Ανακοινώθηκε την Τρίτη, συμφωνία μεταξύ της Βαρσοβίας και του Κιέβου, για την επιτάχυνση της διαμετακόμισης των ουκρανικών σιτηρών σε άλλες χώρες με τη συμμετοχή της Λιθουανίας. Είναι η πρώτη συμφωνία που συνάπτουν οι δύο χώρες από τα μέσα Σεπτεμβρίου όταν ανακοινώθηκε η επιβολή από την Πολωνία εμπάργκο στις εισαγωγές.
Ο πολωνός υπουργός Γεωργίας, Ρόμπερτ Τέλους, δήλωσε ότι : «Συμφωνήσαμε σε σημαντικό ζήτημα», έπειτα από τριμερείς διαδικτυακές συνομιλίες που διεξήχθησαν, και συμπλήρωσε: «Από αύριο, οι έλεγχοι στα ουκρανοπολωνικά σύνορα για τα σιτηρά που διέρχονται από την Λιθουανία θα γίνονται στο λιθουανικό έδαφος, σε λιθουανικό λιμάνι». Διευκρίνισε ότι η Λιθουανία θα αναλάβει την πλήρη ευθύνη των επιθεωρήσεων.
Ο Τέλους διαβεβαίωσε επίσης ότι η Πολωνία θα συνεχίσει να δημιουργεί διαδρόμους διαμετακόμισης «διότι αυτό είναι καλό για τους Πολωνούς αγρότες, για την Ουκρανία, για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για ολόκληρο τον κόσμο, επειδή τα σιτηρά της Ουκρανίας πρέπει να μεταφέρονται στις περιοχές στις οποίες υπάρχει έλλειψη».
Πρόκειται για μια πρώτη συμφωνία ανάμεσα στην Πολωνία και την Ουκρανία από τότε που ξέσπασε διπλωματική κρίση ανάμεσα στις δύο χώρες όταν η Πολωνία επέβαλε εμπάργκο στις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών. Η Βαρσοβία δήλωσε ότι θέλει να προστατεύσει την αγορά της και τους αγρότες της από την κατάρρευση των τιμών των προϊόντων αυτών.
Η διέλευση από την Πολωνία φορτίων ουκρανικών σιτηρών που μεταφέρονται σε άλλες χώρες εξακολουθεί να επιτρέπεται.
Σύμφωνα με το ουκρανικό υπουργείο Γεωργίας, η απόφαση που ελήφθη σήμερα «θα επιτρέψει να επιταχυνθεί η διέλευση από την Πολωνία».
Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο δηλώνει επίσης ότι η Βαρσοβία και το Βίλνιους «υποστηρίζουν έναν μηχανισμό ελέγχων αυτού του είδους και τον θεωρούν εποικοδομητικό βήμα».
Από την έναρξη τον Φεβρουάριο του 2022 της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τον αποκλεισμό των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας, έχει καταστεί απαραίτητη η μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών που προορίζονται για την Αφρική και τη Μέση Ανατολή μέσω γειτονικών χωρών του Κιέβου.
Αυτές αντιμετώπισαν συρροή σιτηρών μετά την άρση των τελωνειακών δασμών της ΕΕ τον Μάιο του 2022. Αντί να φτάνουν στον προορισμό τους, τα σιτηρά παρέμεναν στην κεντρική Ευρώπη λόγω προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, μαζικής απάτης και έλλειψης εποπτείας.
Μετά τον κορεσμό των σιλό και την κατάρρευση των τοπικών τιμών, ενδιαφερόμενες χώρες επέβαλαν την άνοιξη μονομερές εμπάργκο.
Οι Βρυξέλλες ενέκριναν επισήμως αυτά τα περιοριστικά μέτρα, σε προσωρινή βάση και υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθεί η διέλευση ουκρανικών σιτηρών προς άλλους προορισμούς.
Ωστόσο η ισχύς της συμφωνίας αυτής εξέπνευσε στα μέσα Σεπτεμβρίου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να μην την ανανεώσει. Το Κίεβο δεσμεύτηκε σε αντάλλαγμα για τη λήψη μέτρων για τον καλύτερο έλεγχο των εξαγωγικών του ροών.
Η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία απάντησαν παρατείνοντας το εμπάργκο, κάτι το οποίο ώθησε την Ουκρανία να προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Το εμπάργκο προκάλεσε κρίση στις σχέσεις ανάμεσα στο Κίεβο και τη Βαρσοβία. Διαπραγματεύσεις για την πιθανότητα να επιτραπούν οι εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών στην Πολωνία έχουν αρχίσει, αλλά προχωρούν με αργούς ρυθμούς.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου, ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα δήλωσε ότι ούτε η Ουκρανία ούτε η Πολωνία «χρειάζονται αυτόν τον πόλεμο σιτηρών», σημειώνοντας ότι η προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου στη σύμμαχο και γείτονά της τροφοδοτούν τις εντάσεις.
