Στίβεν Λ. Πετράνεκ: «Έως το 2080 ίσως να ζουν στον Άρη εκατομμύρια άνθρωποι»

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Στίβεν Λ. Πετράνεκ με το πρόσφατο βιβλίο του «Πώς θα ζήσουμε στον Άρη» υποστηρίζει ότι ο κόκκινος πλανήτης μπορεί να εποικιστεί.

Παρότι διακεκριµένοι επιστήµονες υποστηρίζουν ότι ο εποικισµός του Άρη είναι αδύνατος –το διοξείδιο του άνθρακα που υπάρχει εκεί δεν επαρκεί ώστε η ατµόσφαιρά του να γίνει βιώσιµη για τους ανθρώπους–, επενδυτές όπως ο Ιλον Μασκ ή ο Τζεφ Μπέζος επιµένουν ότι το πολύ σε εννέα χρόνια από σήµερα αστροναύτες θα βρίσκονται στην επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη, ενώ κάποιες δεκαετίες µετά θα κατοικείται κανονικά από ανθρώπους. Την άποψη ότι ο Άρης µπορεί να εποικιστεί µοιράζεται και ο Αµερικανός δηµοσιογράφος Στίβεν Λ. Πετράνεκ, ο οποίος στα 40 χρόνια της επαγγελµατικής πορείας του έχει βραβευτεί αρκετές φορές για την επιστηµονική άρθρογραφία του. Επικοινωνήσαµε µαζί του µε αφορµή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Πώς θα ζήσουµε στον Άρη» στη σειρά «Ted Books» των εκδόσεων Key Books.

Γιατί να ζήσουµε στον Άρη;

Επειδή η επιβίωση του ανθρώπου στη Γη απειλείται από πολλούς παράγοντες και δεν θα τα καταφέρει ως είδος, εκτός αν βρει άλλο σπίτι. Αν, για παράδειγµα, κάποια στιγµή η Γη πληγεί από την πτώση αστεροειδή τόσο µεγάλου όσο εκείνος που αφάνισε το 75% της ζωής σε αυτήν πριν από 65 εκατοµµύρια χρόνια, κανένας άνθρωπος δεν θα επιβιώσει. Συν τοις άλλοις δεν µπορούµε να ζήσουµε για πάντα στη Γη γιατί κάποια στιγµή ο Ήλιος µας θα αρχίσει να πεθαίνει και όταν συµβεί αυτό κανένα είδος ζωής δεν θα µπορεί να επιβιώσει στον πλανήτη. Πρέπει να µάθουµε να ζούµε πολύ πέρα από το ηλιακό µας σύστηµα. Και ήρθε η στιγµή να αρχίσουµε να εκπαιδευόµαστε σχετικά µε το πώς θα το κάνουµε.

Πώς φαντάζεστε τη ζωή στον κόκκινο πλανήτη;

Ίσως η ζωή να είναι καλύτερη απ’ ό,τι στη Γη, γιατί πρέπει να γίνει ελκυστική για τους εποίκους. Μέχρι το 2080 ίσως να ζουν στον Άρη εκατοµµύρια άνθρωποι. Πιστεύω ότι θα είναι πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι στη Γη αλλά συναρπαστικά. Για παράδειγµα, η βαρύτητα στον Άρη είναι µόνο το 38% της βαρύτητας στη Γη, οπότε πολλές εργασίες θα είναι πολύ ευκολότερες. Από την άλλη, η έξοδος από ένα προστατευµένο περιβάλλον θα είναι πολύ παρακινδυνευµένη. ∆εν θα διαφέρει πολύ από τη ζωή που ζουν χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο στην Ανταρκτική.

Εάν υποθέσουµε ότι κάποια στιγµή λύσουµε το ζήτηµα του οξυγόνου, της τροφής και του νερού και οι άνθρωποι θα µπορούν να ζήσουν εκεί, θα χρειαστεί να φορούν µάσκες οξυγόνου;

Όχι, γιατί θα ζουν µέσα σε ειδικά διαµορφωµένους χώρους οι οποίοι µπορεί να είναι πολύ µεγάλοι.

Ποια είναι η µεγαλύτερη τεχνολογική πρόκληση που θα έχουν να αντιµετωπίσουν οι άνθρωποι που θα ζουν εκεί;

Η ακτινοβολία από τον Ήλιο και τις κοσµικές ακτίνες θα είναι οι πιο απειλητικοί παράγοντες για τη ζωή του ανθρώπου στον Άρη έως ότου µπορέσουµε να διαµορφώσουµε το έδαφος του πλανήτη και να δηµιουργήσουµε µια προστατευτική ατµόσφαιρα. Ακόµη και τότε, επειδή ο Άρης δεν έχει προστατευτική µαγνητόσφαιρα όπως η Γη, η ακτινοβολία θα αποτελεί για πάντα απειλή.

Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι το 2027 οι αστροναύτες θα βρεθούν στην επιφάνεια του Αρη;

Ο Ίλον Μασκ δήλωσε ότι θα απογοητευόταν πολύ αν δεν καταφέρουν να προσγειωθούν άνθρωποι στον Άρη µέχρι το 2030.

∆ιαθέτουµε τέτοιου είδους τεχνολογία;

Αυτήν τη στιγµή δοκιµάζεται ένας πύραυλος της SpaceX Mars.

Τι πρόσφερε η ιδιωτική πρωτοβουλία όπως του Ιλον Μασκ ή του Τζεφ Μπέζος στο πλάνο εποίκησης του Αρη;

Οι άνθρωποι θα προσγειωθούν στον Άρη πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι θα τους µεταφέρουν εκεί τα κυβερνητικά διαστηµικά προγράµµατα των χωρών τους, γιατί το διάστηµα έχει γίνει όχι τόσο ακριβή υπόθεση, καθώς οι πύραυλοι που έχουν κατασκευαστεί µπορούν να επαναχρησιµοποιηθούν εκατοντάδες φορές.

∆εν θα ήταν ευκολότερο και πιο οικονοµικό να διατηρηθεί η ανθρώπινη ζωή στη Γη παρά να δηµιουργηθούν αποικίες σε άλλο πλανήτη;

Ίσως όχι. ∆εν υπάρχει η δυνατότητα τα 190 έθνη που υπάρχουν στη Γη να συµφωνήσουν σε πολλά που είναι ωφέλιµα για τους ανθρώπους. Ακόµη όµως κι αν µπορούσαµε, χρειαζόµαστε ένα εφεδρικό πλάνο.

∆εν είναι πιθανό ότι µια αποικία στον Άρη θα δηµιουργούσε κι εκεί κλιµατικά προβλήµατα;

Ο Άρης είναι ένας παγωµένος πλανήτης στον οποίο δεν υπάρχει ζωή. Με τις αλλαγές που θα γίνουν στο έδαφός του ώστε να προσοµοιάζει µε εκείνο της Γης δεν του δηµιουργούµε προβλήµατα, αντιθέτως τον βελτιώνουµε. Όσα µάθουµε για τη γεωµηχανική στον Άρη θα βοηθήσουν πολύ τη Γη.

Γιατί ο Αρης θεωρείται καλύτερο µέρος για τη δηµιουργία αποικίας απ’ ό,τι η Σελήνη;

Η Σελήνη δεν έχει σχεδόν καθόλου βαρύτητα, καθόλου ατµόσφαιρα και πολύ λίγο νερό. ∆εν µπορεί να υποστηρίξει µεγάλο αριθµό ανθρώπων και θα εξαρτάται πάντα από τη Γη. Αντιθέτως ο Άρης µπορεί να είναι αυτάρκης.

Εχετε πει παλιότερα ότι θα µπορούσαµε να έχουµε φτάσει εκεί τουλάχιστον 30 χρόνια πριν. Γιατί δεν το κάναµε;

Επειδή το αµερικανικό διαστηµικό πρόγραµµα αποφάσισε να επικεντρωθεί στο διαστηµικό λεωφορείο για την κατασκευή και ανάπτυξη του ∆ιεθνούς ∆ιαστηµικού Σταθµού. ∆όθηκε προτεραιότητα στην πολιτική και την εθνική ασφάλεια.