Πονάει Δόντι Κόβει Κεφάλι. Αυτή φαίνεται να είναι η στρατηγική του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια, για τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού στο Υπουργείο του. Χθες, σε μια αιφνιδιαστική και πρωτοφανή κίνηση, ο Υπουργός ζήτησε την «καρατόμηση» της ηγεσίας των διευθύνσεων υγειονομικού σε Στρατό, Ναυτικό και Αεροπορία. Σαν άλλη Σαλώμη, ζήτησε από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ τις κεφαλές τους επί πίνακι, αποκεφαλίζοντας εν μια νυκτί όσους ο ίδιος είχε τοποθετήσει σε θέσεις κλειδιά μόλις πριν λίγους μήνες, κατά τις τακτικές κρίσεις του Μαρτίου.
Αναλώσιμοι ή υπεύθυνοι επαγγελματίες;
Το μεγάλο ερώτημα είναι: τι άλλαξε από τότε; Ουσιαστικά τίποτα. Οι ίδιοι άνθρωποι που είχαν κριθεί κατάλληλοι να αναλάβουν τα κρίσιμα πόστα, αποπέμφθηκαν ξαφνικά, χωρίς κανέναν εμφανή λόγο. Γιατί, λοιπόν, ένας Υπουργός ζητά από το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) να αποστρατεύσει ανώτατους αξιωματικούς; Και πώς το ΣΑΓΕ ανταποκρίθηκε μέσα σε δύο ώρες; Με ποια κριτήρια; Τι έκανε την διαφορά; Θα μάθουμε άραγε;
Η απουσία ουσιαστικών απαντήσεων στη δημόσια σφαίρα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια επικοινωνιακή κίνηση εντυπωσιασμού. Ο κ. Δένδιας, υπό την πίεση των αποκαλύψεων για το 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, φαίνεται να έψαχνε μια κίνηση που θα δείξει ότι «κάτι κάνει». Όμως, όπως και στις προηγούμενες κρίσεις Ενόπλων Δυνάμεων, το μόνο που καταφέρνει είναι να θυσιάζει στρατιωτικούς επαγγελματίες στο βωμό της δικής του εικόνας.
Η επανάληψη της ιστορίας
Ανάλογες πρακτικές ακολούθησε και στην περίπτωση των τακτικών κρίσεων για την ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων τους πρώτους μήνες του 2024, όταν η αποστρατεία του στρατηγού Φλώρου λόγω αυξημένης δυσαρέσκειας,συμπαρέσυρε όλους τους υπόλοιπους Αρχηγούς. Η λογική του «τσουβαλιάσματος» αποδεικνύει πως οι στρατιωτικοί αντιμετωπίζονται από την κυβέρνηση ως αναλώσιμοι, ανεξάρτητα από την επαγγελματική τους πορεία. Και αν σκεφτεί κάποιος ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι βασική πηγή ψήφων για την δεξιά παράταξη, τότε αντιλαμβάνεται ότι οι κινήσεις αυτές έχουν σοβαρό αντίκτυπο στην κυβέρνηση.
Θεραπεύει αυτή η μαζική αποστρατεία των στελεχών κάποιο πρόβλημα; Προφανώς όχι. Αντίθετα, αφήνει μια «ρετσινιά» σε ανθρώπους που αφιέρωσαν την καριέρα τους στην υπηρεσία της χώρας. Η εικόνα τους πλήττεται χωρίς καμία ουσιαστική αιτιολόγηση, ενώ το μόνο που διασώζεται είναι η φήμη του Υπουργού.
Τα προβλήματα της στρατιωτικής ηγεσίας
Η επικοινωνιακή αυτή προσέγγιση δεν αποτελεί τυχαίο φαινόμενο. Σύμφωνα με έρευνα του Armyvoice.gr και του Πανεπιστημίου Πειραιά, που δημοσιεύθηκε σε διεθνές ακαδημαϊκό περιοδικό το 2020, οι στρατιωτικοί στην Ελλάδα πιστεύουν ότι οι προαγωγές στις ηγετικές θέσεις δεν γίνονται με βάση το ποιος αξίζει πραγματικά, αλλά περισσότερο με το ποιος έχει τις σωστές «άκρες» στην πολιτική ηγεσία.
Η έρευνα, με τίτλο A Survey of Personality Trait Perceptions in Leadership Promotions in the Greek Armed Forces, καταδεικνύει τη βαθιά απόκλιση μεταξύ του ιδανικού προφίλ ενός στρατιωτικού ηγέτη και της πραγματικότητας. Οι στρατιωτικοί ηγέτες που επιλέγονται είναι συχνά πιο «συμβατοί» με την πολιτική ηγεσία, παρά με τα πρότυπα ηγεσίας που προτιμούν οι ίδιοι οι στρατιωτικοί.
Αποδιοργάνωση αντί για αναδιοργάνωση
Η απόφαση του Νίκου Δένδια να αποκεφαλίσει την ηγεσία του υγειονομικού μπορεί να παρουσιάζεται ως «αναδιοργάνωση», αλλά στην πραγματικότητα αποδιοργανώνει. Δημιουργεί ανασφάλεια στους στρατιωτικούς και πλήττει την εμπιστοσύνη τους στην ηγεσία.
Η λογική του «πονάει δόντι, κόβει κεφάλι» όχι μόνο δεν επιλύει τα υπάρχοντα προβλήματα, αλλά τα επιδεινώνει. Το μόνο που καταφέρνει είναι να αποδείξει ότι η πολιτική επιβίωση μετρά περισσότερο από τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα και τη δικαιοσύνη. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο πλήγμα για τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας.
