Ενόψει προεδρικών εκλογών ο Μακρόν ελπίζει να κερδίσει ψηφοφόρους από την κύρια ανταγωνίστριά του Μαρίν Λεπέν προκαλώντας τις αντιδράσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Την προηγούμενη εβδομάδα η υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης Φρεντερίκ Βιντάλ ανακοίνωσε στη γαλλική Εθνοσυνέλευση ότι το κράτος θα ερευνήσει πόσο μακριά έχει διεισδύσει ο «ισλαμοαριστερισμός» στα πανεπιστήμια, ανακοινώνοντας «μια αξιολόγηση όλης της πανεπιστημιακής έρευνας». Ωστόσο οι επικριτές έχουν καταδικάσει αυτή την κυβερνητική διακήρυξη ως κυνήγι μαγισσών για να καταπνιγεί η ακαδημαϊκή ελευθερία, καθώς το κόμμα του Μακρόν στοχεύει όλο και περισσότερο στον περιορισμό της έρευνας που επιδιώκει να επανεκτιμήσει κριτικά τη γαλλική αποικιακή ιστορία.
Οι αντιδράσεις από τον ακαδημαϊκό και τον επιστημονικό κόσμο ήταν σφοδρές. Αρχικά η συνέλευση των πρυτάνεων των πανεπιστημίων απέρριψε τον όρο «ισλαμοαριστερισμός» ως «ψευδοέννοια» που ανήκει στην ακροδεξιά. Σημείωσε, δε, ότι «τα πανεπιστήμια δεν είναι μέρη προσηλυτισμού και εκτροφεία φανατικών». Στο ίδιο μήκος κύματος καταδίκης και το –φημισμένο– Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Ερευνας της Γαλλίας (CNRS), το οποίο σε μια καυστική ανακοίνωση χαρακτήρισε τον «ισλαμοαριστερισμό» «πολιτικό σύνθημα» που δεν έχει επιστημονική βάση και επέκρινε όλους όσοι τον επικαλούνται ότι προσπαθούν να καταπνίξουν την ακαδημαϊκή ελευθερία.
Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Ζαν Σαμπάζ πρόσφατα κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι παίζει μικροπολιτικά παιχνίδια και ότι προσπαθεί να χρησιμοποιήσει διχαστική γλώσσα πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2022. «Το κακό στην κοινωνία δεν είναι ο ανεπαρκώς ορισμένος “ισλαμοαριστερισμός”» είπε. Αντίθετα, συνέχισε, μάστιγα αποτελούν «οι διακρίσεις, η γκετοποίηση, η κοινωνική ανισότητα στην πρόσβαση στην εργασία, την εκπαίδευση, στον πολιτισμό και η αποτυχία των δημόσιων πολιτικών στον τομέα αυτό επί 50 χρόνια». Ο Σαμπάζ μάλιστα κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι υιοθέτησε ακροδεξιούς όρους που θυμίζουν τις επικίνδυνες θεωρίες συνωμοσίας του προηγούμενου αιώνα που έκαναν λόγο για «εβραιομπολσεβίκικη συνωμοσία» που προσπαθεί να καταλάβει τη Γαλλία.
Ιμπεριαλισμός και Ιντιφάντα
Ο «ισλαμοαριστερισμός» απαντάται πρώτη φορά το 2002 στο βιβλίο «Η νέα εβραιοφοβία» του ακτιβιστή ακαδημαϊκού Πιερ-Αντρέ Ταγκιέφ. Με αυτόν περιγράφει μια συνωμοτική συμμαχία μεταξύ Αριστεράς και συντηρητικών μουσουλμάνων, καθώς παρατήρησε τη συνύπαρξη Παλαιστινίων και αριστερών οργανώσεων σε διαδηλώσεις μετά την έναρξη της δεύτερης Ιντιφάντα στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα. Κοινό τους σημείο, κατά τον Ταγκιέφ, ήταν η αντίδραση εναντίον του ιμπεριαλισμού και της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης στο πρόσωπο των «Αμερικανοσιωνιστών» συμμάχων, ΗΠΑ και Ισραήλ.
Εδώ και πολύ καιρό ο Ταγκιέφ πιστεύει στην εκπολιτιστική αποστολή της Γαλλίας σε όλο τον κόσμο. Η Αριστερά ωστόσο το αντιλαμβάνεται ως μορφή ιμπεριαλισμού και οι μουσουλμάνοι ως μορφή αποικισμού και ξένης επέμβασης – η πολιτική κοσμοθεωρία του Ταγκιέφ μπορεί να περιγραφεί ως γκολική με αξία, ανάμεσα στα άλλα, τον γαλλικό εξαιρετισμό. Γι’ αυτό, κατά τον Ταγκιέφ, η αντιφασιστική, αντιρατσιστική και αντιιμπεριαλιστική στάση της Αριστεράς είναι μέρος της προσπάθειας να συγκρατήσει τη Γαλλία και να αμφισβητήσει την ιστορική της αποστολή.
«Εργαλείο» για τον Μακρόν
Ενώ ο όρος είχε περιέλθει σε αχρησία σχετικά πρόσφατα, τον τελευταίο χρόνο έχει γίνει σλόγκαν στα χείλη υπουργών της κυβέρνησης για να επιτεθεί στους επικριτές της. Ο «ισλαμοαριστερισμός» χρησιμοποιείται υποτιμητικά από την ακροδεξιά για να επιτεθεί στην Αριστερά. Η ηγέτιδα της γαλλικής ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν τον χρησιμοποίησε ως πολιτικό όπλο εναντίον των αντιπάλων που κατηγορούν την Αριστερά ότι εξασθενεί το γαλλικό κράτος.
Πρόσφατα, ωστόσο, σε μια σειρά φαινομενικά υπολογισμένων πολιτικών κινήσεων η –ψηφισμένη ως κεντρώα– κυβέρνηση άρχισε να υιοθετεί τον όρο κλείνοντας το μάτι στους ακροδεξιούς ψηφοφόρους. Υστερα από μια ιστορικών διαστάσεων αντιρατσιστική διαδήλωση στο Παρίσι ο ίδιος ο Μακρόν σε τηλεοπτικό διάγγελμα τον περασμένο Ιούνιο χαρακτήρισε τους διαδηλωτές «αυτονομιστές» και «κοινοτιστές». Αφηνε να εννοηθεί ότι οι διαδηλωτές απαρνιούνται τις αξίες της Γαλλικής Δημοκρατίας και καλλιεργούν στενά κοινοτιστικές αξίες και τρόπο ζωής. Αντιπαρέβαλε όρους όπως «δημοκρατικός πατριωτισμός» και «δημοκρατική τάξη», οι οποίοι παραδοσιακά ακούγονται ευχάριστα στα ακροδεξιά ακροατήρια της Γαλλίας.
Τον περασμένο Νοέμβριο ο Γάλλος υπουργός Παιδείας Ζαν-Μισέλ Μπλανκέ προσπάθησε να στιγματίσει τον Γαλλοϊρανό καθηγητή Κοινωνιολογίας Φαρχάντ Χοσροχαβάρ ως «ισλαμοαριστεριστή» κατηγορώντας τον για διάδοση «πνευματικού ριζοσπαστισμού». Το έγκλημα του Χοσροχαβάρ; Η διδασκαλία αμερικανικών ιδεών όπως η «κριτική θεωρία της φυλής» η οποία στοχεύει στη μελέτη της κοινωνίας και του πολιτισμού καθώς τέμνεται με κατηγοριοποιήσεις όπως η φυλή, ο νόμος και η εξουσία. Αξιοσημείωτο είναι ότι η υπουργός Βιντάλ τότε είχε υπερασπιστεί την ελευθερία με την οποία διεξάγεται η διδασκαλία στα πανεπιστήμια.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμανέν, ο οποίος εκλέχθηκε ως κεντρώος, ξάφνιασε όταν κατηγόρησε τη Λεπέν ότι έχει γίνει μαλθακή απέναντι στο ισλάμ. Αυτό έδωσε την ευκαιρία στην έκπληκτη αρχηγό του Εθνικού Μετώπου να δηλώσει πίστη στις –«γαλλικές»– αξίες της ανεξιθρησκίας και της ελευθερίας της έκφρασης της πίστης οποιασδήποτε θρησκείας, καταδικάζοντας παράλληλα τον ακραίο ισλαμισμό!
Οταν οι διαδηλώσεις κατά του ρατσισμού που προκλήθηκαν από τη δολοφονία του Αμερικανού Τζορτζ Φλόιντ ξέσπασαν και στη Γαλλία, η οποία έχει ιστορικό αστυνομικής βίας εναντίον πολιτών αφρικανικής καταγωγής, το πολιτικό κατεστημένο, το οποίο αρνείται ευρέως την ύπαρξη συστημικού ρατσισμού, κατηγόρησε τις αριστερές δυνάμεις στα πανεπιστήμια ότι εστίασαν υπερβολικά στον ρατσισμό, στην αποικιοκρατία και στις δομικές διακρίσεις. Οι πολιτικοί έχουν καταδικάσει την εστίαση στις γαλλικές ανισότητες και στον ρατσισμό ως «ιδεολογικές, πνευματικές υπερβολές στα πανεπιστήμια», όπου μια νεότερη γενιά φοιτητών έχει πιο κριτική άποψη για τη γαλλική κοινωνία.
