Τρία πολιτικά ονόματα έχουν εντοπίσει οι εισαγγελικές αρχές που ερευνούν τη λίστα Μπόργιανς, η οποία παραδόθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2016 από το υπουργείο Οικονομικών του γερμανικού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας -Βεστφαλίας ως λίστα πιθανών φοροφυγάδων.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτά τα ονόματα, τα οποία ταυτίζονται με ονόματα πολιτικών προσώπων, αφορούν τις οικογένειές τους ή πρόκειται για συνωνυμία.
Σύμφωνα με πληροφορίες για δύο από αυτά, οι διευθύνσεις που τα συνοδεύουν στη λίστα ταιριάζουν με ακίνητα ιδιοκτησίας των πολιτικών προσώπων, μπορούν δηλαδή οι εισαγγελείς να μιλήσουν για σχετική ταυτοποίηση. Η δυσκολία στην ταυτοποίηση υπάρχει γιατί η λίστα που παρέδωσαν οι Γερμανοί στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών και δόθηκε για έρευνα στους εισαγγελείς Οικονομικού Εγκλήματος περιέχει μόνο επίθετα και διευθύνσεις.
Σε αυτήν τη λίστα λοιπόν, υπάρχουν τα ονόματα «Papandreou» (Παπανδρέου), «Pagalou» (Πάγκαλου) και «Genimatas» (Γεννηματάς). Από τα τρία ονόματα τα οποία αποτελούν και ονόματα πολιτικών οικογενειών, μόνο το δεύτερο μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι ανήκει σε γυναίκα, ενώ τα άλλα δύο, εξαιτίας της γραφής τους με λατινικούς χαρακτήρες, μπορεί να ανήκουν και σε γυναίκα και σε άντρα, αφού τα γυναικεία επίθετα όταν αποδίδονται με λατινικούς χαρακτήρες συνήθως γράφονται με χρήση του αρσενικού.
Δίπλα στο όνομα Παπανδρέου, ως διεύθυνση αναφέρεται η οδός Πανδώρας στη Νέα Ερυθραία. Από τις καταχωρίσεις του Χρυσού Οδηγού προκύπτει πως στην οδό Πανδώρας μένει η πρώην σύζυγος του Γιώργου Παπανδρέου Ευανθία Ζησιμίδη Παπανδρέου και ο γιος του Ανδρέας. Αυτό το στοιχείο οδηγεί την ερευνητική ομάδα της Εισαγγελίας Αθήνας στο πρώτο συμπέρασμα πως μάλλον πρόκειται για τη γνωστή πολιτική οικογένεια Παπανδρέου.
Δίπλα στο όνομα Πάγκαλου στη λίστα υπάρχει διεύθυνση σπιτιού κοντά στην πλατεία Βικτωρίας. Ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Θεόδωρος Πάγκαλος δηλώνει στο πόθεν έσχες του ένα σπίτι και ένα οικόπεδο στη συγκεκριμένη περιοχή.
Το όνομα Γεννηματά συνοδεύεται από διεύθυνση η οποία είναι διεύθυνση τράπεζας. Η έλλειψη άλλων στοιχείων δεν επιτρέπει να υπάρξει ταυτοποίηση, συνεπώς το πολιτικό όνομα δεν οδηγεί απαραίτητα και σε πολιτικό πρόσωπο, αν και η Φώφη Γεννηματά υπήρξε τραπεζική υπάλληλος.
Η Εισαγγελία της Αθήνας θα ζητήσει με αίτημά της επιπλέον στοιχεία από τις αρχές της Ρηνανίας – Βεστφαλίας για την ασφαλή ταυτοποίηση των 475 καταθετών που περιέχονται στη λίστα Μπόργιανς, ενώ, όπως είναι φυσικό, ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα ονόματα που συμπίπτουν με εκείνα γνωστών πολιτικών οικογενειών, τα οποία ενδεχομένως να κρύβουν και πολιτικά πρόσωπα. «Σε αυτή τη περίπτωση» σχολίαζε εισαγγελέας που έχει χειριστεί θέματα λιστών, «το θέμα δεν είναι η φοροδιαφυγή με την στενή έννοια, αλλά η πιθανότητα, Ελληνες πολιτικοί, όπως και με τη λίστα Λαγκάρντ, να έχουν εξαπατήσει τη χώρα, τους ψηφοφόρους και να έχουν καταστρατηγήσει το δημόσιο συμφέρον και φυσικά τους όρκους τους».
Πτωχευμένοι με καταθέσεις στο Λουξεμβούργο
Η λίστα την οποία εξετάζουν οι εισαγγελείς ως λίστα Μπόργιανς αυτή την περίοδο είναι το δεύτερο αρχείο το οποίο έχει παραδοθεί στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία του υπουργού Οικονομικών του γερμανικού κρατιδίου Βάλτερ Μπόργιανς. Το πρώτο αρχείο περιείχε 10.588 λογαριασμούς Ελλήνων, το οποίο σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές βρέθηκαν στα αρχεία της ελβετικής τράπεζας UBS και αφορούσε φοροδιαφυγή. Παραδόθηκε στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών το 2015.
Το συγκεκριμένο, σύμφωνα με τους Γερμανούς, προέκυψε ύστερα από έρευνα των γερμανικών αρχών, αν και η πιθανότερη προέλευσή του ήταν από άτομα εντός της UBS που τα πούλησαν στις αρχές της Βεστφαλίας. Αυτά που παραδόθηκαν τότε ως ελληνικό αρχείο είχαν μόνο αριθμούς λογαριασμών Ελλήνων καταθετών. Οι Ελληνες εισαγγελείς κατάφεραν να συσχετίσουν τους λογαριασμούς της UBS με πρόσωπα και να σχηματίσουν περίπου 1.000 δικογραφίες όπου πρωταγωνιστές είναι από απλοί αγρότες έως τραγουδιστές με το κρυφό προνόμιο να είναι και κρυφοί εκατομμυριούχοι.
Στις 30 Σεπτεμβρίου 2016, το υπουργείο Οικονομικών της Ρηνανίας – Βεστφαλίας έστειλε στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών κρυπτογραφημένο e-mail που περιείχε ένα δεύτερο αρχείο καταθετών στην Banque et Caisse d’Épargne de l’ État (BCEE) του Λουξεμβούργου. Σε αυτό τα αρχείο, υπήρχαν μόνο τα ονόματα και οι διευθύνσεις των καταθετών, που σύμφωνα με τους Γερμανούς, ενδέχεται να έχουν κάνει φοροδιαφυγή.
Η BCEE είναι μια τράπεζα στα σύνορα Λουξεμβούργου και Γερμανίας που συγκεντρώνει πολύ ειδικούς καταθέτες. Με βάση έρευνα του Global Finance, η BCEE είναι η έβδομη πιο ασφαλής ανάμεσα στις πενήντα πιο ισχυρές τράπεζες σε όλο τον κόσμο. Είναι άγνωστο αν με τον όρο ασφάλεια η έρευνα εννοεί την προστασία από ληστείες και κακόβουλες ενέργειες ή αυτό που πιθανολογεί κάποιος, δηλαδή την ασφάλεια των καταθετών της από αδιάκριτα μάτια.Οι Ελληνες εισαγγελείς κατάφεραν έως σήμερα να ταυτοποιήσουν 63 Ελληνες με το δεύτερο αρχείο Μπόργιανς και 25 πρόσωπα συνδεδεμένα έμμεσα με τους καταθέτες. Η αφρόκρεμα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, τραπεζίτες, γνωστοί εκδότες που φαίνεται σήμερα να παρουσιάζουν οικονομικά προβλήματα και έχουν απλήρωτα δάνεια είναι οι μεγαλοκαταθέτες του δουκάτου του Λουξεμβούργου οι οποίοι έχουν ταυτοποιηθεί και θα κληθούν στην Εισαγγελία για εξηγήσεις. Πρέπει ο καθένας από αυτούς να αποδείξει αν τα εισοδήματά του είναι συμβατά με τις καταθέσεις του.
Οπου λίστα και πολιτική εμπλοκή
Μετά τη λίστα Λαγκάρντ, φαίνεται πως η λίστα Μπόργιανς με τους μεγαλοκαταθέτες στην UBS και την BCEE δεν είναι χωρίς πολιτικές εμπλοκές. Κι αυτό όχι για την πιθανή ύπαρξη πολιτικών προσώπων-καταθετών, αλλά για το ενδιαφέρον που δείχνουν πολιτικά πρόσωπα για την αποκάλυψη της λίστας. Ή για να ακριβολογούμε για τη μη αποκάλυψη.
Παρότι οι δύο λίστες Μπόργιανς έφτασαν στην Ελλάδα το 2015 και το 2016 (επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή), φαίνεται ότι από το 2012 ο υπουργός Οικονομικών της Ρηνανίας – Βεστφαλίας Βάλτερ Μπόργιανς είχε ενημερώσει τις ελληνικές προξενικές αρχές στο Ντίσελντορφ για την «ύπαρξη cd με στοιχεία καταθετών φοροφυγάδων».
Στις 8 Οκτωβρίου 2012, ο γενικός πρόξενος στο Ντίσελντορφ Νίκος Πλεξίδας με τηλεγράφημά του στην πρεσβεία του Βερολίνου, το οποίο κοινοποιεί στο πρωθυπουργικό γραφείο και στον Αντώνη Σαμαρά, ενημερώνει ότι ο Μπόργιανς θέλει να τον συναντήσει με αντικείμενο συνάντησης την οικονομική κρίση αλλά και την ύπαρξη cd με στοιχεία καταθετών. Θυμίζει μάλιστα στο τηλεγράφημά του πως οι αρχές της Ρηνανίας – Βεστφαλίας είχαν αγοράσει cd με τέτοια στοιχεία που προέρχονταν από τα αρχεία ελβετικής τράπεζας. Ζητά μάλιστα να του δώσουν οδηγίες για τους χειρισμούς που πρέπει να κάνει.
Σ’ ένα δεύτερο τηλεγράφημα που στέλνει στις 19 Νοεμβρίου 2012 ο Νίκος Πλεξίδας στον τότε υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Μαυραγάννη φαίνεται πως έλαβε εντολή να μην προχωρήσει σε καμία κίνηση για παραλαβή στοιχείων. Η εντολή προήλθε από τον Κώστα Μπούρα διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου του Αντώνη Σαμαρά.
Γράφει συγκεκριμένα ο γενικός πρόξενος: «Στη συνέχεια τηλεφωνικών οδηγιών που έλαβα από τον κ. Κ. Μπούρα, απέρριψα ευγενικά προς τον υπουργό Οικονομικών της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλίας κ. Βάλτερ Μπόργιανς την πρότασή του για ενδεχόμενη συνεργασία στο γνωστό θέμα». Παρότι ο Ν. Πλεξίδας σημειώνει ότι η πρόταση του Μπόργιανς παραμένει ανοιχτή και έχει τη στήριξη του Σόιμπλε, οι ελληνικές κυβερνήσεις έως τις αρχές του 2015 δεν δείχνουν καμιά διάθεση να πάρουν το cd με ονόματα Ελλήνων φοροφυγάδων.
Για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, ελληνικές κυβερνήσεις, αντί να αποκαλύψουν το πλέγμα φοροδιαφυγής μέσα από τις λίστες Λαγκάρντ και Μπόργιανς, εμφανίζονται να παρακωλύουν τις διαδικασίες και φυσικά να εισπράττουν φόρους από όποιον δεν μπορεί πλέον να πληρώνει. Φαίνεται ότι όπως και η λίστα Λαγκάρντ, η λίστα Μπόργιανς δεν αποτελεί μόνο μια φωτογραφία της φοροδιαφυγής, αλλά και της διαπλοκής των πρωταγωνιστών της.
Τι απαντούν Φ. Γεννηματά, Θ. Πάγκαλος, Ευανθία Ζησιμίδη-Παπανδρέου στο Documento
To Documento απευθύνθηκε μέσω του δημοσιογράφου Βαγγέλη Τριάντη στα πολιτικά πρόσωπα των οποίων τα ονόματα αναφέρονται μεταξύ των καταθετών, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν έχουν σχέση οι ίδιοι ή συγγενικά τους πρόσωπα. Οι απαντήσεις που έλαβε ήταν οι εξής:
Φώφη Γεννηματά
Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απάντησε μέσω στενών συνεργατών της: «Δεν έχουμε καμία σχέση, δεν έχουμε τίποτα κρυφό».
Θεόδωρος Πάγκαλος
Ιδιαίτερα επιθετικός ήταν ο πρώην υπουργός επί σειρά ετών των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ Θεόδωρος Πάγκαλος. Ο διάλογος έχει ως εξής:
Δημοσιογράφος: Κύριε Πάγκαλε, καλησπέρα, λέγομαι Τριάντης και είμαι δημοσιογράφος στην εφημερίδα Documento.
Πάγκαλος: Τι θέλετε παρακαλώ;
Δημοσιογράφος: Στα πλαίσια δημοσιογραφικής έρευνας που κάνουμε για την εφημερίδα θα ήθελα να σας ρωτήσω το εξής: Εχετε μήπως κάποια σχέση με καταθετικό λογαριασμό σε τράπεζα του Λουξεμβούργου και συγκεκριμένα στην ΒCCE;
Πάγκαλος: Ως τι με ρωτάτε τώρα;
Δημοσιογράφος: Σας ρωτάω ως δημοσιογράφος που εργάζεται σε εφημερίδα και…
Πάγκαλος: Ναι, γιατί εμένα και όχι κάποιον που να τον λένε Γιώργο Παπαδόπουλο για παράδειγμα;
Δημοσιογράφος: Επειδή μεταξύ των καταθετών στην τράπεζα του Λουξεμβούργου εμφανίζεται ένα όνομα Πάγκαλος ή Πάγκαλου με την ένδειξη πλατεία Βικτωρίας.
Πάγκαλος: Κοιτάξτε, εγώ νομίζω ότι αναλάβατε τις ευθύνες σας και τους κινδύνους σας και γράψτε ό,τι θέλετε, να ξέρετε ότι…
Δημοσιογράφος: Οχι, δεν γράφουμε ό,τι θέλουμε, πήρα να σας ρωτήσω..
Πάγκαλος: Τώρα τι θες; Σκάσε όταν μιλάω.
Δημοσιογράφος: Κοίτα, τα σκάσε…
Πάγκαλος: Οταν μιλάω να μη με διακόπτεις, ακούς;
Δημοσιογράφος: Ωραία, δεν σας διακόπτω αλλά…
Πάγκαλος: Δεν σε πήρα εγώ τηλέφωνο, κύριε Τριάντη.
Δημοσιογράφος: Ωραία, πήρα και έκανα μία ερώτηση και περιμένω μία απάντηση, κύριε Πάγκαλε
.Πάγκαλος: Δεν με ακούτε.
Δημοσιογράφος: Σας ακούω.Πάγκαλος: Ακούστε λοιπόν, βουλώστε το. Λοιπόν αναλάβατε τις ευθύνες σας και κάντε ό,τι νομίζετε.
Το όνομα Παπανδρέου
Σε επικοινωνία με την κ. Ευανθία Ζησιμίδη-Παπανδρέου, η ίδια απάντησε ότι βρίσκεται στο εξωτερικό και ότι δεν απαντά σε δημοσιογραφικά ερωτήματα, δίχως να σχολιάσει τίποτα περισσότερο για το αν σχετίζεται ή όχι με τον συγκεκριμένο λογαριασμό.
«Ολα τα στοιχεία μας στη διάθεση της Ελλάδας»
Το υπουργείο Οικονομικών Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας απαντά στο Documento για τη λίστα Μπόργιανς
Επιμέλεια Εύη Απολλωνάτου
«Η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία έχει παραδώσει όλα τα δεδομένα που είναι διαθέσιμα μέχρι τώρα στην Ελλάδα» επισήμανε στο Documento το υπουργείο Οικονομικών του γερμανικού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας για τη νέα λίστα με τους Ελληνες καταθέτες του εξωτερικού στην τράπεζα του Λουξεμβούργου BCEE. Στο ερώτημα πώς περιήλθε στην κατοχή του υπουργού Οικονομικών του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς, η επίμαχη λίστα το υπουργείο εξήγησε ότι τα στοιχεία έφτασαν ανώνυμα στους αρμόδιους ερευνητές του υπουργείου Οικονομικών μέσω ταχυδρομείου. Κάποιος, δηλαδή, άφησε έναν σκληρό δίσκο με το αρχείο των ονομάτων στην ταχυδρομική θυρίδα των ελεγκτών στο Βούπερταλ και μάλιστα το υπουργείο δημοσιοποίησε και φωτογραφία στην επίσημη ηλεκτρονική σελίδα του. «Η ομάδα των ερευνητών μας έλαβε τα δεδομένα που αναφέρετε. Φαίνεται ότι κάποιος άφησε έναν σκληρό δίσκο με ένα αρχείο στην ταχυδρομική θυρίδα τους» σημείωσε το υπουργείο. Το αρχείο περιείχε σχεδόν 160.000 τραπεζικές πληροφορίες για πολίτες της Γερμανίας και ακόμη 19 ευρωπαϊκών κρατών. Οι περισσότερες υποθέσεις, πάνω από 54.000, ελέγχονται από τις γερμανικές αρχές. Το Βέλγιο και η Γαλλία έχουν λάβει περισσότερες από 40.000 τραπεζικές πληροφορίες για πολίτες τους. Ο κ. Βάλτερ-Μπόργιανς έχει τη φήμη του ανθρώπου που δεν διστάζει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του όταν πρέπει να καθίσει στο σκαμνί φοροφυγάδες με «χρυσούς» λογαριασμούς σε τράπεζες του εξωτερικού. Ακόμη και στην περίπτωση που χρειαστεί να αγοράσει δεδομένα τα οποία διέρρευσαν από παγκόσμιους τραπεζικούς κολοσσούς. Από το 2010, όταν και ανέλαβε το υπουργείο του γερμανικού κρατιδίου, τα έβαλε με την ανωνυμία του μαύρου χρήματος με βασικό επιχείρημα ότι ο φόβος της ανακάλυψης είναι πιο αποτελεσματικό εργαλείο εναντίον της φοροδιαφυγής. Αυτός είναι ο λόγος που το κρατίδιο προσφέρει προγράμματα αμνήστευσης σε φοροφυγάδες και άλλα μέτρα σε περίπτωση που αποκαλύψουν εθελοντικά τα περιουσιακά στοιχεία τους.Την ίδια χρονιά η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία ήταν ένα από τα γερμανικά κρατίδια που αγόρασαν CD με τα στοιχεία πλούσιων Γερμανών ύποπτων για φοροδιαφυγή. Τα δεδομένα προέρχονταν, μεταξύ άλλων, από τις ελβετικές τράπεζες UBS, Julius Baer και τη βρετανική HSBC. Αυτή η κίνηση οδήγησε χιλιάδες Γερμανούς να δηλώσουν τις τραπεζικές καταθέσεις τους και να πληρώσουν πρόστιμα προκειμένου να αποφύγουν ενδεχόμενες ποινές φυλάκισης. Σε αυτή την αντιμετώπιση από τις γερμανικές αρχές χρωστάει η Αθήνα τη λεγόμενη πρώτη λίστα Μπόργιανς με ηχηρά ονόματα από τον πολιτικό, επιχειρηματικό και καλλιτεχνικό κόσμο. Επειτα από συμφωνία με τις ελληνικές αρχές ο υπουργός Οικονομικών του γερμανικού κρατιδίου παρέδωσε στοιχεία για τις καταθέσεις περισσότερων από 10.000 Ελλήνων καταθετών στην ελβετική τράπεζα UBS, οι οποίοι ήταν ύποπτοι για φοροδιαφυγή ύψους 3,7 δισ. ευρώ. Αντίπαλος αυτής της τακτικής είναι ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος κατά το παρελθόν έχει επικρίνει την αγορά τραπεζικών δεδομένων. Η άποψη του γερμανικού υπουργείου είναι ότι τα δεδομένα που προέρχονται από διαρροή μπορεί απλώς να είναι μια προσωρινή έκτακτη λύση έναντι της φοροδιαφυγής. Η υπόθεση προκαλεί εδώ και χρόνια σοβαρούς κραδασμούς μεταξύ Ελβετίας και Γερμανίας, καθώς η πρώτη κατηγορεί το Βερολίνο ότι δεν σέβεται το τραπεζικό και φορολογικό απόρρητο. Στην υπόθεση με τη λίστα Λαπούρ της Credit Suisse οι Ελβετοί εισαγγελείς υποπτεύονταν ότι οι γερμανικές φορολογικές αρχές δεν διαχειρίζονταν απλώς πληροφορίες και δεδομένα που ήταν προϊόν κλοπής. Σύμφωνα με διεθνές αίτημα για νομική συνεργασία, το οποίο έστειλαν οι ελβετικές αρχές στη Γερμανία γι’ αυτή την υπόθεση, οι εισαγγελείς της Ελβετίας ισχυρίζονται ότι οι Γερμανοί φοροελεγκτές έφτασαν να ζητήσουν ακόμη και την κλοπή των συγκεκριμένων πληροφοριών. Ηδη η Credit Suisse έχει υποχρεωθεί να πληρώσει 150 εκατ. ευρώ στο γερμανικό κρατίδιο προκειμένου να σταματήσει μια έρευνα αναφορικά με καταγγελίες ότι βοηθούσε συστηματικά Γερμανούς πολίτες να φοροδιαφύγουν. Από την πλευρά του ο Βάλτερ Μπόργιανς πιέζει τους βουλευτές της Γερμανίας να δώσουν μεγαλύτερες ελευθερίες στα κρατίδια ώστε να ασκήσουν πιέσεις στις τράπεζες. Μόλις τον περασμένο Απρίλιο, μετά τη δημοσιοποίηση των απόρρητων εγγράφων του Παναμά για την παγκόσμια φοροδιαφυγή ο Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να αγοράσει στοιχεία για τους καταθέτες σε τράπεζες του εξωτερικού. «Δεν είναι ο στόχος μου να αγοράσω περισσότερα CD αν μπορούμε να επιτύχουμε τη φορολογική δικαιοσύνη με άλλα μέσα. Μέχρι στιγμής, το μόνο που έχουμε πετύχει είναι να πιάσουμε το πλοκάμι του χταποδιού στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βάλτερ-Μπόργιανς.
