Πώς το σουηδικό μοντέλο που θέλει να εφαρμόσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη οδηγεί σε μείωση των συντάξεων.
Κάποιος πρέπει να υπομνήσει στον υφυπουργό Εργασίας επιφορτισμένο με την καταστροφή της επικουρικής ασφάλισης Παναγιώτη Τσακλόγλου ότι η μισή αλήθεια δεν είναι αλήθεια και μάλλον κατατείνει προς το ψέμα.
Άλλωστε το τερατούργημα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη σκοπεύει να περάσει στην επικουρική ασφάλιση ουδόλως προσομοιάζει στο σουηδικό μοντέλο κοινωνικής ασφάλισης, αν το δει κάποιος στην ολότητά του και όχι αποσπασμένο, όπως επιχειρούν να το εισαγάγουν στο ελληνικό σύστημα οι Μητσοτάκης – Τσακλόγλου.
Το τι έχει συμβεί στη Σουηδία μας το αναλύει ο ομογενής Γιώργος Τσιρογιάννης, άνθρωπος που έχει βιώσει στο πετσί του το σουηδικό σύστημα Πινοσέτ (βασίζεται στις ίδιες νεοφιλελεύθερες ιδέες της σχολής του Σικάγου που πρώτα εφαρμόστηκαν στη Χιλή του δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ).
Δεν μπορεί να μη γνωρίζει
Ο κύριος καθηγητής δεν μπορεί παρά να έχει εντοπίσει τον προβληματισμό που αναπτύσσεται τόσο στη Σουηδία όσο και παγκοσμίως ότι το συγκεκριμένο κομμάτι του σουηδικού συστήματος έχει αποτύχει και πρέπει να τροποποιηθεί. Θεωρούμε επίσης απίθανο ο Παν. Τσακλόγλου να μη γνωρίζει ότι οι Σουηδοί ασφαλισμένοι έχουν την επιλογή να μην τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε επισφαλή χρηματιστηριακά παιχνίδια.
Επίσης ο κύριος καθηγητής δεν μπορεί παρά να γνωρίζει ότι το σουηδικό μοντέλο στην επικούρηση υφίσταται στην Ελλάδα ήδη από το 2016 που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ πέρασε τον νόμο 4387 (ο γνωστός νόμος Κατρούγκαλου).
Σύμφωνα με αυτό τον νόμο η επικουρική ασφάλιση λειτουργεί με το σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης (ατομικοί λογαριασμοί) και την εφαρμογή αυτόματων χρηματοοικονομικών σταθεροποιητών (ρήτρα βιωσιμότητας), δηλαδή ρήτρα μηδενικού ελλείμματος και συντελεστής συσσώρευσης, οι οποίοι ενσωματώνουν τις επιδράσεις των κύκλων της οικονομίας, όπως δηλαδή λειτουργεί το σουηδικό μοντέλο.
Αυτό που κατά κύριο λόγο έρχεται να εισφέρει το δίδυμο Μητσοτάκη – Τσακλόγλου στο σύστημα είναι η εξάρτηση του ποσού της επικουρικής σύνταξης από το τζογάρισμα των ασφαλιστικών εισφορών στο διεθνές χρηματιστηριακό παιχνίδι των ασφαλιστικών εισφορών. Πρόκειται για δώρο ύψους 60 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες αλλά και δίαυλο χορήγησης νέων θαλασσοδανείων (που ουδέποτε επιστράφηκαν) στο ελληνικό επιχειρείν των μεγάλων παικτών τύπου Λάτση.
Πώς θα μειωθούν έως το 2030
Η πρώτη φορά που τέθηκε σε λειτουργία αυτό που ονομάζουμε σουηδικό μοντέλο ήταν το μακρινό 1994. Εισήλθε στη Σουηδία (με τις πανίσχυρες κοινωνικές δομές) για ποσοστό των συνολικών εισφορών ενός ασφαλισμένου της τάξης του 18%.
Το σύστημα αυτό στρέφεται αποκλειστικά στη χρηματοοικονομική σταθερότητα του συστήματος και ουδόλως το αφορά το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων στο παρόν και το μέλλον. Με άλλα λόγια, το όφελος από τη διαχείριση των ασφαλιστικών εισφορών θα πάει στις ασφαλιστικές εταιρείες που θα παίζουν χρηματιστηριακό τζόγο και τις ζημιές από αυτό τον τζόγο θα τις πληρώσουν οι ασφαλισμένοι, που θα πάρουν μικρότερες συντάξεις από τις εισφορές τους (και ας διατείνεται διαφορετικά ψευδολογώντας ο Παν. Τσακλόγλου, ποδοπατώντας την ιδιότητα του καθηγητή πανεπιστημίου προς χάριν αυτής του υπουργού της κυβέρνησης Μητσοτάκη).
Αυτή άλλωστε ήταν και η κριτική στην κυβέρνηση Τσίπρα όταν ψήφισε τον νόμο Κατρούγκαλου. Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, η εφαρμογή του NDC (σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης), σύμφωνα με τις μελέτες των δανειστών εκείνης της εποχής, προβλέπει ότι ο μέσος συντελεστής αναπλήρωσης στην επικουρική σύνταξη θα μειωθεί στο 8% έως το 2030 από το επίπεδο του 16% που ήταν το 2015, με αποτέλεσμα το μέσο επίπεδο της επικουρικής σύνταξης να διαμορφωθεί στο επίπεδο των 100 ευρώ μηνιαίως. Το τι θα γίνει τώρα με την παράδοση των ασφαλιστικών εισφορών στον χρηματιστηριακό τζόγο ουδείς μπορεί να αποτυπώσει με ακρίβεια.
Αμφισβητείται το σουηδικό μοντέλο
Η βασική αρχή της κοινωνικής ασφάλισης δεν είναι ο χρηματιστηριακός τζόγος ούτε η διάσωση της ιδιωτικής ασφάλισης με την «αιμοδότηση» πακτωλού χρημάτων άνω των 60 δισ. ευρώ από τον μόχθο των ασφαλισμένων. Ο βασικός στόχος είναι η διατήρηση του βιοτικού επιπέδου που είχε ο συνταξιούχος όταν ήταν εργασιακά ενεργός.
Κάτω από αυτά τα δεδομένα ο Παν. Τσακλόγλου, ως καθηγητής πανεπιστημίου και ως βασικός ερευνητής στην ομάδα Πισσαρίδη (φέρεται να είναι ο εισηγητής και συντάκτης του μέρους που αναφέρεται στην επικουρική ασφάλιση), θα έπρεπε να γνωρίζει την αυτοκριτική που έκανε, μια δεκαετία μετά τη λειτουργία του σουηδικού μοντέλου το 1994, ένας εκ των εμπνευστών του, «Η προσήλωσή μας αποκλειστικά στη διατήρηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας του συστήματος στέρησε την επικουρική ασφάλιση από την αλληλεγγύη, η οποία αποτελεί τη βασική αρχή της κοινωνικής ασφάλισης, με αποτέλεσμα τη μείωση του βιοτικού επιπέδου των συνταξιούχων». Αυτή ήταν το 2003 η διατυπωμένη άποψη του Καρλ Σέρμαν στο βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2004 με τίτλο «Το AP Fund φρενάρει και τη σύνταξή σας».
Όλα αυτά είναι πασίγνωστα στον κύκλο της οικονομικής επιστήμης και ο Παν. Τσακλόγλου δεν μπορεί παρά να γνωρίζει ότι το σύστημα που επιχειρεί να εισαγάγει μεταφέρει τον χρηματοοικονομικό και τον δημογραφικό κίνδυνο καθώς και την επίδραση της μείωσης του επιπέδου της παραγωγικότητας της εργασίας εξ ολοκλήρου στον ασφαλισμένο, με τις ασφαλιστικές εταιρείες να αποκομίζουν μόνο κέρδος για τις «καλές» υπηρεσίες τους στον χρηματιστηριακό τζόγο!
Η ΝΔ έχει τεχνογνωσία στην υφαρπαγή των χρημάτων από την κοινωνική ασφάλιση
Ας αφήσουμε τα θαλασσοδάνεια του 1950 της τότε ΕΡΕ του ιδρυτή της ΝΔ Κωνσταντίνου Καραμανλή και ας πάμε στο όχι και τόσο μακρινό 2007. Τότε, στις αρχές του, ξεσπά το σκάνδαλο των ομολόγων της κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή του νεότερου. Πρόκειται για τζογαδόρικες επενδύσεις των ασφαλιστικών ταμείων που οδηγούσαν σε μηδενικές αποδόσεις μέσω σύνθετων επενδυτικών προϊόντων. Τότε παραιτήθηκε ο υπουργός Εργασίας Σάββας Τσιτουρίδης.
Τότε βγήκε ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης και μίλησε για τους «ανίδεους διοικητές». Όπως είπε, λόγω άγνοιας προχώρησαν σε επισφαλείς επενδύσεις. Ήταν μια δήλωση που εν πολλοίς καθόρισε και τη δικαστική πορεία πολλών εκ των ανίδεων, αφού επικαλέστηκαν έλλειψη δόλου για να αθωωθούν. Σε κάποιους έπιασε, σε κάποιους όχι!
Η τεχνογνωσία αυτή που έχει αποκτήσει η ΝΔ είναι, όπως φαίνεται, ιδιαίτερα επωφελής για τους Μητσοτάκη – Χατζηδάκη – Τσακλόγλου: αντί να διασφαλίσουν το δημόσιο συμφέρον, διασφαλίζουν, προσφέροντας το ακαταδίωκτο, τους διοικητές που οι ίδιοι θα διορίσουν! Τα 2,5 δισ. ευρώ των ασφαλιστικών εισφορών ετησίως θα γίνουν χρηματιστηριακός τζόγος στο τώρα και ουδείς θα ευθύνεται για το τι θα γίνει σε 40 έτη.
Το παιχνίδι των τριών είναι πολύ απλό. Κάνουμε υποχρεωτικά «επενδυτές» τους εργαζόμενους και έπειτα από 40 χρόνια που θα έχουμε απομυζήσει τα χρήματά τους ποιος θα μας θυμάται… Ο παλαιός Καραμανλής, για να σκεπάσει τα εγκλήματά του εις βάρος των ασφαλιστικών εισφορών, βρήκε το ευφυολόγημα του «κοινωνικού ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού» ώστε να κρατικοποιήσει, μετά το 1975, τις προβληματικές επιχειρήσεις που είχαν λάβει τα θαλασσοδάνεια (δανεικά και αγύριστα) από την κοινωνική ασφάλιση.
Ο ανιψιός του προσπάθησε να βάλει χέρι με τα δομημένα ομόλογα αλλά πιάστηκε με τη γίδα στην πλάτη. Όλη αυτή η συσσωρευμένη τεχνογνωσία έρχεται και δένει πάνω στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Τι και αν είναι γνωστό τοις πάσι ότι αυτές οι διατάξεις είναι αντισυνταγματικές; Τι κι αν η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει διαμορφώσει πάγια νομολογία που απαγορεύει στη διοίκηση να εντάσσει την ιδιωτική πρωτοβουλία στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης;
Είναι εμβληματικές οι αποφάσεις 2287/2015 και 1889/2019 του ΣτΕ που αναφέρουν επί λέξει: «Είτε ως κύρια είτε ως επικουρική, η υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση έχει εξαιρεθεί από τον χώρο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, τούτο δε έγινε για λόγους δημοσίου συμφέροντος και ειδικότερα για να προστατευθούν όσοι υποχρεωτικώς ασφαλίζονται ή καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές από τους επιχειρηματικούς κινδύνους που συνδέονται με την άσκηση της ασφαλιστικής λειτουργίας από ιδιωτικούς φορείς». Πόσο περισσότερο σαφές να το κάνει η δικαστική εξουσία της χώρας και δη στο ανώτατο επίπεδό της;