Ο πληθωρισμός το 2021 σκαρφάλωσε στο υψηλότερο επίπεδο από το 1982 στις ΗΠΑ, πιέζοντας τα πορτοφόλια των αμερικανών πολιτών και εξαλείφοντας τα όποια κέρδη είχαν στις αμοιβές τους. Η κεντρική τράπεζα, Fed, έχει ήδη αποφασίσει να αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού, ώστε να αυξήσει το κόστος του χρήματος και να αποκλιμακώσει τον πληθωρισμό.
Το υπουργείο Εργασίας ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 7,5% τον Ιανουάριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι. Η επιτάχυνση των τιμών ήταν διαφορετικές σε όλο το εύρος της οικονομίας: πχ, τα ενοίκια αυξήθηκαν κατά 4,4% ενώ τα αυγά 13%, τα έπιπλα 17% και τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα 40,5%.
BREAKING! US headline #inflation hit 7.5% in January, above expectations!
Core #CPI at 6.0%, also above expectations! pic.twitter.com/i4njmwTXpm— True Insights (@true_insights_) February 10, 2022
Αίτια του πληθωρισμού
Οι αιτίες για αυτή την αύξηση, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι οι ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό και την εφοδιαστική αλυσίδα, τα μεγάλα ποσά από κρατική βοήθεια που τόνωσε την καταναλωτική δαπάνη, καθώς και τα χαμηλά επιτόκια που έκαναν τον δανεισμό φθηνό και πλημμύρισε την αγορά με ρευστό. Οι συνθήκες αυτές δε φαίνεται ότι θα εκλείψουν στο εγγύς μέλλον, κάνοντας την κυβέρνηση να ανησυχεί για τις οικονομικές επιλογές της.
Διπλό σπιράλ
Οι μισθοί είναι και αυτοί σε άνοδο, καθώς αυξάνονται με το γρηγορότερο ρυθμό εδώ και μια εικοσαετία. Αυτό το γεγονός μπορεί να αναγκάσει τις εταιρείες να αυξήσουν τις τιμές για να καλύψουν το εργατικό κόστος. Έτσι, δημιουργείται αυτό που οι οικονομολόγοι αποκαλούν διπλό σπιράλ, ένας αυτοτροφοδοτούμενος φαύλος κύκλος αύξησης μεταξύ τιμών και μισθών.
Παράλληλα οι εργαζόμενοι σε καίρια πόστα της οικονομίας δεν προλαβαίνουν να φέρουν σε πέρας την εργασία τους πριν καταρρεύσουν: τα λιμάνια και οι αποθήκες δεν αντέχουν το φόρτο της εργασίας, με εκατοντάδες εργαζόμενους να βγαίνουν εκτός μάχης από εξουθένωση, αφήνοντας πολλά προϊόντα στη μέση της διαδρομής τους προς το κατάστημα ή τον αγοραστή.
Βαριές συνέπειες
Η σταθερή άνοδος των τιμών έχει αφήσει πολλούς Αμερικανούς λιγότερο ικανούς να αντέξουν το οικονομικό βάρος σε βασικά προϊόντα και υπηρεσίες, όπως τρόφιμα, φυσικό αέριο, ενοίκιο, παιδική φροντίδα και άλλα. Γενικότερα, ο πληθωρισμός έχει αναδειχθεί ως ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για την οικονομία και ως σοβαρή απειλή για τον πρόεδρο Μπάιντεν και τους Δημοκρατικούς του Κογκρέσου, καθώς οι ενδιάμεσες εκλογές πλησιάζουν αργότερα αυτό το έτος.
Η αντίδραση της Fed
Η έκθεση της Πέμπτης θα εντείνει τις πιέσεις στη Fed και τον πρόεδρό της, Τζερόμ Πάουελ, να αυξήσουν τα επιτόκια για να προσπαθήσουν να επιβραδύνουν την οικονομία αρκετά για να μειώσουν τον πληθωρισμό. Ο Πάουελ προειδοποίησε πριν από δύο εβδομάδες ότι η κεντρική τράπεζα πιθανότατα θα αυξήσει το βασικό της βραχυπρόθεσμο επιτόκιο πολλές φορές φέτος, με την πρώτη αύξηση να έρχεται σχεδόν σίγουρα στην επόμενη συνεδρίασή της τον Μάρτιο. Δεδομένων των πιο πρόσφατων στοιχείων για τον πληθωρισμό, ορισμένοι οικονομολόγοι και επενδυτές λένε ότι η Fed ενδέχεται να αποφασίσει να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο τον Μάρτιο κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, αντί για την τυπική της αύξηση κατά ένα τέταρτο της μονάδας.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα υψηλότερα επιτόκια θα αυξήσουν το κόστος για ένα ευρύ φάσμα δανεισμού, από στεγαστικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες έως δάνεια αυτοκινήτων και επιχειρήσεων. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει τις δαπάνες και τον πληθωρισμό, αλλά για τη Fed, ο κίνδυνος είναι ότι το μόνιμο «σφίξιμο» των πιστώσεων θα μπορούσε να προκαλέσει νέα ύφεση.
