Η επιλογή της κατώτερης ασφαλιστικής κλάσης από το 90% κόβει πόρους και κλυδωνίζει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Ρίγη πανικού προκαλεί στον ΕΦΚΑ η επιλογή των μη μισθωτών να ασφαλιστούν, σε ποσοστό άνω του 90%, για το 2021 στη χαμηλότερη ασφαλιστική κλάση.
Αν αυτό συνδυαστεί με τη ραγδαία αύξηση των οφειλών από εισφορές αλλά και τους δανειστές μας, οι οποίοι έχουν στρέψει την προσοχή τους στην κρατική χρηματοδότηση προς την κοινωνική ασφάλιση και τις εκκρεμείς συντάξεις (τις θεωρούν κρυφό δανεισμό του κράτους), τότε εύκολα προκύπτει το συμπέρασμα ότι τρίζει πάλι το οικοδόμημα των συντάξεων.
Ωστόσο αυτή η δημοσιονομική πλευρά της κοινωνικής ασφάλισης είναι η μία πλευρά του παγόβουνου. Η άλλη είναι οι ίδιοι οι μη μισθωτοί που αν μείνουν στην κατώτερη ασφαλιστική κλάση καλούνται να επιζήσουν με συντάξεις πείνας που θα κυμαίνονται κάτω από 700 ευρώ.
Η ακτινογραφία της μη μισθωτής απασχόλησης
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι με βάση το νέο ασφαλιστικό καθεστώς εισφορών (νόμος Βρούτση) που τέθηκε σε ισχύ στις 28 Φεβρουαρίου 2020 οι μη μισθωτοί θα πρέπει να επιλέγουν την ασφαλιστική κλάση της ασφάλισής τους μέχρι την 31η Ιανουαρίου έκαστου έτους.
Οπως προκύπτει λοιπόν από τα στοιχεία του eΕΦΚΑ, το 90% των επαγγελματιών (ασφαλισμένοι τέως ΟΑΕΕ και τέως ΕΤΑΑ) και των αγροτών (ασφαλισμένοι τέως ΟΓΑ) θα καταβάλουν για το 2021 την κατώτατη ασφαλιστική κλάση (σε σύστημα επτά κλάσεων) που είναι 220 ευρώ κάθε μήνα και 123 ευρώ ανά μήνα για τους αγρότες!
Στην πράξη από το 1,287 εκατομμύριο αυτοαπασχολούμενους κάθε κατηγορίας το 1,157 εκατομμύριο επέλεξε την ένταξη στην 1η ασφαλιστική κλάση. Το ζήτημα είναι ότι αυτή η επιλογή δεν έγινε μόνο για λόγους πανδημίας αλλά, όπως εκτιμούν στελέχη του eΕΦΚΑ, προκύπτει και από το γεγονός της αύξησης της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς.
Στην πραγματικότητα οι αυτοαπασχολούμενοι κατάλαβαν την κομπίνα Βρούτση ο οποίος αύξησε την κατώτατη ασφαλιστική εισφορά κατά 50 ευρώ περίπου μηνιαίως (ο νόμος Κατρούγκαλου προέβλεπε ασφαλιστική εισφορά με βάση το εισόδημα, με το 80% των μη μισθωτών να πληρώνουν περίπου 170 ευρώ μηνιαίως, ενώ με τον νόμο Βρούτση καλούνται να πληρώσουν κατ’ ελάχιστο 220 ευρώ μηνιαίως).
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία, την κατώτερη ασφαλιστική κλάση (συμπεριλαμβανομένων και των νέων επιστημόνων) επέλεξε:
• Το 97% των αγροτών (τέως ΟΓΑ)
• Το 75% των υγειονομικών (τέως ΤΣΑΥ)
• Το 81% των μηχανικών (τέως ΤΣΜΕΔΕ)
• Το 87% των δικηγόρων (τέως ΤΑΝ)
• Το 91% των εμπόρων, βιοτεχνών κ.λπ. (τέως ΟΑΕΕ).
Συντάξεις κάτω των 700 ευρώ για αυτοαπασχολούμενους με 35ετία και ραγδαία μείωση στα έσοδα του ΕΦΚΑ
Οι συνέπειες μιας αναγκαστικής επιλογής
Πρέπει όμως να δούμε τι προβλήματα γεννούν για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αλλά και στους ίδιους τους ασφαλισμένους αυτοί οι αριθμοί. Οπως είναι δομημένο το σύστημα των επτά ασφαλιστικών κλάσεων η επιλογή της κατώτερης ασφαλιστικής τάξης δημιουργεί το σκηνικό για να λάβει ο ασφαλισμένος μη μισθωτός, όταν θα συνταξιοδοτηθεί, μια πενιχρή σύνταξη.
Αν κάποιος εκ των αυτοαπασχολουμένων συνταξιοδοτηθεί με 35ετία (10.500 ημέρες ασφάλισης) έχοντας πληρώσει στο σύστημα εισφορές από την κατώτατη ασφαλιστική κλάση θα λάβει σύνταξη της τάξης των 670 ευρώ, ενώ αν επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί σε 40 έτη ασφάλισης (12.000 ημέρες ασφάλισης) τότε θα λάβει ως συντάξιμες αποδοχές το τεράστιο ποσό των 770 ευρώ!
Ωστόσο το τώρα για τον eΕΦΚΑ είναι οδυνηρό. Σύμφωνα με τις επίσημες παραδοχές, τα κορονοχρέη ιδιωτών στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αυξήθηκαν από 36,3 δισ. ευρώ σε 37,5 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει αύξηση 1,2 δισ. ευρώ.
Μάλιστα όπως προκύπτει από τα στοιχεία του eΕΦΚΑ, ένας στους έξι τακτικούς πληρωτές των ασφαλιστικών εισφορών σταμάτησε να είναι συνεπής. Οταν σ’ αυτές τις δυσμενείς παραδοχές προστεθεί η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, το μόνο που σώζει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης από μια μείωση των συντάξεων είναι το κατόρθωμα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που το 2018 έπεισε τους δανειστές να αποσυνδέσουν το δημοσιονομικό πρόβλημα από την καταβολή των συντάξεων.
Ωστόσο η πίεση στα οικονομικά του κράτους είναι τεράστια. Ηδη το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής στην τελευταία έκθεσή του θεωρεί ότι η αύξηση των εσόδων του eΕΦΚΑ οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μεταβίβαση 1,4 δισ. ευρώ για την καταβολή αναδρομικών τον Οκτώβριο 2020 και υπογραμμίζει ότι η κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από το κράτος για τους εργαζόμενους σε αναστολή έχει καταγραφεί στα έσοδα από εισφορές του eΕΦΚΑ.
Με όλα αυτά οι αξιολογητές των δανειστών έχουν αρχίσει να ζητούν την επανασύνδεση της καταβολής των συντάξεων με τα δημοσιονομικά.