Η αδιαλλαξία της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνης, επιβεβαιώθηκε καθώς ο σύλλογος των αρχαιολόγων αποχωρεί από το κτίριο της ιστορικής του έδρας στον πεζόδρομο της Ερμού, ενδεχομένως προσωρινά καθώς η Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας πράγματι απέρριψε αίτημα αναστολής εκτέλεσης που είχε υποβάλει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, όμως η απορριπτική απόφαση σε τίποτε δεν προδικάζει την έκβαση της κύριας δίκης, που παραμένει εκκρεμής ενώπιον του δικαστηρίου.
Η ανακοίνωση του συλλόγου αναφέρει ότι: «Όπως βλέπουμε το υπουργείο Πολιτισμού συνεχίζει να αντιμετωπίζει τον σύλλογο των αρχαιολόγων ως οιονεί παραβάτη», «θα συνεχίσει ωστόσο την πλήρη λειτουργία του, συμπεριλαμβανομένων και των πολλών εκδηλώσεων που έχει προγραμματίσει για το επόμενο διάστημα, σε χώρους όπου θα φιλοξενείται», παρόλο που κινδυνεύει να μείνει πρακτικά δίχως έδρα.
Υπενθυμίζεται ότι την Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2023 η προθεσμία που είχε τεθεί από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη για την άρση της παραχώρησης του κτιρίου της Ερμού 134-136 στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων. Οι αρχαιολόγοι είχαν προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες νομικές κινήσεις. Το υπουργείο Πολιτισμού απέστειλε όμως, ψευδή ανακοίνωση με το επιχείρημα ότι δεν διαπιστώθηκε ποτέ η κατάθεση αίτησης ακύρωσης.
Η ανακοίνωση του ΣΕΑ
«Η πρόσφατη απορριπτική Απόφαση του ΣτΕ επί της αναστολής της ΥΑ, μας υποχρεώνει να μεταφέρουμε προσωρινά το αρχείο και τη βιβλιοθήκη του ΣΕΑ στο κτήριο της οδού Πανός και Θρασυβούλου, το οποίο ορίστηκε με την τελευταία Υπουργική Απόφαση ως τόπος προσωρινής παραχώρησης για την αποθήκευση των παραπάνω».
Είχε προηγηθεί, στις 30/10, ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, σύμφωνα με την οποία «την Δευτέρα 23 Οκτωβρίου 2023 εκδόθηκε η 327/2023 απόφαση της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία απέρριψε αμετάκλητα το αίτημα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων περί αναστολής εκτέλεσης της με αρ. 388268/11.8.2023 απόφασης της Υπουργού Πολιτισμού, που ανακάλεσε την παραχώρηση προς τον ΣΕΑ, του ακινήτου της οδού Ερμού 134-136».
Η ανακοίνωση, η οποία μάλιστα εκδόθηκε το πρωί της ημέρας που είχε προγραμματιστεί συνάντηση της υπουργού Πολιτισμού με το νεοεκλεγέν ΔΣ του ΣΕΑ, υπογράμμιζε ουσιαστικά την αμετακίνητη θέση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου για αποχώρηση του ΣΕΑ από το κτίριο της Ερμού 136. Έκλεινε δε με την φράση «η αυτόβουλη συμμόρφωση του ΣΕΑ προς την άμεσα εκτελεστή δικαστική κρίση, στην οποία ο ίδιος προσέφυγε, συνιστά ενέργεια υποχρεωτική εκ του Συντάγματος»…
Η διατύπωση αυτή, όπως και η επιλογή της λέξης «αμετάκλητα» στην ανακοίνωση, προκάλεσαν ποικίλα σχόλια, με τον Ακρίτα Καϊδατζή, αν. καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ, να σχολιάζει ως εξής:
«Το υπουργείο Πολιτισμού θα όφειλε να είναι πιο προσεκτικό στα δελτία Τύπου που εκδίδει και να μη χρησιμοποιεί παραπειστικά ανακριβείς διατυπώσεις για τη δημιουργία εντυπώσεων. Η Διοίκηση οφείλει να εκφράζεται με σοβαρότητα και ακριβολογία.
Η έννοια του αμετάκλητου δεν νοείται για την απόρριψη αιτήματος προσωρινής δικαστικής προστασίας. Η Επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας πράγματι απέρριψε αίτημα αναστολής εκτέλεσης που είχε υποβάλει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Όμως η απορριπτική απόφαση σε τίποτε δεν προδικάζει την έκβαση της κύριας δίκης, που παραμένει εκκρεμής ενώπιον του δικαστηρίου. Και, κυρίως, καμιά υποχρέωση δεν γεννά σε βάρος του Συλλόγου. Υποχρέωση συμμόρφωσης σε δικαστικές αποφάσεις έχει εκ του Συντάγματος η Διοίκηση, όχι οι ιδιώτες ή συλλογικοί φορείς που προσφεύγουν στα δικαστήρια για την προστασία νόμιμων δικαιωμάτων τους.
Επί της ουσίας, είναι τουλάχιστον προκλητικό να επικαλείται την υποχρέωση συμμόρφωσης σε δικαστικές αποφάσεις ένα υπουργείο που είναι διαβόητο ακριβώς για την άρνηση ή την αδράνειά του να συμμορφώνεται με δικαστικές αποφάσεις.
Ακόμα περισσότερο, επί της ουσίας, η επιλεκτική επίκληση της νομιμότητας είναι η πεμπτουσία του αυταρχισμού: Για τους φίλους μου τα πάντα, για τους εχθρούς μου ο νόμος!».
Η αδιαλλαξία της υπουργού επιβεβαιώθηκε, άλλωστε, και στη συνάντησή της με το ΔΣ του ΣΕΑ – η πρώτη μετά από τέσσερα περίπου χρόνια – όπου συζητήθηκε και το ζήτημα του κτιρίου, ανάμεσα σε σειρά θεσμικών και οικονομικών θεμάτων.
Θυμίζουμε πως η Λίνα Μενδώνη προχώρησε, αυγουστιάτικα, σε άρση της παραχώρησης στον ΣΕΑ του ακινήτου επί της οδού Ερμού 134-136, μετά από 40 περίπου χρόνια από την αρχική παραχώρησή του από την Μελίνα Μερκούρη, με αφορμή την εκδήλωση «Δικαιοσύνη για το έγκλημα της Πύλου» (18/7/2023), η οποία, όπως έκρινε η υπουργός, δεν… συνάδει με τους σκοπούς του Συλλόγου!
Παρά τις εκτεταμένες αντιδράσεις, που εκδηλώθηκαν ήδη από τον Αύγουστο, η υπουργός Πολιτισμού δεν μετακινήθηκε καθόλου από την θέση της, με τις εκτιμήσεις πολλών να συγκλίνουν όχι μόνο στον τιμωρητικό χαρακτήρα της απόφασής της, αλλά και στο ορατό ενδεχόμενο της «αξιοποίησης» του κτιρίου επί της Ερμού 136 από φορείς περισσότερο φιλικούς στην κυβέρνηση και σε κατεύθυνση περισσότερο συμβατή με τα ευρύτερα σχέδια «αναβάθμισης» της περιοχής.
Σε κάθε περίπτωση και καθώς η υπουργός Πολιτισμού δεν έχει δεχτεί ούτε καν την παράταση παραμονής του ΣΕΑ στο εν λόγω κτίριο μέχρι την εκδίκαση της αίτησης ακύρωσης στο ΣτΕ, που έχει προσδιοριστεί για τον ερχόμενο Μάρτιο, ο ΣΕΑ βρίσκεται υπό μετακόμιση.
Σύμφωνα με όσα είπε ο νέος πρόεδρος του ΣΕΑ, Κώστας Πασχαλίδης, μιλώντας στον Μάριο Διονέλλη, ο σύλλογος μπορεί να μένει πρακτικά δίχως έδρα, θα συνεχίσει ωστόσο την πλήρη λειτουργία του, συμπεριλαμβανομένων και των πολλών εκδηλώσεων που έχει προγραμματίσει για το επόμενο διάστημα, σε χώρους όπου θα φιλοξενείται.
Διευκρίνισε ακόμη, πως το κτίριο επί της οδού Πανός 19 και Θρασυβούλου, στην περιοχή της Πλάκας, που παραχωρήθηκε προ ημερών στον ΣΕΑ, παραχωρήθηκε αποκλειστικά και μόνο για την προσωρινή αποθήκευση του Ιστορικού Αρχείου του Συλλόγου και όχι για τις λοιπές ανάγκες λειτουργίας του.
Πράγματι, όπως διαβάζουμε στο σχετικό έγγραφο του Τμήματος Απαλλοτριώσεων της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού, το συγκεκριμένο κτίριο, ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου/Υπουργείου Πολιτισμού, παραχωρείται «προκειμένου να μεταφερθούν εκεί προς προσωρινή αποθήκευση κινητά ιδιοκτησίας ΣΕΑ, που σήμερα ευρίσκονται στο ακίνητο της οδού Ερμού 134-136, ιδίως δε η βιβλιοθήκη και το αρχείο του ΣΕΑ».
Μάλιστα, για να μην υπάρχει καμία παρερμηνεία, στο έγγραφο προστίθενται και ειδικοί όροι ως εξής:
«α) Η εν θέματι παραχώρηση είναι προσωρινή και ισχύει μέχρι και την τρίτη (3η) ημερολογιακή ημέρα από την έκδοση απόφασης επί της με αρ. Κατ. Ε2127/2023 αίτησης ακύρωσης του ΣΕΑ κατά της υπ’ αρ. 388268/11.08.2023 απόφασης της Υπουργού Πολιτισμού. Μετά την παρέλευση της ημέρας αυτής, ο ΣΕΑ οφείλει να αποδώσει το προσωρινά παραχωρούμενο κτίριο στον ιδιοκτήτη του, Υπουργείο Πολιτισμού.
β) Η εν θέματι παραχώρηση σκοπεί στην εξυπηρέτηση της απόδοσης από το ΣΕΑ προς το Υπουργείο Πολιτισμού, του ακινήτου της οδού Ερμού 134-136 και δεν επιτρέπεται από τον προς ον η παραχώρηση της χρήσης να προβεί σε οποιαδήποτε άλλη χρήση πέραν της αποθήκευσης της παρ. 1, να εκμισθώνει ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο να διαθέτει ή να παραχωρεί το ακίνητο προς οποιονδήποτε τρίτο και για οποιοδήποτε σκοπό. Τέτοιες άμεσες ή έμμεσες ενέργειες συνεπάγονται τουλάχιστον την άμεση και αυτοδίκαιη ανάκληση της παραχώρησης.
γ) Δεν επιτρέπεται η λειτουργία εμπορικής επιχείρησης (εμμέσως ή αμέσως) ή εμπορικής χρήσης των ακινήτων και η επιβολή αντιτίμου είσπραξης για οποιοδήποτε πολιτιστική δραστηριότητα».
Όπως βλέπουμε το υπουργείο Πολιτισμού συνεχίζει να αντιμετωπίζει τον σύλλογο των αρχαιολόγων ως οιονεί παραβάτη…
Η απόφαση του Υπουργείου
Πηγή: Kosmodromio
