Ολα όσα πρέπει να γνωρίζετε για την εξαγορά χρόνων ασφάλισης µε σκοπό την κατοχύρωση δικαιώµατος συνταξιοδότησης ή την αύξηση του ύψους της σύνταξης
Προβάλλεται ως η λύση για όσους δεν συγκεντρώνουν κανονικά έτη ασφάλισης προκειµένου να συνταξιοδοτηθούν. Ο λόγος για τα πλασµατικά έτη, που έχουν καθιερωθεί ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο, να φτάνουν δηλαδή στη συνταξιοδότηση όσοι δεν συµπληρώνουν τις ηµέρες ασφάλισης. Πρόκειται για το δικαίωµα αναγνώρισης ετών ασφάλισης που δεν έχουν στην πραγµατικότητα διανυθεί προκειµένου ο ασφαλισµένος να κατοχυρώσει νωρίτερα δικαίωµα συνταξιοδότησης ή να αυξήσει το ύψος της σύνταξής του. Πρόκειται δε για δικαίωµα που µπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε, προγενέστερα ή µεταγενέστερα του έτους του οποίου τις προϋποθέσεις επιθυµούν να κατοχυρώσουν, και το αργότερο µαζί µε την αίτηση συνταξιοδότησης.
Υπό αυτό το πρίσµα, τα πλασµατικά έτη που µπορεί να αναγνωριστούν είναι:
•Στρατιωτική θητεία ασφαλισµένου: εξαγορά όλου του χρόνου υπηρεσίας.
•Γονική άδεια ανατροφής: εξαγορά όλου του χρόνου.
•Εκπαιδευτική άδεια: εξαγορά έως δύο έτη.
•Χρόνος σπουδών: εξαγορά του χρόνου σύµφωνα µε το πρόγραµµα σπουδών της σχολής.
•Πλασµατικός χρόνος τέκνων: εξαγορά µέχρι πέντε ετών.
•Κενά διαστήµατα ανεργίας (όπως και χρόνος κύησης και λοχείας): όλος ο χρόνος χωρίς εξαγορά.
•Τακτική ανεργία ΟΑΕ∆, έως 300 ηµέρες χωρίς εξαγορά (δεν ισχύει για δηµόσιους υπαλλήλους, όπως και στην περίπτωση των κενών διαστηµάτων ανεργίας στον ιδιωτικό τοµέα, για την αναγνώριση πλασµατικών ετών στο δηµόσιο).
Πληρώνονται εισφορές για τα πλασµατικά έτη
Η αναγνώριση γίνεται µε την καταβολή από τον ασφαλισµένο του συνόλου των εισφορών κλάδου σύνταξης (εργοδότη και ασφαλισµένου) για κάθε µήνα αναγνωριζόµενου χρόνου ασφάλισης, στο ποσοστό που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης εξαγοράς.
Οι αποδοχές µε βάση τις οποίες υπολογίζονται οι εισφορές των πλασµατικών ετών είναι οι αποδοχές του ασφαλισµένου κατά τον τελευταίο µήνα απασχόλησης που προηγείται του µήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς. Στην πράξη αυτό σηµαίνει ότι όσο µεγαλύτερο µισθό παίρνει κάποιος τόσο περισσότερες εισφορές θα πρέπει να καταβάλλει.
Εδώ λοιπόν τίθεται το µεγάλο ερώτηµα. Τελικά συµφέρει ή όχι η εξαγορά πλασµατικών ετών ασφάλισης; Αυτό που πρέπει να γνωρίζουµε είναι ότι προκύπτει ένα δυσθεώρητο κόστος, το οποίο εξαρτάται από τον µισθό και το ηµεροµίσθιο που λαµβάνει ο εργαζόµενος τη δεδοµένη χρονική στιγµή που αποφασίζει να προχωρήσει στην εξαγορά, άρα ανάλογα µε το ηµεροµίσθιό του θα πληρώσει ένα ποσό που αντιστοιχεί στο 20%. Αυτό σηµαίνει ότι χρειάζεται εξαιρετική προσοχή και µελέτη ώστε τα πλασµατικά έτη να λειτουργήσουν ανταποδοτικά.
Για να καταλάβουµε το ύψος των ποσών θα πάρουµε ως παράδειγµα έναν υπάλληλο του ιδιωτικού τοµέα οι αποδοχές του οποίου τον τελευταίο µήνα είναι της τάξης των 1.000 ευρώ. Ο µισθωτός του παραδείγµατός µας θα πρέπει να καταβάλει για επτά χρόνια πλασµατικών ετών (τέσσερα χρόνια σπουδών, 24 µήνες στράτευση και 12 µήνες ανεργία) συνολικά το ποσό των 9.952 ευρώ.
•τέσσερα έτη σπουδών που ισοδυναµούν µε 48 µήνες x 107,34 ευρώ = 5.152 ευρώ.
•24 µήνες στρατιωτικής θητείας x 200 ευρώ = 4.800 ευρώ.
•12 µήνες ανεργίας (είναι δωρεάν, αφού η επιδοτούµενη από τη ∆ΥΠΑ, πρώην ΟΑΕ∆, ασφαλίζεται).
Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι από το 2020 ισχύει ακριβώς η ίδια ποσόστωση (20%) και για τους δηµόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι προηγουµένως µπορούσαν να εξαγοράσουν µε χαµηλότερη ποσόστωση τα πλασµατικά έτη.
Πότε δεν απαιτείται η καταβολή ποσού
Η προσµέτρηση του χρόνου απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας και των ηµερών επιδότησης λόγω ασθένειας ή τακτικής ανεργίας λαµβάνεται υπόψη αποκλειστικά για τη θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισµό του δικαιούµενου ποσού σύνταξης. Συνεπώς, σε αυτή την περίπτωση δεν απαιτείται η καταβολή οποιουδήποτε ποσού εκ µέρους του ασφαλισµένου. Από την άλλη, αφού δεν καταβάλλεται ασφαλιστική εισφορά, έστω και πλασµατική, δεν αυξάνει ο συντάξιµος µισθός.
Εφάπαξ ή σε δόσεις η αποπληρωµή
Με βάση εγκύκλιο του ΕΦΚΑ µπορεί κάποιος να καταβάλει εφάπαξ ή σε δόσεις τα οφειλόµενα ποσά. Επίσης δίνεται η δυνατότητα να γίνει παρακράτηση από το ποσό της σύνταξης. Αναλυτικότερα, η καταβολή του ποσού γίνεται:
•Εφάπαξ µέσα σε τρεις µήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης µε έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης.
•Σε ισόποσες µηνιαίες δόσεις, ανάλογα µε τον αριθµό των µηνών που αναγνωρίζονται (τόσες δόσεις όσοι οι µήνες που αναγνωρίζονται).
•Σε περίπτωση θεµελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώµατος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε µήνα από τη σύνταξη –και µέχρι την εξόφληση– ποσό ίσο µε το 25% του ποσού της σύνταξης.
Ποιοι ωφελούνται και πώς
Για όσους υπηρετούν στο δηµόσιο τα πλασµατικά έτη που προσµετρώνται είναι η στρατεύσιµη υπηρεσία, τα τέκνα και βέβαια οι σπουδές. Μάλιστα εξαιτίας των ειδικών διατάξεων για δηµόσιους υπαλλήλους που µπορούν να φύγουν πρόωρα µε 25ετία, 20ετία (τρίτεκνοι), 35ετία, ακόµη και µε 37ετία, τα πλασµατικά έτη έχουν βοηθήσει αρκετούς να εξέλθουν.
Επίσης, µε το νέο ασφαλιστικό, όπως καθιερώθηκε µε τον νόµο Κατρούγκαλου και αντέγραψε ο νόµος Βρούτση, όσο περισσότερα εισφέρεις στο σύστηµα τόσο µεγαλύτερη σύνταξη θα λάβεις. Συνεπώς όσοι συνταξιοδοτούνται µε περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης ενδέχεται να αποκοµίσουν µεγαλύτερο συντάξιµο µισθό.
Εδώ χρειάζεται προσοχή ώστε αυτά που θα πληρωθούν να µην υπολείπονται της σύνταξης σε βάθος 13 ετών (το µέσο προσδοκώµενο διάστηµα καταβολής σύνταξης). Ιδιαίτερη µνεία πρέπει να γίνει σε όσους είναι κοντά στην 40ετία· αν δεν τη συµπληρώνουν µε πραγµατικά έτη ασφάλισης, µπορούν να την ξεπεράσουν µε πλασµατικά και έτσι να εξέλθουν στα 62 µε πλήρη σύνταξη.
Διαβάστε επίσης: Πάµε ολοταχώς για σύνταξη στα 70
Σύνταξη-φιλοδώρημα στους μη μισθωτούς με χρέη στον ΕΦΚΑ
Στους δρόμους ξανά οι συνταξιούχοι – Οργή για τα «ψίχουλα» της κυβέρνησης Μητσοτάκη
