«Ξένοι πράκτορες» χαρακτηρίζονται όσα… ενοχλούν και σταδιακά βάζουν λουκέτο από τον οικονομικό στραγγαλισμό.
Την Ημέρα Ανεξαρτησίας της Ρωσίας στις 12 Ιουνίου επέλεξε συμβολικά η ανεξάρτητη διαδικτυακή εφημερίδα VTimes προκειμένου να ανακοινώσει ότι βάζει οριστικά λουκέτο.
Έναν μήνα νωρίτερα είχε περιληφθεί στη μακρά λίστα με τα ΜΜΕ που θεωρούνται «ξένοι πράκτορες», γεγονός που της κόστισε όχι μόνο μεγάλο μέρος των διαφημιστικών της εσόδων αλλά και πολλές από τις πηγές της, καθώς μεγάλη μερίδα κυβερνητικών αξιωματούχων αλλά και επιχειρηματιών απέφευγε να κάνει δηλώσεις σε ένα Μέσο που χαρακτηρίστηκε «ξένος πράκτορας».
Αν και η VΤimes δεν λαμβάνει χρήματα από ξένες πηγές, το γεγονός ότι ο διαχειριστής του ιστότοπου είχε έδρα την Ολλανδία ήταν αρκετό για να εντάξει τη διαδικτυακή εφημερίδα οριστικά στη λίστα με τα ΜΜΕ που θεωρούνται απειλή για τη χώρα.
Σε παρεμφερή κατάσταση κινδυνεύουν να βρεθούν πολλά ακόμη ανεξάρτητα Μέσα, όπως για παράδειγμα η Meduza, ένα από τα πιο δημοφιλή διαδικτυακά ΜΜΕ της Ρωσίας, το οποίο εδρεύει στη Ρίγα, πρωτεύουσα της γειτονικής Λετονίας. Όπως αναφέρεται σε σχετική έρευνα των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF), η Meduza χάνει κάθε μήνα έσοδα 2 εκατ. ευρώ καθώς πολλοί διαφημιζόμενοι δεν θέλουν πλέον να συνεργάζονται με τον ιστότοπο. Μάλιστα αναγκάστηκε να κλείσει τα γραφεία της στη Ρίγα και τη Μόσχα ζητώντας από τους δημοσιογράφους να εργαστούν από το σπίτι, ενώ παράλληλα μείωσαν τους μισθούς κατά 3050%, σταματώντας παράλληλα να απασχολούν ελεύθερους επαγγελματίες.
Η πίεση που ασκείται στη Meduza είναι τέτοια που οκτώ από τους δημοσιογράφους της παραιτήθηκαν, καθώς το καθεστώς «ξένου πράκτορα» τους εξέθετε σε πληθώρα ποινικών κινδύνων.
Στην ίδια μοίρα βρίσκεται και το Radio Svoboda, το ρωσικό παρακλάδι του Radio Free Europe/ Radio Liberty (RFE/RL), ενός αμερικανικού κρατικού φορέα που εδρεύει στην Πράγα. Ο ραδιοφωνικός σταθμός διατάχτηκε να καταβάλει τεράστια πρόστιμα ενώ παράλληλα οι τραπεζικοί λογαριασμοί του στη Ρωσία έχουν παγώσει από τις 14 Μαΐου.
«Η σταδιακή εξαφάνιση των ανεξάρτητων ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια καθώς και η πρόσφατη επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας είναι πολύ ανησυχητικά στοιχεία» δήλωσε η Ζαν Καβελιέ, επικεφαλής του γραφείου των RSF για την ανατολική Ευρώπη και την κεντρική Ασία. «Προτρέπουμε τον Βλαντίμιρ Πούτιν και το ρωσικό υπουργείο Δικαιοσύνης να καταργήσουν αμέσως τον νόμο περί “ξένων πρακτόρων”, ο οποίος υπονομεύει τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης, καταστρέφει τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και τα σκοτώνει αργά» κατέληξε η ίδια.
Ιταλικό δικαστήριο απαιτεί να αποκαλυφθούν δημοσιογραφικές πηγές
Σε μια πρωτοφανή κίνηση σχετικά με την προστασία της ελευθερίας του Τύπου προχώρησε πριν από λίγο καιρό ένα περιφερειακό δικαστήριο της Ιταλίας, το οποίο διέταξε δημοσιογράφους της κρατικής τηλεόρασης RAI να αποκαλύψουν τις πηγές τους. Το επίμαχο ρεπορτάζ αφορούσε αποκάλυψη σκανδάλου κακοδιαχείρισης δημόσιων πόρων στην περιοχή της Λομβαρδίας και τον δικηγόρο Αντρέα Μασέτι, στενό συνεργάτη του κόμματος της Λέγκας.
Η απόφαση του δικαστηρίου παρέχει στον ενάγοντα δικηγόρο πρόσβαση στα έγγραφα που συνδέονται με την προπαρασκευαστική δραστηριότητα απόκτησης και συλλογής πληροφοριών που τροφοδότησαν τη δημοσιογραφική έρευνα.
Η RAI από την πλευρά της αμφισβήτησε τη δικαιοδοσία του διοικητικού δικαστηρίου και ανακοίνωσε ότι θα απευθυνθεί στο ιταλικό Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να προσβάλει την απόφαση, η οποία εσφαλμένα εξομοιώνει τη δημοσιογραφική δραστηριότητα των δημόσιων Μέσων με διοικητική διαδικασία. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (EFJ) ένωσε τη φωνή της με τις ιταλικές δημοσιογραφικές οργανώσεις καταγγέλλοντας την κατάφωρη παραβίαση της εμπιστευτικότητας των δημοσιογραφικών πηγών.
Σε δήλωσή του ο γενικός γραμματέας της ομοσπονδίας Ρικάρντο Γκουτιέρεζ τόνισε ότι η εν λόγω δικαστική απόφαση απειλεί οποιαδήποτε δημοσιογραφική έρευνα δημόσιων υποθέσεων στην Ιταλία: «Το δικαίωμα των δημοσιογράφων να μην αποκαλύπτουν τις πηγές τους δεν είναι απλώς προνόμιο το οποίο μπορεί κατά περίπτωση να παραχωρηθεί ή να αφαιρεθεί. Καλούμε το ιταλικό σύστημα δικαιοσύνης να επανεξετάσει επειγόντως αυτή την απόφαση, η οποία αποτελεί πραγματική απειλή για τη δημοκρατία».
Στη φυλακή Αμερικανός δημοσιογράφος στη Μιανμάρ
Πάνω από έναν μήνα κρατείται πλέον στις φυλακές της Μιανμάρ ο Αμερικανός δημοσιογράφος Ντάνι Φένστερ (φωτογραφία), διευθύνων σύμβουλος του περιοδικού «Frontier Myanmar». Συνελήφθη από τον στρατό στο διεθνές αεροδρόμιο Γιανγκόν στις 24 Μαΐου, λίγο προτού ξεκινήσει το ταξίδι του προς το Ντιτρόιτ των ΗΠΑ για να δει την οικογένειά του.
Σε ανάρτηση στο Instagram ο αδερφός του Φένστερ ανακοίνωσε ότι η οικογένειά του έμαθε στις 22 Ιουνίου πως η αμερικανική πρεσβεία κατάφερε να έρθει σε επικοινωνία μαζί του και να τους μεταφέρει ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση.
Το περιοδικό στο οποίο εργαζόταν ο δημοσιογράφος κατέγραφε μεταξύ άλλων τις εξελίξεις και τα γεγονότα που είχαν οδηγήσει στο στρατιωτικό πραξικόπημα στη χώρα και είχε δεχτεί, όπως και πολλά ακόμη Μέσα, πιέσεις και απειλές από το νέο καθεστώς. «Η Μιανμάρ πρέπει να απελευθερώσει αμέσως τον Ντάνι Φένστερ και να του επιτρέψει να ταξιδέψει ελεύθερα» δήλωσε ο αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (IPI) Σκοτ Γκρίφεν.
Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι «η αυθαίρετη φυλάκισή του αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του Τύπου, και έχει στόχο να εκφοβίσει τους δημοσιογράφους στη Μιανμάρ προκειμένου να σταματήσουν να καλύπτουν το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας. O Φένστερ –όπως και οι υπόλοιποι φυλακισμένοι δημοσιογράφοι– πρέπει να ελευθερωθεί».
Ο δημοσιογράφος συνελήφθη με την κατηγορία της διασποράς ψευδών ειδήσεων, η οποία ποινικοποιήθηκε από το νέο καθεστώς και αξιοποιήθηκε προκειμένου να στοχοποιηθούν διάφοροι ακόμη δημοσιογράφοι.
