Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του δίσκου, ο συνθέτης Μανόλης Ανδρουλιδάκης, ένας από τους σημαντικότερους κιθαριστές, μιλά στο Documento και την Αφροδίτη Ερμίδη
Ο δίσκος «GREEK CINEMA music for classical GUITAR» , που κυκλοφορεί από την FM Records, είναι μια μουσική συλλογή 11 δημοφιλών κινηματογραφικών θεμάτων διασκευασμένα για κλασική κιθάρα. Γραμμένα από Έλληνες συνθέτες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου κ.α., ξεπέρασαν την ιδιότητα του soundtrack, τις οσκαρικές τους βραβεύσεις και υποψηφιότητες κι αναδείχτηκαν, στην πλειοψηφία τους, σε παγκόσμια αναγνωρίσιμες μελωδίες.
Ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης μιλά για τον νέο δίσκο του, ξεχωρίζει σημαντικές στιγμές από την σημαντική καλλιτεχνική πορεία του και σχολιάζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει -σήμερα αλλά και γενικότερα- ο κλάδος των μουσικών.
Πότε ξεκίνησε η μακροχρόνια σχέση σας με την κιθάρα;
Υπήρχε στο σπίτι μια παλιά κιθάρα, που κανείς δεν ήξερε να κουρδίσει. Ήταν καταλυτικό το ότι μας πήγαν με το σχολείο σε ένα κινηματοθέατρο στο Ρέθυμνο, για να ακούσουμε μια συναυλία του κιθαριστικού duo Λίζα Ζώη – Ευάγγελος Ασημακόπουλος. Ο Ασημακόπουλος έπαιξε το “Recuerdos de la Alhambra” και μαγεύτηκα. Εκείνη τη στιγμή αποφάσισα να ασχοληθώ με την “κλασική” κιθάρα.
Με ποιο κριτήριο επιλέξατε τα συγκεκριμένα μουσικά κομμάτια για τον δίσκο σας «GREEK CINEMA music for classical GUITAR»; Τα επιλέξατε καθαρά βάσει μουσικών κριτηρίων ή πρόκειται και για ταινίες που αγαπάτε ιδιαιτέρως;
Λατρεύω την ταινία “Zorba the Greek” (ιδιαίτερα τις ερμηνείες του Μουστάκα, του Φούντα και της Λίλα Κέντροβα), βλέπω πολύ ευχάριστα το «Ποτέ την Κυριακή», το “Chariots of fire» και το “Serpico”, αλλά και τις υπόλοιπες ταινίες των οποίων τα μουσικά θέματα ηχογράφησα. Μάλιστα πριν ηχογραφήσω το καθένα, ξαναέβλεπα τις ταινίες για να μπω στο κλίμα τους και στο μουσικό ύφος του soundtrack.
Tα κομμάτια όμως επελέγησαν, κυρίως, βάσει μουσικών κριτηρίων και ως φυσιολογική κατάληξη μιας διετούς σειράς ρεσιτάλ με τον τίτλο «Ελληνική μουσική σε έξι χορδές», όπου μεγάλο μέρος του είναι μουσική του σινεμά. Επέλεξα, λοιπόν τις καλύτερες διασκευές, έχοντας δυο επιπλέον στοιχεία στο μυαλό για την τελική επιλογή: τη διεθνή δυναμική των κομματιών και το βαθμό που το καθένα αναδεικνύει αισθητικά και δεξιοτεχνικά την κιθάρα.
Είναι εύκολο η κινηματογραφική μουσική να λειτουργήσει χωρίς εικόνα;
Ούτως ή άλλως η μουσική κινητοποιεί τη φαντασία και δημιουργεί εικόνες και συνειρμούς. Όταν έχεις δει μια ταινία, ακούγοντας τη μουσική της, την «ξαναζείς» – ίσως, μάλιστα με καλύτερο τρόπο, βάζοντας και το προσωπικό σου φαντασιακό στοιχείο. Χάρις στον κινηματογράφο έχουν γραφτεί αριστουργήματα «προγραμματικής» ή μη μουσικής. Προσωπικά, ζηλεύω τους συνθέτες που είχαν την ευκαιρία να γράψουν για καλές παραγωγές, με ωραίες ορχήστρες. Με άλλα λόγια, θα ήμουν ευγνώμων αν ζούσα το μουσικό ταξίδι, για παράδειγμα, του Ennio Morricone.
Αυτό που έχετε καταφέρει στο δίσκο σας είναι η απουσία άλλων οργάνων να μην είναι καθόλου εμφανής και να δίνεται ένα πλήρες ηχητικό αποτέλεσμα. Είναι “πλεονέκτημα” της κιθάρας αυτό;
Αν το έχω καταφέρει είμαι ευτυχής, γιατί είναι ένας βασικός μου στόχος, όχι μόνο για το συγκεκριμένο cd, αλλά και γενικότερα. Σαφώς η κιθάρα είναι αυτάρκης και μπορεί να δημιουργήσει ψευδαίσθηση ορχήστρας με την ορθή, πιο σωστά, την καλόγουστη χρήση κιθαριστικών τεχνικών. Δεν αρκεί μόνο αυτό: χρειάζεται βαθειά γνώση και εμπειρία σε ορχηστρικά σύνολα λόγιας ή ποπ μουσικής. Από κει και πέρα θέλει πολύ δουλειά και επιμονή.
Στην μέχρι τώρα πορεία σας έχετε συνεργαστεί με σημαντικούς Έλληνες μουσικούς και ως κιθαρίστας έχετε παίξει σε διάφορες χώρες του κόσμου. Θα μπορούσατε να ξεχωρίσετε ίσως κάποιες από αυτές τις στιγμές και να μας μιλήσετε γι’ αυτές;
Μια από τις καλύτερες στιγμές μου ήταν ταυτόχρονα και μια από τις χειρότερες: όταν έπαιξα υπό τη διεύθυνση του Leo Brouwer. Είχα τόσο άγχος που ορκίστηκα να μην το ξανακάνω, όμως τελικά …το ξαναέκανα.
Ευτυχισμένες στιγμές πολλές: η πρώτη εκτέλεση του κοντσέρτου μου για κιθάρα και έγχορδα, όταν διηύθυνα τη συναυλία με παρόντα το Μίκη Θεοδωράκη, οι δυο-τρεις φορές που συνέπραξα με το Θάνο Μικρούτσικο και, κυρίως, οι κουβέντες που είπαμε, οι ηχογραφήσεις με τον Μαμαγκάκη και οι συναυλίες, οι πρόβες και οι ηχογραφήσεις με το Λεοντή, οι περιοδείες με τη Μαρία Δημητριάδη. Τι να πρωτοθυμηθώ!
Αν έπρεπε να επιλέξω μία από αυτές τις συμπράξεις, θα ήταν αυτή με το φίλο και, εν πολλοίς, μέντορά μου, τον «ηλεκτρικό» κιθαρίστα και συνθέτη Γιάννη Σπάθα. Ζήσαμε μαγικές στιγμές στο στούντιο και σε συναυλίες, ενώ, ως άνθρωπος υπήρξε ό, τι πιο κοντινό στην αγιοσύνη έχω συναντήσει.
Ο Θάνος Μικρούτσικος γράφει για τους πέντε πιο σημαντικούς σταθμούς στη διαδρομή του
Αυτή η δύσκολη περίοδος που διανύουμε όλοι πόσο επηρεάζει εσάς τους καλλιτέχνες ως προς τη δημιουργικότητά σας;
Έχει να κάνει με το πώς την αντιμετωπίζεις. Αν αφεθείς και βλέπεις ολημερίς τηλεόραση και κλαις τη μοίρα σου, πας χαμένος. Αλλιώς, είναι μια μοναδική ευκαιρία για να εκμεταλλευτείς τον χρόνο, να ζήσεις λίγο παραπάνω την οικογένειά σου, αλλά και να κάνεις δημιουργική δουλειά οργανώνοντας καλύτερα την τέχνη σου.
Και σε οικονομικό επίπεδο; Ήδη πολλοί συνάδερφοί σας έχουν εκφράσει δημοσίως την αγωνία τους για το άμεσο μέλλον του κλάδου σας.
Δεν είναι μόνο αυτή η περίοδος δύσκολη για τους συναδέλφους μου μουσικούς. Χρόνια τώρα απαξιώνεται η τέχνη μας, γενικότερα, όχι μόνο οικονομικά. Σε «φυσιολογικές» συνθήκες, πολλοί μουσικοί καλούνται να ζήσουν τις οικογένειές τους με ελάχιστα χρήματα, δουλεύοντας μόνο Σαββάτο και προσπαθώντας όπως – όπως να καλύψουν τρύπες, με λίγα μαθήματα ή με δουλειές του ποδαριού.
Γνωρίζω καλούς μουσικούς που δεν καταφέρνουν να μαζέψουν καν τα ένσημα για να έχουν βιβλιάριο υγείας. Τώρα που, εκ των πραγμάτων, δεν υφίστανται μουσικές παραστάσεις, τα πράγματα έχουν γίνει ακόμη χειρότερα. Γι’ αυτό πρέπει να υπάρξει σοβαρή κρατική μέριμνα συνολικά για τους ανθρώπους που, με την τέχνη τους, ομορφαίνουν τις ζωές μας.
INFO
Ακούστε ολόκληρο το δίσκο του Μανόλη Ανδρουλιδάκη, «GREEK CINEMA music for classical GUITAR», εδώ
