Εξαιρετικά αισιόδοξος για την οικονομία δηλώνει ο υπουργός Οικονομίας Δημήτρης Παπαδημητρίου σε συνέντευξη που έδωσε στο Documento.
Βασίζεται στο ότι οι επενδύσεις εφέτος τριπλασιάζονται αλλά και στη σειρά αναπτυξιακών πρωτοβουλιών που έρχονται, όπως η πρωτοβουλία για την έκδοση άδειας παραμονής σε επενδυτές που θα αγοράσουν ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, η σύσταση της αναπτυξιακής τράπεζας τον Οκτώβριο με τεχνική βοήθεια από τη γαλλική Bpifrane και ο διπλός στόχος χρηματοδότησης της περιφέρειας και επιλεγμένων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ακολουθεί και η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων του αναπτυξιακού νόμου που έχει καθυστερήσει, ύψους 2,2 δισ. ευρώ.
Επίσης, ο υπουργός προαναγγέλλει τη σύσταση του «αντιΤειρεσία», δηλαδή ενός δημόσιου φορέα αξιολόγησης δανειοληπτών ώστε να σκιαγραφείται το προφίλ πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρηματιών και επιχειρήσεων που θα αιτηθούν χαμηλότοκα δάνεια από την αναπτυξιακή τράπεζα.
Για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό ο κ. Παπαδημητρίου επισημαίνει ότι υλοποιήθηκε ένα έργο αναπτυξιακής πνοής το οποίο η αντιπολίτευση δεν ψήφισε και θα δώσει ανάσα σε χιλιάδες επιχειρήσεις, προσθέτοντας ότι είναι νωρίς να βγάλουμε συμπεράσματα από τον μικρό αριθμό ολοκληρωμένων αιτήσεων, γιατί αφενός η διαδικασία είναι πρωτόγνωρη και αφετέρου εκτυλίσσεται στην κορύφωση των καλοκαιρινών διακοπών.
Αναλάβατε σε μια περίοδο κατά την οποία οι δείκτες της οικονομίας είτε σταμάτησαν να επιδεινώνονται είτε παρουσιάζουν βελτίωση. Ομως για να πούμε ότι το νερό μπήκε στο αυλάκι της βιώσιμης ανάπτυξης χρειάζεται επενδυτικό σοκ, όπως υποστηρίζει και ο ΣΕΒ. Περιγράψτε μας λοιπόν τις ενέργειες που γίνονται στο μέτωπο των επενδύσεων.
Η χώρα χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ, αλλά όχι αυτό που ισχυρίζεται ο ΣΕΒ, της τάξης των 100 δισ. ευρώ τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι ξένες άμεσες επενδύσεις εφέτος σε σχέση με πέρυσι έχουν τριπλασιαστεί σε ετήσια βάση. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές έχουν παρατηρήσει ότι υπάρχουν ευκαιρίες, η χώρα έχει πολιτική και δημοσιονομική σταθερότητα, υλοποιούνται οι μεταρρυθμίσεις, το ενδεχόμενο Grexit έχει εξαλειφθεί και διαθέτουμε εργατικό δυναμικό το οποίο είναι και οικονομικά προσιτό και εξειδικευμένο. Επίσης έχει επιτευχθεί και ένα φιλοεπενδυτικό κλίμα. Αυτό συμπεραίνω από τις επαφές που κάνουμε με τους επενδυτές. Οι ερωτήσεις και το ενδιαφέρον τους είναι στοχευμένο, που σημαίνει ότι γνωρίζουν ακριβώς την κατάσταση και τις προοπτικές της χώρας.
Πρακτικά πώς μεταφράζεται αυτό το ενδιαφέρον;
Οι επενδυτές ενδιαφέρονται για συγκεκριμένους τομείς: για ιατρικό, ιαματικό, πολιτιστικό τουρισμό και αγροτουρισμό, που είναι πολύ ανεπτυγμένος τομέας στην Ιταλία, και ρωτούσαν ιδιαίτερα για τη Θεσσαλία και τα νησιά. Αλλος τομέας είναι τα λιμάνια και logistics, εξαιτίας της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας ανάμεσα σε τρεις ηπείρους. Επίσης υπάρχει ενδιαφέρον για εξειδικευμένες βιομηχανίες αγροδιατροφής, φαρμάκων και κλινικών μελετών, πάνω στο αλουμίνιο και στην ενέργεια και φυσικά για μεγάλες τουριστικές επενδύσεις. Υπάρχει επίσης ενδιαφέρον για νεοφυείς εταιρείες οι οποίες κάνουν διεθνή καριέρα. Τέλος, υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις χαρτοφυλακίου, δηλαδή για ομόλογα και μετοχές. Αποδείχθηκε ότι οι ξένοι αγόρασαν ελληνικά ομόλογα και έχουν αυξημένες θέσεις στις μετοχές.
Πού βρίσκεται η νομοθετική πρωτοβουλία για την έκδοση βίζας παραμονής και σε όσους επενδύουν σε ομόλογα ή μετοχές;
Η πρωτοβουλία βρίσκεται σε εξέλιξη. Γι’ αυτό τον σκοπό έχει μεταβεί στην Κίνα ο πρόεδρος του Χρηματιστηρίου Αθηνών Σωκράτης Λαζαρίδης, ώστε να κάνει επαφές με τις κινεζικές αρχές και τους επενδυτές. Θεωρούμε ότι μπορεί να γίνει, αλλά με μεγαλύτερο ποσό επένδυσης από αυτό που έχει οριστεί για τα ακίνητα. Οπως γνωρίζετε, η επένδυση στα ακίνητα για την απόδοση άδειας παραμονής είναι 250.000 ευρώ. Σχεδιάζουμε να δώσουμε βίζες για επένδυση μεγαλύτερη των 250.000 ευρώ σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου. Αυτό ισχύει και σε άλλες χώρες. Αυτό βέβαια που δεν προσφέρει η χώρα μας και δίνουν άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, η Μάλτα και η Πορτογαλία, είναι η ιθαγένεια. Και δεν ξέρω εάν ποτέ θα προσφέρουμε τέτοιο πρόγραμμα. Αυτό που πρέπει να σας πω είναι ότι από τις 1.684 άδειες παραμονής που έχουν δοθεί τα τελευταία δύο χρόνια, οι μισές σχεδόν αφορούν Κινέζους πολίτες.
Μπορούμε να έχουμε μια τάξη μεγέθους των επενδύσεων που υλοποιούνται;
Το 2017 θα έχουμε τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ επενδύσεις για νέες ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στο ποσό δεν συμπεριλαμβάνονται αποκρατικοποιήσεις, όπως π.χ. των περιφερειακών αεροδρομίων της Fraport. Περιλαμβάνονται όμως τουριστικές επενδύσεις που έχουν εγκριθεί και θα έρθουν στη διυπουργική επιτροπή προς έγκριση, καθώς και επενδύσεις σε τηλεπικοινωνίες. Επίσης υπάρχουν αιτήματα στρατηγικών επενδύσεων για εμπορικό κέντρο στην Αττική και μεγάλες επενδύσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Θέλω να αναφέρω και τις επενδύσεις της Παπαστράτος των 300 εκατ. ευρώ, της ENEL με τα αιολικά πάρκα 60 εκατ. ευρώ και άλλες τουριστικές επενδύσεις στη Μεσσηνία.
Το φθινόπωρο θα ξεκινήσει η αξιολόγηση και των επενδυτικών σχεδίων του νέου αναπτυξιακού, που σημαίνει επιτάχυνση περισσότερων επενδύσεων. Υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον. Εχουν υποβληθεί 802 αιτήματα, προϋπολογισμού 2,2 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά το περίφημο αναπτυξιακό σχέδιο που διαμορφώνεται μέσα από τα περιφερειακά συνέδρια, ποια είναι τα πρώτα συμπεράσματα και πώς θα γίνουν πράξη;
Το πρώτο συνέδριο έγινε στη Δυτική Μακεδονία. Το μείζον θέμα στην περιφέρεια είναι η ΔΕΗ και η μετα-λιγνιτική εποχή. Αυτό που ακούσαμε είναι ότι υπάρχουν φυσικοί πόροι που μπορούν να τύχουν αποδοτικής εκμετάλλευσης όπως είναι η αγροδιατροφή, η καλλιέργεια βοτάνων και η τουριστική αξιοποίηση των λιμνών. Ειπώθηκε κάτι για τις γούνες που αρχίζουν να αναζωογονούνται, όχι από τους Ρώσους αλλά από την Κορέα και άλλες χώρες. Γενικώς σχηματίσαμε την εντύπωση ότι υπάρχει ενδιαφέρον από τις τοπικές κοινωνίες για το αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο έχει τέσσερις άξονες. Ο ένας είναι ο προσανατολισμός στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας – αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή έχει υψηλότερο επίπεδο τεχνολογίας. Δεύτερος είναι η εξωστρέφεια, δηλαδή η μετάβαση σε εμπορεύσιμα αγαθά που μπορούν να πουληθούν στο εξωτερικό. Τρίτος είναι η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων γιατί το μικρό τους μέγεθος θεωρείται μειονέκτημα ενώ με τη συνεργασία μπορούν να διεισδύσουν σε ξένες αγορές. Τέταρτος είναι η δημιουργία του παραγωγικού μοντέλου μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο ανταγωνισμού.
Στο δεύτερο συνέδριο της Στερεάς Ελλάδας υπήρχαν θέματα αξιοποίησης φυσικών πόρων μεταλλευμάτων και ιαματικών πηγών στα Καμένα Βούρλα, στην Υπάτη, στις Θερμοπύλες, στην Αιδηψό. Επίσης η αγροδιατροφή είναι κλάδος που ανθεί στην περιοχή και υπάρχουν προϊόντα που πωλούνται μέχρι τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Το άλλο θέμα ήταν το πρόβλημα του Ασωπού. Αυτό χρειάζεται χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ, τα οποία μπορούν να βρεθούν από προγράμματα του ΕΣΠΑ και άλλα κοινοτικά προγράμματα και την περιφέρεια.
Αυτό που εισπράξαμε είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερη βοήθεια από αυτήν που φαίνεται. Γιατί η περιφέρεια εμφανίζεται ως μια από τις πιο πλούσιες της Ελλάδας, με το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα, κάτι το οποίο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αλλά προκύπτει από τη συγκέντρωση επιχειρήσεων στα σύνορα της Αττικής (Οινόφυτα). Αυτό δεν μπορούμε να το αλλάξουμε και η διαδικασία της ανακατανομής των κονδυλίων μέσω διάφορων χρηματοδοτικών εργαλείων θα πάρει χρόνο, αλλά έχουμε την κατανόηση της επιτρόπου. Το επόμενο συνέδριο θα γίνει τον Σεπτέμβριο στην Κρήτη και έπεται Θεσσαλία και δυτική Ελλάδα.
Πώς τα συμπεράσματα της διαβούλευσης μέσω των περιφερειακών συνεδρίων θα μεταφραστούν σε έργα;
Προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα τα χρηματοδοτικά εργαλεία της Κομισιόν, της ΕΤΕΠ, του Ταμείου Επενδύσεων, της EBRD και άλλων. Φυσικά η ίδρυση της αναπτυξιακής τράπεζας θα βοηθήσει πολύ.
Εχετε διαβουλευτεί σχετικά με το μοντέλο ανάπτυξης με τον ΣΕΒ ή άλλους φορείς;
Βεβαίως. Ομως ορισμένες προτάσεις είναι αντικρουόμενες. Εμείς συμφωνούμε ότι η ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι κύρια γιατί το 73,5% της παραγωγής δημιουργείται από μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα προβλήματα χρηματοδότησής τους είναι μεγάλα. Θέλουμε να αναπτυχθούν οι μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά αυτές έχουν πρόσβαση χρηματοδότησης και απευθείας μέσω των αγορών. Ο ΣΕΒ ζητάει κυρίως φορολογικά κίνητρα, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα μέχρι να βγούμε από το μνημόνιο.
Ποιος ο ρόλος της αναπτυξιακής τράπεζας στην οικονομία;
Η αναπτυξιακή τράπεζα θα είναι εταιρεία συμμετοχών υπό την οποία θα ενταχθούν υφιστάμενοι φορείς όπως το ΕΤΕΑΝ, το ΤΑΝΕΟ και άλλες εταιρείες αναπτυξιακού χαρακτήρα, έτσι ώστε παράλληλα να χρηματοδοτεί και έργα στις περιφέρειες. Συνεπώς ο στόχος είναι διττός: χρηματοδότηση περιφερειών όπου υπάρχουν ανισότητες και χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων με συγκεκριμένα κριτήρια για να καλύψουμε το κενό ρευστότητας που αντιμετωπίζουν. Για παράδειγμα, οι καινοτόμες επιχειρήσεις θα μπορούν να λάβουν χαμηλότοκα δάνεια. Να διευκρινίσω ότι βλέπουμε τον ρόλο της αναπτυξιακής τράπεζα ως συμπληρωματικό των συστημικών τραπεζών και όχι ανταγωνιστικό.
Αναφέρατε ότι τα κριτήρια θα είναι συγκεκριμένα. Πώς θα γίνει η αξιολόγηση των επιχειρήσεων και των σχεδίων αυτών; Υπάρχει τεχνογνωσία;
Σχεδιάζουμε τη σύσταση δημόσιου φορέα πιστοληπτικής αξιολόγησης που θα καταγράφει και θα αξιολογεί το πιστωτικό προφίλ των δανειοληπτών.
Η χρηματοδότηση της αναπτυξιακής τράπεζας από πού θα προέλθει;
Θα χρηματοδοτηθεί από άλλες αναπτυξιακές τράπεζες της Ευρώπης, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Ιταλίας, όπως επίσης στο μετοχικό της κεφάλαιο θα υπάρχει συμμετοχή από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και τον κρατικό προϋπολογισμό. Ευελπιστούμε ότι εάν δεν συμπεριλάβουμε το πράσινο ταμείο, το οποίο είναι αρκετά πλούσιο, θα είμαστε μεταξύ μισού δισ. και 750 εκατ. ευρώ. Υστερα από δύο τρία χρόνια η τράπεζα θα εκδίδει δικά της ομόλογα. Σε αυτή την περίπτωση θα επιτύχουμε κάποια μόχλευση.
Χρονοδιάγραμμα υπάρχει;
Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου θα καταθέσουμε στη Βουλή το νομοσχέδιο για την ίδρυση της τράπεζας. Τον Οκτώβριο ευελπιστούμε ότι μπορεί να γίνει η επίσημη ίδρυση και σε έναν χρόνο από τώρα η τράπεζα θα αρχίσει να λειτουργεί.
Η βοήθεια θα είναι από τη γερμανική επενδυτική τράπεζα KFW;
Οι Γερμανοί θέλουν να βοηθήσουν, αλλά όχι με τεχνική βοήθεια. Την τεχνική βοήθεια θα την πάρουμε από τους Γάλλους, οι οποίοι έχουν δείξει ενδιαφέρον και έχουμε και οικονομική συνεργασία, η οποία υπογράφτηκε από τους δύο πρωθυπουργούς πέρυσι. Θεωρούμε ότι θα έχουμε τεχνική βοήθεια από την Bpifrance. Επίσης, οι Γάλλοι εκτός από τεχνική βοήθεια θα δώσουν και χρηματοδότηση. Ηδη χρηματοδοτούν κατά κάποιο βαθμό το Ταμείο Συμμετοχών που έχουμε με το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο.
Σχετικά με τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και την ηλεκτρονική πλατφόρμα που εγκαινιάστηκε προσφάτως, φαίνεται ότι οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να χρησιμοποιήσουν την πλατφόρμα, με αποτέλεσμα τις πρώτες τέσσερις ημέρες να έχουμε μόνο έξι αιτήσεις συμπληρωμένες, εκ των οποίων οι τρεις χρειάζονται περαιτέρω επεξεργασία.
Να θυμίσω δύο πράγματα. Ο εξωδικαστικός θα δώσει λύση στο πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων σε χιλιάδες επιχειρήσεις και θα φέρει ανάσα συνολικά στην οικονομία. Αυτό τον νόμο η αντιπολίτευση δεν τον ψήφισε. Δεύτερον, να σας θυμίσω ότι η κ. Μπακογιάννη έλεγε ότι δεν θα έχουμε έτοιμη την πλατφόρμα. Τώρα έχουμε και τον εξωδικαστικό και την πλατφόρμα. Είμαστε στο κορύφωμα των καλοκαιρινών διακοπών. Εχουμε 90.000 χρήστες που ενδιαφέρθηκαν για την πλατφόρμα, 13.000 χρήστες που διάβασαν την ιστοσελίδα και 4.300 που έκαναν login, δηλαδή πήραν τους κωδικούς από το taxis και ξεκίνησαν τη διαδικασία. Από αυτούς 670 απορρίφθηκαν γιατί οι περισσότεροι δεν ξέρουν πώς να χειριστούν τη διαδικασία. Εν συνεχεία οι 314 άρχισαν να ανεβάζουν αρχεία. Αυτοί φαίνεται ότι έχουν δρομολογήσει την ένταξή τους. Συνεπώς το ότι έχουν συμπληρωθεί μόνο έξι αιτήσεις τις πρώτες ημέρες δεν είναι ενδεικτικό. Να είστε σίγουρος ότι ο αριθμός θα πολλαπλασιαστεί τον Σεπτέμβριο.
Εν κατακλείδι οι εκτιμήσεις για ρυθμό ανάπτυξης 1,7% το 2017 πιστεύετε ότι θα επαληθευτούν ή μπορεί να υπάρξει πισωγύρισμα στο ενδεχόμενο ανασχηματισμού και καθυστερήσεων της τρίτης αξιολόγησης; Και, προσωπικά, το φθινόπωρο θα σας βρει στο ίδιο υπουργείο ή θα επαληθευτούν οι φήμες που θέλουν να μετακινείστε στην αναπτυξιακή τράπεζα;
Σε ό,τι αφορά στο θέμα του ανασχηματισμού δεν μπορώ να σας πω τίποτα απολύτως, γιατί αυτό είναι δουλειά του πρωθυπουργού. Για το μόνο που μπορώ να σας μιλήσω εγώ είναι η οικονομία. Και για την οικονομία προσωπικά είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος.
