Ποια μέτρα λαμβάνονται για να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση λόγω κορονοϊού στην Ελλάδα και στον κόσμο
Δεδομένη αλλά προς το παρόν απροσδιόριστη θεωρούν οικονομολόγοι και αναλυτές την ύφεση που θα πλήξει την ελληνική οικονομία εξαιτίας των συνεπειών τις οποίες προκαλεί η πανδημία του κορονοϊού. Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι ανάλογα με τη διάρκεια της πανδημίας η ύφεση θα κυμανθεί από 1% έως και 3% του ΑΕΠ, ενώ σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα το δεύτερο εξάμηνο του έτους τα στοιχεία θα είναι καλύτερα για την πορεία της.
Η συνολική εκτίμηση ωστόσο των συνεπειών είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τη διάρκεια του φαινομένου. Αγνωστη παραμένει η αντίδραση των αγορών την επόμενη μέρα της πανδημίας. Κανείς δεν μπορεί να προδικάσει εάν θα αποδώσουν τα πακέτα μέτρων που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις. Οι οικονομολόγοι τονίζουν τη μοναδικότητα του φαινομένου εξαιτίας της ταυτόχρονης αναστολής λειτουργίας των οικονομιών σε ολόκληρο τον κόσμο. Η παγκόσμια οικονομία θα πέσει σε ύφεση, ενώ η ταυτόχρονη μείωση προσφοράς και ζήτησης αποτελεί ακόμη έναν δύσκολο παράγοντα στην προσπάθεια να λυθεί ο γρίφος.
Εν αρχή η ρευστότητα
Νούμερο ένα όπλο για τις περισσότερες οικονομίες του κόσμου είναι η παροχή ρευστότητας σε δύο στάδια. Οι περισσότερες κυβερνήσεις και οργανισμοί ακολουθούν το «όση ρευστότητα χρειαστεί». Ακόμη κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος σχετικά με το δεύτερο στάδιο εφαρμογής του σχεδίου αντιμετώπισης των συνεπειών, το οποίο θα έρθει μετά τον περιορισμό του κορονοϊού. Αναλυτές εκτιμούν ότι πρέπει να ληφθούν πρωτοφανή μέτρα προκειμένου να υπάρξει επανεκκίνηση των οικονομιών και με στόχο η παγκόσμια οικονομία να μη βουλιάξει σε παρατεταμένη ύφεση.
Τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και των εργαζομένων που πλήττονται αυτές τις ημέρες από τις συνέπειες της εξάπλωσης του κορονοϊού προηγούνται βέβαια των μέτρων για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Προϋπόθεση είναι να περιοριστούν οι ζημιές προκειμένου την υγειονομική κρίση να μην ακολουθήσει κύμα λουκέτων και απολύσεων στην αγορά. Ενδεικτικές της κρισιμότητας της κατάστασης είναι ορισμένες εκτιμήσεις που βλέπουν στην Ελλάδα την ανεργία και πάλι κοντά στο 30% και την ύφεση να πλήττει ανεπανόρθωτα το σύνολο της οικονομίας.
Το δείγμα που υπάρχει από τις περισσότερες οικονομίες στον κόσμο είναι ότι επιχειρείται ταυτόχρονη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων με στόχο να μείνουν όρθιοι. Τα στοιχεία δείχνουν ότι στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι κυβερνήσεις επέλεξαν να παρέχουν ισχυρές ενέσεις ρευστότητας στις επιχειρήσεις, καλύπτοντας σχεδόν το σύνολο του μισθολογικού κόστους των εργαζομένων. Με αυτό τον τρόπο επιχειρούν να κρατήσουν ζωντανές τις οικονομίες τους και να μην επικρατήσει η απόγνωση για την επόμενη μέρα.
Η ελληνική πατέντα
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση με τα τέσσερα πρώτα πακέτα μέτρων στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων δείχνει ότι δίνει μικρότερο βάρος στην αποκατάσταση του χαμένου εισοδήματος των εργαζομένων και περισσότερο στην ελαστικοποίηση των μορφών εργασίας. Στόχος είναι, σύμφωνα με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους, να στηριχτούν οι επιχειρήσεις μέσω της μείωσης του μισθολογικού κόστους. Ωστόσο οι κυβερνητικές αποφάσεις δημιουργούν επικίνδυνο προηγούμενο στις εργασιακές σχέσεις, προσφέροντας πρωτόγνωρες ελαστικές μορφές εργασίας. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση, ενώ μέσω του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας μειώνει το μισθολογικό και ασφαλιστικό κόστος των επιχειρήσεων, παρέχει ελάχιστο επίδομα στους εργαζόμενους προκειμένου να καλύψουν τις χαμένες αποδοχές τους.
Η πρώτη δέσμη μέτρων με το επίδομα των 800 ευρώ για την περίοδο των 45 ημερών (από τη στιγμή που ισχύει η αναστολή εργασίας) κρίθηκε ανεπαρκής. Το ίδιο και τα επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης των επιστημόνων (γιατροί, δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, μηχανικοί, οικονομολόγοι/λογιστές, ερευνητές), τα οποία προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση δεν προχώρησε σε αλλαγές, ενώ αρκέστηκε να υποσχεθεί ότι τα μέτρα θα επανεκτιμηθούν τον Μάιο.