Τα «περήφανα αγόρια» του Τραμπ

Μια ομάδα που αυτοαποκαλείται Υπερήφανα Αγόρια και υπεραμύνεται της λευκής αντρικής ανωτερότητας και του Τραμπ συγκρούεται στους δρόμους με διαδηλωτές και ακτιβιστές. Μοιάζουν βγαλμένοι από τις πιο σκοτεινές στιγμές της αμερικανικής ιστορίας, θυμίζοντας έντονα την Κου Κλουξ Κλαν.

Στο πρώτο, χαοτικό ντιμπέιτ των προεδρικών εκλογών ο Ντόναλντ Τραμπ κλήθηκε να καταδικάσει τη λευκή ανωτερότητα και τις πολιτοφυλακές που δραστηριοποιήθηκαν εναντίον διαδηλωτών με τραγικά αποτελέσματα, όπως στην Κενόσα. Εκείνος όχι μόνο απέφυγε να απαντήσει, αλλά ούτε λίγο ούτε πολύ έδωσε εντολή στα Proud Boys (Υπερήφανα Αγόρια) να «κάνουν πίσω και να περιμένουν», συμπληρώνοντας με νόημα ότι «κάτι πρέπει να γίνει με τους antifa». Ετσι, έφερε στο προσκήνιο μια παραστρατιωτική οργάνωση με βίαιο παρελθόν.

Τα Proud Boys ιδρύθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2016 από τον Καναδό Γκάβιν ΜακΙνες, συνιδρυτή της Vice Media. Ξεκίνησαν σαν διαδικτυακό φόρουμ, γρήγορα όμως εξελίχτηκαν σε κίνημα, που έγινε ευρύτερα γνωστό ως ιδεολογικό αντίβαρο του κινήματος Black Lives Matter με τις ταραχές που ξέσπασαν μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.

Από την αρχή της ύπαρξης αυτού του μορφώματος έγιναν προφανείς οι τρεις βασικοί άξονες του μισαλλόδοξου ιδεολογήματός του: η ανωτερότητα της λευκής φυλής μέσω της λατρείας του δυτικισμού, η σεξιστική υποβάθμιση της γυναίκας και η ξενοφοβία σε όλες τις εκφάνσεις της (μίσος για τον ξένο λόγω του χρώματος του δέρματός του, της θρησκείας και του σεξουαλικού προσανατολισμού του). «Είναι ένα συντηρητικό και σεξιστικό κίνημα που προσπαθεί να αποδείξει ότι οι λευκοί δυτικοί άντρες είναι ανώτερα όντα, εξού και το proud (υπερήφανος)» μας λέει ο διδάκτορας στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο ΕΚΠΑ Μιχαήλ Ταστσόγλου, συνεχίζοντας: «Πώς γίνεται να είναι κανείς περήφανος για κάτι με το οποίο γεννήθηκε; Κάτι το οποίο δεν μόχθησε να το αποκτήσει; Οπου κι αν γεννιόντουσαν, περήφανοι θα ήταν κι αυτό ενέχει και ένα στοιχείο μεγαλομανίας».

Για τις διακρίσεις αυτές ο Μ. Ταστσόγλου μας εξηγεί: «Πρόκειται για προνεωτερικά πρότυπα τα οποία συνεχίζουν να στηρίζονται και από τον καπιταλισμό. Είναι ένας τρόπος να βάζεις ανθρώπους σε υποδεέστερη θέση». Συμπληρώνει πως τις νοοτροπίες αυτές τις αναπαράγει το σύστημα εξουσίας, με το οποίο κάθε άλλο παρά σε σύγκρουση βρίσκονται τα Υπερήφανα Αγόρια: «Δυτικισμός και σεξισμός ενυπάρχουν στην κυρίαρχη κουλτούρα και την κυρίαρχη ιδεολογία. Στερεότυπα που διαμοιράζονται στον κόσμο παραδοσιακά. Οι άνθρωποι ανατρέφονται με αυτό τον τρόπο· και όχι μόνο στη Δύση».

Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο το δημογραφικό προφίλ τους ούτε άλλωστε ο αριθμός των μελών τους, που εκτιμάται από λίγες εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες. Οσον αφορά το προφίλ των Υπερήφανων Αγοριών, ο Σταμάτης Πουλακιδάκος, διδάκτορας στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο ΕΚΠΑ, μας δίνει τα φώτα του: «Υπό αυτήν τη λογική είναι μάλλον άτοπο να μιλάμε για δημογραφικό προφίλ (για τόσο λίγα άτομα), αλλά μέχρι στιγμής τουλάχιστον δεν φαίνεται να έχει διαδοθεί ευρέως σε λευκούς που ανήκουν σε κατώτερα οικονομικά και μορφωτικά στρώματα που αποτελούν την κύρια δεξαμενή των ψηφοφόρων του Τραμπ. Εξάλλου ιδρυτής τους φέρεται να είναι ο ακροδεξιός ακτιβιστής και συνιδρυτής του ομίλου Vice Γκάβιν ΜακΙνες, ο οποίος είναι εκατομμυριούχος».

Μαύρη πρεμιέρα στο Σάρλοτσβιλ

Η ομάδα αυτή ήρθε δυναμικά στο προσκήνιο το 2017 στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια, όπου υποστηρικτές της λευκής ανωτερότητας έστειλαν κάλεσμα ενότητας στην αμερικανική Δεξιά συγκεντρωμένοι γύρω από τον ανδριάντα του Ρόμπερτ Ε. Λι, στρατηγού των Νοτίων στον αμερικανικό εμφύλιο που στο μυαλό των ρατσιστών είναι σύμβολο υπεροχής της λευκής φυλής. Στην ίδια περιοχή έλαβε χώρα αντιδιαδήλωση από αντιφασίστες με σκοπό την αποκαθήλωση του συγκεκριμένου αγάλματος. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο ομάδων είχε τραγικά αποτελέσματα: τρεις νεκροί και 33 τραυματίες από την πλευρά των αντιφασιστών από αυτοκίνητα που έπεσαν πάνω στο πλήθος. Ο πρόεδρος Τραμπ απέφυγε να καταδικάσει το περιστατικό λέγοντας πως «υπήρξε βία και προκατάληψη από πολλές πλευρές» και πως είδε «καλούς Αμερικανούς πολίτες σε όλες τις πλευρές».

Η διαδικτυακή παρουσία της οργάνωσης

Τα Υπερήφανα Αγόρια έχουν πάψει εδώ και δύο χρόνια να έχουν οποιαδήποτε οργανωμένη διαδικτυακή παρουσία, είτε στο ηλεκτρονικό τους κατάστημα είτε στη σελίδα τους στο Facebook. Η ίδρυση και άνδρωσή τους ήρθε κυρίως μέσα από το διαδίκτυο, κυρίως μέσω του Facebook, που διαχρονικά επιδεικνύει μεγάλη ανοχή στην ακροδεξιά ρητορική. «Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Facebook) δεν επιθυμούν να χάσουν χρήστες, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ύψος της αξίας τους είναι ευθέως ανάλογο του πλήθους των χρηστών που τα χρησιμοποιούν. Κοινώς, οι χρήστες είναι χρήμα» μας λέει ο Σταμ. Πουλακιδάκος.

Κίνδυνος για ταραχές αν χάσει ο Τραμπ

Ολοένα και θεριεύει η αίσθηση πως ακροδεξιές πολιτοφυλακές τύπου Υπερήφανα Αγόρια θα προβούν σε επεισόδια αν ο Τραμπ χάσει τις εκλογές. Το έδαφος το έχει προετοιμάσει ο ίδιος ο πρόεδρος των ΗΠΑ, που δεν χάνει ευκαιρία να μιλήσει ή να τουιτάρει για στημένες εκλογές. «Η λατρεία προς το πρόσωπο του προέδρου δεν κρύβεται, καθώς τα μέλη της οργάνωσης εμφανίζονται φορώντας καπέλα με το σύνθημα “Make America great again” (σ.σ.: Κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά). Υπό αυτό το πρίσμα, το μόρφωμα αυτό αναμένεται να φανεί ιδιαίτερα δραστήριο τόσο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στην Αμερική όσο και ύστερα, προβαίνοντας σε βίαιες δράσεις, ιδιαίτερα εάν και εφόσον ο Τραμπ χάσει τις εκλογές» προειδοποιεί ο Σταμ. Πουλακιδάκος.