Τις λύσεις για μείωση των βλαβών που προκαλούνται από το κάπνισμα μελετούν οι ειδικοί σε θέματα υγείας και χάραξης των πολιτικών της υγείας
Το ρυθμιστικό πλαίσιο και οι νέες επιστημονικές εξελίξεις σχετικά με τα νέα καπνικά προϊόντα, όπως είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τα προϊόντα θέρμανσης καπνού, αποτέλεσαν το βασικό θέμα συζήτησης στο πλαίσιο του 3ου Επιστημονικού Συνεδρίου για το Tobacco Harm Reduction, το οποίο έλαβε χώρα για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στην Αθήνα στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου. Η διαδικτυακή διεξαγωγή του συνεδρίου λόγω της πανδημίας της νόσου Covid-19 δεν εμπόδισε στο ελάχιστο την ευκαιρία να συζητηθούν τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τη μείωση των βλαβών που προκαλεί στον ανθρώπινο οργανισμό το τσιγάρο.
Οι ομιλητές του συνεδρίου, ειδικοί σε θέματα υγείας και χάραξης πολιτικών της υγείας, συμφώνησαν πως έχει έρθει η ώρα να εξορθολογιστούν οι αντιλήψεις και οι στρατηγικές για το θέμα της μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα καθώς και να δοθεί ουσιαστική πληροφόρηση για τις εναλλακτικές μορφές του καπνίσματος, όπως και ισχυρά κίνητρα στους καπνιστές παγκοσμίως ώστε να στραφούν σε καλύτερες εναλλακτικές.
Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω και με στόχο την ενίσχυση των προσπαθειών που γίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο για τη μείωση της βλάβης, αποφασίστηκε η θέσπιση μιας διεθνούς εταιρείας ειδικών σχετικά με τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης από το κάπνισμα, η οποία θα περιλαμβάνει επιστήμονες (από όλους τους κλάδους), γιατρούς, ειδικούς ανάπτυξης πολιτικών, ειδικούς στην επιστήμη της συμπεριφοράς, ακαδημαϊκούς και επαγγελματίες του χώρου. Η διεθνής αυτή εταιρεία θα πρέπει να στηρίξει τις μελλοντικές της δράσεις στους ακόλουθους βασικούς πυλώνες: αξιολόγηση και δημοσίευση των επιστημονικών δεδομένων, συμπεριφορικά ζητήματα σχετικά με τους καπνιστές, συστάσεις για τη χάραξη πολιτικών και θέσπιση ενός βήματος διαλόγου με ειδικούς στον σχεδιασμό πολιτικών σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Οι σύνεδροι κατέληξαν στο συμπέρασμα της αναγκαίας ενίσχυσης των προσπαθειών παγκοσμίως για την έναρξη ενός ανοιχτού διαλόγου για τη χάραξη μιας ευρύτερης προσέγγισης για τις στρατηγικές του ελέγχου του καπνίσματος.
Τι λέει η επιστημονική κοινότητα
O καθηγητής Καρδιολογίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας Παναγιώτης Βάρδας επισήμανε πως ζούμε σε μια εποχή ταχύτατων τεχνολογικών εξελίξεων και καινοτομιών, τις οποίες πρέπει να ακολουθήσουμε και στην προάσπιση της δημόσιας υγείας. «Οι χώρες με τους χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας από το κάπνισμα, όπως η Σουηδία, έχουν υποστηρίξει στρατηγικές μείωσης της βλάβης από το τσιγάρο με τη χρήση εναλλακτικών προϊόντων» σημείωσε ο Γάλλος ογκολόγος David Khayat, επισημαίνοντας πως πρέπει να εκμεταλλευτούμε άρδην την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Ο Μιχάλης Τουμπής, πνευμονολόγος και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για το Κάπνισμα στην Κύπρο, εστίασε στην επιφυλακτικότητα και στα αργά αντανακλαστικά των ρυθμιστικών αρχών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), κάνοντας ειδική μνεία στο αυστηρό πλαίσιο κανόνων για τα εναλλακτικά καπνικά προϊόντα που ισχύει στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το οποίο δεν βοηθάει στο να επιτευχθεί η μείωση της βλάβης. O David T. Sweanor, J.D., πρόεδρος του Κέντρου Ηθικής, Πολιτικών και Νομοθεσίας Υγείας του Πανεπιστημίου της Οττάβας, πρότεινε την ανάγκη ύπαρξης κινήτρων για τους καπνιστές ώστε να στραφούν σε εναλλακτικά προϊόντα και να μειωθεί έτσι ο κίνδυνος στον οποίο εκτίθενται. Τόνισε δε πως «οι άνθρωποι καπνίζουν για τη νικοτίνη, αλλά πεθαίνουν από την καύση του καπνού».
Επενδύσεις δεκάδων εκατομμυρίων
Το συνέδριο επισφραγίζει την αλλαγή πλεύσης που παρατηρείται ήδη στον διεθνή επιστημονικό διάλογο σχετικά με τον περιορισμό του καπνίσματος. Ηδη οι μεγαλύτερες καπνοβιομηχανίες σε όλο τον κόσμο έχουν στραφεί στην ανάπτυξη προϊόντων μειωμένου κινδύνου, πραγματοποιώντας επενδύσεις δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Η ανάγκη για αλλαγή του ρυθμιστικού πλαισίου με στόχο την ενημέρωση των καπνιστών γύρω από τα προϊόντα δυνητικά μειωμένου κινδύνου αποτελεί ένα από τα πιο καίρια θέματα που απασχολούν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικών υγείας, λαμβάνοντας υπόψη ότι μέχρι σήμερα ακόμη και τα αυστηρότερα μέτρα δεν έφεραν σημαντικά αποτελέσματα στη μάχη κατά του τσιγάρου, καθώς εκτιμάται από τον ΠΟΥ πως ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως θα συνεχίζουν να καπνίζουν τα επόμενα χρόνια.