Στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών συνεχίζεται την Τρίτη η δίκη των τριών υπαλλήλων της Μεταφραστικής Υπηρεσίας (ΜΥ) του υπουργείου Εξωτερικών, όπως και τεσσάρων μεταφραστών, αναφορικά με παρανομίες που διαπράχθηκαν κατά το παρελθόν στην Υπηρεσία.
Το καλοκαίρι του 2013 ο τότε πρέσβης Δημήτριος Ράλλης ξεκίνησε ένορκη διοικητική εξέταση (ΕΔΕ) για τη διερεύνηση καταγγελιών που αφορούσαν τη λειτουργία υπαλλήλων και μεταφραστών της ΜΥ του ΥΠΕΞ έπειτα από εντολή του υπουργείου. Ο πρέσβης Ράλλης συνέταξε μια ογκώδη ΕΔΕ, η οποία ξεπερνούσε τις 100 σελίδες. Τα όσα αναφέρονταν σε αυτήν ουσιαστικά περιέγραφαν μια εικόνα «μπάχαλου» στη ΜΥ του ΥΠΕΞ, που εκθέτει υπαλλήλους αλλά και μεταφραστές. Παράτυπες μεταφράσεις, μη τήρηση αρχείου, ψεύτικοι αριθμοί πρωτοκόλλου, μη έκδοση αποδείξεων για την καταβολή χρημάτων αλλά και μεταφράσεις τίτλων εκπαίδευσης από τη Βουλγαρία που δεν αντιστοιχούσαν στο πραγματικό αντικείμενο και επίπεδο σπουδών.
Πιστοποίηση… μπάχαλου
Μια χαρακτηριστική περίπτωση είχε να κάνει με τους τίτλους σπουδών όσων είχαν αποκτήσει την ειδικότητα της μαίας. Η απόδοση του όρου «μαία» στη βουλγαρική γλώσσα είναι «акушерка». Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε κατά την έρευνα, σε αρκετές περιπτώσεις το «акушерка» (μαία) μεταφράστηκε ως «μαιευτήρας», η ακριβής απόδοση του οποίου στη βουλγαρική γλώσσα είναι «акушер». Οσοι λοιπόν είχαν πραγματοποιήσει σπουδές μαίας στη Βουλγαρία εμφανίστηκαν ξαφνικά στην Ελλάδα ως «μαιευτήρες», με επίσημη μετάφραση και πιστοποίηση από το υπουργείο Εξωτερικών. Είναι άγνωστο πόσοι απόφοιτοι με σπουδές μαίας κατάφεραν να διοριστούν στο δημόσιο και να σταδιοδρομήσουν ως «μαιευτήρες» ή άνοιξαν ιδιωτικά ιατρεία, παρέχοντας υπηρεσίες ιατρού δίχως τις αντίστοιχες σπουδές.
Μία ακόμη περίπτωση παράτυπων μεταφράσεων σε τίτλους σπουδών είχε να κάνει με τους μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών επιπέδου master από τη Βουλγαρία. Οπως αναφέρεται στην ΕΔΕ και προέκυψε από την εξέταση των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν, οι μεταφραστές απέδιδαν τον όρο «магистър» που περιεχόταν στους τίτλους σπουδών ως «master». Με τη μόνη διαφορά ότι η ακριβής απόδοση του όρου ήταν «magister» και όχι «master». Ο όρος «magister» είναι τίτλος σπουδών που χορηγείται σε διάφορα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Στη Βουλγαρία ο τίτλος «magister» αφορά πρωτοβάθμιους τίτλους σπουδών, ειδικά στις πολυτεχνικές και ιατρικές σχολές. Μοναδική εξαίρεση που αφορά μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών είναι ορισμένες θεωρητικές σχολές της Βουλγαρίας, και πάντοτε υπό προϋποθέσεις.
Το εντυπωσιακό έχει να κάνει με την απόδοση του όρου «магистър» ως «master» από τους μεταφραστές του ΥΠΕΞ. Μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 2000, μια μειονότητα των μεταφραστών απέδιδε τον όρο κατ’ αυτόν τον τρόπο. Στη συνέχεια τα πράγματα άλλαξαν, με αποτέλεσμα σχεδόν το σύνολο των μεταφραστών να αποδίδει τον όρο ως «magister». Είναι ερώτημα το πόσοι γιατροί, μηχανικοί ή άλλες ειδικότητες εμφάνισαν μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών οι οποίοι στην πραγματικότητα ήταν προπτυχιακοί.
Εκτός όμως από τις μεταφράσεις στους τίτλους σπουδών, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν και όσα καταγράφονται στην ΕΔΕ σχετικά με τη γενικότερη λειτουργία της ΜΥ. Αν και κρατική υπηρεσία, εντούτοις δεν τηρούνταν αρχείο και πρωτόκολλο αναφορικά με τις επίσημες μεταφράσεις και τις αιτήσεις ιδιωτών. Κανείς δεν μπορούσε να εντοπίσει με σαφήνεια το τι ακριβώς μεταφράστηκε, ενώ εντοπίστηκαν και ψεύτικοι αριθμοί πρωτοκόλλου. Η μηχανοργάνωση επίσης και η ηλεκτρονική καταχώρηση στοιχείων ήταν ανύπαρκτες, παρά το γεγονός ότι το υπουργείο Εξωτερικών είχε αποκτήσει τη σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή, και μάλιστα με υψηλό κόστος. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις οι υπάλληλοι δεν έκοβαν αποδείξεις για τα χρήματα που λάμβαναν από τις μεταφράσεις, με αποτέλεσμα να τίθεται ένα μεγάλο ερώτημα για τις απώλειες εσόδων που είχε το υπουργείο.
Ποινικές διώξεις και πειθαρχικές ευθύνες
Μετά το πέρας των ερευνών, η ογκώδης ΕΔΕ υπεβλήθη στο ΥΠΕΞ. Από εκεί διαβιβάστηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών, όπου στη συνέχεια ασκήθηκαν διώξεις πλημμεληματικού χαρακτήρα σε βάρος των τριών υπαλλήλων της ΜΥ και τεσσάρων μεταφραστών. Οι κατηγορίες που τους βαραίνουν αφορούν κατά περίπτωση «παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση», «ψευδή βεβαίωση κατ’ εξακολούθηση», «ηθική αυτουργία σε ψευδή βεβαίωση και παράβαση καθήκοντος κατ’ εξακολούθηση». Εκτός όμως από το ποινικό σκέλος, η υπόθεση είχε και πειθαρχικό, καθώς το 2014 ένας υπάλληλος της ΜΥ τέθηκε σε τρίμηνη αργία.
Δεν είναι η πρώτη φορά πάντως που η ΜΥ απασχολεί τη Δικαιοσύνη και τις αστυνομικές αρχές. Τον Δεκέμβριο του 2012 μια υπάλληλος της εν λόγω υπηρεσίας και μια μεταφράστρια συνελήφθησαν από αστυνομικούς της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ έπειτα από καταγγελίες ότι παρέκαμπταν τη νόμιμη διαδικασία μετάφρασης εγγράφων, αποκομίζοντας παρανόμως χρήματα. Σε βάρος τους είχε σχηματιστεί μάλιστα δικογραφία για ψευδή βεβαίωση, πλαστογραφία, απιστία και παράβαση καθήκοντος, κατ’ εξακολούθηση. Το καλοκαίρι του 2016 μάλιστα απολύθηκε οριστικά η προϊσταμένη μεταφραστικού τμήματος του υπουργείου Εξωτερικών για την εμπλοκή της σε παραμεταφραστικό κύκλωμα που δρούσε κοντά στο υπουργείο.
