Μια αποκαλυπτική έρευνα της UEFA που δημοσιεύτηκε την περσινή χρονιά ανέδειξε μια ακόμη «γυμνή» πλευρά του ελληνικού ποδοσφαίρου, που έρχεται να προστεθεί σε όλα όσα συμβαίνουν στις εγχώριες διοργανώσεις και απαξιώνουν το άθλημα εντός συνόρων.
Πρόκειται για την ανυπαρξία νέων σύγχρονων γηπέδων με αφορμή την έδρα του τελικού του Κυπέλλου. Τα γήπεδα που έχουν πιστοποίηση από την UEFA… στέρεψαν κι έτσι η ΕΠΟ όρισε τη διεξαγωγή του τελικού σε ένα γήπεδο σχεδόν παρατημένο στην τύχη του, αυτό της Ριζούπολης. Το ΟΑΚΑ και το Καραϊσκάκη δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν έτσι κι αλλιώς ως έδρες των δύο φιναλίστ…
Τι ανέφερε η έρευνα της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας; Οτι την τελευταία δεκαετία, από το 2009 έως το 2019, στις 55 ομοσπονδίες-μέλη της κατασκευάστηκαν 234 εγκαταστάσεις για δέκα διαφορετικά αθλήματα, εκ των οποίων οι 221 αφορούν ποδοσφαιρικά γήπεδα. Μάλιστα τα 159 από αυτά κατασκευάστηκαν ή ανακαινίστηκαν πλήρως, τη στιγμή που στην Ελλάδα δεν κατασκευάστηκε ούτε ένα νέο γήπεδο. Στην έρευνα η Ελλάδα απουσιάζει εντελώς καθώς δεν έχουν υλοποιηθεί γηπεδικά πρότζεκτ,
ενώ ακόμη και οι ανακαινίσεις των γηπέδων δεν είναι το δυνατό μας σημείο…
Στροφή στις κατασκευές
Οπως είχε δημοσιεύσει το contra.gr, η UEFA μετά την έρευνά της και τη συγκέντρωση δικών της μελετών και έγκυρων πληροφοριών αλλά και δεδομένων από άλλες πηγές που αφορούν γηπεδικά πρότζεκτ (νέες κατασκευές, ανακαινίσεις ή ανακατασκευές αθλητικών εγκαταστάσεων σε όλο τον κόσμο) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σημαντική στροφή στις κατασκευές γηπέδων. Σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία, τα επιβεβαιωμένα γηπεδικά πρότζεκτ ανέρχονται σε 495 σε ολόκληρο τον πλανήτη και αφορούν όχι μόνο ποδοσφαιρικά γήπεδα αλλά και εγκαταστάσεις που μπορούν να φιλοξενήσουν περισσότερα από δέκα διαφορετικά αθλήματα (μπάσκετ, βόλεϊ, γυμναστική, χάντμπολ, άρση βαρών κ.λπ.). Από τα 495 τα 234 αφορούν την ευρωπαϊκή ζώνη, με τα 221 να είναι γήπεδα ποδοσφαίρου και τα υπόλοιπα γήπεδα ράγκμπι, χόκεϊ χόρτου και πίστες αγώνων αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας.
Η έρευνα αναφέρει ότι πρωταγωνιστικό ρόλο στη στροφή για κατασκευή νέων ποδοσφαιρικών γηπέδων έπαιξε το γεγονός ότι η Πολωνία διοργάνωσε το 2012 την τελική φάση του Euro αλλά και το ότι το 2018 η Ρωσία διοργάνωσε το τελευταίο Μουντιάλ. Από κοντά και η Τουρκία, όπου κατασκευάστηκαν ή έγινε ολικό «λίφτινγκ» σε τουλάχιστον 14 γήπεδα, τα περισσότερα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, την τελευταία δεκαετία. Η συνολική χωρητικότητα μάλιστα των νέων ή ανακαινισμένων γηπέδων έφτασε τους 750.000 θεατές, με την οποία ξεπέρασε σε χωρητικότητα τα νέα γήπεδα της Ρωσίας (700.000 θεατές) και της Πολωνίας (600.000).
Σε ό,τι αφορά συνολικά τα 159 νέα γήπεδα ή ανακαινίσεις, το 65% αφορά νέα κατασκευή, το 25% ανακαίνιση και το 10% ανακατασκευή. Η Πολωνία ολοκλήρωσε 18 γήπεδα, ενώ στη Γερμανία από το 2009 μέχρι το 2013 ολοκληρώθηκαν δέκα γήπεδα, όλα με πρωτοβουλία των ποδοσφαιρικών συλλόγων. Η Ρωσία ολοκλήρωσε το 2018 λόγω Μουντιάλ εννέα γήπεδα, μεταξύ των οποίων το 2011 το Κρεστόφσκι της Αγίας Πετρούπολης (έδρα της Ζενίτ) χωρητικότητας 68.134 θεατών. Είναι το μεγαλύτερο από όσα χτίστηκαν στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία.
Ιδιοκτησίες γηπέδων
Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι η Ουγγαρία προχώρησε σε ολοκλήρωση τεσσάρων γηπέδων, ενώ χώρες όπως η Ιρλανδία, το Καζακστάν, η Αλβανία και η Ρουμανία κατασκεύασαν από ένα νέο γήπεδο για να τα χρησιμοποιούν ως έδρα οι εκάστοτε εθνικές ομάδες.
Εκτός από τις νέες κατασκευές όμως η UEFA παρουσίασε πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία και με έναν πίνακα ιδιοκτησίας των γηπεδικών εγκαταστάσεων στα κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Με πιο σημαντικό ότι μόνο το 13% των μεγαλύτερων κλαμπ της Ευρώπης έχει ιδιόκτητο γήπεδο και μόλις το 19% εξ αυτών περιλαμβάνει το γήπεδο στους ετήσιους ισολογισμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της συνομοσπονδίας, από τις 20 κορυφαίες λίγκες της Ευρώπης μόνο σε πέντε τουλάχιστον οι μισές ομάδες έχουν στην ιδιοκτησία τους ένα γήπεδο. Στην κορυφή βρίσκονται η Λα Λίγκα όπου 16 από τις 20 ομάδες έχουν ιδιόκτητο γήπεδο ή μπορούν να το περιλαμβάνουν στους ισολογισμούς τους, η Πρέμιερ Λιγκ με 15 από τις 20 ομάδες και η Μπουντεσλίγκα με 9 στις 18. Η έκπληξη έχει να κάνει με μικρές ποδοσφαιρικές λίγκες όπως της Βόρειας Ιρλανδίας, όπου 7 από τις 12 ομάδες της μεγάλης κατηγορίας έχουν ιδιόκτητο γήπεδο, ή της Σκωτίας με 9 από τις 12!
Στις λίγκες εκτός 20άδας μόλις 36 γήπεδα περιλαμβάνονται σε ισολογισμούς 400 συλλόγων. Μάλιστα υπάρχουν 17 κορυφαίες εθνικές κατηγορίες στις οποίες δεν υπάρχει σύλλογος με ιδιόκτητο γήπεδο. Σε αυτές περιλαμβάνεται και η ελληνική Σούπερ Λίγκα, όπου υπάρχουν γήπεδα που ανήκουν είτε σε δήμο είτε στο κράτος και άλλα τα οποία ανήκουν σε εταιρείες και δεν υπολογίζονται στους ισολογισμούς των συλλόγων, πλην τριών περιπτώσεων. Στη γειτονική Τουρκία υπάρχουν 14 γήπεδα που ανήκουν σε δήμους ή στο κράτος, στη Σουηδία 11 γήπεδα δεν αποτελούν ιδιοκτησία ομάδας και στη Γαλλία 12…
Εξι τελικοί στην Ελλάδα και… κόντρες για τον έβδομο
Η ΕΠΟ θέλει τον τελικό του Europa Conference με παρακαταθήκη τους προηγούμενους σε διασυλλογικές διοργανώσεις.
Με αφορμή την κόντρα που έχει ξεσπάσει μεταξύ ΕΠΟ και ΕΠΣ Ηρακλείου σχετικά με την υποψηφιότητα του Παγκρήτιου Σταδίου για τον τελικό του 2022 ή 2023 του Europa Conference, της νεοσύστατης διοργάνωσης της UEFA (ξεκινάει τη σεζόν 202122), αλλά και την πιθανότητα ο συγκεκριμένος τελικός να διεξαχθεί στο υπό κατασκευή νέο γήπεδο της ΑΕΚ (αν τελικά προταθεί), να θυμίσουμε ότι στη χώρα μας έχουν γίνει μόλις έξι ευρωπαϊκοί τελικοί σε τρία διαφορετικά γήπεδα (ΟΑΚΑ, Καραϊσκάκη, Καυτανζόγλειο). Εχουν διεξαχθεί τρεις τελικοί Κυπέλλου Κυπελλούχων, δύο τελικοί Champions League και ένας τελικός Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Το Documento γυρίζει τον χρόνο πίσω και θυμίζει αυτούς τους έξι τελικούς που ως χαρακτηριστικό έχουν ότι η Μίλαν αγωνίστηκε στους τρεις από αυτούς κερδίζοντας τα τρόπαια ισάριθμες φορές!
Ο διπλός του 1971
Ο πρώτος εν Ελλάδι τελικός, εκείνος του Κυπέλλου Κυπελλούχων, έγινε στις 19 Μαΐου 1971 ανάμεσα σε Τσέλσι και Ρεάλ Μαδρίτης. Το τρόπαιο κρίθηκε σε επαναληπτικό καθώς τότε δεν υπήρχαν η παράταση και τα πέναλτι. Στο κατάμεστο από 42.000 φιλάθλους παλιό Καραϊσκάκη η Τσέλσι προηγήθηκε με τον Πίτερ Οσγκουντ στο 56΄, αλλά η Ρεάλ ισοφάρισε στο 90΄ με τον Ινάθιο Θόκο (1-1). Δύο μέρες μετά, στις 21 Μαΐου, στο ίδιο γήπεδο έγινε ο επαναληπτικός. Οι Αγγλοι επικράτησαν 2-1 με γκολ των Ντέμπσι και Οσγκουντ, ενώ η Ρεάλ μείωσε με τον Φλέιτας.
Ο τελικός του Μίχα
Δύο χρόνια μετά (βλέπετε, η χούντα των συνταγματαρχών τα έδινε όλα για να στρέψει το βλέμμα του κόσμου στο ποδόσφαιρο…), στις 16 Μαΐου 1973, ορίστηκε να γίνει στην Ελλάδα και πάλι ο τελικός του Κυπέλλου Κυπελλούχων, συγκεκριμένα στο Καυτανζόγλειο της Θεσσαλονίκης, με αντιπάλους τις Μίλαν – Λιντς (1-0) και διαιτητή τον Ελληνα Χρήστο Μίχα. Περισσότεροι από 40.000 θεατές βρέθηκαν στις εξέδρες, με τον τελικό να κρίνεται από νωρίς με γκολ του Κιαρούτζι στο 5΄. Αρνητικός πρωταγωνιστής του αγώνα ήταν ο διαιτητής Μίχας, ο οποίος άφησε με φριχτά παράπονα τους Αγγλους.
Η ώρα του ΟΑΚΑ
Για πρώτη φορά η Ελλάδα φιλοξενεί έναν τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο νεόκτιστο κι επιβλητικό τότε Ολυμπιακό Στάδιο. Στις 25 Μαΐου 1983 το Αμβούργο και η Γιουβέντους διεκδίκησαν το τρόπαιο στην Αθήνα. Οι κυνικοί Γερμανοί κατέκτησαν το πρώτο και μοναδικό πρωταθλητριών της ιστορίας τους νικώντας 1-0 την ιταλική ομάδα με μια βολίδα του Φέλιξ Μάγκατ μπροστά σε 73.500 θεατές, εκ των οποίων οι περίπου 40.000 ήταν Ιταλοί…
Ο πιο άνοστος τελικός
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1987, είχαμε και πάλι τελικό για το Κύπελλο Κυπελλούχων στο ίδιο στάδιο, με τον Αγιαξ να αναμετριέται με τη Λοκομοτίβ Λειψίας. Η ομάδα του Γιόχαν Κρόιφ κατάφερε να νικήσει τους Γερμανούς με 1-0 χάρη σε γκολ του 23χρονου τότε Μάρκο φαν Μπάστεν. Τον… αντιεμπορικό τελικό (ποια Λοκομοτίβ τότε;) παρακολούθησαν από τις εξέδρες μόλις 35.000 φίλαθλοι, καθώς η ομάδα της –τότε– Ανατολικής Γερμανίας είχε μαζί της ελάχιστους οπαδούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Αγιαξ στον δρόμο για τον τελικό είχε αποκλείσει στον β΄ γύρο τον Ολυμπιακό, νικώντας 4-0 στο Αμστερνταμ και φέρνοντας 1-1 στην Αθήνα.
Σόου Σαβίσεβιτς και Μίλαν
Ηταν 18 Μαΐου 1994 και ο τελικός του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ανάμεσα στη Μίλαν του Φάμπιο Καπέλο και την Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ μετατράπηκε σε παράσταση για έναν ρόλο. Με ηγέτη τον τρομερό Ντέγιαν Σαβίσεβιτς η Μίλαν σε καταπληκτική βραδιά συνέτριψε την Μπαρτσελόνα με το εμφατικό 4-0 και σκόρερ τους Μασάρο (δύο γκολ), Σαβίτσεβιτς και Ντεσαγί.
Ιταλική ρεβάνς
Δύο χρόνια μετά τον συγκλονιστικό τελικό της Κωνσταντινούπολης και την επική ανατροπή της Λίβερπουλ επί της Μίλαν, την οποία κέρδισε τελικά στα πέναλτι, οι δύο ομάδες αντάμωσαν ξανά σε τελικό Champions League το 2007. Η ιταλική ομάδα έκανε το «τρία στα τρία» σε τελικούς ευρωπαϊκής διασυλλογικής διοργάνωσης όταν έπαιξε στη γούρικη γι’ αυτήν Αθήνα και παράλληλα πήρε τη ρεβάνς από τη Λίβερπουλ επικρατώντας στις 18 Μαΐου στο ΟΑΚΑ με 2-1. Μεγάλος πρωταγωνιστής του τελικού που έγινε μπροστά σε 73.000 φιλάθλους ήταν Πίπο Ιντσάγκι που πέτυχε και τα δύο γκολ των «ροσονέρι» (45΄ και 82΄). Για τους Αγγλους μείωσε ο Ντιρκ Κάουτ στο 90΄.
