H διαρκής ανάπτυξη της κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης, μας επέτρεψε να διακρίνουμε πως πίσω από τους ουδέτερους και δημιουργημένους από τις «εκπαιδευτικές ανάγκες» μηχανισμούς και τις απορρέουσες ορολογίες, κρύβονται ιδεολογικές επιλογές που σκοπεύουν στην αναπαραγωγή των κυρίαρχων κοινωνικών, πολιτικών και μοντέλων και στον χώρο της εκπαίδευσης.
Ο ρόλος των μοντέλων αυτών είναι να εκφράζουν, να συμπυκνώνουν, και (πάνω απ’ όλα) να εφαρμόζουν τη συναίρεση των προτιμήσεων και των ανταγωνισμών σε ένα συγκεκριμένο στάδιο οικονομικής και πολιτιστικής «συνομιλίας».
Το κράτος, άλλωστε, δεν είναι μονόλιθος: είναι ειδική και υλική συμπύκνωση ενός συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ των ηγεμονικών τάξεων και (των συχνά ανταγωνιζόμενων αλλά όποτε χρειαστεί, όποτε απειληθεί η υλική τους βάση ή η ιδεολογική τους ηγεμονία στο πρακτικό πεδίο, απόλυτα συνταυτισμένων) μερίδων των ηγεμονικών τάξεων. Το κράτος, δρώντας ως ‘ο ιδεατός συλλογικός ηγεμονεύον κεφαλαιοκράτης’ (για να θυμηθούμε τον Πουλαντζά) μπορεί να αντιπαρατεθεί και με άτομα ή μερίδες της αστικής τάξης (όπως φαίνεται και στην διαπάλη μεταξύ μεσοαστών και μεγαλοαστών γύρω από την ίδρυση της απροσπέλαστης στις συντριπτικές περιπτώσεις για τους προλετάριους ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) εκπροσωπώντας την ισχυρότερη μερίδα της και την δυναμική ισορροπία του συνασπισμού εξουσίας γύρω από την κατανομή της εργασίας και την θέση στην κοινωνικοοικονομική ηγεμονία. Ο ρόλος του είναι να οργανώσει την συναίρεση των συμφερόντων των υποστηρικτικών του, και υποστηριζόμενων από αυτό, ομάδων. Ο δε οργανωτικός ρόλος των τελευταίων, με διαφορετικές ποσότητες και διαφορετικές ποιότητες, αφορά το σύνολο των μηχανισμών του και των τομέων τους, με ιδιαίτερη βαρύτητα να δίνεται στους εκπαιδευτικούς μηχανισμούς.
Ένα μεγάλο, έτσι, ερωτηματικό, με θετικά και αρνητικά, δείχνει να αποτελεί η εισαγωγή των γνωστικών αντικειμένων στο Νηπιαγωγείο. Για να κάνουμε μια σύντομη αναφορά: Είναι μερική κίνηση κράτους (εκπαιδευτικής) πρόνοιας (και μπράβο) ώστε να μπουν τα θεμέλια μιας διεθνούς γλώσσας σε εποχή παγκοσμιοποιημένης οικονομίας; Κάτι επί της αρχής θετικό κι επί της διαχείρισης εργατικού δυναμικού ενδεχομένως αρνητικό; Με δεδομένο όμως το μεγάλο πρόβλημα προφορικότητας που παρατηρείται στα Νηπιαγωγεία και το εξαιρετικά μεγάλο πλήθος επιστημονικών μελετών από τον χώρο της κοινωνιογλωσσολογίας, που δείχνουν πως καμιά γλώσσα δεν κατακτιέται εάν δεν κατακτήσεις πρώτα τις δομές της μητρικής, τα κριτήρια εισαγωγής των Αγγλικών είναι οικονομικίστικα; Είναι συντεχνιακά; (Γιατί όχι πληροφορικάριοι τότε; Υπάρχουν ήδη προγράμματα εκμάθησης νηπίων. Γιατί όχι μουσικοί ή θεατρολόγοι σε εποχή εντεινόμενου άγχους και αυξανόμενης ανάγκης Art Therapy;). Είναι επιστημονικά; Ένα Ολιστικό σχολείο θα έβαζε τα Αγγλικά (όπως υπήρχαν πχ στα Πειραματικά) ως ένα θετικό βήμα αναβάθμισης του Νηπιαγωγείου, αλλά μετά από την εισαγωγή ειδικών στη διδασκαλία της γλώσσας και λογοθεραπευτών, έξοδα μη επιλέξιμα από το κράτος του νεοφιλελευθερισμού και της μινιμαλιστικής του εκπαίδευσης, που ενδιαφέρεται για να εντυπωσιάσει μερίδα γονέων περισσότερο ίσως από το να χτίσει γνώσεις. Ακόμη το Ν/Σ δεν λέει κουβέντα για την διατήρηση του Ολοήμερου Σχολείου. Έχει λοιπόν σκοπό να αντικαταστήσει το Ολοήμερο με Νηπιαγωγεία στον ρόλο απογευματινών ΚΔΑΠ; Οι εκπαιδευτικοί που θα χάσουν την εργασία τους θα αντικατασταθούν από part timers απασχολητές που δεν θα έχουν λειτουργική και οργανική σχέση με την παιδεία; Ή θα έχουν; Ή δεν θα αντικατασταθούν, οπότε θα κριθεί θετικά; Τέλος η αύξηση του αριθμού των νηπίων, που με κόπο μειώθηκε (σε πιο δυσχερείς μάλιστα οικονομικά συνθήκες για να είμαστε ειλικρινείς) το προηγούμενο διάστημα, πώς ακριβώς εξυπηρετεί ένα σχολείο που πρέπει να τρέξει για να προλάβει τις εξελίξεις; Μήπως, αντίθετα, συμβάλλει στην μετατροπή των νηπιαγωγείων σε παιδικά parking χτυπώντας εκ του πλαγιώθεν τον (σύμφωνα με την παιδαγωγική επιστήμη) πιο κομβικό, πιο θεμελιακό, και όμως πιο «αόρατο» κλάδο όλης της εκπαίδευσης;
Ακόμη, σε όσους και όσες δεν κατανοούν (εδώ και χρόνια) την ανάγκη αληθινής αναβάθμισης της προσφερόμενης από το συνολικό εκπαιδευτικό σύστημα παιδείας, σε όσους και όσες δεν κατανοούν την απόλυτη αναγκαιότητα της ένταξης της αληθινής διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στη νέα εποχή, και όσοι./ες δεν είναι πρόθυμοι.ες να συγκρουστούν με τα συμφέροντα των από πάνω και τις ιδεοληψίες των από κάτω, όσοι αντιδρούν σε όποια κονδύλια δίνονται για εκπαίδευση σε στρατόπεδα και σε φυλακές, ας θυμούνται την φράση του Derek Bock. «Εάν σας φαίνεται ακριβή η παιδεία, δεν έχετε παρά να δοκιμάσετε πόσο ακριβά θα σας στοιχίσει η έλλειψη της».