Κατάφερε να γίνει ο «ήρωας» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς ήταν ο πρώτος που ύψωσε τη φωνή του ενάντια στον Γερούν Ντάισελμπλουμ και τις αδι-ανόητες δηλώσεις του για τον ευρωπαϊκό Νότο αλλά και την ελληνική κρίση.
Πρόκειται για τον Ερνεστ Ουρτασούν, έναν 35άχρονο Ισπανό από την Καταλονία, ευρωβουλευτή με την Ομάδα των Πρασίνων, ακτιβιστή, διπλωμάτη και οικονομολόγο, ο οποίος μίλησε αποκλειστικά στο Documento για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, την οικονομική κρίση και το προσφυγικό.
Ησασταν από τους πρώτους που ύψωσαν τη φωνή τους ενάντια στον Γερούν Ντάισελμπλουμ, σχετικά με τις απαράδεκτες δηλώσεις του για τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Πιστεύετε ότι πρέπει να παραιτηθεί από την προεδρία του Eurogroup;
Ναι, πιστεύω ότι ο χρόνος του τελείωσε. Ο κ. Ντάισελμπλουμ έκανε μια απαράδεκτη δήλωση, τα σχόλιά του ήταν γεμάτα σεξισμό και απολύτως λανθασμένα στερεότυπα σχετικά με τις χώρες του Νότου. Τα λόγια του ήταν ακατάλληλα και αγενή. Το πρόβλημα, όμως, βρίσκεται και στο περιεχόμενο. Οι θεωρίες του ανοίγουν ξανά τις πληγές της ΕΕ στο πεδίο της αντιπαράθεσης μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. Επιπλέον, μετά την αποτρόπαια συνέντευξή του σε γερμανική εφημερίδα, είχε την ευκαιρία να επανορθώσει, αλλά αρνήθηκε να απολογηθεί ενώπιον των μελών της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής.
Αυτό το νέο επεισόδιο είναι επίσης ένα παράδειγμα των θεσμικών προβλημάτων του Eurogroup, το οποίο δεν έχει σταθερή δημοκρατική νομιμότητα. Σύμφωνα με τις Συνθήκες, το Eurogroup είναι ένα άτυπο όργανο, δεν δεσμεύεται από τους εσωτερικούς διαδικαστικούς κανόνες και δεν είναι υπόλογο στα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενώ στην πραγματικότητα δίνει οδηγίες σε ένα από αυτά – στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Χρειαζόμαστε μια βαθιά αναμόρφωσή του και πιστεύω ότι ο τρόπος για να το πετύχουμε είναι να ενισχύσουμε τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα της οικονομικής διαχείρισης ως το μοναδικό άμεσα, δημοκρατικά εκλεγμένο όργανο της ΕΕ, καθώς επίσης να αυξήσουμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των αποφάσεων που λαμβάνονται εκεί.
Πιστεύετε ότι ένας από τους λόγους για την επιβολή σκληρών μέτρων στην Ελλάδα εκ μέρους των πιστωτών μας και κυρίως της Γερμανίας οφείλεται και στο γεγονός ότι έχουμε μία αριστερή κυβέρνηση;
Είναι προφανές ότι οι αντιδράσεις των θεσμών δεν είναι οι ίδιες, είναι ανάλογες με το «χρώμα» μιας κυβέρνησης. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σπάει τη δυναμική μιας άκριτης αποδοχής όλων των όρων που επιβάλλονται στην ελληνική κυβέρνηση από την τρόικα. Εργάστηκαν σκληρά για να βελτιώσουν τους οικονομικούς όρους του προγράμματος, αλλά και για να ξαναφέρουν την ισορροπία δυνάμεων ανάμεσα στις δύο διαπραγματευτικές πλευρές. Και προφανώς, αυτό δημιούργησε αναταραχή στους θεσμούς και στις κυβερνήσεις των πιστωτριών χωρών.
Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι δεν έχουμε τις σωστές συνομιλίες για την ελάφρυνση του χρέους, επειδή ορισμένες χώρες δεν θέλουν να παραχωρήσουν μια τέτοια νίκη στον ΣΥΡΙΖΑ. Πιστεύω ότι το σχέδιο για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους πρέπει να αναθεωρηθεί στη βάση μιας προσέγγισης των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Αν οι υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους αποτελούν εμπόδιο για την παροχή των επαρκών ελάχιστων πόρων για τη χρηματοδότηση βασικών υπηρεσιών και, συνεπώς, για την εκπλήρωση των θεμελιωδών υποχρεώσεων, τότε το χρέος θα πρέπει να θεωρείται μη βιώσιμο. Με το τρέχον σενάριο, ενόψει των γαλλικών και κυρίως των γερμανικών εκλογών, είναι δύσκολο να προχωρήσει αυτός ο στόχος, ακριβώς επειδή ορισμένα κόμματα δεν μπορούν να αναλάβουν το πολιτικό κόστος ενός «δώρου» στον ΣΥΡΙΖΑ.
Εσείς πώς κρίνετε τα δύο χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ;
Ως μέλος της Πρωτοβουλίας για τους Πράσινους της Καταλονίας μπορώ να πω ότι η σχέση του δικού μου κόμματος με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι εξαιρετικά καλή και έχουμε από κοινού εργαστεί σε πολλούς τομείς στο Ευρωκοινοβούλιο. Πιστεύω ότι η συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ. Η ΕΕ δεν μπορεί να συνεχίσει όπως πριν και να περιμένει τα προβλήματά της να εξαφανιστούν ως διά μαγείας. Η Αριστερά πρέπει να ενεργοποιηθεί για να χτίσει πλειοψηφίες που θα κάνουν τις αλλαγές πραγματικότητα.
Πρέπει να πάρουμε μερικά μαθήματα από την ελληνική εμπειρία και ένα από αυτά είναι ότι το σχέδιο μεταρρύθμισης της ΕΕ δεν μπορεί να πετύχει μόνο σε μία χώρα. Αν θέλουμε να μεταρρυθμίσουμε την ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τον ισχύοντα θεσμικό της σχεδιασμό, χρειαζόμαστε περισσότερες κυβερνήσεις με ισχυρές προοδευτικές εντολές.
Πιστεύετε ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα είναι απαραίτητη;
Πρέπει να αναγνωρίσουμε τις πολιτικές δυσκολίες που υπάρχουν για να αλλάξει ο θεσμικός σχεδιασμός του ελληνικού προγράμματος, αλλά οι φωνές που ζητούν να αποσυρθεί το ΔΝΤ από αυτό είναι απολύτως θεμιτές. Οι προτάσεις του ΔΝΤ δεν είναι ούτε αξιόπιστες ούτε λογικές. Οι προτάσεις τους για περισσότερες περικοπές στις συντάξεις και μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας είναι ανεύθυνες γιατί δεν βοηθούν στην οικονομική ανάκαμψη και είναι υπερβολικά επιζήμιες για τον ελληνικό λαό, ειδικά για όσους υποφέρουν περισσότερο από τη λιτότητα. Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι σε μερικούς τομείς, όπως η ανακούφιση του χρέους και οι στόχοι για το πλεόνασμα, ακόμη και το ΔΝΤ κράτησε μια πιο συνεκτική στάση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Θεωρείτε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Μαριάνο Ραχόι, ουσιαστικά συμφώνησαν στην Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων στη διάρκεια της Συνόδου της Ρώμης;
Είδα τους εορτασμούς για την 60ή επέτειο από τη Συνθήκη της Ρώμης ως μία ευκαιρία για αλλαγή κατεύθυνσης της ευρωπαϊκής πολιτικής. Χρειαζόμαστε την Ευρώπη ως εργαλείο για την κοινωνική σύγκλιση και την ενίσχυση της δημοκρατίας.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα επιτεύγματα της Συνθήκης της Ρώμης απογειώθηκαν με το «Μανιφέστο του Βεντοτένε για μια Ελεύθερη και Ενωμένη Ευρώπη» το οποίο γράφτηκε από τον Αλτιέρο Σπινέλι και τον Ερνέστο Ρόσι, ενώ ήταν φυλακισμένοι από τον φασισμό. Οι βασικές αξίες στο «Μανιφέστο του Βεντοτένε» είναι η κοινωνική δικαιοσύνη, η ελευθερία των ανθρώπων και η αλληλεγγύη. Αλλά σήμερα οι αξίες που υπερασπίζονται οι ηγέτες είναι η ασφάλεια και η άμυνα.
Υστερα από εξήντα χρόνια η ΕΕ είναι ακόμη μια λέσχη κρατών. Το μοντέλο διακυβέρνησης οδηγεί σε συνεχιζόμενες συγκρούσεις μεταξύ εθνικών συμφερόντων που δεν αντιμετωπίζονται σωστά. Επιπλέον, όπως είδαμε στην ελληνική κρίση, η ασυμμετρία των πολιτικών δυνάμεων μεταξύ των κρατών-μελών έχουν αποτέλεσμα ορισμένες ευρωπαϊκές αποφάσεις να μην ανταποκρίνονται στο κοινό συμφέρον.
Για να πετύχουμε είναι απαραίτητη η μεταβίβαση ορισμένων κυριαρχικών δικαιωμάτων από τα κράτη-μέλη στην ΕΕ. Η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων είναι στην αντίθετη κατεύθυνση. Μπορούμε να κάνουμε μπαλώματα για να διορθώσουμε ορισμένες από τις βραχυπρόθεσμες προκλήσεις, αλλά ο πυρήνας των προβλημάτων θα παραμείνει. Και αυτή είναι μία ακόμη σημαντική συζήτηση στην Αριστερά. Με αυτό το νέο κύμα αντιευρωπαϊσμού που κατευθύνεται από την άκρα Δεξιά, ορισμένα σχέδιά μας κινδυνεύουν να επικεντρωθούν στις εθνικές πολιτικές και να ξεχάσουμε την επιτακτική ανάγκη ευρωπαϊκής διάστασης του θέματος, η οποία είναι να έχουμε μια πραγματική και όχι μόνο ρητορική αλληλεγγύη.
Είστε ικανοποιημένος από την πολιτική της ισπανικής κυβέρνησης στους τομείς της οικονομίας και της απασχόλησης; Ποια είναι τα βασικά προβλήματα της σημερινής Ισπανίας;
Η πολιτική της σημερινής ισπανικής κυβέρνησης στους τομείς της οικονομίας και της απασχόλησης ακολουθούν ένα νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα. Τα τελευταία χρόνια υποφέραμε από την αύξηση της φτώχειας και της ανισότητας. Οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας μείωσαν την ανεργία μόνον στατιστικά, με μια τεράστια αύξηση της προσωρινής και χαμηλόμισθης εργασίας. Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις ωφέλησαν τον πλουσιότερο πληθυσμό, αλλά μειώνοντας τη φορολογική επιβάρυνση χρειάστηκαν περισσότερες κοινωνικές περικοπές για να ισοσκελιστεί ο προϋπολογισμός.
Το Επικουρικό Ταμείο Συντάξεων, ένα δημόσιο ταμείο με τεράστια αποθεματικά, το οποίο συστάθηκε για να διασφαλίσει τις συντάξεις για τις μελλοντικές γενιές, εξαφανίστηκε σε μία μόνο θητεία, λόγω της κυβερνητικής κατάχρησης του Ραχόι.
Οπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Ισπανία έχουμε ολιγαρχία στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στον ενεργειακό και στον τομέα τον κατασκευών και των υποδομών.
Είναι περιττό να πούμε τι συμβαίνει στον ισπανικό χρηματοπιστωτικό τομέα και στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τουλάχιστον 40 δισεκατομμύρια που καταβλήθηκαν από τους Ισπανούς πολίτες, ενόσω η κυβέρνηση δεν είχε καν τη βούληση να σταματήσει τις μαζικές εξώσεις που διατάχθηκαν από τις ίδιες αυτές τράπεζες.
Αλλά οι άλλοι δύο τομείς όπου κυριαρχεί η ισπανική ολιγαρχία είναι λιγότερο γνωστοί. Παραδόξως για μια ζεστή χώρα, έχουμε τεράστιο πρόβλημα ενεργειακής φτώχειας, εξαιτίας των καταχρηστικών συνθηκών των εταιρειών ηλεκτρισμού οι οποίες επωφελήθηκαν από ένα αναποτελεσματικό σύστημα, το οποίο τους εξασφαλίζει τεράστια απροσδόκητα κέρδη. Και παράλληλα, οι τρεις τομείς είναι συνδεδεμένοι με τις συνεχείς υποθέσεις διαφθοράς που γίνονται συστηματικά από ορισμένα κόμματα και τη βασιλική οικογένεια.
Επιπλέον, ο αυταρχικός τρόπος αντιμετώπισης της δημοκρατίας από την κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος τη μετέτρεψε σήμερα σε μια αδύναμη κυβέρνηση, χωρίς συμμάχους για να χτίσει πλειοψηφίες. Γι’ αυτό πιστεύω ότι οι δυνάμεις της δημοκρατικής αλλαγής θα πρέπει να αποτελούν τη μόνη εναλλακτική λύση απέναντι στις νεοφιλελεύθερες και συντηρητικές κυβερνήσεις. Ολες οι προοδευτικές δυνάμεις θα πρέπει να ανταποκριθούν στην πρόκληση και να εργαστούν από κοινού για να κάνουν αυτή την αλλαγή πραγματικότητα.
Η απάντηση της ΕΕ στο προσφυγικό ήταν η απόλυτη καταστροφή
Είχατε επισκεφτεί, μαζί με την Σκα Κέλερ, τον καταυλισμό προσφύγων της Ειδομένης τον περασμένο Μάρτιο. Πιστεύετε ότι η ευρωπαϊκή πολιτική διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης ήταν εξαρχής λανθασμένη;
Η απάντηση της ΕΕ στην προσφυγική κρίση αποδείχθηκε ότι ήταν μια απόλυτη καταστροφή και ότι υπολείπεται σημαντικά της ανθρωπιστικής κρίσης που βιώνουμε. Είναι απίστευτο ότι η Ευρώπη των 500 εκατομμυρίων ανθρώπων είναι ανίκανη να κάνει μια προσπάθεια για να φιλοξενήσει μερικές χιλιάδες πρόσφυγες που έφυγαν από τον πόλεμο, τον τρόμο και τις συγκρούσεις ή να επιδείξει οποιουδήποτε είδους αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη-μέλη και να συμμορφωθεί με τις συμφωνημένες ποσοστώσεις για τη μετεγκατάσταση προσφύγων από την Ιταλία και την Ελλάδα.
Οι πολιτικές και οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα κράτη-μέλη δείχνουν με σαφήνεια ότι έχουν παραιτηθεί από την ευρωπαϊκή ευθύνη διαχείρισης της ανθρωπιστικής κρίσης, έχοντας μεταφέρει την ευθύνη του προσφυγικού σε τρίτες χώρες, μέσα από συμφωνίες τύπου ΕΕ-Τουρκίας η οποία είναι παράνομη! Αυτές οι πολιτικές έχουν βασικό επίκεντρο την επαναπροώθηση των προσφύγων από την ΕΕ και όχι την παροχή προστασίας και ασφαλούς διόδου στην ΕΕ.
Χρειαζόμαστε πλήρη αλλαγή του τρόπου με τον οποίο διαχειριζόμαστε τη μετανάστευση, με την ιεράρχηση των πολιτικών να επικεντρώνεται στη διάσωση των ανθρώπων στη θάλασσα, την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων και την εξασφάλιση της πλήρους συμμόρφωσης με τις διεθνείς συμφωνίες και τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και πρότυπα για το άσυλο.
Θα έπρεπε η ΕΕ να είναι περισσότερο αποφασιστική και αυστηρή απέναντι στον Ερντογάν;
Πιστεύω ότι η ΕΕ πρέπει να ξεκαθαρίσει στον πρόεδρο Ερντογάν ότι δεν θα κατορθώσει να πετύχει στόχους, όπως η ενίσχυση της τελωνειακής ένωσης ΕΕ-Τουρκίας ή η απελευθέρωση της βίζας, όσο συνεχίζει να αψηφά τα θεμελιώδη δικαιώματα στη χώρα του. Ωστόσο, η ΕΕ απλώς δεν μπορεί να καταδικάζει το καθεστώς Ερντογάν και ταυτόχρονα να στρέφεται σε αυτόν για να λύσει την προσφυγική κρίση για λογαριασμό μας! Η συμφωνία με την Τουρκία άφησε την ΕΕ ανησυχητικά εξαρτώμενη από αυτόν. Αντί να συνεχίζει να βασίζεται στην Τουρκία και τον Ερντογάν, η ΕΕ πρέπει να ανταποκριθεί στις δικές της υποχρεώσεις και να δείξει ότι μπορεί να γίνει ένας αποτελεσματικός εγγυητής των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Υστερα από μια ακόμη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, συνεχίζω να θεωρώ ότι πρέπει να καταργηθεί. Το ανθρωπιστικό και πολιτικό κόστος είναι απαράδεκτο. Τα κράτη-μέλη πρέπει να σταματήσουν να αγνοούν το γεγονός ότι αυτή η συμφωνία είχε αποτέλεσμα μια τρομερή κατάσταση για τους πρόσφυγες.