Με το κύριο βάρος να πέφτει στο Κυπριακό και στην τουρκική επιθετικότητα, και σε δεύτερο πλάνο τα ενεργειακά και τον East Med Gas Forum πραγματοποιήθηκε η τριμερής συνάντηση μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας στην Ιερουσαλήμ, με τους τρεις πολιτικούς ηγέτες να υπογράφουν την Κοινή Διακήρυξη της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής μεταξύ των τριών κρατών. Συνάντηση «οικογενειοκρατίας» του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον νέο πρόεδρο του Ισραήλ.
Στην αποστολή μηνυμάτων προς την Τουρκία επικεντρώθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην τοποθέτησή του κατά την Τριμερή Σύνοδο Κορυφής Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ, τονίζοντας, μεταξύ άλλων «για άλλη μια φορά ότι η μόνη βιώσιμη λύση για το Κυπριακό είναι μια λύση που θα σέβεται πλήρως όλα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και η θέση μας είναι ξεκάθαρη: δεν μπορεί να υπάρξει καμία λύση χωρίς την κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και των δικαιωμάτων παρέμβασης τρίτων μερών στα ζητήματα της Κύπρου. Και φυσικά, καμία λύση δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την πλήρη αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από το νησί».
Ο πρωθυπουργός κατηγόρησε την Τουρκία για συνεχιζόμενη αδιαλλαξία και μια απαράδεκτη επιθετικότητα, προειδοποιώντας πως «αν συνεχιστούν τα σχέδια για εποικισμό της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων, θα καταδικάσουν κάθε προσπάθεια για αμοιβαία αποδεκτή λύση».
Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Κ. Μητσοτάκης για μία ακόμα φορά στον στενό στρατιωτικό εναγκαλισμό με τις ΗΠΑ, καθώς και στον σχηματισμό «3+1» των τριών χωρών με τους Αμερικανούς, ενώ αναφέρθηκε με υμνητικά σχόλια και στο Διεθνές Εκπαιδευτικό Κέντρο Πτήσεων στην Καλαμάτα, για το οποίο η κυβέρνηση έχει δεχθεί έντονη κριτική ακόμα και για διασπάθιση δημοσίου χρήματος από την αξιωματική αντιπολίτευση.
«Βλέπουμε ήδη, αγαπητέ Naftali, σημαντικές ισραηλινές επενδύσεις στην Ελλάδα, και αναμένουμε ασφαλώς να υποδεχτούμε ακόμη περισσότερους Ισραηλινούς τουρίστες. Και είμαι χαρούμενος που μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνίες σχετικά για την αμοιβαία αποδοχή των πιστοποιητικών εμβολιασμού, με βάση τις συγκεκριμένες προδιαγραφές που έχει θέσει η κάθε χώρα όσον αφορά την πιστοποίηση κάποιου ως πλήρως εμβολιασμένου. Και τέλος, επιτρέψτε μου επίσης να επισημάνω πόσο σημαντικός είναι, και για την Ελλάδα, ο ευρύτερος μηχανισμός συνεργασίας που δημιουργήθηκε στην περιοχή, ως αποτέλεσμα των “Συμφωνιών του Αβραάμ”» ανέφερε ακόμα ο Κ. Μητσοτάκης.
Ακόμα, αναφέρθηκε στις καλοκαιρινές καταστροφικές πυρκαγιές και στην βοήθεια που απέστειλε στη χώρα μας το Ισραήλ, ενώ χαρακτήρισε τον East Med Gas Forum ως «μηχανισμό συνεργασίας για τον καλύτερο συντονισμό μεταξύ των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου».
Στην Τουρκία έριξε το βάρος κατά τις δηλώσεις του και ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Αναστασιάδης, κάνοντας ειδική αναφορά στην «επιθετικότητα της Άγκυρας και τους παράνομους σχεδιασμούς και τακτικές της στη θάλασσα με την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της καθώς και επί του εδάφους αψηφώντας πλήρως το ειδικό καθεστώς των Βαρωσίων, όπως αυτό προνοείται από σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ».
Όπως αναφέρει η Κυπριακή Προεδρία, ο Ν. Αναστασιάδης πρόσθεσε ότι κατά τις εργασίες της τριμερούς Συνόδου θα ενημερώσει τους Πρωθυπουργούς για την παρούσα κατάσταση πραγμάτων στο Κυπριακό, εκφράζοντας ευχαριστίες για τη στάση αρχών που τηρούν Ελλάδα και Ισραήλ στο θέμα αυτό. Είπε ακόμη ότι θα ενημερώσει για τις πολλές και επίμονες προσπάθειες της πλευράς μας για επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, όπως και για τις νέες παράνομες αξιώσεις της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής ηγεσίας για λύση δύο κρατών κατά παράβαση της συμφωνηθείσας βάσης λύσης, όπως αυτή έχει τεθεί από τις Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ.
Κοινό σημείο στην οικογενειοκρατία
Αξίζει να σημειωθεί πως νωρίτερα, κατά τη συνάντηση του Κ. Μητσοτάκη με τον νέο πρόεδρο του Ισραήλ, Ισαακ Χέρτζογκ, έγινε αναφορά και στον πατέρα του Έλληνα πρωθυπουργού, Κωνσταντίνο, και στο γεγονός πως ο τελευταίος ήταν εκείνος που αναγνώρισε το κράτους του Ισραήλ. «Είναι μια όμορφη φωτογραφία από την επίσκεψη του πατέρα σας στην κατοικία του Προέδρου του Ισραήλ το 1992. Εικονίζονται ο πατέρας σας με τον πατέρα μου, και οι δύο είναι πια στον παράδεισο», ανέφερε ο νέος πρόεδρος του Ισραήλ.
«Θυμάμαι ότι ο πατέρας μου τήρησε τη δέσμευσή του για την αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ, αν θυμάμαι καλά, 10 ημέρες μετά την ορκωμοσία του», σημείωσε ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος φέρεται να δέχθηκε ως δώρο μία φωτογραφία του πατέρα του με τον πατέρα του σημερινού προέδρου του Ισραήλ, ο οποίος επίσης ήταν πρόεδρος την περίοδο του 1983-1993.
«Και οι δύο αναφέρθηκαν στην απόφαση που ελήφθη το 1990, επί Πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, για την αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ από την Ελλάδα και στο πώς αυτή η ενέργεια, που συνιστούσε στροφή στην πολιτική της Ελλάδας, οδήγησε στη ραγδαία βελτίωση των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων από τότε» σημειώνει το Μέγαρο Μαξίμου στο ενημερωτικό του σημείωμα.
Πολεμικά μηνύματα κάτω από τις ελληνοκυπριακές σημαίες
«Αυτή η τριμερής συμμαχία μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου και Ελλάδας είναι καλή για τον λαό μας, καλή για τις χώρες μας και καλή για την περιοχή. Έχει τη δύναμη να κάνει καλό. Νίκο, Κυριάκο, δεν είστε απλά σύμμαχοι, φίλοι, είστε αληθινοί φίλοι, “symahi”. Σας ευχαριστώ για την ακλόνητη φιλία σας». Με αυτόν τον τρόπο υποδέχθηκε τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Νίκο Αναστασιάδη ο νέος πρωθυπουργός του Ισραήλ, Ναφταλι Μπένετ, την ημέρα που ο ισραηλινός τύπος πανηγυρίζει για την ολοκλήρωση ενός θηριώδους τείχους 65 χιλιομέτρων γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας.
«Οι χώρες μας έχουν από τους αρχαιότερους πολιτισμούς, με βαθιά ιστορία και πλούσια κληρονομιά, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μοιραζόμαστε κοινές αξίες για την ευημερία, την ασφάλεια και την ελευθερία. Αναγνωρίζουμε τις απειλές στην περιοχή και τις προκλήσεις, ανησυχούμε για την ασφάλεια. Ενισχύουμε διαρκώς τις σχέσεις με τους φίλους μας σε όλα τα επίπεδα. Θέλουμε να αναβαθμίσουμε την ενεργειακή μας συνεργασία με τον East Med, συνεργαζόμαστε στο θέμα του Covid και της κλιματικής αλλαγής. Δεν είστε μόνο σύμμαχοι, είστε πραγματικοί φίλοι» ανέφερε, μεταξύ άλλων ο Ισραηλινός.
Παράλληλα, ο νέος ισραηλινός ηγέτης δήλωνε από βήματος της Τριμερούς, και έχοντας στο πλάι του τον Έλληνα πρωθυπουργό και τον Κύπριο Πρόεδρο πως «απωθούμε τις κακές δυνάμεις αυτής της περιοχής μέρα και νύχτα. Δεν θα σταματήσουμε ούτε ένα δευτερόλεπτο. Αυτό συμβαίνει σχεδόν καθημερινά», απαντώντας έτσι στις κατηγορίες από πλευράς συριακών μέσων ενημέρωσης για ισραηλινό χτύπημα στο λιμάνι στα Λατάκια, όπως σημειώνουν ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. (πηγή: https://www.timesofisrael.com/after-alleged-syria-strike-bennett-says-israel-fighting-bad-forces-night-and-day/)
Σημειώνεται ακόμη πως οι αναφορές του Ισραηλινού περιλήφθηκαν ακόμα και στις ανακοινώσεις της Κυπριακής Προεδρίας, όχι όμως και σε αυτές που διένειμε μέσω του ιστοτόπου του το Μέγαρο Μαξίμου, που επικεντρώνεται μόνο στα λεγόμενα του Έλληνα πρωθυπουργού.
Αναλυτικά, η Κοινή Διακήρυξη της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής:
Εμείς, ο Naftali Bennett, Πρωθυπουργός του Κράτους του Ισραήλ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, και ο Νίκος Αναστασιάδης, Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, συναντώμενοι στην Ιερουσαλήμ σήμερα, 7η Δεκεμβρίου 2021, συμφωνήσαμε να ενισχύσουμε την συνεργασία μεταξύ των χωρών μας, για να προωθήσουμε κοινά συμφέροντα και να εργαστούμε από κοινού για την ειρήνη, τη σταθερότητα, την ασφάλεια και την ευημερία των εθνών μας, στη Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή.
Η τριμερής συνεργασία μεταξύ Ισραήλ, Ελλάδας και Κύπρου αντιπροσωπεύει ένα κέντρο κοινών συμφερόντων που συνδέει Ευρώπη, Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή. Οι κοινές αξίες μας παρέχουν μία σταθερή και διαρκή βάση για την εταιρική σχέση μας, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου. Καλωσορίσαμε τον διορισμό του Μόνιμου Γραμματέα της Μόνιμης Γραμματείας για τους Τριμερείς Μηχανισμούς, που θα συμβάλλει σε ένα καλύτερο συντονισμό στα διάφορα πεδία συνεργασίας μας και θα ενισχύσει περαιτέρω τους δεσμούς μας.
Οι Συμφωνίες του Αβραάμ αντιπροσωπεύουν μια μοναδική ιστορική αλλαγή στην περιοχή και προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία για την ενίσχυση σχέσεών μας με τις χώρες του Κόλπου και της Βόρειας Αφρικής. Για τον σκοπό αυτό, χαιρετίζουμε την πρώτη από τις συναντήσεις της Πάφου που έλαβε χώρα τον περασμένο Απρίλιο με τη συμμετοχή των ΗΑΕ και δεσμευόμαστε να διευρύνουμε το πεδίο της συνεργασίας μας προς καθένα και όλους τους ενδιαφερόμενους που μοιράζονται τις ίδιες πεποιθήσεις και στόχους. Μία διπλωματία που οικοδομεί γέφυρες είναι αυτό που χρειαζόμαστε τώρα και είμαστε αποφασισμένοι να το επιτύχουμε.
Αυτή η συνεργασία έχει τη δυναμική να δημιουργήσει έναν νέο συνασπισμό βασιζόμενο σε κοινούς στόχους για περιφερειακή σταθερότητα προς αντιμετώπιση της πρόκλησης του ριζοσπαστισμού και την προώθηση οικονομικών συμφερόντων. Το πλαίσιο συνεργασίας «3+1» με τις Ηνωμένες Πολιτείες καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδουμε στον ρόλο των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Προσβλέπουμε στην εντατικοποίηση της συνεργασίας μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες με στόχο το σχεδιασμό συμμετοχής των Ηνωμένων Πολιτειών, στο κατάλληλο πολιτικό επίπεδο, σε μία από τις επόμενες συναντήσεις μας σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της ισχυρής στήριξης που επιδεικνύουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στην εταιρική σχέση μας.
Σκεπτόμαστε την ενίσχυση του τριμερούς αμυντικού συντονισμού μας, που περιλαμβάνει στρατηγικό διάλογο, στρατιωτική και αμυντικο-βιομηχανική συνεργασία.
Εκφράζουμε την πλήρη και ακλόνητη στήριξη στη συνεχιζόμενη διαπραγματευτική διαδικασία, υπό την Αποστολή Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών, για μία δίκαιη, συνολική και βιώσιμη επίλυση του Κυπριακού, βασισμένη στο διεθνές δίκαιο και τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Μία τέτοια λύση, που θα επανενώσει το νησί, βασισμένη στον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των Κυπρίων, δεν θα ωφελήσει μόνο τον λαό της Κύπρου στο σύνολό του, αλλά θα συμβάλει και σημαντικά στην ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής, μέσω της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής της Κύπρου.
Καταδικάζουμε σθεναρά και απερίφραστα κάθε μορφή τρομοκρατίας, καθώς και υποκίνησης σε βίαιες ενέργειες, και καλούμε τη διεθνή κοινότητα να εργαστεί από κοινού για να περιορίσει τη μετακίνηση τρομοκρατών και ξένων μαχητών, να περιορίσει τη βοήθεια σε τρομοκρατικές οντότητες και να καταπολεμήσει τη διάδοση του εξτρεμισμού. Μας ανησυχούν οι περιφερειακοί πάροχοι που χορηγούν και χρηματοδοτούν μισθοφόρους σε διάφορα θέατρα συγκρούσεων. Η διάδοση κατευθυνόμενων οπλικών συστημάτων ακριβείας και μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (UAVs) και πυραύλων Κρουζ είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη την οποία είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε. Ταυτόχρονα, τονίζουμε τη σημασία καταπολέμησης χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Οι χώρες μας συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την πρόκληση του ιού COVID-19. Τονίζουμε τη σημασία ανταλλαγής γνώσεων, τεχνογνωσίας, βέλτιστων πρακτικών και τεχνολογίας, και δεσμευόμαστε να προσφέρουμε αμοιβαία βοήθεια για να ξεπεραστούν οι συνέπειες της πανδημίας και να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας σε αυτό το πεδίο, προκειμένου να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για μελλοντικές προκλήσεις αυτού του μεγέθους στον χώρο της υγείας.
Το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος θεωρούν τον ενεργειακό τομέα και, ειδικότερα, το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ως στέρεα βάση για συνεργασία στην περιοχή, επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας και του σεβασμού του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα κυριαρχικά δικαιώματά τους στην ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα τους. Εκφράζουμε τη σημασία σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος και διαφύλαξης της σταθερότητας σε αυτή την περιοχή.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας στον τομέα της ενέργειας, συζητήσαμε τον οικονομικό ρόλο του φυσικού αερίου στην περιοχή μας και το σχέδιο του αγωγού EastMed. Επαναβεβαιώνουμε τη στήριξή μας σε όλα τα σχέδια κοινού ενδιαφέροντος.
Το EastMed Gas Forum, του οποίου την Προεδρία θα αναλάβει η Κύπρος την 1η Ιανουαρίου 2022, αποτελεί μέγιστη ευκαιρία για συνεργασία και διάλογο, για τους ενδιαφερόμενους της περιοχής. Το Forum βασίζεται στους φυσικούς πόρους της περιοχής για να μετατρέψει τα αποθέματα υδρογονανθράκων σε καταλύτη για περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία και για να προωθήσει τη συλλογική δράση για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων του περιβαλλοντικού θεματολογίου.
Συμφωνούμε να εργαστούμε στενά για να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας για την αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής, μέσω κοινών έργων, στους τομείς των καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων, της έρευνας και ανάπτυξης (R&D), και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε για την προώθηση της ενεργειακής και ηλεκτρικής διασυνδεσιμότητας μεταξύ των χωρών μας μέσω του έργου διασύνδεσης Euro-Asia Interconnector, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ενέργειας, που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρόσφατης συνόδου κορυφής COP26 και σε προετοιμασία της COP27 που θα διεξαχθεί στην Αίγυπτο. Αναγνωρίζουμε τη σημασία περιφερειακής συνεργασίας στους τομείς της προστασίας του περιβάλλοντος και επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας να ενισχύσουμε περαιτέρω τη συνεργασία μας επί κοινών περιβαλλοντικών προκλήσεων, με ιδιαίτερη ευαισθησία για το νερό και τη διαχείριση υδάτινων λυμάτων και την προστασία του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος.
Λόγω της αμεσότητας των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή, εκφράζουμε προθυμία να συνεργαστούμε στο πλαίσιο σχετικών περιφερειακών πρωτοβουλιών, μεταξύ άλλων μέσω της πρωτοβουλίας της Κύπρου για τον συντονισμό της δράσης για την κλιματική αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας για ενίσχυση της συνεργασίας μας στον τομέα προετοιμασίας και ανταπόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Συναφώς, αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε μία ομάδα εργασίας για τα ζητήματα αυτά.
Επαναβεβαιώνουμε τη σταθερή δέσμευσή μας για την ενίσχυση των σχέσεων ΕΕ-Ισραήλ. Υπογραμμίζουμε την ανάγκη προώθησης συνεργασίας στο πλαίσιο της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, και άμεσης σύγκλησης Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ.
Η συνεχιζόμενη αναταραχή στην περιοχή μας έχει πυροδοτήσει άνευ προηγουμένου μεταναστευτικές ροές που θέτουν προκλήσεις και μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με πολυμερή, πολύπλευρη δράση.
Είμαστε πεπεισμένοι για την αναγκαιότητα της τριμερούς συνεργασίας μας και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε στενά για να αξιοποιήσουμε πλήρως όλες τις δυνατότητες προς όφελος των χωρών και λαών μας, καθώς και της ευρύτερης περιοχής.
Οι τρεις ηγέτες συμφωνήσαμε πως η επόμενη Τριμερής Σύνοδος Κορυφής θα διεξαχθεί στην Κύπρο το δεύτερο εξάμηνο του 2022.