«Απαγορευτικό» έβγαλε η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στη φάμπρικα της αθρόας εισαγωγής συναλλάγματος από τους εφοπλιστές χωρίς νόμιμα παραστατικά, γεγονός που εγείρει υποψίες για τεράστιας έκτασης φοροδιαφυγή.
Σύμφωνα με εγκύκλιο του επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή, οι εφορίες καλούνται να προχωρήσουν σε εξονυχιστικό έλεγχο στο εισερχόμενο ναυτιλιακό συνάλλαγμα το οποίο εισάγεται είτε με τη μορφή μερισμάτων είτε με τη μορφή δωρεών που επικαλούνται τα φυσικά πρόσωπα, δηλαδή οι μέτοχοι και οι ιδιοκτήτες των ναυτιλιακών εταιρειών, προκειμένου να καλύψουν δαπάνες και τεκμήρια ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Οπως διαπιστώνει η φορολογική αρχή, πολλοί είναι εκείνοι που δηλώνουν μεγάλο ύψος μερισμάτων από ναυτιλιακές εταιρείες, χωρίς ωστόσο αυτά να συνοδεύονται από τα απαραίτητα παραστατικά που τα δικαιολογούν.
Για τη δικαιολόγηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης καθώς και των αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών αλλά και των δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων οι φορολογούμενοι κάτοικοι Ελλάδας που αποκτούν μερίσματα που καταβάλλονται από ελληνικές ή αλλοδαπές πλοιοκτήτριες εταιρείες με ελληνική ή ξένη σημαία ή εταιρείες χαρτοφυλακίου (holding companies) που κατέχουν άμεσα ή έμμεσα τις μετοχές ή μερίδια των πλοιοκτητριών εταιρειών υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υπόκεινται στους κατά καιρούς ελέγχους της φορολογίας εισοδήματος.
Τα ισχύοντα
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα ισχύοντα, τα ποσά από την εισαγωγή συναλλάγματος επιτρέπεται να καταβάλλονται σε νομικά πρόσωπα συμφερόντων του δικαιούχου. Οταν το μέρισμα καταβάλλεται μέσω της διαχειρίστριας εταιρείας η εισαγωγή των χρηματικών κεφαλαίων πιστοποιείται με το αντίγραφο της μοναδικής βεβαίωσης εισαγωγής στο όνομα της διαχειρίστριας εταιρείας, η δε καταβολή του μερίσματος στον δικαιούχο μέτοχο αποδεικνύεται με πίστωση του τραπεζικού λογαριασμού είτε του ίδιου του δικαιούχου είτε κάποιου νομικού προσώπου συμφερόντων του είτε με οποιοδήποτε τραπεζικό παραστατικό (επιταγή ή έμβασμα).
Στη βεβαίωση λήψης του μερίσματος, το οποίο εκδίδει η διαχειρίστρια εταιρεία στην Ελλάδα, αναγράφονται τα στοιχεία του φορολογούμενου ως μετόχου της πλοιοκτήτριας εταιρείας ή της εταιρείας χαρτοφυλακίου ανάλογα με την περίπτωση, το καταβληθέν σε αυτόν μέρισμα, το όνομα του πλοίου (αριθμός και λιμένας νηολόγησης, αριθμ. ΙΜΟ) και η επωνυμία και έδρα της πλοιοκτήτριας εταιρείας. Σε αυτή την περίπτωση η βεβαίωση της λήψης του μερίσματος που εκδίδει η διαχειρίστρια αντικαθιστά τη βεβαίωση της πλοιοκτήτριας εταιρείας ή της εταιρείας χαρτοφυλακίου.
Σημειώνεται ότι ο νόμος δίνει το δικαίωμα στον φορολογούμενο όταν προκύπτουν διαφορές μεταξύ τεκμαρτού προσδιοριζόμενου εισοδήματος (αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης ή τεκμήρια διαβίωσης) και τεκμηρίων απόκτησης περιουσιακών στοιχείων να καλύπτει αυτήν τη διαφορά μεταξύ πραγματικού και πλασματικού εισοδήματος με χρηματικά ποσά τα οποία ωστόσο θα πρέπει να συνοδεύονται από νόμιμα παραστατικά. Παρά ταύτα οι φορολογικές αρχές τα τελευταία χρόνια βρέθηκαν αντιμέτωπες με πολλές περιπτώσεις φυσικών προσώπων που επικαλούνταν μερίσματα από αλλοδαπές ή ελληνικές πλοικτήτριες εταιρείες με ξένη ή ελληνική σημαία αλλά δεν διέθεταν τα νόμιμα παραστατικά και όμως τα χρησιμοποιούσαν ως όχημα για φοροαπαλλαγές και κάλυψη συστηματικής φοροδιαφυγής.
Παίρνεις μέρισμα; Απόδειξη
Από εδώ και στο εξής, σύμφωνα με την εγκύκλιο Πιτσιλή, για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος, προκειμένου ο φορολογούμενος (φυσικό πρόσωπο) να δικαιολογήσει αντικειμενική δαπάνη (τεκμήρια διαβίωσης) ή δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων με μερίσματα που λαμβάνει από πλοιοκτήτριες εταιρείες, είτε απευθείας από αυτές είτε μέσω διαχειρίστριας εταιρείας, πρέπει να προσκομίζει στη ΔΟΥ τα απαραίτητα δικαιολογητικά, μεταξύ των οποίων και αντίγραφο της μοναδικής βεβαίωσης εισαγωγής συναλλάγματος και μόνο για το ποσό που θέλει να καλύψει.
Επίσης, στην περίπτωση που τα εισαχθέντα μερίσματα αλλοδαπής πλοιοκτήτριας εταιρείας καταβάλλονται σε νομικό πρόσωπο συμφερόντων του δικαιούχου, ο φορολογούμενος δικαιούχος φέρει το βάρος απόδειξης της σχέσης αυτής. Το ποσό των μερισμάτων αποτελεί εισόδημα του φυσικού προσώπου και δηλώνεται στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
Οι δωρεές στο μικροσκόπιο
Ειδική αναφορά γίνεται και για τις δωρεές που εμβάζονται στους λογαριασμούς των εφοπλιστών ή των μετόχων σε εφοπλιστικές εταιρείες, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν αντιμετωπίζονται ως εισόδημα ή όχι. Στο σημείο αυτό η ΑΑΔΕ εφιστά την προσοχή στις φορολογικές αρχές. Η απόδειξη μιας τέτοιας έννομης σχέσης (δωρεάς) καθώς και η συνδρομή των πραγματικών περιστατικών τα οποία είναι κρίσιμα για τον προσδιορισμό του ποσού που συνιστά άτυπη δωρεά εναπόκεινται στην αρμοδιότητα των ελεγκτικών φορολογικών αρχών και θα πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία και με ενδελεχή εκτίμηση των συγκεκριμένων πραγματικών περιστατικών κάθε φορά.
Πηγές της ΑΑΔΕ εκτιμούν ότι θα πιαστούν στην «απόχη» της μεγάλα ψάρια, αν λάβει κανείς υπόψη ότι το ναυτιλιακό συναλλάγμα που εισέρρευσε στη χώρα μόνο για το εννεάμηνο του 2018 υπερβαίνει τα 12 δισ. ευρώ, ενώ τα τελευταία δέκα χρόνια ξεπέρασε τα 120 δισ. ευρώ.
