Μπορεί το 2016 να σημαδεύτηκε για πάντα με τον θάνατο δεκάδων σπουδαίων μουσικών, ξεχωρίζει όμως ταυτόχρονα και ως μια σημαντική χρονιά για τη δισκογραφική παραγωγή εξαιρετικών δίσκων οι οποίοι ανοίγουν νέους δρόμους στον παγκόσμιο μουσικό ορίζοντα.
Η λίστα που ακολουθεί δεν είναι βασισμένη σε εμπορικά ή καταναλωτικά ή άλλα συγκριτικά στοιχεία, αλλά μόνο στην ειλικρινή διάθεση των παρακάτω καλλιτεχνών να κάνουν μουσική.
David Bowie – «Blackstar» (Columbia)
Ο μεγάλος σούπερ σταρ, το πιο όμορφο αστέρι που έλαμψε ποτέ στον κόσμο της ποπ, δεν συνταξιοδοτήθηκε ποτέ επίσημα. Για την ακρίβεια, δεν σταμάτησε ποτέ να τραγουδά. Λίγο προτού φύγει για πάντα μας έκανε δώρο το πιο συνταρακτικό άλμπουμ του 2016. «Κοίτα εδώ πάνω, είμαι στον ουρανό» τραγουδά στο «Lazarus» και κανένας δεν περιμένει αυτό που θα ακολουθήσει δύο μέρες μετά την κυκλοφορία του «Blackstar». Παρορμητικός, διαισθητικός, στοιχειωμένος, σταθερά θεατρικός και απίστευτα προφητικός, ο άνθρωπος που μεταξύ άλλων έχει υπάρξει ο λαμπερός Ζίγκι και ο Λεπτός Λευκός Δούκας, ρίχνει την αυλαία της τελευταίας πράξης με αυτό τον γερά θεμελιωμένο δίσκο, μεταμορφώνεται σε ένα μαύρο αστέρι και χάνεται για πάντα στον «τόπο όπου όλα είναι φως».
Leonard Cohen – «You want it darker» (Sony)
Ηδη ένας ολοκληρωμένος ποιητής και μυθιστοριογράφος προτού περάσει την πόρτα της μουσικής βιομηχανίας στα τριάντα του, ο Λέοναρντ Κόεν παρέμεινε ένας ζωντανός θρύλος αλλά και δημόσια αινιγματικός για τέσσερις δεκαετίες. To τελευταίο άλμπουμ που άφησε κληρονομιά προτού «φύγει» περιγράφει το σκοτάδι της σύγχρονης καθημερινότητας με τον γνώριμο μελαγχολικό του τρόπο. Βέβαια, η αληθινή δύναμη αυτού του δίσκου δεν κρύβεται στο θλιβερό γεγονός του θανάτου τού μεγάλου ποιητή λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του, αλλά στον τρόπο που ήρεμα απαγγέλει ότι μέσα από το σκοτάδι και τη θνησιμότητα έρχεται η ανύψωση. «Μακάρι να υπήρχε μια συνθήκη ανάμεσα στον δικό σου έρωτα και τον δικό μου» τραγουδά λίγο πριν από το κλείσιμο του άλμπουμ. Και με αυτή την όμορφη έννοια της παράδοσης έφυγε.
Nick Cave & The Bad Seeds – «Skeleton tree» (Bad Seed Ltd)
Το γκροτέσκο έργο του «Αρχηγού» είναι ένας καμβάς φτιαγμένος από το σπλαχνικό σκοτάδι αυτού του κόσμου και το φως που υπόσχεται κάποιος άλλος, όχι μακριά από εμάς. Ο Νικ Κέιβ υπήρξε πάντα ένας καλός ξεναγός και των δύο αυτών κόσμων. Αν και το «Skeleton tree» ηχογραφήθηκε μετά τον τραγικό θάνατο του γιο του Αρθουρ, ο ίδιος εξακολουθεί να πορεύεται αυτό τον αβέβαιο δρόμο ο οποίος τον φέρνει σήμερα, πιο ατρόμητο από ποτέ, στο σημείο που συναντιέται το σκοτάδι και το φως. Το βαρύ πένθος ενός πατέρα στοιχειώνει το ύφος και την ατμόσφαιρα του άλμπουμ. Ταυτόχρονα η αέρινη παραγωγή της μουσικής που συνοδεύει τα λόγια του δημιουργού ισορροπεί και ολοκληρώνει ένα άλμπουμ, το οποίο σε γραπώνει σαν αγκίστρι, και μετά σε αφήνει ελεύθερο να αναζητήσεις τη σωτηρία.
Anohni – «Hopelessness» (Rough Trade)
Σε μια δύσκολη περίοδο όπου τα συνεχόμενα κύματα κακών ειδήσεων από όλες τις μεριές του πλανήτη δεν σταματούν να χτυπάνε τον κόσμο, ο δίσκος αυτός είναι μια ενθαρρυντική κραυγή μάχης, ένα εξαιρετικό σύνολο τραγουδιών για την επιβίωση και την πάλη του σύγχρονου ανθρώπου για να παραμείνει ελεύθερος. Με τη βοήθεια δύο ηλεκτρονικών παραγωγών (Hudson Mohawke, Oneothrix Point Never) o παλιός Αντονι επιλέγει πλέον το θηλυκό γένος για να προσδιοριστεί, αλλάζει φύλο, αλλάζει όνομα και κυκλοφορεί ένα καταπληκτικό άλμπουμ που σηματοδοτεί τη χρονιά που φεύγει με έναν μοναδικό τρόπο. Οι ωμοί και ρεαλιστικοί στίχοι της Ανόνι χτίζουν σκληρές ιστορίες πάνω στα χορευτικά μοτίβα των ηλεκτρονικών ήχων και συνθέτουν το πιο τολμηρό άλμπουμ του 2016.
Goat – «Requiem» (Rocket Recordings)
Μια ανώνυμη παγανιστική κολεκτίβα από τη Σουηδία ταράζει εδώ και χρόνια τα λιμνάζοντα νερά της ευρωπαϊκής ψυχεδέλειας. Κάθε δίσκος τους είναι και μια πρόσκληση για γιορτή κάτω από ένα γεμάτο φεγγάρι σε κάποιο μακρινό δάσος. Στο τελευταίο έργο τους οι αφρικανικοί ρυθμοί γίνονται πιο έντονοι, οι ανατολίτικες σκάλες φλερτάρουν περισσότερο με τις φαζαρισμένες κιθάρες, ενώ τα γυναικεία φωνητικά θυμίζουν ξωτικά που σε παρασέρνουν για χορό μέχρι να χαθεί η αίσθηση του χρόνου. Το τελετουργικό κλίμα που στήνουν οι Goat, χαρούμενο και παθιασμένο, ταξιδεύει τον ακροατή στις μακρινότερες άκρες του ουρανού, τον ξεσηκώνει και τον στροβιλίζει στην καρδιά της νύχτας, ενώ η μπάντα με τη μουσική της κρατάει αναμμένη τη λάμπα της φαντασίας. Εκείνη που μπορεί και φωτίζει κάθε σκοτάδι.
Biosphere – «Departed glories» (Smalltown Supersound)
Πέντε χρόνια στα σκαριά, το τελευταίο άλμπουμ του Νορβηγού Γκέιρ Γένσεν είναι μια ακόμη σπουδή στην ονειρική ambient ησυχία, γεμάτη από στοιχειωμένους ήχους του παρελθόντος, η οποία αντλεί έμπνευση από το φωτογραφικό αρχείο του Ρώσου πιονέρου της έγχρωμης φωτογραφίας Σεργκέι Προκούντιν Γκόρσκι (1863-1944). Στα 17 κομμάτια του δίσκου ο ακροατής επιπλέει σε έναν ωκεανό από μυστηριώδεις συχνότητες, οι οποίες εκεί που μπλέκονται με πιο γήινα ηχοχρώματα δημιουργούν ένα μεγαλειώδες κύμα ακουστικής αύρας. Με τον γνώριμο τρόπο του ο Biosphere χτίζει ένα όμορφο, μαγικό και πολυεπίπεδο μουσικό περιβάλλον που όχι μόνο ντύνει ιδανικά τα βουκολικά τοπία του Ρώσου φωτογράφου, αλλά ανιχνεύει βαθιά την ιερή γαλήνη της φύσης.
Radiohead – «A moon shaped pool» (XL)
Μπορεί ο δίσκος αυτός να δίχασε το μουσικόφιλο κοινό, αλλά η αλήθεια παραμένει μία: είναι ένα άλμπουμ το οποίο στα χρόνια που ακολουθούν οι νεότερες γενιές θα βρίσκουν ισορροπημένη την εικόνα της μετάλλαξης του σύγχρονου ροκ. Χωρίς πλαστικές αισθητικές επεμβάσεις, χωρίς αβέβαιες ενέσεις μπότοξ, είναι ένας αληθινός δίσκος από τους Radiohead για τους Radiohead. Γιατί αν μιλάμε για ένα από τα πιο σημαντικά ροκ συγκροτήματα της εποχής μας, τότε θα πρέπει να εκτιμήσουμε το γεγονός ότι οι Radiohead κινούνται μακριά από την υπαρξιακή αγωνία που τους έκανε διάσημους και ακολουθούν τώρα μια πιο προσωπική περίοδο ενδοσκόπησης και διαφώτισης. Ενα άλμπουμ που δεν σε κερδίζει με τη μία, αλλά σε ανταμείβει γενναιόδωρα με την πάροδο του χρόνου.
Lambchop – «Flotus» (City Slang)
To δωδέκατο άλμπουμ των Lambchop μπορεί να περιέχει μόνο έντεκα τραγούδια, αλλά πραγματικά εύχεσαι να μην τελείωνε τόσο νωρίς. Το «Flotus» τούς βρίσκει να αγκαλιάζουν έναν ηλεκτρονικό ήχο, αλλά οι καταπληκτικές ενορχηστρώσεις του Κερτ Βάγκνερ κυλούν τόσο ανέμελα που είναι σίγουρο ότι θα ταράξουν τα θεμέλια της ύπαρξής σας. Αν η περιγραφή ακούγεται λίγο μελοδραματική, αρκεί μια ακρόαση για να καταλάβετε ότι δεν είναι. Ενας από τους πιο σπουδαίους σύγχρονους Αμερικανούς συνθέτες γράφει τραγούδια που αναπνέουν την κομψή φύση τους, πνιγμένα μέσα σε ρυθμικά κουτιά και μια φωνή η οποία παρά την επικίνδυνη ασθένειά της συνεχίζει να συγκινεί με την απλότητα στίχων που υπενθυμίζουν πόσο όμορφη είναι τελικά η ζωή.
Jenny Hval – «Blood bitch» (Sacred Bones Records)
Tα αποπλανητικά φωνητικά και τα έξοχα χρωματισμένα avant-garde τραγούδια της Νορβηγίδας Τζένι Βαλ προσκαλούν τον ακροατή σε ένα τολμηρό ταξίδι που ο βασικός πρωταγωνιστής είναι το αίμα. Για την ακρίβεια το γυναικείο αίμα. Φεμινισμός, καπιταλισμός, θηλυκά βαμπίρ, κοσμικές ανησυχίες και παλλόμενα beats που επικαλούνται τον παλμό της εμμήνου ρύσης. Σπάνια ένα άλμπουμ έχει μιλήσει τόσο ανοιχτά για την αξιοπρέπεια και την ομορφιά των γυναικείων υγρών. Αν αναλογιστεί κανείς επίσης πόσο ανελέητα έχει χτυπηθεί το γυναικείο σώμα και τα δικαιώματα των γυναικών τη χρονιά που πέρασε, θα μπορέσει ίσως να καταλάβει γιατί η κεντρική ιδέα αυτού του άλμπουμ λειτουργεί περισσότερο ως μια διαμαρτυρία και όχι ως μουσική για να συνοδεύσεις τον απογευματινό σου καφέ.
Marissa Nadler – «Strangers» (Sacred Bones Records)
Ενα ευαίσθητο και ταυτόχρονα συναρπαστικό μουσικό ταξίδι σε παρασέρνει να φύγεις χωρίς προορισμό πάνω από το έδαφος. Οπως δηλώνει ο τίτλος του άλμπουμ, το «Strangers» βρίσκει την Αμερικανίδα φολκ τραγουδίστρια να κάνει μια πανέμορφη και λυρική στροφή μακριά από τις βαθιές προσωπικές της αναζητήσεις. Με έντονη δισκογραφική παρουσία που ξεπερνά τα 10 χρόνια η Μαρίσα Νάντλερ ανοίγει τώρα νέα παράθυρα σε μια ποιητική τραγουδοποιία, δείχνοντάς μας ότι κάθε βήμα στην καριέρα της φανερώνει όλο και καλύτερη μουσική κρυμμένη μέσα της. Το «Strangers» είναι το μεγαλύτερό της επίτευγμα, αν και πρόσφατα κυκλοφόρησε το «Bury your name» EP, το οποίο προσθέτει περισσότερο αιθέριο, μοναχικό και μελωδικό προβληματισμό στον μελαγχολικό της κόσμο.
