Σε λίγες ημέρες αρχίζει σε 600 σχολεία η «πιλοτική εφαρμογή» εξετάσεων σε εθνικό επίπεδο για τους μαθητές της Στ΄ δημοτικού και Γ΄ γυμνασίου. Θα είναι η πρώτη εφαρμογή του άρ. 104 του ν. 4823/3.8.2021, με διακηρυγμένο σκοπό την εξαγωγή πορισμάτων για τους προσδοκώμενους καρπούς του εκπαιδευτικού συστήματος σε κλίμακα εθνική, περιφερειακή, αλλά και σχολικής μονάδας. Πρόκειται για μια απόλυτα τυποποιημένη αξιολόγηση της κάθε σχολικής μονάδας, που θα κρίνει την επίδοση των σχολείων ανεξάρτητα από την περιοχή στην οποία βρίσκονται και από το μορφωτικό κεφάλαιο (τα κοινωνικά κληρονομημένα αγαθά) κάθε μαθητή και κάθε μαθήτριας. Η έρευνά μας στα αντίστοιχα αποτυχημένα μοντέλα αξιολόγησης διεθνώς δείχνει ότι αυτού του τύπου οι «αξιολογήσεις» είναι ο προάγγελος της κατηγοριοποίησης των σχολικών μονάδων.
Σε όλα τα υπάρχοντα εθνικά συστήματα αξιολόγησης από τα αποτελέσματα των μαθητών ανά σχολείο εξαρτώνται τόσο η χρηματοδότηση των μονάδων όσο και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Ετσι και στη χώρα μας, με βάση και όσα αναφέρει σχετικά και το πρόγραμμα της ΝΔ –για στόχευσή της στην αυτονομία της σχολικής μονάδας– θα έχουμε οικονομική στήριξη για τα σχολεία που πετυχαίνουν τα καλύτερα αποτελέσματα και υποχρηματοδότηση για τα άλλα. Μαζί δε με την πολιτική των χορηγιών που θεσμοθέτησε και επίσημα η σημερινή κυβέρνηση θα οδηγηθούμε στη σταδιακή απόσυρση του κράτους από την ευθύνη παροχής δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης σε όλα τα παιδιά. Χαρακτηριστικό για το μοντέλο εκπαίδευσης που εξελίσσει από το 2019 μέχρι σήμερα η κυβέρνηση είναι το παράδειγμα της Αγγλίας με τη δημιουργία της Ακαδημίας (Academy): σχολείων δημόσιας χρηματοδότησης αλλά ιδιωτικού επιχειρηματικού ελέγχου. Οι Ακαδημίες που άρχισαν να λειτουργούν στην Αγγλία από το 2000 ήταν δημόσια σχολεία με χαμηλές επιδόσεις που μετατράπηκαν σε σχολεία ανεξάρτητα και αυτόνομα από τις εκπαιδευτικές αρχές. Χρηματοδοτούνται απευθείας από το κράτος και διοικούνται από κάποιο χρηματοδότη που είναι συνήθως μια ιδιωτική εταιρεία, μια μη κυβερνητική οργάνωση, η εκκλησία ή κάποιο πανεπιστήμιο έπειτα από μια χρηματοδοτική συμφωνία μεταξύ κράτους και ιδιώτη που περιλαμβάνει τους όρους της εκχώρησης του σχολείου. Υπάρχει πλήθος μελετών που δείχνουν ότι οι Ακαδημίες δεν βελτίωσαν την εκπαίδευση των παιδιών των ασθενέστερων οικονομικά οικογενειών, ενώ αντίστοιχες είναι οι μελέτες και για τα παρόμοια charter schools των ΗΠΑ.
Η Ν. Κεραμέως υπηρετεί μια πολιτική που δίνει προτεραιότητα στην ποσοτικοποίηση και στον κατακερματισμό της γνώσης. Πέρυσι και με το κυβερνητικό σχέδιο «Ελλάδα 2.0» στόχευσε αποκλειστικά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα-απέραντο εξεταστικό κέντρο, που εγκαταλείπει την ολόπλευρη γνώση και επικεντρώνει σε δεξιότητες που θα καλύπτουν τις κατά τεκμήριο βραχυπρόθεσμες και ανά τακτά χρονικά διαστήματα παρωχημένες ανάγκες των επιχειρήσεων. Το εκπαιδευτικό αυτό σύστημα δεν θα ενισχύει το πολιτισμικό κεφάλαιο των νέων ανθρώπων, των μαθητών και φοιτητών, αλλά θα βγάζει πειθήνιο (εξ ανάγκης) εργατικό δυναμικό. Με γνώσεις αυστηρά εξειδικευμένες και σύμφωνες με τις σημερινές ανάγκες των επιχειρήσεων, που θα είναι ξεπερασμένες σε λίγα χρόνια. Φυσικά αυτό το εργατικό δυναμικό θα είναι εξαναγκασμένο σε ένα διά βίου κυνήγι κατάρτισης και θα αξιολογείται διαρκώς με εξετάσεις, αλλά θα στερείται σημαντικού πολιτισμικού κεφαλαίου και για τον λόγο αυτό θα είναι πιο εξαρτημένο και πιο χειραγωγήσιμο. Η πολιτική της ΝΔ συνιστά το αποκορύφωμα της αγοραίας λογικής στην εκπαίδευση. Βρίσκεται στον αντίποδα της βασικής αντίληψης του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, που προβλέπει δωρεάν, δημόσια, συμπεριληπτική εκπαίδευση για όλες και όλους σε όλες τις βαθμίδες, επειδή η εκπαίδευση είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα.
Η Αλεξάνδρα Θαλασσινού είναι μέλος Συντονιστικού Νομαρχιακής Επιτροπής Εύβοιας ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, δημοτική σύμβουλος Κύμης – Αλιβερίου
