Το «Σχέδιο Ελλάδα+» παρουσίασε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, αναλύοντας τους πέντε άξονες με τους οποίους η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για την επόμενη ημέρα μετά την πανδημία.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτήρισε τις προτάσεις του κόμματός του ως «το σχέδιο για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάπτυξης, για την Ελλάδα της επόμενης ημέρας, της νέας εποχής».
Σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα, το «Σχέδιο Ελλάδα+» βασίζεται στην επιλογή μεταρρυθμίσεων μέσω πέντε κριτηρίων:
- Τη διάχυση του οικονομικού οφέλους στην κοινωνία
- Την αποφυγή κάθε μορφής κοινωνικού αποκλεισμού
- Την αύξηση της εγχώριας παραγόμενης αξίας
- Την ισόρροπη ανάπτυξη των περιφερειών της χώρας
- Τη δυναμική μετασχηματισμού
Οι άξονες του «Ελλάδα+»
Οι πέντε άξονες παρεμβάσεων που διαμορφώνονται μέσω του σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, αφορούν:
- Τη δίκαιη, Πράσινη Μετάβαση
- Τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου, ενίσχυση της εργασίας, ενδυνάμωση ΜμΕ και αυτοαπασχολουμένων
- Τον ψηφιακό Μετασχηματισμό
- Την κοινωνική Συνοχή και Ανθεκτικότητα
- Την ανάπτυξη των Περιφερειών, των Πόλεων και της Υπαίθρου
Ο Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε τα εξής αναλύοντας τους πέντε άξονες της πρότασης ΣΥΡΙΖΑ:
«Η Ελλάδα έχει προσυπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, και φυσικά έχει προσυπογράψει τους δεσμευτικούς στόχους της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.Οι στόχοι λοιπόν υπάρχουν, αλλά μένει το πως θα φτάσουμε σε αυτούς. Για αυτό απαιτείται η ριζική αναθεώρηση του μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης σε όλους τους τομείς, με την κοινωνία συμμέτοχη και ωφελούμενη αυτής της διαδικασίας μετάβασης. Ο δικός μας δρόμος εδράζεται στην έννοια της αυτοπαραγωγής και αυτοκατανάλωσης. Την παραγωγή και κατανάλωση, δηλαδή, ενέργειας από τα ίδια τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Την αποκέντρωση της παραγωγής, στις συμμετοχικές επενδύσεις και στη διαχείριση παραγωγής ενέργειας μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι διεθνώς καλές πρακτικές καθιστούν απόλυτα εφαρμόσιμο αυτό το μοντέλο.
Ένα μοντέλο που στηρίζει επενδύσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας κυρίως για αυτούς που έχουν δυσκολία να ανταπεξέλθουν στο αντίστοιχο κόστος επένδυσης. Δηλαδή για νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με το 50% των αδειών ΑΠΕ να κατανέμεται δεσμευτικά σε ενεργειακές κοινότητες, νοικοκυριά, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αγρότες.Σε αντίθεση με το κυβερνητικό σχέδιο που τις κατανέμει σχεδόν εξολοκλήρου στις μεγάλες επιχειρήσεις.
Όσον αφορά τον δεύτερο άξονα, κεντρικός μας στόχος στην προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας είναι η αύξηση της εγχώριας παραγόμενης αξίας, η σύνδεση δηλαδή της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης με την ελληνική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Η στρατηγική μας έχει στον πυρήνα της την παραδοχή ότι η εργασία αποτελεί παραγωγική δύναμη. Η στήριξη των μισθών, η διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η μείωση των ανισοτήτων συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό είναι θεμελιώδης η λειτουργία της αγοράς εργασίας με κανόνες και αυστηρό έλεγχο τήρησης τους. Σχέδιό μας η αποκατάσταση και κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού, η αξιοποίηση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού της χώρας για την δημιουργία καινοτομίας. Είναι επίσης κομβικός, στο σχέδιό μας, ο ρόλος στην παραγωγική διαδικασία των ΜμΕ και των αυτοαπασχολούμενων. Ενισχύουμε, λοιπόν, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα με τον αναπροσανατολισμό της σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας. Και προκρίνουμε μέτρα που ενθαρρύνουν τις συνέργειες και την ενδυνάμωση ΜμΕ και ελεύθερων επαγγελματιών, με στόχο την βελτίωση της παραγωγικότητάς τους.
Για τον τρίτο άξονα σημείωσε: «Η τεχνολογία και η διάδοση της χρήσης του διαδικτύου επηρεάζουν και μεταβάλλουν δομικά με αυξανόμενους ρυθμούς όλους τους τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας. Η κλίμακα και η ταχύτητα των αλλαγών, από τη μια δημιουργούν σημαντικές ευκαιρίες για καινοτομία και ανάπτυξη, αλλά από την άλλη προκαλούν και ενδεχόμενους κινδύνους, όπως ο “ψηφιακός” αποκλεισμός στρωμάτων του πληθυσμού και η μείωση των θέσεων εργασίας. Επομένως η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την ψηφιακή μετάβαση πρέπει να αντιμετωπίζει το ζήτημα του ψηφιακού αποκλεισμού και ταυτόχρονα να έχει στόχο την προώθηση και υλοποίηση μιας συνολικής εθνικής ψηφιακής στρατηγικής. Για το ψηφιακό μετασχηματισμό της Δημόσιας Διοίκησης και των κρατικών δομών και τη πλήρη γεωγραφική κάλυψη και δυνατότητα πρόσβασης για όλους, σε επικοινωνίες υψηλών ταχυτήτων και ενέργεια».
Όσον αφορά τον τέταρτο άξονα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε: «Η πανδημία απέδειξε τη μεγάλη ανάγκη ενός ισχυρού καθολικού δημόσιου κοινωνικού κράτους που είχε αποδυναμωθεί από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Για να καταφέρει η ελληνική οικονομία να συμμετέχει σε μια διαδικασία επαναφοράς και προσανατολισμού προς ένα πιο βιώσιμο και δίκαιο μοντέλο ανάπτυξης, χρειαζόμαστε ένα σχέδιο μείωσης των ανισοτήτων και ενίσχυσης των δαπανών για την υγεία και το κράτος πρόνοιας, για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.
Αυτές οι επενδύσεις δεν είναι πεταμένα λεφτά, όπως μας λέγανε μέχρι σήμερα. Αλλά έχουν έντονα αναπτυξιακά οφέλη, με εξαιρετικά σημαντικές μελλοντικές αποδόσεις. Μειώνουν τις κοινωνικές ανισότητες, παρέχοντας ασφάλεια στους πολίτες και ιδιαίτερα στους νέους και τις γυναίκες. Δημιουργούν το έδαφος για προσωπική και οικογενειακή εξέλιξη σε μια συμπεριληπτική κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. Το σχέδιό μας για το νέο ΕΣΥ, που παρουσιάσαμε πρόσφατα, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το σχέδιό μας για την αξιοπρεπή διαβίωση και το δικαίωμα στη στέγη. Η εμβληματική μας μεταρρύθμιση για τη θέσπιση κοινωνικού μισθού. Αλλά και οι μεταρρυθμίσεις μας για την άμβλυνση των ανισοτήτων στην εκπαίδευση και την ενίσχυση της κτιριακής και υλικοτεχνικής υποδομής όλων των βαθμίδων της. Η εκπόνηση εθνικής πολιτιστικής πολιτικής με στόχο την ενίσχυση των ανθρώπων του πολιτισμού και την αξιοποίηση του μεγάλου πολιτιστικού κεφαλαίου της χώρας μας. Όλα αποτελούν σημαντικά κεφάλαια του Σχεδίου μας».
Τέλος, ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε τα εξής: «Το Σχέδιό μας, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην τοπική και περιφερειακή διάσταση της αναπτυξιακής στρατηγικής, στην αναζωογόνηση των τοπικών κοινοτήτων και στη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών, μέσω της αυτοδιοίκησης, για το σχεδιασμό και την αξιοποίηση των αναπτυξιακών πόρων. Ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης έχει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της εγγύτητας και της άμεσης επαφής με τον πολίτη, της γνώσης των ελλείψεων αλλά και των αναπτυξιακών δυνατοτήτων κάθε περιοχής. Για αυτό και τον στηρίζουμε τεχνικά και διοικητικά, ώστε να απορροφήσει τους πόρους έγκαιρα και στοχευμένα, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Στην ίδια κατεύθυνση ορίζουμε και μια νέα στρατηγική για τον τομέα της Αγροτικής Ανάπτυξης, που αποτελεί βασικό πυλώνα της αναπτυξιακής διαδικασίας της υπαίθρου.Με στόχο τη δημογραφική ανανέωση του Αγροτικού πληθυσμού και την άρση των ανισοτήτων λόγω γεωγραφικής ιδιαιτερότητας, όπως η νησιωτικότητα ή η ορεινώτητα περιοχών της πατρίδας μας».
Διαβάστε αναλυτικά την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ
Οι παρεμβάσεις των ομιλητών
Ο συντονιστής Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Ευκλείδης Τσακαλώτος, σημείωσε ότι υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στην πρόταση της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ για την αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Είπε ότι η πρόταση της κυβέρνηση προβλέπει την ενίσχυση της ανάπτυξης και θεωρεί ότι τα οφέλη θα διαχυθούν και προς τα κάτω. «Για εμάς το επίπεδο των μισθών και το κοινωνικό κράτος είναι στον πυρήνα της πολιτικής μας», είπε. Σημείωσε ακόμη ότι «σύμφωνα με την πρόταση της κυβέρνησης το πακέτο θα πάει σε μερικές μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ η δική μας είναι στοχευμένη να πάει σε πολλούς».
Τόνισε επίσης ότι δεν ξέρει το επιτελικό κράτος της ανάγκες της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής αν δεν ενεργοποιήσει την αυτοδιοίκηση και τα κινήματα. Υποστήριξε ακόμη ότι δεν υπάρχει μόνο η ενεργειακή και ψηφιακή ανισότητα αλλά και την θεσμική ανισότητα και πρόσθεσε ότι μία ακόμη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις δύο προτάσεις είναι ότι η ΣΥΡΙΖΑ που αντιμετωπίζει και την θεσμική ανισότητα. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι και η ΕΕ έχει ξεφύγει και έχει απομακρυνθεί από την θέση ότι η αγορά θα λύσει από μόνη της την κλιματική αλλαγή και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ο Γιώργος Σταθάκης, υπεύθυνος προγραμματικών θέσεων ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε: «Υπάρχει ένα μείζον πρόβλημα, η Ελλάδα έχει αναπτυξιακή υστέρηση, μιας και η πρόσκαιρη ανάπτυξη μέχρι το 2000 έσκασε σαν φούσκα. Υπάρχει αναπτυξιακό έλλειμμα: έχουμε κλειστή οικονομία, έχουμε λιγότερο μέσο όρο επενδύσεων και έχουμε απαράδεκτη υψηλή ανεργία καθώς και μισθούς που πέρασαν μία μεγάλη πτώση. Το Ταμείο Ανάκαμψης πρέπει να ενσωματώσει τον αναπτυξιακό μετασχηματισμό. Η ελληνική οικονομία θα αλλάξει παντού. Το ζητούμενο είναι η πράσινη μετάβαση να συμβατή με τις δυνατότητες της οικονομίας να αναπτυχθεί. Πρέπει να κάνουμε τρία βασικά πράγματα: το πρώτο να αποκαταστήσουμε ισχυρές δημόσιες πολιτικές, το δεύτερο είναι η χρηματοδότηση που πρέπει να εγκαταλείψει τον οριζόντιο χαρακτήρα και το τρίτο είναι να επιλύσεις τους αδιανόητους αναχρονισμούς που κληρονομήσαμε από το παρελθόν».
Για το Ταμείο Ανάκαμψης είπε ότι η ΕΕ άφησε βαθμούς ελευθερίας για να κινηθούν οι κυβερνήσεις και ότι κάποιο περιθώριο αναθεώρησης θα υπάρξει από τις επόμενες κυβερνήσεις, που φυσικά δεν θα αφορά έργα που θα είναι σε εξέλιξη. Έκανε σύγκριση ανάμεσα στο Σχέδιο της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι «έχουμε δύο διαφορετικές φιλοσοφίες».
Ο Τριαντάφυλλος Αλμπάνης, πρύτανης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ανέφερε: «Τα περιφερειακά πανεπιστήμια πυροδότησαν την ανάπτυξη και συγκράτησε υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικός την περιφέρεια. Παρά την οικονομική χρήση και την υποχρηματοδότηση το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο βρίσκει τον δρόμο να αναπτύξει υψηλού επιπέδου δυναμικό».
Σημείωσε ωστόσο, ότι είναι κρίσιμο πλέον η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων μετά την χρόνια υποχρηματοδότηση, ώστε στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου τα τμήματα των πανεπιστημίων να αποκτήσουν ακαδημαϊκή δυναμική. «Απαιτείται ενίσχυση για ανάπτυξη νέων υποδομών και πρόσληψη προσωπικού που θα στηρίξει αυτές τις νέες δομές… Επίσης κατάργηση της ισοτιμίας των κολεγίων με τα ελληνικά πανεπιστήμια… Θα περιμέναμε πιο ξεκάθαρο σχεδιασμό για την αναβάθμιση της έρευνας. Προβλέπονται μόνο 140 εκατομμύρια για τέσσερα χρόνια 35 εκατομμύρια ετησίως. Υπολείπονται κατά πολύ ακόμη και των 500 εκατομμυρίων που προβλέπει το σχέδιο Πισσαρίδη».
Ο Σταύρος Αρναουτάκης, περιφερειάρχης Κρήτης ανέφερε: «Κατ’ αρχήν χρειαζόμαστε αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων. Παρά τα βήματα προόδου που έχουν γίνει πρέπει να δούμε τις αρμοδιότητες που πρέπει να φύγουν από τον κεντρικό μηχανισμό και να περάσουν στους δήμους και τις περιφέρειες… Επίσης πρέπει να υπάρξει ολοκληρωμένος σχεδιασμός και διασύνδεση των έργων».
Αναφέρθηκε στην Κρήτη λέγοντας ότι «προχωρά ο Βόρειος Οδικός Άξονας και σημείωσε ότι πρέπει να υπάρξει συνέχεια στον κρατικό μηχανισμό. Η συνέχιση της δημοπράτησης του έργου που είχε ξεκινήσει από τον Χρήστο Σπίρτζη συνεχίζεται σήμερα».
Ο Γιάννης Καλτσάς επικεφαλής της Διεύθυνσης για τις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σε Ελλάδα και Κύπρο αναφέρθηκε στο πώς προτεραιοποιούνται οι στόχοι της Τράπεζας: «Βασική προτεραιότητα είναι η επιλογή σχεδίων που έχουν να κάνουν με την πράσινη μετάβαση και με την ψηφιοποίηση… Ακολούθως όλες οι επενδύσεις στην κλιματική αλλαγή είναι καλές. Η δική μας προτεραιοποίηση βασίζεται σε κάποιες προϋποθέσεις ακόμη: πρώτον να μην δημιουργήσουμε κάτι κακό, δεύτερο να μην βλάψουμε το περιβάλλον, κοινωνικές ομάδες ή την πολιτιστική κληρονομιά. Επιπλέον φροντίζουμε η ανάπτυξη που χρηματοδοτούμενα είναι εκείνη που χρειάζεται ο συγκεκριμένος τόπος. Πχ τα φωτοβολταϊκά έργα είναι πηγή πλούτου για την Ελλάδα, αλλά τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Υπάρχει η εντύπωση ότι το φθηνό χρήμα θα ωθήσει τους επιχειρηματίες να κάνουν επενδύσεις. Δεν είναι αλήθεια πολλές φορές οι επιχειρηματίες αξιολογούν πιο σημαντικά την αβεβαιότητα, το θεσμικό πλαίσιο, το δικαστικό σύστημα, την συνέχεια του κρατικού μηχανισμού».
Σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα σταμάτησε εδώ και πολλά χρόνια τη χρηματοδότηση λιγνίτη και από πέρυσι σταμάτησε την χρηματοδότηση έργων που έχουν να κάνουν με το φυσικό αέριο. «Θέλουμε μία Ευρώπη που το 2050 θα είναι δίχως υδρογονάνθρακες», είπε.
Η Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής Πολιτικής WWF Ελλάς σημείωσε ότι «θέλουμε να βλέπουμε την κρίση της πανδημίας σαν ευκαιρία. Έδειξε την σύνδεση μεταξύ περιβάλλοντος και ανθρώπινης υγείας. Αυτό το μήνυμα το πήραν και οι ηγεσίες των χωρών όπως φάνηκε και από τα μέτρα που έλαβαν αλλά και από το ότι οι οικονομικές ενισχύσεις της ΕΕ. Το 37% των πόρων θα αφορά πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Αλλά και οι υπόλοιπες επενδύσεις δεν πρέπει να βλάπτουν το περιβάλλον. Επιπλέον τα μέτρα θα πρέπει να έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος».
Σημείωσε ότι επόμενη μεγάλη πρόκληση είναι τα έργα για την βιοποικιλότητα και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα μπορεί να ωριμάσει έργα πολύ γρήγορα και δεν πρέπει να φοβάται τον διάλογο και την διαβούλευση.
Η Νατάσσα Ρωμανού ερευνήτρια κλιματικής αλλαγής στη NASA εστίασε στην πράσινη μετάβαση, λέγοντας: «Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο κόσμος, μεγαλύτερη και από την Covid. Η Ευρώπη και η Μεσόγειος αντιμετωπίζουν τις συνέπειες με τον πιο έντονο τρόπο. Δεν μπορεί να σχεδιάζει μία κυβέρνηση έργα δίχως να λαμβάνει υπόψη τις συνέπειες στο περιβάλλον από την κλιματική αλλαγή».
Αναφέρθηκε στο σχέδιο Μπάιντεν λέγοντας ότι «είναι επηρεασμένο από την Αριστερά και τα κινήματα στην Αμερική και την Ευρώπη. Ουσιαστικά διπλασίασε τους στόχους που είχε βάλλει το σχέδιο Ομπάμα για τη μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου και αύξησε σημαντικά τα κονδύλια για τις υποδομές. Θέλει να βάλει την Αμερική στην ηγεσία της πράσινης μετάβασης γενικώς και θα ήταν σημαντικό αν μπορούσε να συμπεριλάβει και ευρωπαϊκές δυνάμεις».
Ο Γιώργος Στεφανόπουλος, γενικός διευθυντής της Ένωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας ανέφερε: «Πήραμε όλοι ένα μάθημα ζωής από την διαχείριση της πανδημίας. Χρειάστηκε η παγκόσμια κοινωνία να συνεργαστεί για να λύσει ένα πρόβλημα. Βγαίνοντας από την πανδημία είμαι πιο αισιόδοξος από οποτεδήποτε. Στην ΕΕ μπορεί να υπάρχει μία καθυστέρηση, ωστόσο η ΕΕ έχει τοποθετηθεί απέναντι στην κλιματική αλλαγή με στόχους και σχέδια και έχει επιλέξει την επόμενη δεκαετία ως την ψηφιακή δεκαετία. Η Ευρώπη έχει μία διαφορετική προσέγγιση από τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά τους τομείς αυτούς και είναι ένα βήμα μπροστά από τον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά το θεσμικό πλαίσιο».
