Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδωσε το «πράσινο» φως ώστε να προχωρήσουν οι διαδικασίες για την ένταξη της Σουηδίας στη βορειοατλαντική συμμαχία, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε από το Βίλνιους ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
«Σας ανακοινώνω με χαρά ότι έπειτα από τη συνάντηση που διοργάνωσα με τους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Σουηδό πρωθυπουργό, ο Ερντογάν συμφώνησε να προωθήσει το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση το συντομότερο δυνατό, αλλά και να εξασφαλίσει την επικύρωση. Αυτό είναι ένα ιστορικό βήμα που καθιστά όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ πιο ισχυρούς και ασφαλείς», ανέφερε ο Στόλτενμπεργκ.
Glad to announce that after the meeting I hosted with @RTErdogan & @SwedishPM, President Erdogan has agreed to forward #Sweden‘s accession protocol to the Grand National Assembly ASAP & ensure ratification. This is an historic step which makes all #NATO Allies stronger & safer. pic.twitter.com/D7OeR5Vgba
— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) July 10, 2023
Οι όροι του deal
Σύμφωνα με το ανακοινωθέν του ΝΑΤΟ, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να συνεχίσουν τη συνεργασία τους τόσο στο πλαίσιο του Τριμερούς Μόνιμου Κοινού Μηχανισμού που ιδρύθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ της Μαδρίτης το 2022.
«H Σουηδία θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη ως τη βάση της συνεχιζόμενης καταπολέμησης της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της προς την πλήρη εφαρμογή όλων των στοιχείων του Τριμερούς Μνημονίου, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 4. Η Σουηδία επαναλαμβάνει ότι θα δεν παρέχει υποστήριξη στο YPG/PYD και στην οργάνωση που περιγράφεται ως FETÖ στην Τουρκία», επισημαίνεται στη σχετική ανακοίνωση.
Παράλληλα, Άγκυρα και Στοκχόλμη συμφώνησαν στην ενίσχυση της οικονομικής τους συνεργασίας, ενώ η Σουηδία θα υποστηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην ΕΕ.
Από τα «παζάρια» στη συμφωνία
Αξίζει να σημειωθεί ότι νωρίς το πρωί της Δευτέρας, πριν την έναρξη των συνομιλιών στο Βίλνιους, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φερόταν να συνέδεε την είσοδο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα απέρριπτε τους όρους για την επίτευξη συμφωνίας που αφορά τη Στοκχόλμη.
«Πρώτα ανοίξτε τον δρόμο για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μετά θα ανοίξουμε τον δρόμο στην Σουηδία», είχε χαρακτηριστικά αναφέρει ο Ερντογάν ενώπιον δημοσιογράφων, καθιστώντας σαφές ότι «ουδείς θα πρέπει να περιμένει συμβιβασμούς από την Άγκυρα».
Διαβάστε επίσης: Σκληρό «παζάρι» Ερντογάν: Συνδέει την είσοδο της Σουηδίας στο NATO με την υποψηφιότητα της Τουρκίας για την ΕΕ
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο Γενς Στόλτενμπεργκ σημείωσε ότι η Άγκυρα και η Στοκχόλμη «εργάστηκαν σκληρά για να λυθούν οι ανησυχίες που αφορούσαν την ασφάλεια». Ωστόσο, ο γ.γ του ΝΑΤΟ δεν άνοιξε τα χαρτιά του, έπειτα από ερώτηση σχετικά με το τι συνέβαλε στο να αλλάξει η στάση της Τουρκίας. «Ουσιαστικά είναι επιστέγασμα της συμφωνίας μας από την Μαδρίτη. Η διαδικασία επικύρωσης με την Φινλανδία προχώρησε και τώρα έχουμε την έγκριση του κ. Ερντογάν για την Σουηδία», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Στόλτενμπεργκ.
Η ανακοίνωση του ΝΑΤΟ
«Από την τελευταία Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, η Σουηδία και η Τουρκία συνεργάστηκαν στενά για να αντιμετωπίσουν τις νόμιμες ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια. Ως μέρος αυτής της διαδικασίας, η Σουηδία τροποποίησε το σύνταγμά της, άλλαξε τους νόμους της, επέκτεινε σημαντικά την αντιτρομοκρατική της συνεργασία κατά του PKK και επανέλαβε τις εξαγωγές όπλων στην Τουρκία, όλα τα βήματα που ορίζονται στο Τριμερές Μνημόνιο που συμφωνήθηκε το 2022.
Η Σουηδία και η Τουρκία συμφώνησαν σήμερα να συνεχίσουν τη συνεργασία τους τόσο στο πλαίσιο του Τριμερούς Μόνιμου Κοινού Μηχανισμού που ιδρύθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ της Μαδρίτης το 2022, όσο και στο πλαίσιο ενός νέου διμερούς Συμφώνου Ασφαλείας που θα συνεδριάζει ετησίως σε υπουργικό επίπεδο και θα δημιουργεί ομάδες εργασίας ανάλογα με την περίπτωση. Στην πρώτη συνεδρίαση αυτού του Συμφώνου Ασφάλειας, η Σουηδία θα παρουσιάσει έναν οδικό χάρτη ως τη βάση της συνεχιζόμενης καταπολέμησης της τρομοκρατίας σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της προς την πλήρη εφαρμογή όλων των στοιχείων του Τριμερούς Μνημονίου, συμπεριλαμβανομένου του άρθρου 4. Η Σουηδία επαναλαμβάνει ότι θα δεν παρέχει υποστήριξη στο YPG/PYD και στην οργάνωση που περιγράφεται ως FETÖ στην Τουρκία.
Τόσο η Σουηδία όσο και η Τουρκία συμφώνησαν ότι η αντιτρομοκρατική συνεργασία είναι μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια, η οποία θα συνεχιστεί πέρα από την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Γενικός Γραμματέας Στόλτενμπεργκ επιβεβαίωσε επίσης ότι το ΝΑΤΟ καταδικάζει κατηγορηματικά την τρομοκρατία σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της. Το ΝΑΤΟ θα εντείνει σημαντικά το έργο του σε αυτόν τον τομέα, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης του Γενικού Γραμματέα, για πρώτη φορά στο ΝΑΤΟ, της θέσης του Ειδικού Συντονιστή για την Αντιτρομοκρατική.
Δεσμευόμαστε στην αρχή ότι δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί, φραγμοί ή κυρώσεις στο αμυντικό εμπόριο και τις επενδύσεις μεταξύ των Συμμάχων. Θα εργαστούμε για την εξάλειψη τέτοιων εμποδίων.
Η Σουηδία και η Τουρκία συμφώνησαν επίσης να ενισχύσουν την οικονομική συνεργασία, μέσω της Μικτής Οικονομικής και Εμπορικής Επιτροπής Τουρκίας-Σουηδίας (JETCO). Τόσο η Τουρκία όσο και η Σουηδία θα προσπαθήσουν να μεγιστοποιήσουν τις ευκαιρίες για την αύξηση του διμερούς εμπορίου και των επενδύσεων. Η Σουηδία θα υποστηρίξει ενεργά τις προσπάθειες για την αναζωογόνηση της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας και της ελευθέρωσης των θεωρήσεων.
Σε αυτή τη βάση, και λαμβάνοντας υπόψη τις επιταγές της αποτροπής και της άμυνας του ευρωατλαντικού χώρου, η Τουρκία θα διαβιβάσει το Πρωτόκολλο Προσχώρησης για τη Σουηδία στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση και θα συνεργαστεί στενά με τη Συνέλευση για να εξασφαλίσει την επικύρωση»
