με συνταγή γιατρού! Το καθεστώς Πούτιν μετέτρεψε τη διάσημη Αμερικανίδα μπασκετμπολίστρια σε πιόνι ενός σύγχρονου Ψυχρού Πολέμου και την κλείδωσε σε ένα μπαλαούρο 500 χιλιόμετρα μακριά από τη Μόσχα, με ποινή εννιαετούς κάθειρξης στο μητρώο της. Η διεθνής κατακραυγή δεν πτόησε τους Ρώσους, οι οποίοι κράτησαν την Γκράινερ στη φυλακή επί εννιάμισι μήνες: από τα μέσα Φεβρουαρίου μέχρι τις 8 Δεκεμβρίου 2022. Η αθλήτρια απελευθερώθηκε όταν οι ΗΠΑ δέχτηκαν να προχωρήσουν σε ανταλλαγή… αιχμαλώτων, με τον έμπορο όπλων Βίκτορ Μπουτ να παραδίδεται στα δόντια της «ρωσικής αρκούδας». Οσα «καλά να πάθει» κι αν ακούστηκαν από τους νοικοκυραίους στην πατρίδα της, η αξιοπρέπειά της 32άχρονης Μπρίτνεϊ παραμένει άθικτη.
06 Αντιγόνη Ντρισμπιώτη: Εκλεισε στόματα
Ακόμη και μετά τη διάκρισή της στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, όπου τερμάτισε όγδοη στα 20 χιλιόμετρα, η κορυφαία Ελληνίδα βαδίστρια έβγαζε μεροκάματο στο οικογενειακό τσιπουράδικο στην Καρδίτσα και βιοποριζόταν με δυσκολία, αφού ο αρχικός σχεδιασμός της ΕΟΕ την άφησε έξω από τις ολυμπιακές υποτροφίες του 2024. «Είναι προχωρημένης ηλικίας» είπαν. Ενα χρόνο αργότερα, στα 38 της, η Αντιγόνη πέτυχε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Μονάχου ένα εκπληκτικό κατόρθωμα: χρυσό στο 35άρι, χρυσό και στο 20άρι, όπου μάλιστα αγωνίστηκε εκτός προγράμματος. 55 χιλιόμετρα χρυσός ποδαρόδρομος! Η τέταρτη θέση στο Παγκόσμιο που είχε προηγηθεί στο Γιουτζίν ήταν μια εκκωφαντική προειδοποιητική βολή προς όσους αλλάζουν κανάλι όταν βλέπουν βάδην. Στο Παρίσι η Ντρισμπιώτη θα είναι μια γοητευτική σαραντάρα και ελπίζει να το γιορτάσει με δύο γυαλιστερά μπιχλιμπίδια να κρέμονται από τον λαιμό της.
07 Μίλτος Τεντόγλου: Ο ανοιχτός λογαριασμός
Ο κορυφαίος αθλητής στίβου που αναδείχθηκε –ουσιαστικά αβοήθητος– από τα σπλάχνα του ταλαίπωρου ελληνικού αθλητισμού τα τελευταία χρόνια ξεκίνησε το 2022 με ξεκάθαρο στόχο το τρεμπλ. Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Κλειστού το κέρδισε με άλμα που άλλοι δεν μπορούν να ονειρευτούν (8,55 μ.), το Ευρωπαϊκό του Ανοιχτού ήταν ρεπετισιόν (8,52 μ.), αλλά το Παγκόσμιο του Ανοιχτού στο Ορεγκον εξελίχθηκε σε τραύμα, αφού ένας σχετικά άγνωστος Κινέζος εμφανίστηκε από το πουθενά για να προσπεράσει τον 24χρονο Τεντόγλου στο φινάλε: 8,36 μ. έναντι 8,32 μ. Κάπως έτσι, ο άλτης που έχει σαρώσει τα πάντα παραμένει χωρίς παγκόσμιο τίτλο ανοιχτού στίβου στη συλλογή του. Ο ίδιος καμώνεται ότι δεν χολοσκάει και ότι του αρκεί να κερδίζει στα γιαπωνέζικα ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά η καρδούλα του το ξέρει. Στο Παρίσι το 2024 θα επιχειρήσει να σφραγίσει με φρέσκο χρυσάφι τον ολυμπιακό τίτλο του Τόκιο.
08 Δημήτρης Ιτούδης:Η επόμενη ευκαιρία
Η αυγή του 2022 τον βρήκε να σχεδιάζει ξένοιαστος την επιστροφή της ΤΣΣΚΑ στην αίθουσα του ευρωπαϊκού θρόνου, αλλά ο πόλεμος άλλαξε τα πάντα και ο Ιτούδης ξεσπιτώθηκε έπειτα από οκταετία. Η Φενερμπαχτσέ έριξε πρώτη πακτωλό στα πόδια του για να τον ντύσει στα χρώματά της, αλλά η είδηση ήρθε από αλλού. Τον περασμένο Μάρτιο ο Ιτούδης φόρεσε τα μπλε και ανέλαβε να μεταλαμπαδεύσει τις γνώσεις και την προσωπικότητά του στην πεινασμένη για διάκριση εθνική Ελλάδας. Το Ευρωμπάσκετ ξεκίνησε με ιδανικούς οιωνούς με το 5-0 του Μιλάνου, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο θέρισε τα πάντα στο πέρασμά του και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ, αλλά το όνειρο για μετάλλιο χάθηκε κάπου ανάμεσα στους τραυματισμούς αναντικατάστατων παικτών, το σταύρωμα με την εξαιρετική –και οικοδέσποινα– Γερμανία στον προημιτελικό και τα φαντάσματα από τις προηγούμενες επιτυχίες. Ο Ιτούδης είναι ο πρώτος που θα παραδεχτεί ότι η προπονητική εικόνα της ομάδας υπήρξε μέτρια. Το Μουντομπάσκετ που έρχεται είναι η επόμενη μεγάλη ευκαιρία, αφού ο σκόπελος των προκριματικών ξεπεράστηκε με επιτυχία.
09 Γιώργος Πρίντεζης: Η φανέλα με το «15»
Προτού συμπληρωθεί έτος από την αποστρατεία του Βασίλη Σπανούλη, το έτερο τοτέμ του σύγχρονου Ολυμπιακού γνώρισε ένα κατευόδιο βγαλμένο από τα όνειρά του. Οι 10.000 οπαδοί που ταξίδεψαν στο Βελιγράδι για το φάιναλ φορ της Euroleague του έστρωσαν κόκκινο χαλί με μοναδικό αίτημα το happy end στους εγχώριους τελικούς. Η ομάδα του Μπαρτζώκα δεν μπόρεσε να κατακτήσει το ευρωπαϊκό τρόπαιο, αλλά κέρδισε ένα πειστικό νταμπλ απέναντι στον αιώνιο αντίπαλο και φρόντισε ώστε η έξοδος του Πρίντεζη να συνοδευτεί από γυαλιστερά σουβενίρ. Ο Συριανός κατέβασε τους διακόπτες σε ηλικία 37 ετών, με κληροδότημα τη γεμάτη τροπαιοθήκη και με παντοτινό έμβλημα το νικητήριο «πεταχτάρι» του αλησμόνητου τελικού της Κωνσταντινούπολης το 2012. «Σας ευχαριστώ όλους, όχι μόνο για τις μαγικές στιγμές αλλά και για τα δύσκολα» είπε όταν παρέλαβε το μικρόφωνο του ΣΕΦ στα χέρια του. Η φανέλα με το 15 θα μείνει στην οροφή για να θυμίζει ότι υπάρχουν ακόμη σημαίες και λάβαρα.
10 Κώστας Γκελαούζος: Το παρατράγουδο
Η σπουδή της κυβέρνησης να ρίξει στον μαραθώνιο χρήμα και να διαφημίσει τη χώρα μέσω των 42 κοπιαστικών χιλιομέτρων του έφερε το παρατράγουδο που πολλοί περίμεναν. Ο κορυφαίος Ελληνας μαραθωνοδρόμος πιάστηκε ντοπέ στις 2 Δεκεμβρίου και έγινε το πρώτο ηχηρό κρούσμα έπειτα από αρκετά χρόνια σχετικής νηνεμίας. Ο Γκελαούζος έδωσε θετικό δείγμα στη διάρκεια της προετοιμασίας του στα βουνά της Ιταλίας και δήλωσε σοκαρισμένος μόλις ενημερώθηκε για τα καθέκαστα. «Θέλω να λάμψει η αλήθεια, όχι τόσο για εμένα όσο για τους δικούς μου ανθρώπους» δήλωσε μετά το αρχικό «όλα καλά». Ο 32άχρονος Γκελαούζος έχει την καλύτερη επίδοση όλων των εποχών στην κλασική διαδρομή με το περυσινό 2.16.39. Πλέον κινδυνεύει ακόμη και με τετραετή αποκλεισμό.
