Τον καθόλου μακρινό Σεπτέμβρη του 2017 στην παραλιακή πόλη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνιας εκατοντάδες ηλεκτροκίνητα πατίνια έκαναν την εμφάνισή τους στους δρόμους και στα πεζοδρόμια, σχεδόν εν μια νυκτί, ξαφνιάζοντας τόσο τους κατοίκους όσο και τις δημοτικές αρχές.
Αυτή έμελλε να είναι η αρχή της ιστορίας του πατινιού ως του νέου μέσου μεταφοράς σε δεκάδες ταλαιπωρημένα από την κυκλοφοριακή συμφόρηση αστικά κέντρα.
Έκτοτε πλήθος πόλεων ανά τον πλανήτη έχουν προστεθεί στον κατάλογο όσων έχουν υποδεχτεί –άλλοτε με συγκρατημένη χαρά, άλλοτε με ξεκάθαρη δυσαρέσκεια, τις περισσότερες φορές με επιφύλαξη– τις εταιρείες διαχείρισης των πατινιών, οι οποίες ακολούθησαν την τακτική του αιφνιδιασμού.
Με στόχο την υψηλή κερδοφορία και άλλοθι τη διευκόλυνση των μετακινήσεων επένδυσαν στην έλλειψη προετοιμασίας των αρχών και την παντελή απουσία νομοθεσίας για τα ηλεκτροκίνητα πατίνια.
Τον δρόμο της αντίδρασης χάραξε η δημοτική αρχή της Σάντα Μόνικα. Δύο μήνες μετά την ξαφνική άφιξη των πατινιών υπέβαλε αγωγή εναντίον της εταιρείας διαχείρισης Bird, λόγω της λειτουργίας της χωρίς άδεια ασκήσεως επιχειρηματικής δραστηριότητας και λόγω των προβλημάτων διέλευσης των πεζών από τα πεζοδρόμια τα οποία έκλειναν είτε από τα διερχόμενα είτε από τα σταθμευμένα –στην πραγματικότητα άναρχα παρατημένα– πατίνια. Τους πρώτους μήνες ο δήμος εισέπραξε περίπου 300.000 δολάρια (266.000 ευρώ) σε πρόστιμα από χρήστες και από την εταιρεία.
Παρόμοιο σκηνικό υπήρξε και στο Σαν Φρανσίσκο, το οποίο βρέθηκε σε χαώδη κατάσταση μισό χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του 2018, όταν πολλές διαφορετικές εταιρείες σκόρπισαν σχεδόν ταυτόχρονα στην πόλη ηλεκτροκίνητα πατίνια. Οι κάτοικοι διαμαρτυρήθηκαν για πατίνια που διέρχονταν επικίνδυνα από τα πεζοδρόμια, για το ότι αφήνονταν σε σημεία που εμπόδιζαν τους πεζούς και για το ότι συχνά εγκαταλείπονταν κατεστραμμένα.
Σαν Φρανσίσκο: Έξω οι δύο μεγαλύτεροι παίκτες
Η λύση των δημοτικών αρχών, την οποία έκτοτε υιοθέτησαν πολλές πόλεις ανά τον κόσμο, ήταν η εισαγωγή ενός συστήματος αδειοδότησης, χωρίς την έγκριση του οποίου οι εταιρείες δεν έχουν δικαίωμα λειτουργίας. Τελικά η πόλη του Σαν Φρανσίσκο απέρριψε τις αιτήσεις των μεγαλύτερων παικτών, των εταιρειών Bird και Lime, κατηγορώντας τες ότι αγνοούσαν τις προειδοποιήσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές των δημοτικών αρχών.
Παραχώρησαν διετή άδεια σε δύο μικρότερες εταιρείες για 625 πατίνια έκαστη. Με δύο προϋποθέσεις: να παρέχουν στις αρχές τα δεδομένα πλοήγησης και να εξυπηρετούν κυρίως τις συνοικίες στις οποίες τα μέσα μαζικής συγκοινωνίας δεν είχαν ισχυρή παρουσία.
Εν ολίγοις, το Σαν Φρανσίσκο και οι υπόλοιπες πόλεις που ακολούθησαν το παράδειγμά του επιδίωξαν να θέσουν οι ίδιες τους κανόνες του παιχνιδιού.
«Θα ήταν πολύ ωραίο αν οι εταιρείες έρχονταν εκ των προτέρων και μέσα σε πνεύμα συνεργασίας ζητούσαν την άδειά μας αντί να ζητούν εκ των υστέρων συγχώρεση» λέει χαρακτηριστικά στον «Guardian» ο Ααρον Πέσκιν, ένας εκ των συντακτών της νομοθεσίας του Σαν Φρανσίσκο για τις άδειες στις εταιρείες πατινιών.
Παρίσι: Από Σεπτέμβριο πρόστιμο 135 ευρώ
Σκληρή στάση κρατούν και οι αρχές του Παρισιού, η δήμαρχος του οποίου Αν Ινταλγκό ανακοίνωσε σειρά μέτρων, όπως επιβολή ορίων ταχύτητας (20 χλμ./ώρα στις περισσότερες περιοχές και 8 χλμ./την ώρα στις περιοχές όπου κυκλοφορούν πολλοί πεζοί) και απαγόρευση της στάθμευσης εκτός των ειδικά διαμορφωμένων χώρων. Στο πλευρό της τάχθηκε και η υπουργός Μεταφορών Ελιζαμπέτ Μπορν, η οποία υποστήριξε ότι στη γαλλική πρωτεύουσα επικρατεί «ο νόμος της ζούγκλας» και προανήγγειλε την πλήρη απαγόρευση των πατινιών από τα πεζοδρόμια από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Οσοι αψηφήσουν τον κανονισμό θα είναι αντιμέτωποι με πρόστιμο ύψους 135 ευρώ.
Ισπανία: Ένας νεκρός, όχι στα πεζοδρόμια
Στην Ισπανία, παρότι έχουν ήδη θρηνήσει τον πρώτο τους νεκρό από δυστύχημα στο οποίο ενεπλάκη ηλεκτροκίνητο πατίνι, δεν υπάρχει ακόμη εθνική νομοθεσία για τη χρήση τους. Μαδρίτη και Βαρκελώνη έχουν απαγορεύσει τη διέλευση από τα πεζοδρόμια, κάτι στο οποίο φαίνεται να συγκλίνουν οι περισσότερες πόλεις στις οποίες έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους τα πατίνια.
Η Γερμανία έχει προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα εισάγοντας ελάχιστο όριο ηλικίας (14 έτη) και απαιτώντας την ύπαρξη φρένων και φώτων καθώς και ειδικής ασφάλειας, η οποία δημιουργήθηκε συγκεκριμένα για αυτά τα οχήματα.
Στον αντίποδα, το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει εγκλωβισμένο σε μια νομοθεσία που χρονολογείται από το 1835 (!), σύμφωνα με την οποία η χρήση των σκούτερ είναι παράνομη τόσο στον δρόμο όσο και στο πεζοδρόμιο. Ωστόσο η αγορά τους είναι νόμιμη, ενώ η εμφάνισή τους στους βρετανικούς δρόμους και τους ποδηλατόδρομους είναι όλο και συχνότερη. Το μοναδικό μέρος όπου επιτρέπεται να νοικιάσει κανείς πατίνι είναι το ολυμπιακό πάρκο Βασίλισσα Ελισάβετ στο ανατολικό Λονδίνο, το οποίο θεωρείται ιδιωτική περιοχή και πόλος έλξης για τη δοκιμή καινοτόμων εφαρμογών στον τομέα των μεταφορών.
«Το να υποστηρίζει κανείς ότι η νομοθεσία αδυνατεί να συμβαδίσει (με τις τεχνολογικές εξελίξεις) είναι λίγο» δήλωσε στον «Guardian» o Μάικλ Χουέργιτς, διευθυντής καινοτομίας του οργανισμού Transport for London.
Τελ Αβίβ: Εντάχθηκαν στην καθημερινότητα
Το Τελ Αβίβ αποτελεί μια από τις περιπτώσεις που είδαν με καλό μάτι την άφιξη των ηλεκτροκίνητων σκούτερ. Οι κάτοικοι τα χρησιμοποιούν μαζικά στους υπάρχοντες ποδηλατοδρόμους, στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν το χρόνιο πρόβλημα της κυκλοφοριακής συμφόρησης που τους ταλαιπωρεί.
Τον δρόμο της συνεργασίας επέλεξαν οι αρχές στη βελγική πόλη Αμβέρσα μετά το αρχικό σοκ από την ξαφνική άφιξη των πατινιών της εταιρείας Lime. Εισήγαγαν σύστημα αδειοδότησης βασισμένο στην αρχή της προτεραιότητας, δίνοντας τελικά άδειες σε τρεις εταιρείες, τις Trotti, Poppi και Bird, οι οποίες έχουν πλέον μοιράσει πατίνια στο κέντρο και στις λιγότερο εξυπηρετούμενες από τα παραδοσιακά μέσα μεταφοράς περιοχές της πόλης.
