Στις ΗΠΑ τους έδωσε, στην Ελλάδα μιλάει για «σκευωρία». Ακρως αποκαλυπτική ήταν η κατάθεση που έδωσε την περασμένη Τετάρτη ο Νίκος Μανιαδάκης στην ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου Κωνσταντίνα Αλεβιζοπούλου. Είναι αποκαλυπτική επειδή αλλάζει όλη την πορεία της υπόθεσης, αφού ο Ν. Μανιαδάκης αποκάλυψε στην ανακρίτρια ότι έχει καταθέσει στοιχεία για την υπόθεση στο FBI.
Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην κατάθεσή του, «επιπλέον ο Κ. Βαξεβάνης γνώριζε, όπως διαπίστωσα από τηλεφωνική συνομιλία που είχαμε μετά τις 15-2-2018 που επέστρεψα από τη Βιέννη που συναντήθηκα με το FBI, για τη συνάντησή μου αυτή. Το γεγονός αυτό το ήξεραν μόνο οι εισαγγελείς… Το δημοσίευμα γράφει ότι πήγα στην Αμερική και έδωσα στοιχεία, γεγονός που γνώριζαν μόνο οι εισαγγελείς. Πράγματι και στην Αμερική πήγα και έδωσα στοιχεία, αλλά αυτό το γνώριζαν μόνο οι εισαγγελείς».
Ο Ν. Μανιαδάκης κατέθεσε λοιπόν ότι ήταν ένας από τους προστατευόμενους μάρτυρες στις ΗΠΑ, οι οποίοι κατέθεσαν ατράνταχτα στοιχεία βάσει των οποίων η Novartis αναγκάστηκε να καταβάλει στις αμερικανικές αρχές 350 εκατ. δολάρια μέσω εξωδικαστικού συμβιβασμού. Σήμερα βέβαια ο ίδιος κάνει λόγο για «σκευωρία».
Είναι δεδομένο ότι τα στοιχεία που κατέθεσε στις αμερικανικές αρχές ο Ν. Μανιαδάκης αφορούσαν αποκλειστικά τα εμπλεκόμενα στην υπόθεση πολιτικά πρόσωπα, τις υπερτιμολογήσεις φαρμάκων της πολυεθνικής και το «Harvard project», δηλαδή το πρόγραμμα χρηματισμού της Novartis. Και είναι δεδομένο όχι γιατί το λέει το Documento, αλλά επειδή αυτά κατέθεσε στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς ως προστατευόμενος μάρτυρας και γιατί αυτά γνώριζε ως διαχρονικός σύμβουλος των υπουργών Υγείας. Είναι σίγουρο ότι τα στοιχεία που έδωσε στο FBI ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας ήταν πολύ περισσότερα από αυτά που κατέθεσε στις ελληνικές αρχές.
Και πάλι, αυτό δεν είναι εικασία του Documento αλλά δεδομένο, αφού τα πρόσωπα που αξιολογούνται από το FBI ως κατάλληλοι μάρτυρες για την παροχή στοιχείων περνούν μια σειρά από ειδικά τεστ, ενώ παράλληλα έχουν το δικαίωμα να λάβουν υψηλή χρηματική αμοιβή όταν η υπόθεση κλείσει και το αμερικανικό δημόσιο λάβει αποζημίωση. Οπως κι έγινε στην υπόθεση Novartis. Αν σε αυτό συνυπολογιστούν οι ασφαλείς πληροφορίες του Documento ότι ο Ν. Μανιαδάκης πράγματι έχει υποβάλει αίτηση στις αμερικανικές αρχές για να λάβει αποζημίωση –όπως είχε το δικαίωμα– σχετικά με τη βοήθεια την οποία πρόσφερε στην έρευνα των αμερικανικών αρχών, αντιλαμβάνεται κανείς τον διπλό ρόλο που διαδραμάτισε στην υπόθεση.
Ενα διπλό ρόλο που διαφαίνεται απλώς και μόνο από την τελευταία κατάθεση που έδωσε στην ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου. Εκεί που ενώ αναφέρει ότι ενεπλάκη στην υπόθεση εξαιτίας των δημοσιευμάτων του εκδότη του Documento Κώστα Βαξεβάνη, τον οποίο «φοβόταν», μετέπειτα ομολογεί ότι παρείχε στοιχεία στο FBI. Ο Ν. Μανιαδάκης, ένας από τους βασικούς κατήγορους του Κ. Βαξεβάνη, επιβεβαίωσε ότι ήταν μεταξύ αυτών που γνώριζαν λεπτομέρειες για το σκάνδαλο και οδήγησαν στον εξωδικαστικό συμβιβασμό στις ΗΠΑ. Και το έπραξε αυτοβούλως.
Πρόκειται για κάτι που φαντάζει εξοργιστικό. Οχι όμως για την ανακρίτρια Κωνσταντίνα Αλεβιζοπούλου, η οποία δεν εξεπλάγη καθόλου όταν ο Ν. Μανιαδάκης προχώρησε σε αυτή την αποκάλυψη. Δεν του έκανε ούτε μία διευκρινιστική ερώτηση. Δεν έκρινε σκόπιμο να τον ρωτήσει κάτι για τον διπλό ρόλο που αποδεδειγμένα πλέον είχε στην υπόθεση. Ούτε φυσικά έδειχνε να επηρεάζεται από το γεγονός ότι η κατάθεση Μανιαδάκη βρίθει αντιφάσεων και ψεμάτων. Παρ’ όλα αυτά, η κατάθεσή του είναι η απόδειξη του πώς το σκάνδαλο Novartis μετατράπηκε σε δήθεν σκευωρία.
Πώς έγινε πληροφοριοδότης του FBI
Προκειμένου ένα πρόσωπο να καταστεί μάρτυρας δημόσιου συμφέροντος στις ΗΠΑ αξιολογείται η προσωπικότητά του, γίνονται μια σειρά από ψυχομετρικά τεστ, διαφαίνεται πέραν πάσης αμφιβολίας ότι είναι φορέας ασφαλών πληροφοριών και, το κυριότερο, διασφαλίζεται ότι έχει τη δυνατότητα και σκοπεύει να δώσει στοιχεία. Προκειμένου να πειστούν τα εν λόγω πρόσωπα να καταθέσουν αυτά τα πολύτιμα στοιχεία ενημερώνονται από τις αμερικανικές αρχές ότι όταν τελεσφορήσει η υπόθεση θα λάβουν παχυλή αποζημίωση. Κάτι που φαίνεται ότι έγινε και στην περίπτωση του Ν. Μανιαδάκη. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Documento, οι αμερικανικές αρχές προσέγγισαν τον Ν. Μανιαδάκη ήδη από το καλοκαίρι του 2015 προκειμένου να συμβάλει στην έρευνα που διεξήγαν.
Ο Ν. Μανιαδάκης δεν έγινε απευθείας μάρτυρας δημόσιου συμφέροντος στις ΗΠΑ.
Αυτό έγινε λίγο καιρό μετά τη 18η Ιανουαρίου 2017, όταν το FBI απέστειλε στην τότε εισαγγελέα διαφθοράς Ελένη Ράικου έγγραφο βάσει του οποίου ο Ν. Μανιαδάκης χαρακτηρίζεται «ανώτατος σύμβουλος στο υπουργείο Υγείας και της Novartis» αλλά και ο «κύριος εισπράκτορας του υπουργείου Υγείας». Στο επίμαχο έγγραφο του FBI αναγράφεται επίσης ότι ο Ν. Μανιαδάκης από το 2009 έως περίπου το 2012 «έλαβε 20-40 χιλ. ευρώ ανά έργο, σύμφωνα με συμβουλευτική συμφωνία με τη NVG». Αυτά τα χρήματα ο Μανιαδάκης «τα έλαβε μέσω της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και ήταν ο κύριος εισπράκτορας του υπουργείου Υγείας». Ο Κων. Φρουζής αναφέρεται ως ο «κύριος παίκτης», ο οποίος «ήταν σε άμεση επαφή με τον Μανιαδάκη. Ο Κων. Φρουζής έδινε μετρητά στον Ν. Μανιαδάκη, ο οποίος στη συνέχεια πλήρωνε με μετρητά τους αναπληρωτές υπουργούς. Αυτά τα χρήματα προέρχονταν από το τμήμα φορολογίας της αγοράς (τιμολόγηση και επιστροφή χρημάτων). Τα χρήματα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο αναφέρονται ως “μαύρο χρήμα”».
Εξασφάλιση ασυλίας μετ’ αποζημιώσεως
Οταν ο Ν. Μανιαδάκης πληροφορήθηκε την ύπαρξη αυτού του εγγράφου φέρεται να προσέγγισε τον υπεύθυνο του γραφείου νομικού ακολούθου Αριστείδη Παπαδάκος κι έτσι να δρομολογήθηκε η διαδικασία προκειμένου να καταστεί μάρτυρας δημόσιου συμφέροντος στις ΗΠΑ. Αλλωστε η οικονομική ανταμοιβή την οποία του ανέφερε το FBI φαίνεται ότι αποτέλεσε δέλεαρ για τον Ν. Μανιαδάκη. Σύμφωνα μάλιστα με ασφαλείς πληροφορίες του Documento, ο πρώην προστατευόμενος μάρτυρας έχει ήδη υποβάλει αίτηση προκειμένου να λάβει τη νόμιμη αποζημίωσή του.
Λίγο καιρό μετά, όταν ο Ν. Μανιαδάκης φαίνεται να συνειδητοποίησε ότι τα συγκλονιστικά στοιχεία που προέκυπταν από την έρευνα των αμερικανικών αρχών θα φτάσουν και στην Ελλάδα, αποφάσισε να καταστεί προστατευόμενος μάρτυρας και στις ελληνικές εισαγγελικές αρχές. Επειδή γνώριζε την εμπλοκή του στην υπόθεση ως διαχρονικού συμβούλου των υπουργών Υγείας, θέλησε να εξασφαλίσει την ασυλία που προσφέρει η ιδιότητα του προστατευόμενου μάρτυρα.
«Θα γαμήσουμε τους μάρτυρες και τη Δικαιοσύνη»
Λίγο καιρό μετά όμως τα πράγματα άλλαξαν. Οταν στις αρχές του 2018 δημοσιοποιήθηκε η κατάθεση που είχε δώσει ο Ν. Μανιαδάκης ως «Ιωάννης Αναστασίου» διαφάνηκε μια ιδιαίτερη τεχνική γνώση του επίμαχου προστατευόμενου μάρτυρα. Τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα φαίνεται να κατάλαβαν ότι ο «Ιωάννης Αναστασίου» είναι ο Ν. Μανιαδάκης. Πρόκειται άλλωστε για κάτι που προκύπτει και από τις συνομιλίες που είχε ο Κ. Βαξεβάνης με τον Ν. Μανιαδάκη, τις οποίες και κατέθεσε στην ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου.
Σε αυτές τις συνομιλίες, σύμφωνα με όσα μετέφερε ο Ν. Μανιαδάκης στον εκδότη του Documento, ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας του είχε πει ότι «όταν έρθει η ΝΔ στην εξουσία θα γαμήσουν τους μάρτυρες και τη Δικαιοσύνη». Τη συνομιλία αυτή άλλωστε επιβεβαίωσε ο Ν. Μανιαδάκης στην κατάθεση που έδωσε στην ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου, αλλά τη «στρογγύλεψε» λέγοντας στην Κ. Αλεβιζοπούλου ότι ο Γ. Στουρνάρας του μετέφερε ότι «χαίρομαι που δεν είσαι ψευδομάρτυρας. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν καταθέσει ψεύδη και ανυπόστατα πράγματα για ένα σωρό αθώους ανθρώπους και είμαι σίγουρος ότι όταν έρθει η ώρα η Δικαιοσύνη θα επιληφθεί».
Η αλλαγή στάσης μετά την κατάθεση Βαξεβάνη
Η ανακρίτρια του ειδικού δικαστηρίου –αναγκάστηκε να καλέσει ξανά τον Ν. Μανιαδάκη για κατάθεση μετά τις συνομιλίες που προσκόμισε ο Κ. Βαξεβάνης– και πάλι δεν φάνηκε να ενδιαφέρθηκε για το ότι η επίμαχη συνομιλία του Ν. Μανιαδάκη με τον Γ. Στουρνάρα φανέρωνε πίεση από τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα στον πρώην προστατευόμενο μάρτυρα. Δεν τον ρωτάει όμως τίποτε συγκεκριμένο από όσα έχουν κατατεθεί ως λεχθέντα από τον Ν. Μανιαδάκη προκειμένου να τα επιβεβαιώσει ή να τα διαψεύσει, παρότι ο ίδιος παραδέχτηκε την αυθεντικότητα των επίμαχων συνομιλιών. Δεν τον ρωτάει γιατί άλλαξε η στάση του και εμφανίζεται να διαδραματίζει διπλό ρόλο.
Αλλωστε ο Ν. Μανιαδάκης, ενώ κατέθετε για τις λεπτομέρειες του σκανδάλου στις αμερικανικές και ελληνικές αρχές, στη συνέχεια άλλαξε στάση εξαιτίας των πιέσεων που φαίνεται πως του ασκήθηκαν. Κι έτσι διαβεβαίωνε τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα –όπως τον Γ. Στουρνάρα και τον Αδωνη Γεωργιάδη– ότι δεν έχει καταθέσει κάτι εναντίον τους στις αμερικανικές αρχές. Οπως διαφαίνεται όμως απλώς και μόνο βάσει όσων κατέθεσε ως προστατευόμενος μάρτυρας στις ελληνικές αρχές, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Αντιθέτως, φαντάζει σίγουρο ότι τα στοιχεία που προσκόμισε στις αμερικανικές αρχές ήταν πολύ περισσότερα.
Γιάννης Απατσίδης, Νομικός σύμβουλος Documento: Ζούμε δυστυχώς ένα παρακράτος δικαίου
Διαβάζοντας την ένορκη κατάθεση του Νικόλαου Μανιαδάκη δεν σοκαρίστηκα τόσο με όσα μεθοδευμένα κατέθεσε όσο με την απαθή και προκλητική θα έλεγα στάση της ανακρίτριας να μην του υποβάλει καμιά ερώτηση υπέρ της αλήθειας. Πλέον έχω την άποψη, ενώ πριν είχα επιφυλάξεις, ότι θέλει να περιχαρακώσει την έρευνα.Εφόσον αποκαλύφθηκε ότι ο κ. Μανιαδάκης ήταν μάρτυρας του FBI όλοι αντιλαμβάνονται ότι τα προκλητικά θα έλεγα βουλεύματα που έχουν εκδοθεί κατ’ αποτέλεσμα είναι απολύτως κενά περιεχομένου πέραν του τεκμηρίου αθωότητάς του.
Κατά τη γνώμη μου φυσικά η έρευνα της Εισαγγελίας Καταπολέμησης Εγκλημάτων κατά της Διαφθοράς επί εποχής Τουλουπάκη ήταν ανεπαρκής, με αποτέλεσμα να ασκηθούν λειψές ποινικές διώξεις και να κατακερματιστούν δικογραφίες. Πιστεύω πάντως ότι η κ. Τουλουπάκη από ένα σημείο και μετά ένιωθε φόβο λόγω των απειλών που υπέστη και μάλιστα δημόσια. Ας μιλήσει πλέον ευθέως. Πλέον η κ. ανακρίτρια είναι αναγκασμένη να διατάξει την κατ’ αντιπαράσταση εξέταση του κ. Βαξεβάνη με τον κ. Μανιαδάκη αλλά και με τους εισαγγελείς διαφθοράς και τους δικηγόρους του πρώην προστατευόμενου τριπρόσωπου μάρτυρα και να ζητήσει την ποινική δίωξη του τελευταίου για το έγκλημα της ψευδορκίας μάρτυρα και όχι μόνο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ελληνικές αρχές ανεπαρκώς επιδίωξαν να λάβουν στοιχεία από το FBI, το οποίο προφανώς και δεν μας εμπιστεύεται. Είναι επίσης πρόδηλο ότι γι’ αυτό η ανακρίτρια δεν επεκτείνει τη δίωξη κατά των προστατευόμενων μαρτύρων αφενός για να χρησιμοποιείται ο κ. Μανιαδάκης, αφετέρου γιατί αλλιώς θα εκτεθούμε ανεπανόρθωτα και στην Αμερική. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Ολοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι για να συμβιβαστεί η Novartis αποδεχόμενη χρηματισμούς κυβερνητικών στελεχών υπήρχαν σοβαρά στοιχεία που οι ελληνικές αρχές συγκάλυψαν. Η διάταξη του κ. Καψιμάλη πιστεύω ότι στο μέλλον θα αποτελέσει αντικείμενο επανελέγχου και ελέγχου.
Τέλος, επισημαίνω ότι η σύσταση επιτροπής εξωδικαστικής επίλυσης της διαφοράς μεταξύ του ελληνικού δημοσίου και της Novartis από τον κ. Πλεύρη είναι προκλητική και ίσως ποινικά ελεγκτέα, αφού επιδιώκεται μια μηδαμινή αποζημίωση χωρίς την αιτιολογία του χρηματισμού κυβερνητικών στελεχών, ενώ μάλιστα ο κ. Πλεύρης έχει λόγους εξαιρέσεως, αφού εκτός των άλλων υπήρξε δικηγόρος του Αδωνη Γεωργιάδη σε συναφείς υποθέσεις και παράλληλα είχε ασκήσει εισαγγελικά καθήκοντα στη Βουλή. Ζούμε δυστυχώς ένα παρακράτος δικαίου σε αυτή την υπόθεση, που εάν κάποιος το ερευνήσει εις βάθος στο μέλλον, θα έχουμε σοβαρές διώξεις για κατάχρηση εξουσίας και άλλα εγκλήματα.