Ο Νίκος Ανδρουλάκης αποφάσισε να παίξει τον ρόλο του λαγού. Η ιδέα για συγκυβέρνηση (δικοµµατική ή, ακόµη καλύτερα για το σύστηµα εξουσίας, τρικοµµατική) µε ένα δοτό πρωθυπουργό επικεφαλής υπάρχει στο τραπέζι εδώ και τουλάχιστον µια διετία. Κάθε µνηµονιακός ή αν προτιµάτε συστηµικός πρωθυπουργός άλλωστε δικαιούται µια θητεία για να είναι και σαφές ποιοι κατέχουν την πραγµατική εξουσία και ποιοι είναι οι πρωθυπουργεύοντες.
Η νέα κυβέρνηση πρέπει κυρίως να αποτελείται από συνασπισµό κοµµάτων επειδή θα έχει τρεις λόγους ικανούς να εξαντλήσουν τάχιστα το «πολιτικό της κεφάλαιο». Ο πρώτος είναι ο εξελισσόµενος παγκόσµιος πόλεµος. Το ΝΑΤΟ ήδη περνάει την κόκκινη γραµµή της αποστολής πολεµικών αεροσκαφών και µικρής ισχύος πυρηνικών όπλων (πυροµαχικά απεµπλουτισµένου ουρανίου) εναντίον της Ρωσίας. Περιµένουµε περαιτέρω κλιµάκωση της σύγκρουσης τόσο στην ίδια την Ουκρανία όσο και σε άλλα µέτωπα. Αρκετοί δε στο ΝΑΤΟ φλερτάρουν µε την ιδέα και της επίσηµης συµµετοχής νατοϊκών στρατευµάτων. Τόσο η άµεση πολεµική εµπλοκή όσο και οι οικονοµικές της επιπτώσεις θα ενταθούν δραµατικά όταν η Ρωσία απαντήσει στο πεδίο µε αντίστοιχα µέσα και όταν έρθει ένας κρύος χειµώνας. Χάρη στα καθεστωτικά ΜΜΕ ο εξελισσόµενος παγκόσµιος πόλεµος παρουσιάζεται σαν κάτι µακρινό, σχεδόν αδιάφορο. Στην πραγµατικότητα πρόκειται για το σηµαντικότερο γεγονός µετά τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο, το οποίο δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο κανέναν λαό – ούτε τον δικό µας. Το σύστηµα εξουσίας απαιτεί συγκυβέρνηση σταθερά ευρωατλαντική και ικανή να συνεχίσει να επιβάλλει τη διεθνοπολιτική ΤΙΝΑ* όσο το βάρος από την πειθάρχηση σε αυτήν θα γίνεται πιο δυσβάστακτο.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι όλες οι συνθήκες µιας ύφεσης, τουλάχιστον στον λεγόµενο δυτικό κόσµο, έχουν συσσωρευτεί. Οι κεντρικοί τραπεζίτες ανατινάζουν τις οικονοµίες: ενώ τα ολιγοπώλια και η ενέργεια φουντώνουν τον πληθωρισµό (συνθήκες που προκαλούνται από την πραγµατική οικονοµία και από τις πολιτικές των κυβερνήσεών µας), πλήττοντας καταλυτικά το βιοτικό επίπεδο των µεσαίων και χαµηλότερων εισοδηµάτων, οι κεντρικές τράπεζες ανεβάζουν τα επιτόκια δανεισµού στο όνοµα της καταπολέµησης του πληθωρισµού, µε αποτέλεσµα νέες γενιές «κόκκινων» δανείων και κατακρήµνιση του βιοτικού επιπέδου. Οταν µάλιστα επανέλθουν οι δηµοσιονοµικοί κανόνες της ευρωζώνης µέσα στον επόµενο χρόνο, η ύφεση θα σαρώσει τα λαϊκά στρώµατα στην Ευρώπη µε τρόπο πολύ πιο δραµατικό απ’ ό,τι στις ΗΠΑ. Στον βαθµό µάλιστα που η αποδολαριοποίηση θα έχει προχωρήσει και η Ουάσινγκτον δεν θα µπορεί να προσδώσει το στρατηγικό οικονοµικό βάθος το οποίο παρείχε µια δεκαετία πριν, η κρίση θα µπορούσε να λάβει υπαρξιακά χαρακτηριστικά για την ευρωζώνη. Τι έχουµε να περιµένουµε ως απάντηση; Μνηµόνια.
Την ίδια περίοδο η Fed µέσα σε λίγες εβδοµάδες έδωσε ρευστότητα ύψους 400 δισ. δολαρίων στις τράπεζες των ΗΠΑ. Η τραπεζική κρίση σοβεί όσο κι αν καλύπτεται. Μπορούµε να προσδοκούµε τα ίδια και για την ΕΕ. Τραπεζική κρίση µε «σοσιαλισµό» για το πολύ µεγάλο κεφάλαιο και µνηµόνια για τους πολλούς.
Με άλλα λόγια, η επόµενη κυβέρνηση θα έχει να διαχειριστεί έναν παγκόσµιο πόλεµο, την αποδοχή ή όχι των µνηµονίων και την τραπεζική κρίση. Εξού και η αιτία της συγκυβέρνησης: η διεθνοπολιτική και νεοφιλελεύθερη ΤΙΝΑ. Ξέρουµε το ένα σχέδιο λοιπόν. Καιρός να δούµε το σχέδιο της άλλης πλευράς.
*Ο Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος, διδάκτορας Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης του ΑΠΘ και μεταδιδακτορικός ερευνητής