Η Ελβετία διέκοψε τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια θεσμική συμφωνία-πλαίσιο την Τετάρτη 26 Μαΐου. Οι «σημαντικές διαφορές» με την ΕΕ δεν μπορούσαν να εξαλειφθούν, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Ιγνάσιο Κασίς. Τα επίμαχα σημεία αφορούσαν «ουσιώδη συμφέροντα της Ελβετίας» ενώ το πεδίο των διαπραγματεύσεων κρίθηκε περιορισμένο. Η Κομισιόν ανακοίνωσε ότι έλαβε γνώση της μονομερούς απόφασης της ελβετικής κυβέρνησης» και εξέφρασε τη λύπη της.
Ελβετία και ΕΕ είχαν εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις εδώ και εφτά χρόνια για την δημιουργία μιας συνθήκης που θα αντικαθιστούσε τις περισσότερες από 120 διμερείς συμφωνίες που ρυθμίζουν τις σχέσεις των δύο μερών για δεκαετίες. Η κυβέρνηση της Ελβετίας δήλωσε ότι τρία ήταν τα αγκάθια που καθυστερούν την πρόοδο των συνομιλιών από το 2018: η προστασία του μισθού, οι κανόνες για κρατική βοήθεια και η πρόσβαση των πολιτών της ΕΕ στα ελβετικά προνόμια κοινωνικής ασφάλισης.
Το τελευταίο σημείο έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις καθώς αν γίνονταν δεκτές οι απαιτήσεις των Βρυξελλών, για ίσα δικαιώματα των εργατών που προέρχονται από την ΕΕ, θα αποτελούσε «αλλαγή υποδείγματος» για την μεταναστευτική πολιτική της χώρας, ανέφερε ο Κασίς την Τετάρτη.
Οι Βρυξέλλες από καιρό πιέζουν την ελβετική πλευρά να είναι πιο θεσμοθετημένη για να μην χρειάζεται να διαπραγματευτούν κάθε αλλαγή του δικαίου της ΕΕ ξεχωριστά με την Ελβετία, αλλά και για να υπάρχει μηχανισμός διαιτησίας στην εκδήλωση των διαφορών. Τα δύο μέρη διαπραγματεύθηκαν για τέσσερα χρόνια και συμφώνησαν σε ένα προσχέδιο συμφωνίας στα τέλη του 2018. Στην ουσία, προβλέπεται μια αυτόματη μεταφορά δικαιωμάτων για τις συμφωνίες πρόσβασης στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά καθώς και η δημιουργία ενός δικαστηρίου διαιτησίας με ίση εκπροσώπηση. Αλλά επειδή πολλοί πολιτικοί παράγοντες στην Ελβετία είχαν αμφιβολίες, η συνθήκη δεν υπογράφηκε.
Με τη διακοπή των διαπραγματεύσεων, είναι πλέον σαφές ότι η Βέρνη και οι Βρυξέλλες πρέπει να κάνουν μια εντελώς νέα προσπάθεια να ρυθμίσουν τη σχέση τους. Επειδή η ΕΕ δεν θα επιτρέψει να συνεχιστούν οι σχέσεις όπως πριν. Χωρίς συμφωνία-πλαίσιο, η Ένωση δεν θα συνάπτει πλέον νέες συνθήκες με την Ελβετία και δεν θα επικαιροποιεί τις υπάρχουσες.
