Οι αντιμαχόμενες πλευρές στον συριακό πόλεμο ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο στις ειρηνευτικές συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών για πρώτη φορά σε τρία χρόνια χθες, για να ακούσουν τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ Στάφαν ντε Μιστούρα να τις παρακαλεί να συνεργαστούν για να τερματιστεί ο σχεδόν εξαετής πόλεμος στη Συρία.
“Σας ζητώ να συνεργαστείτε. Το ξέρω ότι δεν θα είναι εύκολο να τεθεί τέλος σε αυτή την τρομερή σύγκρουση και να τεθούν τα θεμέλια για μια χώρα σε ειρήνη με τον εαυτό της, κυρίαρχη και ενωμένη”, είπε ο ντε Μιστούρα στους αντιπροσώπους που κάθονταν αντικριστά στη σκηνή της αίθουσας συνελεύσεων στα γραφεία του ΟΗΕ στη Γενεύη.
Ο Μιστούρα θα ξεκινήσει ξεχωριστές επαφές με τις αντιπροσωπείες σήμερα για να τεθεί μια διαδικασία για τις συνομιλίες, είπε σε δημοσιογράφους μετά την εναρκτήρια ομιλία, προσθέτοντας ότι είναι το “όνειρό” του να τις επαναφέρει για απ’ ευθείας συνομιλίες, αλλά χρειάζεται μεγάλη εργασία προτού μπορέσει να γίνει αυτό.
Στις πιό πρόσφατες συνομιλίες στη Γενεύη, πριν από 10 μήνες, ο ντε Μιστούρα έπρεπε να μεταβαίνει από ομάδα σε ομάδα, οι οποίες ποτέ δεν συναντήθηκαν στην ίδια αίθουσα.
Ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ είπε σε αντιπροσώπους του σύρου προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ και των αντιπάλων του ότι αμφότεροι φέρουν ευθύνη για το τέλος του πολέμου που έχει κοστίσει τη ζωή σε εκατοντάδες χιλιάδες άτομα και έχει εκτοπίσει εκατομμύρια. “Όλοι οι Σύροι αναζητούν απελπισμένα το τέλος του πολέμου αυτού και το ξέρετε όλοι αυτό”, είπε. “Είστε οι πρώτοι που μπορείτε να μας το πείτε. Περιμένουν για ανακούφιση από τα βάσανά τους και ονειρεύονται μια νέα οδό που θα τους οδηγήσει έξω από αυτόν τον εφιάλτη σε ένα νέο και κανονικό μέλλον με αξιοπρέπεια”, πρόσθεσε.
Περιγράφοντας τις ειρηνευτικές συνομιλίες ως ανήφορο, είπε ότι θα επικεντρωθούν στο ψήφισμα 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το οποίο καλεί για ένα νέο σύνταγμα, εκλογές υπό την επιτήρηση του ΟΗΕ και διάφανη και υπόλογη διακυβέρνηση.
Δήλωσε ότι μια εύθραυστη εκεχειρία που έγινε με πρωτοβουλία της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν είχε ανοίξει ένα παράθυρο ευκαιρίας. “Η προσπάθεια έχει δώσει νέα ώθηση στη διαδικασία (…) για να δούμε εάν υπάρχει πολιτική οδός προς το μέλλον, και δεν θέλουμε να χάσουμε την ευκαιρία αυτή”, είπε.
Καμία αντιπροσωπεία δεν χειροκρότησε μετά την ομιλία του ντε Μιστούρα, ο οποίος προχώρησε σε χειραψίες με κάθε πλευρά ο ίδιος. Τη στιγμή που αγκάλιαζε φιλικά τους αντιπροσώπους της αντιπολίτευσης, η κυβερνητική ομάδα αποχωρούσε από την αίθουσα χωρίς να κυττάξει πίσω.
“Χρειαζόμαστε απ’ ευθείας συνομιλίες για να δημιουργήσουμε συμπάθεια και εμπιστοσύνη και στις δύο πλευρές. Δεν ξέρουμε ακόμα εάν θα γίνουν άμεσες ή έμμεσες συνομιλίες, όμως η (συριακή) κυβέρνηση δεν έχει δώσει καμία ένδειξη ότι θέλει να μιλήσει απ’ ευθείας, πράγμα το οποίο δείχνει τελικά πόσο μικρή είναι η δέσμευσή της στη διαδικασία αυτή”, είπε δυτικός διπλωμάτης.
Μετάβαση
Η εκεχειρία, η οποία αποκλείει τους σκληροπυρηνικούς τζιχαντιστές όπως το Ισλαμικό Κράτος, μπήκε σε εφαρμογή μετά από ξεχωριστές συνομιλίες στην Αστάνα, πρωτεύουσα του Καζακστάν, με τη βοήθεια της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν.
Οι μάχες ωστόσο συνεχίστηκαν ακόμα και με την ανάληψη των ειρηνευτικών συνομιλιών, με συριακά μαχητικά αεροσκάφη να βομβαρδίζουν τις ανταρτοκρατούμενες περιοχές του Χαλεπιού, της Ντεράα και της Χάμα, και τους αντικαθεστωτικούς να εκτοξεύουν πυραύλους σε κυβερνητικούς στόχους.
Ο επικεφαλής διαμεσολαβητής για την αντιπολίτευση – η οποία παραμένει διασπασμένη και δεν έχει μια εντελώς ενοποιημένη αντιπροσωπεία – είπε ότι οι συνομιλίες της Γενεύης πρέπει να θέσουν ως προτεραιότητα την πολιτική μετάβαση, κάτι που είπε ότι η πλευρά του Άσαντ δεν θέλει. “Εάν ο Στάφαν είναι σοβαρός, θα πρέπει να εστιαστεί στο πρώτο θέμα της ατζέντας, το οποίο είναι μια πολιτική μεταβίβαση (εξουσίας) η οποία θα είναι αποδεκτή από τον συριακό λαό”, τόνισε ο Νασρ Αλ Χαρίρι σε δημοσιογράφους.
Όμως ο ρώσος πρόξενος στον ΟΗΕ στη Γενεύη, Αλεξέι Μποροντάβκιν, είπε ότι οι απαιτήσεις από τους αντάρτες και τους δυτικούς και άραβες υποστηρικτές τους να εγκαταλείψει ο Άσαντ την εξουσία είναι “παράλογες”.
Ο Χαρίρι άσκησε κριτική στον ρόλο που έπαιξαν το Ιράν και οι φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές, που αποτελούν – μαζί με τη Ρωσία – απαραίτητους συμμάχους του Άσαντ. “Το Ιράν αποτελεί το βασικό εμπόδιο για οποιαδήποτε πολιτική συμφωνία”, δήλωσε ο Χαρίρι, κατακρίνοντας την Τεχεράνη ως υπεύθυνη για τις παραβιάσεις της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Ένας διπλωμάτης από μια αραβική χώρα του Κόλπου εκμυστηρεύτηκε, “Δεν είμαι αισιόδοξος”.
Ο ντε Μιστούρα έχει πει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης. “Ξέρουμε όντως τί θα συμβεί εάν αποτύχουμε για άλλη μιά φορά: περισσότεροι θάνατοι, περισσότεροι που υποφέρουν, περισσότερη τρομοκρατία, περισσότεροι πρόσφυγες”, υπογράμμισε.