Επόμενη μέρα με διάλυση ή σύνθεση στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ με επίκεντρο το έκτακτο συνέδριο για την ανάδειξη προέδρου. Αρχισαν αποχωρήσεις βουλευτών.
Οι ραγδαίες εξελίξεις στην Κουμουνδούρου, με επίκεντρο το έκτακτο συνέδριο για την ανάδειξη νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, περιλαμβάνουν κομμάτια και θρύψαλα από το κομματικό χρονικό ενός προαναγγελθέντος χωρισμού και μένει να φανεί αν οδηγήσουν σε διαλυτικές καταστάσεις ή σε μια εκ των ένδον αναδιάταξη δυνάμεων για πορεία προς την κομματική ανασυγκρότηση, περιλαμβανόμενης ενδεχομένως και της συμβολής στην ανασύνθεση του ευρύτερου χώρου της κεντροαριστεράς.
Οι αντιπαραθέσεις κασσελακικών και αντικασσελακικών σε όλη την προσυνεδριακή διαδικασία και η σύγκρουση στον χώρο του έκτακτου συνεδρίου (8-10 Νοεμβρίου 2024) αποκτούν χαρακτηριστικά δράματος, ακόμη και με νομική/δικαστική διάσταση. Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ αποτελεί μια εκδοχή πολιτικής διαδικασίας που εστιάζει στην κρίση ηγεσίας αλλά δεν τη λύνει, μια και χωρίς συζήτηση για τη φυσιογνωμία/ταυτότητα με πολιτικό και προγραμματικό περιεχόμενο για την επόμενη μέρα κάθε εξέλιξη είναι λειψή.
Κυριάρχησαν η φρενίτιδα της καχυποψίας, οι καταγγελίες και απειλές προσφυγής στη Δικαιοσύνη από συνέδρους της πλευράς του Στέφανου Κασσελάκη που κρίνουν ότι νόμιμα εκλέχθηκαν αλλά κόπηκαν από την πλειοψηφία της Κουμουνδούρου, οι διαμαρτυρίες έξω από τον συνεδριακό χώρο, η ανταλλαγή πυρών μεταξύ υπέρμαχων του Στέφ. Κασσελάκη (θεωρεί αντιδημοκρατικό ότι δεν τον αφήνουν να κριθεί από τη βάση), η φημολογία για αποχωρήσεις κασσελακικών (είναι και βουλευτές υπ’ ατμόν) αλλά και η επιμονή άλλων – και βουλευτών– να συνεχίσουν να δρουν εντός του κόμματος. Κρίσιμη ήταν η παρέμβαση του Παύλου Πολάκη, ο οποίος κατέθεσε έγγραφα με στοιχεία για offshore εταιρείες που δείχνουν, κατά τον βουλευτή, ότι υπάρχει αναντιστοιχία με στοιχεία που δήλωσε ο Στέφ. Κασσελάκης στο πόθεν έσχες το οποίο κατέθεσε στο κόμμα. Πάντως αυτό που έδειξε η μάχη της Κουμουνδούρου είναι ότι χαράχθηκε όχι το σταυροδρόμι αλλά ο δρόμος, ακόμη κι αν είναι χωριστός, μιας αβέβαιης επόμενης μέρας για όλους τους – και για όσους θα έχουν τα κλειδιά της Κουμουνδούρου. Από τις αρένες δεν βγαίνουν νικητές, παρά μόνο ηττημένοι.
Η στάση βουλευτών
Ηδη βοά ο τόπος για αποχωρήσεις κασσελακικών βουλευτών από τον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, μια ανάσα πριν από την έναρξη του συνεδρίου ο Στέφ. Κασσελάκης άφησε διάπλατο, για ακόμα μια φορά, το ενδεχόμενο αποχώρησης από τον ΣΥΡΙΖΑ σε περίπτωση που αποκλειστεί η υποψηφιότητά του, όπως και αυτό της δημιουργίας νέου κόμματος.
Ο βουλευτής Κιλκίς Πέτρος Παππάς ανεξαρτητοποιείται αποχωρώντας από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Επίσης ο βουλευτής Κέρκυρας Αλέξανδρος Αυλωνίτης με δηλώσεις του αποχωρεί από τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και ανεξαρτητοποιείται…
Παράλληλα η βουλεύτρια ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Βοιωτίας Γιώτα Πούλου μπήκε στον χώρο του συνεδρίου το βράδυ της Παρασκευής αλλά δεν βρέθηκε το όνομά της στις λίστες με τη διαπίστευση των συνέδρων. Της προτάθηκε να της δώσουν χειρόγραφη διαπίστευση, όμως η ίδια αρνήθηκε σημειώνοντας ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε νομιμοποίηση κι άλλων χειρόγραφων διαπιστεύσεων την ίδια ώρα που στελέχη από την περιοχή της ήταν εκτός συνεδρίου. Ετσι, αποχώρησε. Σε ερώτηση του Documento για την επόμενη μέρα η βουλεύτρια απάντησε: «Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι από σήμερα δεν με εκφράζει το κόμμα μου…». Και συμπλήρωσε: «Παραμένω για να μην εκπέσει ο ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα της aξιωματικής aντιπολίτευσης».
Πάντως η βουλεύτρια Β΄ Πειραιά Νίνα Κασιμάτη, που βρέθηκε στην αιχμή της μάχης υπέρ Κασσελάκη και αποκλείστηκε από την Επιτροπή Νομιμοποίησης Συνέδρων, έχει εξαρχής εκφράσει τη θέση ότι δεν θα αποχωρήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.
Δεν έχουν εκφραστεί για την επόμενη μέρα η γραμματέας της ΚΟ και βουλεύτρια Πέλλας και στενή συνεργάτρια του Στέφ. Κασσελάκη Θεοδώρα Τζάκρη, η βουλεύτρια Νότιου Τομέα Αθηνών Ραλλία Χρηστίδου και η βουλεύτρια Χαλκιδικής Κυριακή Μάλαμα. Μέλος του κοινοβουλίου που έχει στηρίξει τον Στέφ. Κασσελάκη αλλά σε κάθε περίπτωση παραμένει είναι η βουλεύτρια Επικρατείας Ελενα Ακρίτα (σύμφωνα με παλαιότερη τοποθέτησή της). Στο ίδιο μήκος κύματος, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι προσώρας οι βουλευτές Επικρατείας Ευάγγελος Αποστολάκης, Αργολίδας Γιώργος Γαβρήλος, Φθιώτιδας Γιάννης Σαρακιώτης, Λάρισας Βασίλης Κόκκαλης και η βουλεύτρια Α΄ Θεσσαλονίκης Ράνια Θρασκιά.
Το μήνυμα της Παρασκευής
Στο πλαίσιο της προσπάθειας να «θωρακιστεί» για την επόμενη μέρα το κομματικό σύστημα της Κουμουνδούρου εντάσσεται και η συνάντηση που έγινε το πρωί της Παρασκευής 8/11, ημέρας έναρξης του συνεδρίου, στα κεντρικά γραφεία στην Κουμουνδούρου, μεταξύ των τεσσάρων υποψηφίων για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ –ΠΣ Απόστολου Γκλέτσου, Π. Πολάκη, Σωκράτη Φάμελλου και Νίκου Φαραντούρη ύστερα από πρωτοβουλία του Σωκρ. Φάμελλου, υπό την αιγίδα της γραμματέα της ΚΕ Ράνιας Σβίγκου και του προέδρου της ΚΟ του κόμματος Νίκου Παππά. Το μήνυμά τους ήταν ότι από την επομένη του συνεδρίου πρώτη προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η ανασυγκρότηση και η ισχυροποίηση του κόμματος, «για να δοθούν και να κερδηθούν οι μεγάλες μάχες στην κοινωνία, απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη».
Και έχει σημασία, αφού εκκρεμεί μια μεγάλη πολιτική συζήτηση εντός του κόμματος με χαρακτηριστικά προγραμματικού και πολιτικού σχεδίου και με στοιχεία αυτοκριτικής για πολιτικές επιλογές του κόμματος (και για την ιδεολογική φυσιογνωμία) αν όχι από το 2015, όπως θα έπρεπε, σίγουρα από το 2019 και μετά, που ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ έχει υποστεί συνεχείς εκλογικές ήττες.
Από καιρό, πριν αλλά και μετά την πρώτη διάσπαση –με την αποχώρηση όσων μετέπειτα συγκρότησαν τη Νέα Αριστερά–, στελέχη όπως ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας είχαν καλέσει μετ’ επιτάσεως πρώτα να γίνει συνέδριο αυτοκριτικής και προοπτικής και μετά να ακολουθήσει η προεδρική εκλογή στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και προειδοποιούσαν ότι δεν είναι δυνατόν ένα πρόσωπο άγνωστο (Στέφ. Κασσελάκης), ένα πρόσωπο που δεν έχει καμία διαδρομή στο κόμμα, με τις προσωπικές του απόψεις να έρθει και να επιβάλει προσωπικές στρατηγικές, θέσεις, προγράμματα κ.ά.
Ο Διον. Τεμπονέρας δεν μετείχε από επιλογή του στο συνέδριο και κρίνει ότι χρειάζεται επανεκκίνηση των δυνάμεων του χώρου της κεντροαριστεράς με πολιτικό και οργανωτικό σχέδιο. Oπως χαρακτηριστικά σημειώνει σε δημόσια παρέμβασή του (Παραπολιτικά, 8/11), «το έκτακτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έχει τελειώσει πριν καν ξεκινήσει, γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ έχει εξαντλήσει τα ιστορικά και πολιτικά του όρια, κοινώς έχει τελειώσει και απλά παρακολουθούμε την αυτοδιάλυσή του σε ζωντανή μετάδοση», ενώ «αδειάζει» όσους εμφανίζουν τον Αλέξη Τσίπρα ως μεσσία για νέο μέτωπο στο προοδευτικό χώρο, σημειώνοντας πάντως ότι «ο κ. Τσίπρας με τη διαδρομή του, την εμπειρία του είναι απολύτως χρήσιμος σε αυτήν τη διαδικασία»…
Συνεχείς διεργασίες
Η πλημμυρίδα των συνεδριακών αντεγκλήσεων μεταξύ κασσελακικών και αντικασσελακικών σάρωσε στο πέρασμά της τέτοιες συζητήσεις. Ομως οι διεργασίες αυτές, ακόμη και μέσα στο τέλμα, είναι συνεχείς.
Οσο κι αν μέσα σε φορτισμένο κλίμα και άγρια αντιπαράθεση για την επικράτηση των συγκρουόμενων δυνάμεων είναι μικρό το περιθώριο αναλύσεων, όσα εξελίσσονται σήμερα έχουν την πηγή τους πολύ πιο πριν και εξελίχθηκαν με φόντο την απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από τη διακυβέρνηση της χώρας και την «επιχείρηση μαζικοποίησης και διεύρυνσης» χωρίς ιδεολογικό έρμα και σαφές αριστερό πλαίσιο ή κοινωνική (και κινηματική) γείωση με τα λαϊκά στρώματα.
Πέρα από προσεγγίσεις περί πλήρους σοσιαλδημοκρατικοποίησης ή περί μετάλλαξης σε αστικό κόμμα κ.λπ., έχει ιδιαίτερη αξία μια πτυχή που αναδεικνύει για τον μετασχηματισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε i-ΣΥΡΙΖΑ, μετά την απομάκρυνσή του από τον κυβερνητικό θώκο, σε προ τριετίας άρθρο του («Ο ΣΥΡΙΖΑ στην περίοδο 2015-2019») ο πολιτικός επιστήμονας Γιάννης Μαυρής: «Στις συνθήκες της μεταμνημονιακής – μεταδημοκρατικής Ελλάδας, δημιουργία “μαζικού, πολυσυλλεκτικού” κόμματος δεν φαίνεται να συνιστά ένα κοινωνικά ώριμο και πολιτικά ρεαλιστικό εγχείρημα. Αλλά ως πολιτική διαφημιστική εκστρατεία, για τη συγκρότηση ενός προσωποπαγούς εκλογικού μηχανισμού, μπορεί και να πετύχει».
Κασσελακικοί και αντικασσελακικοί
Οι αντικασσελακικοί κινήθηκαν συντονισμένα όλο το προηγούμενο διάστημα, έχοντας άλλωστε την πλειονότητα των μελών στα συλλογικά κομματικά όργανα. Απέναντι στους κασσελακικούς, η πλειοψηφία των 87+ σκιαγραφούσε, διά κύκλων της, το προφίλ του Στέφ. Κασσελάκη ως προσώπου μη φερέγγυου να διατυπώνει, σε κάθε βήμα μάλιστα της προσυνεδριακής διαδικασίας, αιτιάσεις προς τη Κουμουνδούρου. Τον περιγράφουν με μελανά χρώματα με βάση τις εξής επικρίσεις: δεν αποδέχεται τις αποφάσεις των συλλογικών οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, δεν αναγνωρίζει ότι δεν είναι πρόεδρος, έχει κάνει δική του ιστοσελίδα παραποίησης του ονόματος του κόμματος με τίτλο «ο δικός μας ΣΥΡΙΖΑ», έχει παραπλανητικό μητρώο μελών, άλλο κτίριο, ουσιαστικά έχει προαναγγείλει άλλο ανταγωνιστικό κόμμα. Σε αυτό το σχήμα κατηγοριών η πλειοψηφία των 87+ προέβαλε ότι όσα λένε οι κασσελακικοί περί αντιδημοκρατικότητας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ θα κατέρρεαν σαν χάρτινος πύργος στο συνέδριο με την ηχηρή επικύρωση των τεσσάρων υποψηφιοτήτων για τις εκλογές ανάδειξης νέου προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ (Απ. Γκλέτσος, Π. Πολάκης, Σωκρ. Φάμελλος, Ν. Φαραντούρης), όπως έχουν οριστεί από την Κεντρική Επιτροπή.
Ομως οι κασσελακικοί ήταν θορυβώδεις και αμφισβητούσαν συνεχώς κάθε βήμα της προσυνεδριακής διαδικασίας κατά τη διάρκεια του συνεδρίου και αναμένεται το ίδιο και μετά το συνέδριο.
Στελέχη όπως η Θεοδ. Τζάκρη σχεδόν λίγη ώρα προτού ανοίξει τις πύλες του το συνέδριο κατήγγελλαν μεθοδεύσεις «της κομματικής γραφειοκρατίας» εξαιτίας, όπως έλεγαν, του ότι η πλειοψηφία έχει διαπιστώσει ότι οι περισσότεροι σύνεδροι τάσσονται υπέρ της συμμετοχής του Στέφ. Κασσελάκη στις εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου και είναι κατά του αποκλεισμού του. Μάλιστα εμφάνιζαν σαν στοιχείο ένα στικάκι USB «το οποίο περιλαμβάνει 1.934 δηλώσεις συνέδρων υπέρ της συμμετοχής του κ. Κασσελάκη και αυτές οι δηλώσεις θα ξεπεράσουν τις 2.000 μέχρι την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου».
Οι κασσελακικοί ήδη από τις εκλογές για ανάδειξη συνέδρων κατηγορούσαν την πλειοψηφία για καρατομήσεις εκλεγμένων συνέδρων μέσω αποφάσεων κομματικών οργάνων όπως η Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου (ΚΟΕΣ) και η Επιτροπή Νομιμοποίησης Συνεδρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ΚΟΕΣ μάχη εκ μέρους των κασσελακικών έδιναν οι Γιάννης Βουλγαράκης, Μαρία Καλουδιώτη, Χαρά Καφαντάρη, Ν. Κασιμάτη, Θάνος Μωραΐτης, Γιώργος Ντζιμάνης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Θεοδ. Τζάκρη.
Στην Επιτροπή Δεοντολογίας πρόσκεινται στον Στέφ. Κασσελάκη ή συμφωνούν με την άποψη ότι το συνέδριο είναι το ανώτατο όργανο, με δυνατότητα να άρει τις αποφάσεις της ΚΕ που απέκλεισε την υποψηφιότητα Κασσελάκη για την προεδρία του κόμματος, οι Κώστας Αντωνιάδης, Χριστίνα Αντωνοπούλου, Τόνια Δαμίγου, Δημήτρης Μάρδας, Μιχάλης Παναγιωτάκης, Κατερίνα Παπαθεοδώρου, Φιλήμων Ρούσσος, Ζωή Χωματά.
Τα… εύθραυστα στατιστικά του συνεδρίου
Οι αριθμοί και οι συνεδριακές στατιστικές δεν ευημερούν στην Κουμουνδούρου, όχι μόνο γιατί αμφισβητούνται από την πλευρά των κασσελακικών αλλά γιατί υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στη δημοσιοποίησή τους αλλά και στη διαχείριση ενημέρωσης των συνέδρων. Υπολογίστηκε ότι η Επιτροπή Νομιμοποίησης Συνέδρων (παρακλάδι της ΚΟΕΣ) επικύρωσε την εκλογή περισσότερων από 3.500 συνέδρων. Η συμμετοχή στις εκλογές της 2ας και 3ης
Νοεμβρίου 2024 από τις οποίες προέκυψαν οι αντιπρόσωποι δεν είχε δοθεί αναλυτικά μέχρι το απόγευμα της ημέρας έναρξης του συνεδρίου (8 Νοεμβρίου). Πάντως, σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Παυσανία Παπαγεωργίου, στην εκλογική διαδικασία ανάδειξης συνέδρων προσήλθε κατά μέσο όρο στα περισσότερα εκλογικά τμήματα 25% με 30% των στελεχών του κομματικού μητρώου, που περιλαμβάνει μέχρι 230.000 μέλη.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στη εφημερίδα Documento την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2024