Μία από τις σοβαρές αδυναμίες του ελληνικού κράτους είναι ο συγκεντρωτικός του χαρακτήρας.
Τα τελευταία χρόνια, με την καθιέρωση των Περιφερειακών Διοικήσεων και την καθιέρωση τους ως δεύτερου βαθμού Αυτοδιοίκησης, έγιναν κάποια δειλά βήματα αποκέντρωσης.
Το κράτος συνεχίζει ωστόσο να έχει κεντρικό του χαρακτηριστικό το συγκεντρωτισμό. Το λεγόμενο επιτελικό κράτος του Μητσοτάκη το έκανε ακόμα πιο συγκεντρωτικό και επιπλέον με πιο έντονα τα χαρακτηριστικά της διαφθοράς.
Η Αριστερά ιστορικά υποστηρίζει και παλεύει για μία ουσιαστική αποκέντρωση, ώστε η αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού να αποτελούν βασικό συντελεστή για μία σύνθετη ανάπτυξη πολιτισμική πολιτική οικονομική και κυρίως ισόρροπη για ολόκληρη τη χώρα, αλλά και τα κέντρα εξουσίας να βρίσκονται κοντύτερα στον πολίτη.
Αν σήμερα έχουν γίνει κάποια βήματα στην κατεύθυνση της αποκέντρωσης, αυτά σε σημαντικό βαθμό οφείλονται αφενός στην αντίληψη των Αριστερών και Προοδευτικών δυνάμεων για αποκέντρωση και αφετέρου στη δυνατότητα που δίνουν ουσιαστικές Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις οι οποίες ενισχύουν περιφερειακά προγράμματα.
Αυτά τα προγράμματα δίνουν τη δυνατότητα στις εκλεγμένες Περιφερειακές Διοικήσεις να εκπονούν και να εφαρμόζουν μεγάλα σχέδια, αλλά και να συγκροτούν σημαντικές περιφερειακές συνεργασίες τόσο με άλλες περιφέρειες στο εσωτερικό της χώρας, όσο και με περιφέρειες άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Συμβούλιο Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης βαθμηδόν αποκτά όλο και μεγαλύτερη πολιτική δύναμη. Στην κατεύθυνση αυτή πρωτοστατούν οι Αριστερές και οι Προοδευτικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις.
Η αυξανόμενη τάση για ενίσχυση του ρόλου των περιφερειών και η μέχρι τώρα δραστηριότητά τους διαμορφώνει ένα νέο τοπίο. Μέσα σε αυτό και με αυτό ως βασική αιτία εξελίσσονται κοινωνικές ανακατατάξεις, αναπτύσσονται κοινωνικές τριβές και φυσικά πολιτικές ανακατατάξεις.
Η ουσιαστική απουσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από το πεδίο αυτών των νέων ανακατατάξεων του στερεί απλά τη δυνατότητα να παρεμβαίνει σε αυτές.
Το έλλειμμα αυτό έχει συνέπιες που υπερβαίνουν τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Επηρεάζει αρνητικά τα συνολικά προγράμματα που εκπονούνται για τη χώρα.
Αφήνει το περιθώριο στις συντηρητικές δυνάμεις να αναπτύσσουν πελατειακές πολιτικές, με ότι αυτό συνεπάγεται για στρεβλώσεις στην ανάπτυξη της χώρας.
Αδυνατίζει, για να μην πω αφαιρεί, από τα προγράμματα αυτά την περιφερειακή διάσταση και την δυνατότητα συμβολής στην ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιφερειών της χώρας και,
περιορίζει και την δυνατότητα στους πολίτες να βρίσκονται κοντά στα κέντρα σχεδιασμού και αποφάσεων.
Οι αδύναμες οργανώσεις μας αποτυπώνουν αυτήν την αδυναμία.
Μας στερούν τη δυνατότητα να παρακολουθούμε τις κοινωνικές ανακατατάξεις, αλλά και να εμπλουτίζουμε τις πολιτικές μας με βάση τα χαρακτηριστικά και τις κοινωνικές εμπειρίες πού θα αποκομίζαμε από αυτές.
Δηλαδή να αντιληφθούμε πως διαμορφώνονται στη περιφέρεια τα χαρακτηριστικά της εργατικής τάξης και του εργατικού κινήματος, του αγροτικού κινήματος, της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, πως τα νέα επιστημονικά δεδομένα επηρεάζουν κάθε πόλη, κάθε Νομό και κάθε Περιφέρεια. Πως τελικά αξιοποιείται το ανθρώπινο και το επιστημονικό δυναμικό όλων των περιφερειών της χώρας.
Θα προσέθετα ότι, η καθυστέρηση που έχει παρατηρηθεί στην Περιφερειακή οργάνωση του κόμματος μας, στερεί την δυνατότητα όχι απλά να επικοινωνήσουμε με τις διοικητικές δομές και τις εξελισσόμενες δυνατότητες των Περιφερειακών Διοικήσεων, αλλά και την δυνατότητα να παρακολουθήσουμε και να παρέμβουμε πολιτικά στις κοινωνικές διεργασίες και στις πολιτικές ανακατατάξεις.
Πως για παράδειγμα εξηγείται στις βουλευτικές εκλογές σε μια σειρά από Δήμους και Περιφέρειες το κόμμα να είναι πρώτη δύναμη με ποσοστά του 30-35% και στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές να κερδίζουν οι συντηρητικές δυνάμεις;
Η εμπειρία μας από τα Περιφερειακά Συνέδρια που Οργανώσαμε ως Κυβέρνηση είναι ο πιο πιστικός μάρτυρας της ανάγκης να καλύψουμε επειγόντως αυτό το έλλειμμά μας.
Δεν είναι δυνατόν ή Αριστερά που έχει ως προμετωπίδα τις αντιλήψεις για την αποκέντρωση, όταν το θέμα αυτό ανοίγει να το κρύβουμε μέσα στα συρτάρια μιας οργανωτικής δομής που έχει έντονα τα συγκεντρωτικά χαρακτηριστικά.
Όταν οι Περιφέρειες εξελίσσονται σε μικρές κυβερνήσεις και αυτοί που αντιδρούν σε αυτήν την προοπτική είναι οι συντηρητικές δυνάμεις, δεν επιτρέπεται ή Αριστερά που ιστορικά παλεύει για την αποκέντρωση, να είναι παγιδευμένη σε οργανωτικά μοντέλα συγκεντρωτικά.
Είναι εξαιρετικά επείγον να συγκροτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ισχυρά πολιτικά όργανα σε περιφερειακό επίπεδο και να εκπονήσει προγράμματα για την ουσιαστικότερη αποκέντρωση της διοικητικής και της οικονομικής ζωής της χώρας.
Να συγκροτήσει προγράμματα και στόχους ώστε οι πολίτες να βρεθούν κοντύτερα στις δομές της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Αυτοί οι στόχοι ανταποκρίνονται πρώτα από όλα στην ανάγκη να απαντήσουμε στο συνολικότερο πρόβλημα της ανάπτυξης της χώρας με την αντίληψη της ισόρροπης ανάπτυξης και της ελαχιστοποίησης των ανισοτήτων ανάμεσα στις περιφέρειες.
Αυτοί οι στόχοι θα μας δώσουν τη δυνατότητα να βρεθούμε με τις οργανωμένες μας δυνάμεις μέσα στα κέντρα των αποφάσεων, στους Δήμους και στις Περιφέρειες.
Η πολιτική της Προοδευτικής Δημοκρατικής Συνεργασίας στην εφαρμογή της θα μας δώσει την δυνατότητα να βρεθούμε στις μέσα διοικήσεις Περιφερειών και Δήμων, μέσα στις Κοινωνικές Οργανώσεις και να στρέψουμε την οικονομική και κοινωνική προοπτική της χώρας σε μία δημοκρατική και ισόρροπη ανάπτυξη.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στο επικείμενο Συνέδριο μας θα πρέπει να αποφασίσουμε τη συγκρότηση ισχυρών πολιτικών οργάνων σε κάθε περιφέρεια και ταυτοχρόνως η κάθε περιφέρεια θα έχει την ευθύνη για τη λειτουργία και τον Νομαρχιακών Οργανώσεων.
Οι νομαρχιακές οργανώσεις δεν καταργούνται, αλλά εντάσσονται μέσα στο συνολικό περιφερειακό σχεδιασμό πού θα εκπονήσει η κάθε Περιφερειακή Συνέλευση η οποία θα αντλεί την νομιμοποίηση της από τα μέλη του Κόμματος.
Τέλος για την ολοκλήρωση ουσιαστικού βήματος αποκέντρωσης, να αποφασίσουμε την συγκρότηση Διεύθυνσης του κόμματος η οποία θα συναποτελείτε από τους επικεφαλής όλων των περιφερειών και από τα στελέχη πού είναι χρεωμένα με βασικούς τομείς της πολιτικής μας.
Είναι σαφές ότι η Διεύθυνση θα αντικαταστήσει το Οργανωτικό Γραφείο το οποίο αποτελεί την επιτομή του συγκεντρωτισμού.
Στην προοπτική αυτή πρέπει να παίξουν ουσιαστικό ρόλο οι βουλευτές της περιφέρειας οι περιφερειακοί σύμβουλοι τα στελέχη μαζικών φορέων της περιφέρειας και τα οργανωτικά στελέχη.
Σε πρώτη φάση η νέα δομή θα πρέπει να ενισχυθεί οικονομικά και οργανωτικά, ώστε η κάθε περιφέρεια να έχει ένα αξιόμαχο στελεχιακό και επιστημονικό δυναμικό, ικανό με πλήρη ευθύνη, να αποτελεί το πραγματικό πολιτικό πρόσωπο του κόμματος.
Αν χάσουμε και αυτήν την ευκαιρία και την παραπέμψουμε για άλλη μία φορά στις καλένδες του οργανωτικού συνεδρίου, το οποίο κάθε φορά αποφασίζεται και ποτέ δεν πραγματοποιείται, τότε θα χάσουμε άλλη μία ιστορική δυνατότητα να παίξουμε το ρόλο που μας αναλογεί και μας έχει αναθέσει ο λαός.
Στέλιος Παππάς, Αντρέας Νεφελούδης
