Το νομοσχέδιο για το «Επιτελικό Κράτος» σχολιάζουν πηγές του ΣΥΡΙΖΑ επισημαίνοντας:
«Η κυβερνητική πλειοψηφία προωθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια της Βουλής, το νομοσχέδιο με θέμα «Επιτελικό Κράτος: Οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των Κυβερνητικών Οργάνων και της Κεντρικής Δημόσιας».
Ένας τίτλος βέβαια εντελώς ψευδεπίγραφος, καθώς η έννοια του επιτελικού κράτους, ακόμη και με τις στρεβλώσεις που έχει δεχθεί από τη νεοφιλελεύθερη θεωρία, εξακολουθεί να περιέχει ως βασική αρχή την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από τη Κεντρική Διοίκηση, στους φορείς της αποκεντρωμένης διοίκησης και ιδίως της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όμως, στις διατάξεις του νομοσχεδίου δεν υπάρχει καμία απολύτως μνεία στο θέμα του διαχωρισμού αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων επιπέδων της διοίκησης. Το κράτος που επιθυμεί η ΝΔ δεν είναι ένα επιτελικό κράτος. Επιθυμεί ένα συγκερασμό της λογικής του νεοφιλελεύθερου κράτους με τη λογική του κομματικού και πελατειακού κράτους άλλων περιόδων.
Ειδικότερα, η κυβερνητική πλειοψηφία εμμένει στη διατήρηση των απαράδεκτων βασικών διατάξεων του νομοσχεδίου. Αυτές αφορούν ιδίως:
· Τη δημιουργία της υπερσυγκεντρωτικής, Πρωθυπουργοκεντρικής δομής με την επωνυμία «Προεδρία της Κυβέρνησης». Μια δομή που όχι μόνο δεν απαντά στο ζήτημα του καλύτερου συντονισμού και ελέγχου του κυβερνητικού έργου, αλλά επιφέρει πρόσθετα γραφειοκρατικά και δημοσιονομικά βάρη.
· Μειώνεται το κύρος του Υπουργικού Συμβουλίου, με την υφαρπαγή κρίσιμων αρμοδιοτήτων από την Προεδρία της Κυβέρνησης και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.
· Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η άσκηση νομοθετικής πρωτοβουλίας από τον ΓΓ Νομικών και κοινοβουλευτικών Θεμάτων της Προεδρίας της Κυβέρνησης, κάτι που ως τώρα αποτελούσε αποκλειστική αρμοδιότητα των Υπουργών.
· Τις απαράδεκτες διατάξεις περί απευθείας τοποθέτησης κομματικών εγκάθετων στη θέση του Διοικητή και όλων των Προϊσταμένων της υποτίθεται ανεξάρτητης Εθνικής Αρχής Διαφάνειας. Η εμμονή της ΝΔ σε αυτές τις πρακτικές αποδεικνύει το πραγματικό της σχέδιο. Διόλου δεν ενδιαφέρεται για τη δημιουργία μιας πραγματικά ανεξάρτητης και αποτελεσματικής αρχής. Το μόνο που την ενδιαφέρει πραγματικά είναι η κατάργηση του θεσμού του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, ο ασφυκτικός έλεγχος του νέου φορέα και ο ενταφιασμός όλων των εκκρεμών υποθέσεων που αφορούν τη δημόσια σφαίρα.
· Μειώνονται τα τυπικά προσόντα για τους μετακλητούς και αυξάνονται οι αποδοχές τους, παρά τον απύθμενο λαϊκισμό της ΝΔ επί τεσσεράμισι χρόνια.
· Αμβλύνονται τα ασυμβίβαστα και καταργείται η απαγόρευση άσκησης ιδιωτικού έργου από τους μετακλητούς, παρά το λαϊκισμό της ΝΔ.
· Την υποβάθμιση του ΣΕΠΕ, του ΣΔΟΕ και άλλων κρίσιμων ελεγκτικών μηχανισμών του Κράτους, κλείνοντας το μάτι στη λειτουργία παρασιτικών ιδιωτικών συμφερόντων.
· Την κατάργηση των εμβληματικών διατάξεων του ν. 4369/16 για την αποκομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης.
· Τις μεταβατικές τοποθετήσεις προϊσταμένων σε ευρύ φάσμα φορέων της δημόσιας διοίκησης χωρίς καμία αξιολογική διαδικασία και για ακαθόριστο χρονικό διάστημα, με στόχο την πλήρη κομματικοποίηση του κρατικού μηχανισμού.
Είναι γεγονός ότι, μετά τη σφοδρή αντίδραση από την πλευρά των Βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ και των αρμόδιων φορέων κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου, η Κυβερνητική πλειοψηφία δια του αρμόδιου Υπουργού κ. Γεραπετρίτη, οπισθοχώρησε σε μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα. Ειδικότερα:
· Προβλέφθηκε η διαδικασία της δομημένης συνέντευξης κατά τη διαδικασία επιλογής των υπηρεσιακών Γραμματέων των Υπουργείων και εξορθολογίστηκε το σύστημα μοριοδότησης κατά τη διαδικασία επιλογής τους.
· Απαλείφθηκε η απαράδεκτη διάταξη σύμφωνα με την οποία «Δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιοι για τις θέσεις των Υπηρεσιακών Γραμματέων Υπουργείων υπάλληλοι οι οποίοι κατά τα προηγούμενα πέντε (5) έτη πριν την υποβολή της υποψηφιότητάς τους: (α) έχουν αποσπαστεί σε πολιτικό κόμμα, ή (β) έχουν θητεύσει σε θέσεις μετακλητών γενικών γραμματέων, αναπληρωτών γενικών γραμματέων, ειδικών γραμματέων, γενικών γραμματέων ΟΤΑ Α’ βαθμού ή εκτελεστικών γραμματέων ΟΤΑ Β’ βαθμού».
· Επανήλθαν οι προβλέψεις του ν. 4590/19 αναφορικά με τον πολυετή στρατηγικό προγραμματισμό προσλήψεων.
· Απαλείφθηκε η απαράδεκτη διάταξη περί δυνατότητας τοποθέτησης ιδιωτών σε θέσεις προϊσταμένων της υπό σύσταση Εθνικής Αρχής Διαφάνειας
· Απαλείφθηκε η διάταξη περί δυνατότητας περαιτέρω αύξησης του αριθμού των μετακλητών στην Προεδρία της Κυβέρνησης.
· Διατηρήθηκαν οι Αποκεντρωμένες Υπηρεσίες Ελέγχου στην υπό σύσταση Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
· Προβλέφθηκε η θέσπιση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας περί καθολικού διαδόχου των υπό κατάργηση Ελεγκτικών Σωμάτων.
Συμπερασματικά
Η Κυβέρνηση αναγκάστηκε υπό το βάρος των σφοδρών αντιδράσεων να οπισθοχωρήσει σε μία σειρά ζητημάτων κρίσιμων για τη δημοκρατική λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.
Παρά ταύτα ο πυρήνας του νομοσχεδίου παραμένει αναλλοίωτος: Το κατ’ επίφασην επιτελικό κράτος που ευαγγελίζεται η ΝΔ, είναι στη πραγματικότητα ένα απόλυτα νεοφιλελεύθερο, κομματικό και υπερσυγκεντρωτικό (γύρω από τον Πρωθυπουργό) κράτος.
Η δε Εθνική Αρχή Διαφάνειας, με τον τρόπο που συστήνεται αποτελεί στη πραγματικότητα «Εθνικό Πλυντήριο Σκανδάλων».
Ο ΣΥΡΙΖΑ με την ενεργό στήριξη των δημοσίων υπαλλήλων και της ελληνικής κοινωνίας συνολικά, θα συνεχίσει να μάχεται για μια δημόσια διοίκηση σύγχρονη, ακομμάτιστη, και αποτελεσματική που θα λειτουργεί με αποκλειστικό γνώμονα την προστασία και προαγωγή του δημοσίου συμφέροντος».