Μια έκθεση σε επιμέλεια του γνωστού φωτογράφου Σπύρου Στάβερη, για τη θρυλική δεκαετία στη Στέγη
Όσοι έχετε πάει στην Τεχνόπολη ήδη έχετε πάρει μια γενναία δόση από την Ελλάδα της δεκαετίας του ’80, χάρη στην πολυθεματική έκθεση «GR80s», που απλώνεται σε διάφορους χώρους. Τώρα μια νέα έκθεση στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση έρχεται να συμπληρώσει από τη φωτογραφική σκοπιά το παζλ αυτής της πληθωρικής και πολυτάραχης δεκαετίας.
Η έκθεση, που επιμελείται ο φωτογράφος Σπύρος Στάβερης, εντάσσεται σε ένα μεγάλο μπουκέτο εκδηλώσεων (συζητήσεις, πάρτι, εργαστήρια, προβολές ταινιών, escape room, bingo night) που έχει ετοιμάσει η Στέγη για τα 80s. Από τις 17 Φεβρουαρίου μέχρι και τις 12 Απριλίου το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει περίπου 500 από τις 1.000 και παραπάνω φωτογραφίες, που προσέφερε το ίδιο για τις ανάγκες της έκθεσης. Τίτλος της «Η Ελλάδα του ’80 στη Στέγη: Οι φωτογραφίες μας. Τότε που ακόμη εμφανίζαμε φιλμ».
Ο Σπύρος Στάβερης παρέα με τη σκηνογράφο Ελλη Παπαγεωργακοπούλου έχουν στήσει μια σαγηνευτική σκηνική σύνθεση, έναν λαβύρινθο με διαφορετικές γωνιές, κρυφά σημεία και δωμάτια, που αναδεικνύουν διαφορετικές πτυχές του ’80, λειτουργούν ως ξεχωριστές ενότητες. Συναντήσαμε τον επιμελητή της έκθεσης, ο οποίος μας μίλησε γι’ αυτήν τη φωτογραφική ακτινογραφία μιας αξέχαστης δεκαετίας.
Με ποια κριτήρια επιλέξατε τις φωτογραφίες που θα δούμε;
Υπήρξε ένα ανοιχτό κάλεσμα, στο οποίο οποιοδήποτε μπορούσε να μας στείλει τις φωτογραφίες του, να μας τις δανείσει για την έκθεση. Παράλληλα, υπήρξε μια δική μου αναζήτηση σε παζάρια στον Ελαιώνα και τον Πειραιά, όπου έψαξα για φωτογραφίες της περιόδου, αλλά μου δόθηκαν και κάποιες συλλογές από φίλους που τις είχαν βρει πεταμένες στα σκουπίδια. Συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 1.000 φωτογραφίες. Η επιθυμία μου ήταν εξαρχής να εκπροσωπηθούν στην έκθεση ακόμη και με μια φωτογραφία όλοι όσοι μας τις έδωσαν. Το καταφέραμε.
Τι θα δούμε;
Γύρω στις 500 φωτογραφίες. Υπάρχουν άπειρες ενότητες. Οι κλασικές ενότητες, όπως για παράδειγμα «Χριστούγεννα», «Πάσχα», «γενέθλια», «τα μπάνια του λαού», αλλά έχω δημιουργήσει και κάποιες πιο αυθαίρετες, όπως «γυαλιά», «πιτζάμες», «σκυλάδικα». Πέρα από τον βασικό κορμό, θα υπάρχει και μια σειρά από μεγάλα πορτρέτα καθημερινών ανθρώπων της δεκαετίας του ’80, που προέρχονται από συνοικιακά φωτογραφικά στούντιο. Αποκαλύπτει τον τρόπο ένδυσης των ανθρώπων, αλλά και το πώς χτενίζονταν τότε. Υπάρχει γενικά μια ευχάριστη και ανάλαφρη ατμόσφαιρα, από την οποία δεν λείπει το χιούμορ. Παράλληλα είναι έντονο το ελληνοκεντρικό στοιχείο, καθώς δεν είχαμε ακόμη μπει σε κανονικούς ευρωπαϊκούς ρυθμούς ως κοινωνία ακόμη.
Τι αποπνέουν οι φωτογραφίες;
Θα έλεγα ότι υπάρχει μια μεγαλύτερη ανεμελιά και χαλαρότητα σε σχέση με σήμερα. Το βλέπεις αυτό ιδίως στις φωτογραφίες που έχουν να κάνουν με τη διασκέδαση. Από την άλλη πλευρά, το συμπέρασμα που βγαίνει από την έκθεση είναι ότι η εικόνα που έχουμε από τη ζωή που έκανε η Ελλάδα τότε είναι πάρα πολύ κοντά σε αυτό που συμβαίνει σήμερα. Δεν έχουν γίνει τεράστιες αλλαγές αυτές τις τέσσερις δεκαετίες, αν τις συγκρίνουμε με την αντίστοιχη 40ετία ανάμεσα στο 1940 και το 1980. Είναι διάχυτη η αίσθηση ότι η σημερινή Ελλάδα της κρίσης έχει οπισθοχωρήσει προς εκείνη την περίοδο. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι τα 80s είναι μια χαλκομανία της σημερινής εποχής, λίγο θολή, αλλά αυτό είναι. Είμαστε πολύ κοντά όσον αφορά τη νοοτροπία. Η αισθητική έχει αλλάξει μόνο.
Εσείς πώς βλέπετε τη δεκαετία του ’80;
Ήταν μια δεκαετία που αισθανόσουν ακόμη τον απόηχο των αναζητήσεων και των ελπίδων που είχε αφήσει η Μεταπολίτευση. Σημαδεύτηκε από τη μεγάλη ιδεολογική και πολιτική μεταστροφή, που έγινε με το ΠΑΣΟΚ και την Αλλαγή. Ηταν μια εποχή έντονων παθών και κινητοποιήσεων. Υπήρχε μια γενικότερη αισιοδοξία του κόσμου που έβλεπε ότι έμπαινε στο παιχνίδι από το περιθώριο και μπορούσε να διεκδικήσει τα όνειρά του, να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και τις φιλοδοξίες του. Εγώ εκείνη την εποχή άρχισα να ανακαλύπτω την Αθήνα με μια φωτογραφική μηχανή. Ξεκίνησα να φωτογραφίζω διάφορα πράγματα στον δρόμο που μου κινούσαν την περιέργεια. Δεν είχα αποφασίσει ακόμη να ακολουθήσω αυτό το επάγγελμα.
