Αμεσα συμμετέχουν στο πολιτικό παιχνίδι τα ΜΜΕ, σερβίροντας την ατζέντα του Μαξίμου και παράλληλα αποκρύπτοντας ή αποσιωπώντας καταγγελίες για τη διαχείριση της πανδημίας
Με αντιπερισπασμούς, συνθήματα και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα προσπαθεί η κυβέρνηση, σε αγαστή συνεργασία με φιλικά διακείμενα τηλεοπτικά και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης αλλά και εφημερίδες, αφενός να ξεγλιστρήσει από την κριτική για τις σοβαρές ευθύνες της για την κάκιστη διαχείριση της πανδημίας, αφετέρου να αποκρύψει σκανδαλώδεις πρακτικές της. Η επιχείρηση διαστρέβλωσης της αλήθειας, που δυστυχώς επιτυγχάνεται επειδή βρίσκει εύφορο έδαφος σε μεγάλο αριθμό ΜΜΕ, έχει δύο σκέλη:
• Την απόκρυψη σημαντικών ειδήσεων.
• Τη δημιουργία νέας ατζέντας που εκπορεύεται από το Μέγαρο Μαξίμου και αναπαράγεται από συγκεκριμένα δημοφιλή Μέσα.
Ενώ κατά γενική ομολογία η κατάσταση στην Ελλάδα βρίσκεται από το φθινόπωρο εκτός κάθε ελέγχου, το ΕΣΥ αιμορραγεί και οι ήρωες υγειονομικοί, τους οποίους την περασμένη άνοιξη χειροκροτήσαμε κατόπιν παρότρυνσης ακόμη και της συζύγου του πρωθυπουργού, διαμαρτύρονται για τις συνθήκες εργασίας τους, τα Μέσα σιωπούν και η κυβέρνηση κωφεύει. Παρά το γεγονός ότι τόσο στα δελτία ειδήσεων όσο ασφαλώς και στις ιστοσελίδες καταγράφονται εικόνες από τα νοσοκομεία της χώρας, οι ασθενείς αντιμετωπίζονται περίπου ως μεμονωμένα περιστατικά και το δράμα τους ως ακόμη μια προσωπική ιστορία προς συγκίνηση του τηλεοπτικού ή αναγνωστικού κοινού. Την ίδια στιγμή οι εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης αποκρύπτονται, ενώ γιατροί και νοσηλευτές δημόσιων νοσοκομείων που εμφανίζονταν μέχρι πρόσφατα στα τηλεπαράθυρα έχουν αίφνης εξαφανιστεί ή αποδομούνται από κυβερνητικούς βουλευτές ως «συνδικαλιστές που εξυπηρετούν κομματικά συμφέροντα».
Απόκρυψη ειδήσεων
Ενδεικτικός της στάσης ορισμένων μέσων ενημέρωσης είναι ο τρόπος με τον οποίο παρουσίασαν την είδηση του κατ’ οίκον περιορισμού των κατοίκων χωριού της Ευρυτανίας λόγω αυξημένου επιδημιολογικού φορτίου στην περιοχή. Αν και μπορούσε κάποιος να εντοπίσει την είδηση ή ακριβέστερα την ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, θα δυσκολευόταν ιδιαίτερα να ενημερωθεί για το «παρασκήνιο», αφού το ζήτημα πέρασε στα ψιλά. Οπως ανέφερε συγκεκριμένα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας των Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία της χώρας (ΠΟΕΔΗΝ) Μιχάλης Γιαννάκος, ενώ στην Ευρυτανία βρίσκονται ολόκληρα χωριά σε καραντίνα, το Γενικό Νοσοκομείο Καρπενησίου, το οποίο καλείται να σηκώσει το βάρος, έμεινε χωρίς παθολόγο και πνευμονολόγο.
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννάκο, «η κλινική κορονοϊού του νοσοκομείου Καρπενησίου νοσηλεύει 15 περιστατικά χωρίς ιατρική φροντίδα, αφού ο ένας εκ των δύο παθολόγων παραιτήθηκε διότι δεν άντεχε άλλο, αφού βρισκόταν νυχθημερόν στο νοσοκομείο επί δέκα ημέρες, ενώ ο δεύτερος παθολόγος και ένας πνευμονολόγος νοσούν». Μάλιστα, προκειμένου να διασωληνωθεί 32άχρονος ασθενής
Στα… αζήτητα των συσκέψεων μένει ό,τι αφορά τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης, ενώ γιατροί και νοσηλευτές δημόσιων νοσοκομείων που εμφανίζονταν μέχρι πρόσφατα στα τηλεπαράθυρα έχουν αίφνης εξαφανιστεί χρειάστηκε να επιστρέψει στην εργασία του ο ασθενής παθολόγος, παρότι δεν έχει ιαθεί. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ, ο νεαρός ασθενής μεταφέρθηκε τελικά στη μονάδα εντατικής θεραπείας του νοσοκομείου της Χαλκίδας, αφού οι δύο κλίνες ΜΕΘ στο Καρπενήσι, αν και πλήρως εξοπλισμένες, δεν λειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού.
Τα ίδια Μέσα δεν προέβαλαν ούτε τις σοβαρότατες καταγγελίες του διευθυντή του τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του νοσοκομείου Κιλκίς Πέτρου Παππά.Ο ίδιος διαγνώστηκε, όπως κατήγγειλε, με κορονοϊό, αλλά το όνομά του δεν υπήρχε επί μέρες στο Εθνικό Μητρώο Ασθενών Covid. Αναρωτήθηκε συνεπώς «εάν έχουμε ως χώρα πραγματική εικόνα για το τι συμβαίνει με την πορεία της πανδημίας και ποιος θα πληρώσει για τα λάθη».
Παράλληλα, έχουν αποκρυβεί επιμελώς οι πληροφορίες που θέλουν τα νοσοκομεία να τροποποιούν μονομερώς τις συμβάσεις επικουρικών γιατρών ώστε τελικά εκείνοι να πληρώνονται μέσω ΕΣΠΑ, με σημαντικές όμως καθυστερήσεις, όπως βέβαια και το γεγονός ότι, όπως καταγγέλλει ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ) Πάνος Παπανικολάου, οι ειδικευόμενοι γιατροί πληρώνονται για κάθε ώρα εφημερίας τους μόλις 2,5 ευρώ.
Επιπλέον, ενώ ο Τύπος σπεύδει να ενημερώσει τους πολίτες για τον επικείμενο εμβολιασμό, ελάχιστα εστιάζει στην κατάσταση που αυτή την περίοδο επικρατεί στα νοσοκομεία, όπου δεκάδες γιατροί και νοσηλευτές νοσούν, ενώ παρατηρείται έντονη διασπορά μεταξύ ασθενών λόγω συγχρωτισμού τους σε χώρους αναμονής, όπως βέβαια στις ελληνικές καλένδες παραπέμπονται και οι καταγγελίες –επώνυμες ή μη– για τη μη ιχνηλάτηση κρουσμάτων, για την ελλιπή ενημέρωση ασθενών οι οποίοι αναρρώνουν στο σπίτι τους και για το τηλεφωνικό κέντρο του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), το οποίο –πιθανώς λόγω φόρτου εργασίας και ελλιπούς προσωπικού– δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στις κλήσεις των πολιτών. Ελάχιστη δημοσιότητα έλαβε βεβαίως και η διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης (ΕΔΕ) σε βάρος μελών του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού του νοσοκομείου «Αγιος Σάββας» επειδή νόσησαν. Σύμφωνα με καταγγελίες των εργαζομένων εκεί, η σχετική εντολή δόθηκε από τη διοικήτρια Ολγα Μπαλαούρα, νηπιαγωγό στο επάγγελμα και σύζυγο του δημοσιογράφου και αρθρογράφου των «Νέων» Γιώργου Παπαχρήστου.
Ο πραγματικός στόχος
Τα παραδείγματα ελλιπούς ή μηδαμινής πληροφόρησης των πολιτών για περιστατικά σχετιζόμενα με την πανδημία είναι ασφαλώς πολύ περισσότερα. Ο παθολόγος – εντατικολόγος και πρόεδρος των εργαζομένων του Αττικού Νοσοκομείου Μιχάλης Ρίζος εξηγεί στο Documento ότι τα Μέσα «μεταδίδουν τις ειδήσεις αποσπασματικά. Ακολουθούν τη στρατηγική του υπουργείου και της επιτροπής. Στοχεύουν αφενός να φοβίσουν τον κόσμο, κυρίως όμως να του χρεώσουν εμμέσως την ευθύνη». Ο κ. Ρίζος επισημαίνει συγκεκριμένα ότι στη βόρεια Ελλάδα, όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα, «είναι γνωστό ότι η διασπορά οφείλεται στον συγχρωτισμό σε χώρους εργασίας, όπως για παράδειγμα σε βιομηχανίες, στις διασυνοριακές μετακινήσεις κυρίως εργατών και τις συγκοινωνίες. Παρ’ όλα αυτά, παρατηρείται μια επιμονή να αποδίδεται το πρόβλημα στις πλατείες. Προφανώς έχει παίξει και αυτό τον ρόλο του, όμως πλατείες δεν έχει μόνο η Θεσσαλονίκη» λέει με νόημα.
Ο ίδιος εντοπίζει ωστόσο μια ακόμη λεπτομέρεια στον τρόπο μετάδοσης των ειδήσεων: «Βγάζουν οι γιατροί κραυγή αγωνίας και ζητούν βοήθεια από την πολιτεία διότι οι ελλείψεις είναι δραματικές. Μέρος του Τύπου ωστόσο και η κυβέρνηση διαστρεβλώνουν αυτή την εικόνα ώστε να αποδώσουν ευθύνη στον κόσμο, τον οποίο καλούν να προσέχει περισσότερο για να μη δημιουργούνται προβλήματα στα νοσοκομεία». Ενδεικτική αυτού το οποίο περιγράφει ο κ. Ρίζος είναι η προ εβδομάδων αποστροφή του υπουργού Υγείας, σύμφωνα με τον οποίο δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα το νοσοκομείο της Δράμας, από το οποίο μεταφέρονταν ασθενείς αεροπορικώς στην Αθήνα διότι δεν υπήρχαν κλίνες, αλλά η πόλη.
Αλλαγή της ατζέντας
Η προσπάθεια αλλαγής της ατζέντας συχνότερα ίσως αφορά πολιτικές και συμπεριφορές της κυβέρνησης. Στις αποκαλύψεις για απευθείας αναθέσεις, σκανδαλώδη διανομή δημόσιου χρήματος ή στο μείζον ζήτημα που ανέκυψε μετά την αποκάλυψη του Documento για τις βόλτες του πρωθυπουργού και της συζύγου του στην Πάρνηθα εν μέσω lockdown κι ενώ η χώρα θρηνούσε καθημερινά πάνω από 100 εκλιπόντες, η κυβέρνηση απαντά με πυροτεχνήματα. Στην πραγματικότητα το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να αλλάξει την ατζέντα ώστε να αποφύγει την κριτική και τις απαντήσεις και η μεγαλύτερη μερίδα των Μέσων το συνδράμει, αναπαράγοντας μόνο όσα το επιτελείο του πρωθυπουργού επιθυμεί.
Τα ίδια Μέσα, για παράδειγμα, που επί μέρες προέβαλλαν τη φωτογραφία του Παύλου Πολάκη ο οποίος συνέτρωγε με δικούς του ανθρώπους δίχως να τηρούν μέτρα προστασίας ή που προ μηνών ανήγαγαν σε κεντρικό θέμα της επικαιρότητας τη μετακίνηση του Γιάνη Βαρουφάκη στο σπίτι του στην Αίγινα, αποσιώπησαν προκλητικά τη μετακίνηση και τα ενσταντανέ του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Πάρνηθα, παρότι προβλήθηκαν και από διεθνή Μέσα. Αντιθέτως, ανέμεναν σιωπηλά –αν και ζητούσε επισήμως απαντήσεις και η αξιωματική αντιπολίτευση– την τοποθέτηση της κυβέρνησης, την οποία προέβαλαν την επόμενη ημέρα, χωρίς ωστόσο να κάνουν την παραμικρή αναφορά στα πραγματικά περιστατικά. Είναι μάλιστα ενδιαφέρον ότι ο δημοσιογράφος Αρης Πορτοσάλτε είχε σπεύσει από την πρώτη στιγμή να μιλήσει δημοσίως για δήθεν παλαιά φωτογραφία του πρωθυπουργού, χωρίς ο ίδιος να έχει κάνει έρευνα και χωρίς να ανασκευάσει μετά την επιβεβαίωση του Documento από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.
Η δυσκολία διαχείρισης του συγκεκριμένου ζητήματος σε συνδυασμό με την κριτική για την κάκιστη διαχείριση της πανδημίας οδήγησε το επιτελείο του Κυρ. Μητσοτάκη στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού της κοινωνίας και δημιουργίας εντυπώσεων για ζητήματα ήσσονος σημασίας. Η ΝΔ έσπευσε ξαφνικά να εκδώσει ανακοίνωση μέσω της οποίας κατηγορούσε την αξιωματική αντιπολίτευση για την καταδίκη της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αναφορικά με την κατάληψη του ξενοδοχείου City Plaza και κατόπιν ο κυβερνητικός εκπρόσωπος εγκάλεσε τον ΣΥΡΙΖΑ διότι ο πρώην υφυπουργός της κυβέρνησης Τσίπρα Νίκος Μαυραγάνης εμφανίζεται δημοσίως αντίθετος στον εμβολιασμό για τον κορονοϊό.
Ελλείψει άλλης επιχειρηματολογίας αρκετής ώστε η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός να βγουν από το επίκεντρο της κριτικής, επανήλθε στην επικαιρότητα ακόμη και παλαιότερο ρεπορτάζ του Στέφανου Χίου και της εφημερίδας «Μακελειό» για τη βίλα –κατά τα δημοσιεύματα– του Αλέξη Τσίπρα στο Σούνιο. Αν και ο πρώην πρωθυπουργός απάντησε –ως όφειλε– δημοσιοποιώντας τα στοιχεία που πιστοποιούν τη νομιμότητα της συναλλαγής του με τον ιδιοκτήτη του εν λόγω οικήματος, τα δημοσιεύματα και η αντιπαράθεση στα τηλεπαράθυρα συνεχίστηκαν, αυτήν τη φορά με αντικείμενο το ενοίκιο, το οποίο φαντάζει αρκετά χαμηλό για τα δεδομένα της περιοχής.
Η επιμονή των Μέσων δεν θα ήταν παράλογη αν αντιμετώπιζαν κάθε γεγονός με τον ίδιο τρόπο. Σε αντίθεση όμως με ό,τι επιτάσσει η διεθνής δημοσιογραφική πρακτική, οι ίδιοι που σήμερα εξεγείρονται με τη «βίλα Τσίπρα» ή τις δηλώσεις Μαυραγάνη εναντίον του εμβολίου σωπαίνουν επί χρόνια μπροστά στις αποκαλύψεις του Documento για το ελλιπές πόθεν έσχες του κ. Μητσοτάκη, τα υπέρογκα δάνεια στα οποία φαίνεται να υπάρχει εμπλοκή της συζύγου του, τις κρυφές χρηματοδοτήσεις μέσω offshore της οικογένειας Λασκαρίδη και τα σοβαρά ερωτήματα για την απόκτηση του σπιτιού του Βολταίρου στο Παρίσι μέσω εταιρείας με ελάχιστο κεφάλαιο. Μαζί με αυτά, ασχολίαστες από λαλίστατους κατά τα άλλα παρουσιαστές και δημοσιολογούντες παραμένουν ψευδείς δηλώσεις κυβερνητικών βουλευτών όπως για παράδειγμα του Μπάμπη Παπαδημητρίου, ο οποίος πρόσφατα είπε σε τηλεοπτικό πάνελ ότι τα τεστ κορονοϊού ήταν πάντοτε δωρεάν.
Τελευταίο παράδειγμα, πλην όμως ενδεικτικό του γεγονότος ότι ορισμένα Μέσα δεν λειτουργούν δημοσιογραφικά και απλώς αναπαράγουν την ατζέντα του Μαξίμου, είναι και η κάλυψη της ανακοίνωσης του υπουργείου Υγείας μετά τη γνωστοποίηση του Κώστα Βαξεβάνη ότι ασθένησε με κορονοϊό και ουδέποτε κατάφερε να συνομιλήσει με κάποιον αρμόδιο από τον ΕΟΔΥ ώστε να λάβει οδηγίες. Παρότι αυτό που είπε ο δημοσιογράφος και εκδότης του Documento αποτελεί κοινή παραδοχή, το υπουργείο έσπευσε μέσω ανακοίνωσής του να δημιουργήσει ερωτήματα για τη στιγμή καταχώρησης του τεστ στο οποίο υποβλήθηκε στο Μητρώο Ασθενών με Covid και για το κατά πόσο ο δημοσιογράφος τήρησε τα αναγκαία μέτρα μετά τη διάγνωσή του. Με μοναδικό σκοπό να δημιουργηθούν εντυπώσεις και να απαξιωθεί –ως συνήθως συμβαίνει– η εφημερίδα και το δημοσιογραφικό έργο της, το υπουργείο έστησε επιχείρηση συκοφάντησης και, δυστυχώς, ηθελημένα ή απλώς επειδή έπεσε στην παγίδα, μέρος του Τύπου λειτούργησε και σε αυτή την περίπτωση ως όργανο προπαγάνδας.
Χειρότερο όλων είναι ίσως το γεγονός ότι, παρότι αποδείχθηκε πως η ανακοίνωση του υπουργείου Υγείας σε βάρος του δημοσιογράφου ήταν ψευδής, κανένα από τα λαλίστατα Μέσα που την είχαν προβάλει, συνδράμοντας τις προσπάθειες της κυβέρνησης να καταστήσει αναξιόπιστους το Documento και τον Κώστα Βαξεβάνη, δεν προχώρησε σε επανόρθωση.