Τον Μεσοπόλεμο ο γιατρός Αγγελος Τανάγρας είχε έρθει αντιμέτωπος με το κίνημα του πνευματισμού, το οποίο τότε έκανε ακόμη τον κύκλο του στα αστικά αθηναϊκά σαλόνια ως κατάλοιπο μιας βικτοριανής μόδας με μεγάλο κοινό σε Ευρώπη και Αμερική. Μέσω της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών που ίδρυσε το 1923, ο Τανάγρας πειραματίστηκε στην τηλεκίνηση, τη τηλεπάθεια, τη διόραση και την ψυχομετρία.
Εκατοντάδες πειράματα πραγματοποιήθηκαν για σειρά ετών στα γραφεία της εταιρείας με στόχο να διερευνηθεί η ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Μέλη της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών υπήρξαν μεταξύ άλλων ο Αϊνστάιν, ο Φρόιντ, ο Ανρί Μπεργκσόν και η Μαρί Κιουρί. Τα αποτελέσματα των ερευνών και το κύρος που είχε αποκτήσει ο Τανάγρας εξασφάλισαν τη διοργάνωση του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Ψυχοφυσιολογίας το 1930 στην Αθήνα.
Στα 87 χρόνια που μεσολάβησαν κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και πολλά φαινόμενα τα οποία κάποτε φάνταζαν αλλόκοσμα έλαβαν εξήγηση. Η Αθήνα, για δεύτερη φορά μέσα σε τόσες δεκαετίες, γίνεται και πάλι το σημείο στο οποίο ξανανοίγουν τέτοιου είδους συζητήσεις. Το αμερικανικό Parapsychological Association διοργανώνει στο κέντρο της πόλης το 60ό Διεθνές Συνέδριο Παραψυχολογίας, από τις 20 έως τις 23 Ιουλίου, με τη συμμετοχή επιστημόνων, πανεπιστημιακών και ερευνητών από όλο τον κόσμο. Στο συνέδριο θα παρουσιαστούν τα τελευταία πειράματα και οι νεότερες εξελίξεις σχετικά με τις ψυχικές εμπειρίες και τα παραψυχολογικά φαινόμενα, όπως η εξωαισθητήρια αντίληψη, η ψυχοκίνηση, η ψυχική θεραπεία, οι μεταβαλλόμενες καταστάσεις συνειδητότητας, η πιθανότητα επιβίωσης της συνείδησής μας μετά τον θάνατο κ.ά.
Επιπλέον, την Πέμπτη 19 Ιουλίου (από τις 13.00 έως τις 18.00) θα πραγματοποιηθεί σειρά προσυνεδριακών ομιλιών, εισαγωγικών στην επιστήμη της παραψυχολογίας, σε ένα event με δωρεάν είσοδο για το κοινό και τίτλο «Engaging the Oracle: An Introduction to Parapsychology». Μεταξύ άλλων θα υπάρχει και έκθεση φωτογραφίας με την ιστορία των ψυχικών ερευνών στην Ελλάδα. Οι εισαγωγικές ομιλίες θα λάβουν χώρα στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων από καθηγητές πανεπιστημίου από όλο τον κόσμο (Μάριος Βάρβογλης, Φωτεινή Παλληκάρη, Ρότζερ Νέλσον, Ερικα Πράτε, Μα Νόρφολκ, Κρις Ρου, Μαριλένα Αβραάμ-Ρέπα).
Στο συνέδριο προεδρεύουν οι Νικόλαος Κουμαρτζής και Κάλουμ E. Κούπερ. Η διοργάνωση όσο και η έκδοση του χαμένου ημερολογίου του Αγγελου Τανάγρα, που κυκλοφόρησε πρόσφατα, αποτελούν ένα είδος φόρου τιμής του κ. Κουμαρτζή προς εκείνον.
Ποιος όμως είναι ο ρόλος του κλάδου της παραψυχολογίας και ποια η συνεισφορά της; Το Documento επικοινώνησε με τον κ. Κουμαρτζή, ο οποίος είπε: «Ο συγκεκριμένος επιστημονικός κλάδος δημιουργήθηκε επειδή για πολλά χρόνια οι λεγόμενοι συμβατικοί κλάδοι δεν άφηναν χώρο για να δημοσιευτούν έρευνες που αφορούσαν συγκεκριμένα φαινόμενα. Υπήρχε η ανάγκη να δημιουργηθεί μια αυστηρά επιστημονική δομή, με επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια ώστε να δίνεται τη δυνατότητα σε όλους αυτούς τους επιστήμονες να παρουσιάζουν το έργο τους. Πολλά φαινόμενα που για χρόνια ήταν κομμάτι της παραψυχολογίας, με το που επιβεβαιώθηκαν έγιναν κομμάτι πλέον μιας συμβατικής επιστήμης. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αποκαλούμενη δύναμη της αυτοΐασης. Για πολλά χρόνια ήταν κομμάτι της παραψυχολογίας. Με το που επιβεβαιώθηκαν και συνδέθηκαν οι έρευνες με εκείνες πολλών φαρμακευτικών πάνω στο φαινόμενο των placebo έχει γίνει πλέον κομμάτι της συμβατικής ιατρικής».
Info
60ό Διεθνές Συνέδριο Παραψυχολογίας
20-23 Ιουλίου, ξενοδοχείο Τιτάνια
Το συνέδριο και οι προσυνεδριακές ομιλίες θα γίνουν στα αγγλικά
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κλείσουν θέσεις διαδικτυακά στο http://www.parapsych.org/pages/2017_convention_registration.aspx
Τα χειρόγραφα του Τανάγρα
Η διοργάνωση του συνεδρίου συμπίπτει με την έκδοση του τόμου με τα χειρόγραφα του Αγγελου Τανάγρα. Πρόκειται για το ημερολόγιό του, το οποίο ήταν ξεχασμένο για δεκαετίες σε μία βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης. Στις σελίδες του περιγράφεται ο αγώνας που έδωσε ο Τανάγρας ενάντια στο ανερχόμενο κίνημα του πνευματισµού και τους υψηλά ιστάμενους υποστηρικτές του φέρνοντας στην Ελλάδα την επιστημονική μελέτη των ψυχικών φαινομένων. «Μέχρι τον Τανάγρα, οι συμβατικοί επιστήμονες δεν τολμούσαν να ασχοληθούν με όλα αυτά, γιατί στη χώρα μας ήταν σε άνοδο το κίνημα του πνευματισμού. Πολλοί που πίστευαν στην επικοινωνία με πνεύματα κατείχαν καίριες θέσεις· έχουμε ακόμη και το παράδειγμα ενός πρωθυπουργού. Αρα το να πας κόντρα σε όλο αυτό εκείνη την περίοδο είχε κόστος και ακαδημαϊκό και κοινωνικό» λέει ο κ. Κουμαρτζής.
Στα χειρόγραφά του ο Τανάγρας περιγράφει μεταξύ άλλων τους κοσμικούς χορούς των ξακουστών μεγάρων της παλαιάς Αθήνας έως τη Σμύρνη του 1920, τις μάχες του ελληνοτουρκικού πολέμου, καθώς και την επαφή του με τους ακαδημαϊκούς κύκλους των διεθνών συνεδρίων παραψυχολογίας. Ο πατέρας της ελληνικής παραψυχολογίας, που εκτός από αρχίατρος του Πολεμικού Ναυτικού υπήρξε και αναγνωρισμένος λογοτέχνης της εποχής του, περιγράφει με αμεσότητα και ζωντάνια τα πειράματα τηλεπάθειας που έκανε μέσω της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών που ίδρυσε, τη σχέση του με τις αντίστοιχες εταιρείες των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, καθώς και τα πειράματα που συνδιοργάνωσαν με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Αγγελος Τανάγρας: Το Χαμένο Ημερολόγιο
Νίκος Κουμαρτζής (επιμέλεια)
ΕΚΔΟΣΕΙΣ δαιδάλεος
ISBN: 978-618-5298-02-9
Σελίδες: 650
Τιμή: €20
