Χουντικής έμπνευσης η ρύθμιση με υπογραφή Χρυσοχοΐδη
Δεν πρωτοτυπεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη με το σχέδιο νόμου για τις διαδηλώσεις. Δεν είναι η μόνη μεταπολιτευτικά που διά νομοθετημάτων επιχειρεί να βάλει φρένο στις εργατικές διεκδικήσεις ή να προλάβει αντιδράσεις σε αντιλαϊκά μέτρα που φέρνει ολοταχώς. Στο… θεσμικό πάνθεον αποδοχής αιτημάτων
του ΣΕΒ και της επιβολής ευταξίας της σιωπής θα τοποθετηθεί και ο νόμος-θηλιά για το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι και εις βάρος συνδικαλιστικών ελευθεριών.
Δίπλα στην υπογραφή του υπουργού Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη σαν να ’ρχεται από τα βάθη της σύγχρονης αντεργατικής προϊστορίας η φωνή του Κωνσταντίνου Λάσκαρη που ως υπουργός Εργασίας τον Μάη του 1976, επί κυβέρνησης ΝΔ και τότε, έφερνε τον νόμο που κατοχύρωνε την απεργοσπαστική δράση και απαγόρευε απεργιακές κινητοποιήσεις.
Η προϊστορία των απαγορεύσεων
«Δεν θα επιτρέψομεν την πάλην των τάξεων!» έλεγε ο Λάσκαρης και οι εφημερίδες της εποχής έβρισκαν ομοιότητες «με το χουντικό σχέδιο Κώδικας Εργασίας». Να που και σήμερα, εν έτει 2020, συνδικαλιστές αλλά και στελέχη κομμάτων της αντιπολίτευσης, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ αλλά και του ΜέΡΑ25 θέτουν ως υπότιτλο στο σχέδιο νόμου Χρυσοχοΐδη ότι είναι «χουντικής έμπνευσης». Διατάξεις που χτυπούν ευθέως το συνταγματικό δικαίωμα του συνέρχεσθαι αλλά και συνδικαλιστικές ελευθερίες, όπως εξηγεί στο Documento o εργατολόγος Αρις Καζάκος. Παράλληλα, για μια ακόμη φορά σε πολιτική αμηχανία, το Κίνημα Αλλαγής προσπαθεί να ξεγλιστρήσει από την εικόνα στοίχισής του με τη ΝΔ προβάλλοντας διαφοροποιήσεις με βάση την πρόταση που είχε κάνει ο τότε δήμαρχος Αθηναίων και νυν βουλευτής ΚΙΝΑΛ Γιώργος Καμίνης.
«Είναι σαφές πως το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τον περιορισμό των διαδηλώσεων και η επαναφορά του ιδιώνυμου χτυπούν τον βασικό πυρήνα των δημοκρατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και των συνδικαλιστικών ελευθεριών» δηλώνει στο Documento ο δάσκαλος Γιώργος Μακράκης, μέλος ΕΕ ΑΔΕΔΥ, πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών ΠΕ «Δ. Θεοτοκόπουλος». Και συμπληρώνει: «Εδώ προκύπτει κι ένα βασικό πολιτικό ερώτημα: εφόσον η κυβέρνηση και ο ίδιος ο πρωθυπουργός μιλούν για άνεμο αισιοδοξίας στην οικονομία και ανάπτυξη, γιατί φοβούνται το αναφαίρετο δικαίωμα της συλλογικής κινηματικής διαδικασίας; Η ποινικοποίηση των κινητοποιήσεων είναι αντιδημοκρατική, αντισυνταγματική και αντικοινωνική».
Το Μαξίμου εντάσσει απαγορεύσεις και περιορισμούς στις διαδηλώσεις στη νέα… clean εποχή μετά τον κορονοϊό. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει στο Documento o καρδιολόγος Ηλίας Σιώρας, πρόεδρος ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων Νοσοκομείου ΓΝ «Ευαγγελισμός», αν είχε ψηφιστεί ο νόμος αυτός, «θα ήταν παράνομο αυτό που κάναμε με την εκδήλωση διαμαρτυρίας κατά την Παγκόσμια Ημέρα Υγείας στο προαύλιο του Ευαγγελισμού ή στις 9 του Μάη, Ημέρα Νοσηλευτή. Αν συμβεί ένα εργατικό ατύχημα ή μια αδικία και υπάρξει αυθόρμητη αντίδραση με διαδήλωση, μπορεί να απαγορευτεί. Ως πρόεδρο σωματείου θα μπορούν να με συλλάβουν αν κάποιος προβοκάτορας σπάσει βιτρίνα ή κάνει κάποια ζημιά, έχοντας την ευθύνη ως οργανωτής της διαδήλωσης!». Ο καρδιολόγος και συνδικαλιστής απαριθμεί τους νόμους που επιχείρησαν να βάλουν στον… γύψο τη δράση των εργαζομένων, εκ των οποίων άλλοι έμειναν στα χαρτιά και άλλοι στο… ράφι ανενεργοί. Πρώτος στη σειρά ο νόμος Λάσκαρη (330/76), που καταργήθηκε με τον ν. 1264 το 1982, και έναν χρόνο μετά ήρθε το «απεργοκτόνο» άρθρο 4 που δεν πέρασε, αλλά το 2018 επανήλθαν τα περί απαρτίας για απόφαση απεργίας, ενώ νωρίτερα, επί ΣΥΡΙΖΑ το 2017, η κινητοποίηση σε πλειστηριασμούς είχε χαρακτηριστεί ιδιώνυμο. Τώρα είμαστε μπροστά σε ένα σκληρό νομοθέτημα της ΝΔ.
«Το νομοσχέδιο αυτό είναι πνιγμός» λέει στο Documento η ηθοποιός και σκηνοθέτρια Μάνια Παπαδημητρίου. «Ακουγα τους νέους που έχω μαθητές στη σχολή να μιλούν γι’ αυτό με τρόμο Τους είπα: “Δεν θα ισχύσει. Μη φοβάστε. Είναι αδύνατον να μας βάλουν όλους μέσα”. Με κοίταξαν με αμφιβολία, με δυσπιστία. “Είναι χούντα” μου λένε, “κάνουν τη διαδήλωση ιδιώνυμο αδίκημα”. Και έχουν δίκιο. Ετσι είναι. Πνίγουν τις φωνές τους, τις φωνές μας, μας βουτάνε στον βούρκο της σιωπής» τονίζει. Και προσθέτει: «Πρέπει να αντιδράσουμε όλοι μαζί. Αμεσα. Ενάντια σ’ αυτή την καταισχύνη. Ομως έπρεπε να είχαμε αντιδράσει και για πολλά πράγματα και δεν το κάναμε. Ωστόσο έστω και αργά πρέπει να ξυπνήσουμε. Η κίνηση αυτή της απαγόρευσης των διαδηλώσεων ουσιαστικά αποκαλύπτει τις πίσω σκέψεις του συστήματος για τα μέτρα και τις τακτικές που προμηνύονται για μετά».
«Θα πλήξει τις συνδικαλιστικές ελευθερίες»
«Το σχέδιο νόμου για τις δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις πλήττει στον πυρήνα του το συνταγματικό δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Η κυβέρνηση ας μην κρύβεται πίσω από ενδεχομένως λογικούς περιορισμούς του δικαιώματος σε ό,τι αφορά την κατάληψη του οδοστρώματος από μικρές ομάδες διαδηλωτών. Το κρίσιμο είναι όλες εκείνες οι δρακόντειες ρυθμίσεις, η εφαρμογή των οποίων θα οδηγήσει σε ουσιαστική απαγόρευση του δικαιώματος. Πρόσθετο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αν το εν λόγω σχέδιο γίνει νόμος του κράτους, θα πλήξει στον πυρήνα τους και τις συνδικαλιστικές ελευθερίες. Γιατί σε πολλές περιπτώσεις απεργιών ή άλλων μορφών συνδικαλιστικής δράσης η άσκηση παράλληλα και του δικαιώματος του συνέρχεσθαι αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της δυναμικής και άρα της αποτελεσματικότητας της συνδικαλιστικής δράσης, που ομοίως εγγυάται το σύνταγμα με τα άρθρα 22 και 23».
Άρις Καζάκος – Ομότιμος καθηγητής Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ