Ποιους και γιατί εξυπηρετεί η απαξίωση των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα
Θα µπορούσε να έχει αποφευχθεί το δυστύχηµα στα Τέµπη; Το ερώτηµα δεν είναι µεταφυσικό. Η καταγραφή των δεδοµένων είναι αµείλικτη. Οι πολιτικές αποφάσεις και οι µεθοδεύσεις συµφερόντων έβαλαν στις ράγες όλες τις αρνητικές προϋποθέσεις που θα οδηγούσαν σε τέτοια τραγωδία. Η δηµόσια συζήτηση που γίνεται, η οποία εκ των πραγµάτων έχει µετατραπεί σε συζήτηση διεθνούς ενδιαφέροντος και απορίας, αφορά τα τεχνικά και ηλεκτρονικά µέσα που έλειπαν και καθιστούσαν το σιδηροδροµικό δίκτυο επισφαλές και ευάλωτο στο ανθρώπινο λάθος. Στην Ελλάδα κάποια τρένα αναπτύσσουν ταχύτητες έως και 170 χιλιόµετρα την ώρα αλλά δεν υπήρξε καµιά ταχύτητα στην ανάπτυξη συστηµάτων ασφαλείας. Τα τρένα µαζί µε τα αεροπλάνα αποτελούν τα πιο ασφαλή µέσα µεταφοράς. Επιπλέον µεταφέρουν µαζικά επιβάτες σε αντίξοες καιρικές συνθήκες. Παρά τα προτερήµατα ασφάλειας και πρόσβασης, ο σιδηρόδροµος στην Ελλάδα αντί να επεκταθεί έχει υποστεί σµίκρυνση. Τι γεννά την ελληνική ιδιαιτερότητα; Τα καρτέλ και αυτοί που τα υπηρετούν, είναι η απάντηση. Γιατί κατασκευάζονται δρόµοι αλλά όχι σιδηρόδροµοι; Καταρχάς οι κατασκευές είναι κάτι που θέλουν οι εθνικοί εργολάβοι. ∆εν είναι όµως το µοναδικό καρτέλ που εξυπηρετείται. Ο σιδηρόδροµος πρέπει να µείνει πίσω γιατί έτσι συµφέρει τα ΚΤΕΛ και τις αεροπορικές εταιρείες. Ο Κώστας Αχ. Καραµανλής ως υπουργός Μεταφορών είχε δείξει µάλλον προκλητικά τις προτιµήσεις του.
Δείτε επίσης: Προμελετημένο έγκλημα με επιτελικές καθυστερήσεις και παραλείψεις
Στα τέλη Οκτωβρίου του 2022 ταξίδεψε εσπευσµένα στις Βρυξέλλες. ∆εν ήταν από τα ευχάριστα ταξίδια και τον συνόδευε –µε εντολή Μητσοτάκη– ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος. Μάλλον επρόκειτο για ταξίδι διαχείρισης κρίσης υπό την απειλή της µη εκταµίευσης της δόσης από το Ταµείο Ανάκαµψης. Η ελληνική κυβέρνηση είχε λάβει τελεσίγραφο µη εκταµίευσης της δόσης αν δεν έκανε κινήσεις αλλαγής του νοµικού πλαισίου που αφορούσε τις µεταφορές. Το τελεσίγραφο είχε στείλει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής ∆ηµοσιονοµικής Πολιτικής της Κοµισιόν Ντέκλαν Κοστέλο και φυσικά απολογούµενος στο όνοµα της ελληνικής κυβέρνησης ήταν ο αρµόδιος υπουργός. Ο Κ. Καραµανλής είχε νοµοθετήσει ένα µήνα πριν ρυθµίσεις υπέρ των ΚΤΕΛ που ήταν αντίθετες µε τις ευρωπαϊκές προβλέψεις. Οι αγαπηµένοι, όπως αποδεικνύεται, για τον Καραµανλή επιχειρηµατίες των ΚΤΕΛ έπαιρναν κρατική επιδότηση για εκσυγχρονισµό του στόλου.
Δείτε επίσης: Οι μηχανοδηγοί προειδοποιούσαν, ο ΟΣΕ χλεύαζε
Το καραµανλικό bypass
Οι απειλές του Κοστέλο ήταν πολύ ξεκάθαρες, όπως εκµυστηρεύτηκε αργότερα ο Κ. Καραµανλής στην Αθήνα, και έτσι ο Ακ. Σκέρτσος διαβεβαίωσε ότι πρόθεση του Μαξίµου ήταν να φέρει νέο νόµο που θα σέβεται τις ευρωπαϊκές προβλέψεις. Τον περασµένο ∆εκέµβριο η κυβέρνηση Μητσοτάκη ψήφισε νόµο για τις µεταφορές από τον οποίο έλειπαν τα σχετικά µε την επιδότηση.
∆ύο µήνες αργότερα στις Βρυξέλλες κατάλαβαν ότι Μητσοτάκης και Καραµανλής τούς κοροϊδεύουν. Σε σχέδιο νόµου που κατατέθηκε στις 22 Φεβρουαρίου µε τίτλο «Νοµοθετική Πρωτοβουλία του Υπουργείου Μεταφορών για εκσυγχρονισµό των επιβατικών και εµπορευµατικών Μεταφορών» (η τραγική ειρωνεία ήταν πως βρισκόταν σε διαβούλευση έως την ηµέρα του τραγικού δυστυχήµατος στα Τέµπη) µε δύο άρθρα ο υπουργός Κ. Καραµανλής κάνει bypass και επαναφέρει τα δώρα προς τους φίλους των ΚΤΕΛ. Το άρθρο 14 αυτής της ρύθµισης προβλέπει –κοροϊδεύοντας την Κοµισιόν– ότι για «τη θέση σε κυκλοφορία ή την αντικατάσταση αστικών και υπεραστικών λεωφορείων κυριότητας των ΚΤΕΛ ΑΕ ή την αντικατάσταση αστικών και υπεραστικών λεωφορείων κυριότητας των µετόχων αυτών… διατίθεται από το υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών το αδιάθετο υπόλοιπο, έως το ύψος του ποσού των είκοσι δύο εκατοµµυρίων (22.000.000) ευρώ, που έχει ήδη πιστωθεί για τον σκοπό αυτόν και συµπληρωµατικό ποσό τριάντα εκατοµµυρίων (30.000.000) ευρώ από το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων». Στο άρθρο 16 υπάρχουν επίσης προνοµιακές προβλέψεις για τοπική συγκοινωνία και «άγονες» γραµµές.
Τα ΚΤΕΛ επιδοτούνται, όπως άλλωστε και οι αεροπορικές εταιρείες, την περίοδο της πανδηµίας. Τα γρήγορα και ασφαλή τρένα είναι ευθέως ανταγωνιστικά προς τα αεροπλάνα για αποστάσεις όπως της Ελλάδας. Από τα 500 εκατ. ευρώ που έχουν προβλεφθεί για την ανάπτυξη των σιδηροδρόµων µέσω ΕΣΠΑ το 2014, µόνο τα 90 έχουν απορροφηθεί.
Κι άλλα παράπονα
Στις αρχές ∆εκεµβρίου του 2022 γίνεται στην Κοµισιόν µία ακόµη συνάντηση παραπόνων για την πολιτική του Καραµανλή. Ο Σταύρος Βλάχος, εκπρόσωπος της γαλλικής εταιρείας Alstom στην Ελλάδα, η οποία έχει συµµετοχή στο έργο για την τηλεδιοίκηση των σιδηροδρόµων (η περίφηµη σύµβαση 717 που απασχολεί την Ευρωπαία εισαγγελέα αν και αρχειοθετήθηκε από την ελληνική εισαγγελία), συναντιέται µε την Κοµισιόν. Ο κ. Βλάχος εκθέτει µια προβληµατική κατάσταση σε σχέση µε το έργο. Πέρα από τη γραφειοκρατία την οποία περιγράφει, αναφέρεται σε προσπάθειες σαλαµοποίησης των έργων και καθυστερήσεις. Σύµφωνα µε όσα φέρεται να είπε, είναι τέτοιες οι καθυστερήσεις στα έργα που µέχρι να εγκατασταθεί το σύστηµα ασφαλείας έχουν επέλθει τεχνολογικές εξελίξεις και χρειάζεται αναβάθµιση. Οσα κατατέθηκαν την ηµέρα εκείνη στην Κοµισιόν δεν ήταν παρά η προφητεία για το τραγικό δυστύχηµα στα Τέµπη. Αν το έργο είχε τελειώσει µες στους προβλεπόµενους χρόνους, ίσως οι άνθρωποι αυτοί να ζούσαν, αφού θα υπήρχαν πραγµατικές τηλεδιοίκηση και σήµανση και δεν θα ήταν εξαρτηµένα όλα από έναν σταθµάρχη.
