Εν μέσω πολύπλευρης κρίσης στην Ελλάδα, την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου συζητείται στην Ολομέλεια της Βουλής η άρση ασυλίας του Γραμματέα του ΜέΡΑ25 Γιάνη Βαρουφάκη για το… περιστατικό της Αίγινας. Δηλαδή, για το εάν μπορούσε και έπρεπε να επιστρέψει ο κ. Βαρουφάκης στο σπίτι του μετά από την παρουσία του στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων. Προηγήθηκε μια εβδομάδα πριν η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας, η οποία αποφάνθηκε ότι οι μετακινήσεις «συνδέονται με την πολιτική και κοινοβουλευτική δραστηριότητά του και η δίωξή του υποκρύπτει πολιτική σκοπιμότητα».
Όλη η υπόθεση ήταν, βέβαια, κωμωδία — εξ ου και υποχρεώθηκε το ίδιο κυβερνητικό κόμμα που υποκίνησε την υπόθεση στα ΜΜΕ να καταψηφίσει όσα το ίδιο προκάλεσε, με τους βουλευτές του να καταγγέλλουν την «πολιτική σκοπιμότητα» του… κόμματός τους, αφού είχαν προκύψει ως και σχετικές καταδικαστικές δηλώσεις υπουργών για τη μετακίνηση (Πλακιωτάκης, Γεωργιάδης). Αφ’ ενός η Κοινή Υπουργική Απόφαση εξαιρούσε ρητώς τους βουλευτές από τον περιορισμό μετακίνησης λόγω της φύσης των καθηκόντων τους, αφ’ ετέρου ούτως ή άλλως το Σύνταγμά μας προστατεύει την ελεύθερη μετακίνηση των βουλευτών. Σε αυτά προστέθηκαν, βέβαια, οι ψευδορκίες για ανύπαρκτες «πιπεράτες» φράσεις κατά το περιστατικό, ή η παραπληροφόρηση πως οι πολίτες δεν έπρεπε να μείνουν στο σπίτι τους, σε όποια έδρα τους «πέτυχε» η απαγόρευση κυκλοφορίας, αλλά συγκεκριμένα στο σπίτι του Ε1 τους, κάτι που εάν συνέβαινε θα προκαλούσε χάος μετακινήσεων, σε λογική αντίθετη με αυτή των ίδιων των μέτρων. Θα ήθελα όμως να σταθώ σε μια συγκεκριμένη πτυχή του ζητήματος, μια πτυχή που αφορά όλους τους βουλευτές όλων των κομμάτων.
Όπως ανέφερα, το θεσμικό πλαίσιο που περιγράφει καταστάσεις όπως αυτή που θίγεται εδώ είναι το Σύνταγμα, άρθρο 62, σύμφωνα με το οποίο η ελεύθερη μετακίνηση του βουλευτή είναι αδιαμφισβήτητη και αυτονόητη, εκτός εάν περιοριστεί με ειδική άδεια του σώματος, δηλαδή με άρση ασυλίας. Προσοχή, εδώ δεν αναφέρομαι στη βουλευτική ασυλία εν γένει, αλλά συγκεκριμένα στο αυτονόητο και απερίσταλτο της ελεύθερης μετακίνησης των μελών της Βουλής των Ελλήνων σε όλη την επικράτεια. Το επίκαιρο σκέλος του θεσμικού πλαισίου είναι η κοινή υπουργική απόφαση της εποχής στην οποία αναφερόμαστε, η οποία ρητώς εξαιρεί τους βουλευτές αλλά και άλλες κατηγορίες αξιωματούχων από τον περιορισμό κυκλοφορίας. Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που παρατηρήσαμε δηλώσεις, ακόμα και υπουργών της κυβέρνησης, αλλά και σειράς βουλευτών της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας κατά τους μήνες του περιορισμού κυκλοφορίας, σύμφωνα με τις οποίες δηλώσεις αυτή η ελεύθερη μετακίνηση των βουλευτών στην επικράτεια τίθεται εν αμφιβόλω.
Οι κίνδυνοι που κρύβονται σε μία τέτοια προσέγγιση υπερβαίνουν κατά πολύ ένα περιστατικό, η συνεχιζόμενη ενασχόληση με το οποίο «υποκρύπτει πολιτική σκοπιμότητα», κατά τη ρητή απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Βουλής. Για ένα πεντάλεπτο τηλεοπτικής «αντιβαρουφακικής» συκοφαντίας, βουλευτές της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας και υπουργοί της κυβέρνησης ήταν διατεθειμένοι να θυσιάσουν το απαραβίαστο της ελεύθερης μετακίνησης των βουλευτών στην επικράτεια. Δηλαδή, να εμφανιστούν έμμεσα θετικοί στο να μην μπορούν οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του ελληνικού λαού να μετακινηθούν ελεύθερα στη χώρα για τους λόγους που εκείνοι κρίνουν.
Και με την αναφορά στους λόγους που εκείνοι κρίνουν ερχόμαστε στο δεύτερο και εξίσου καίριο ζήτημα. Σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση, οι βουλευτές και λοιποί αξιωματούχοι εξαιρούνται από τον περιορισμό μετακίνησης για τις μετακινήσεις τους «στο πλαίσιο των καθηκόντων τους». Βέβαια, το ότι εδώ μιλάμε για μια μετακίνηση στο πλαίσιο των καθηκόντων του κ. Βαρουφάκη είναι αυτονόητο, καθώς κατά τεκμήριο πήγαινε κι ερχόταν στην ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων. Αλλά ακόμα κι αν δεν υπήρχε αυτή η συγκεκριμένη συγκυρία, είναι πραγματικά εφιαλτική η αναφορά του βουλευτή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας κυρίου Αθανασίου Πλεύρη στην αρμόδια επιτροπή μία εβδομάδα πριν.
Σύμφωνα με εκείνη την αναφορά, οφείλει να ελέγξει το αστυνομικό ή το λιμενικό όργανο εάν κατά μία συγκεκριμένη μετακίνηση, ο βουλευτής βρίσκεται σε άσκηση των δραστηριοτήτων του. Όλα αυτά βρίσκονται στα πρακτικά της συνεδρίασης της ειδικής μόνιμης επιτροπής κοινοβουλευτικής δεοντολογίας. Δηλαδή σύμφωνα με τον κύριο Πλεύρη, είναι απολύτως φυσιολογικό και θεσμικό ένα οποιοδήποτε αστυνομικό λιμενικό όργανο να καλείται να κρίνει εάν ένα μέλος της Βουλής των Ελλήνων βρίσκεται σε μια δεδομένη στιγμή σε άσκηση των καθηκόντων του ή όχι. Και να πράττει αναλόγως, να απαγορεύει ή να επιτρέπει. Όπως ανέφερε επί λέξει ο κ. Πλεύρης, «κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων του: οπότε αυτό θεωρητικά είναι πάλι ένα θέμα που μπορεί να το ελέγξει το αστυνομικό όργανο ή το λιμενικό όργανο».
Υπογραμμίζω ότι αυτή η αναφορά για τις αρμοδιότητες των αστυνομικών οργάνων να κρίνουν πότε ο βουλευτής ασκεί τα καθήκοντά του και πότε όχι δεν μας προέκυψε από μέλος προσφάτως καταδικασθέντος κόμματος και οργάνωσης, αλλά από βουλευτή της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, της κυβερνητικής Νέας Δημοκρατίας.
Φυσικά, όλοι μας γνωρίζουμε ότι οι αρμοδιότητες και οι υποχρεώσεις του βουλευτικού αξιώματος δεν περιορίζονται στην φυσική παρουσία στις ολομέλειες και στις επιτροπές εντός του κτηρίου της Βουλής των Ελλήνων, και μάλλον θα αντιμετωπίζαμε με θεσμική συγκατάβαση όποιον θα ισχυριζόταν το αντίστροφο. Άραγε μια επίσκεψη του προέδρου μιας κοινοβουλευτικής ομάδας στη Λέσβο, για να διαπιστώσει με τα μάτια του την κατάσταση με το προσφυγικό, απαγορεύεται και αυτή με την πρόφαση του κορωνοϊού και κατά παράβαση της ρητής πρόβλεψης της κοινής υπουργικής απόφασης; Αυτό εμπίπτει στα καθήκοντα ενός βουλευτή, ενός προέδρου κοινοβουλευτικής ομάδας, και συνιστά άσκηση των καθηκόντων του; Ή αυτά τα σόου στήνονται μόνο για την επιστροφή στην έδρα του κ. Βαρουφάκη στην Αίγινα, μετά από Ολομέλεια του κ. Βαρουφάκη στη Βουλή;
Συνοψίζοντας. Για πέντε τηλεοπτικά λεπτά «αντιβαρουφακικής» συκοφαντίας, για να στηθεί κάποιου είδους διαδικασία για τον κύριο Βαρουφάκη αφού η Νέα Δημοκρατία δεν προχώρησε ποτέ στην δέσμευσή της έναντι των πλέον αντιδημοκρατών εκ των ψηφοφόρων της για… δίκες και… στρατοδικεία με αφορμή την διαπραγμάτευση του 2015, δηλαδή για το εγχείρημα να μην λες απλώς «ναι σε όλα», βουλευτές και υπουργοί ήταν διατεθειμένοι να θέσουν εν αμφιβόλω και σε κίνδυνο το απαραβίαστο της ελεύθερης μετακίνησης των μελών της Βουλής των Ελλήνων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, ή να την υπαγάγουν στην κρίση και στην απόφαση οποιουδήποτε αστυνομικού οργάνου βρεθεί στο δρόμο τους και να θέσουν στην αρμοδιότητά του το να κρίνει και να αποφασίσει εάν σε κάποια δεδομένη στιγμή ο βουλευτής βρίσκεται σε άσκηση των καθηκόντων του ή, κατά έναν περίεργο και εξωθεσμικό τρόπο, ξαφνικά, και στην ουσία, δεν είναι μέλος αυτού εδώ του σώματος. Να κρίνει δηλαδή μια κάποια χωροφυλακή το αν ένας βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου είναι… καλός πολιτικός ή όχι, και επιμελής στις κοινοβουλευτικές υποχρεώσεις του.
Πρόκειται για ένα επικίνδυνο, επικίνδυνο μονοπάτι. Και αυτό αφορά όλα τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων. Ακόμα και όσους νιώθουν παντοδύναμοι σήμερα, έχοντας αυτοδύναμη εξουσία. Ελπίζουμε να μην πέσουν και σε αυτήν την πλάνη.
