«Επενδυτική στρατηγική» η τσιμεντοποίηση της χώρας, το στίγμα της παρουσίας του Κυριάκου Μητσοτάκη στην 84η Διεθνή Εκθεση
Ανώμαλη προσγείωση στην παροχολογία Μητσοτάκη και έκθεση ιδεών για τις επενδύσεις. Αυτό είναι το στίγμα της παρουσίας του πρωθυπουργού στην 84η Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης. Οι υποσχέσεις περί φορολογικών ελαφρύνσεων –ειδικά για τους μικρομεσαίους– που δέσποσαν στις προεκλογικές ομιλίες αλλά και στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του φαίνεται ότι θα… παραμείνουν υποσχέσεις για εφαρμογή εν ευθέτω χρόνω.
Παράλληλα η «επενδυτική πολιτική» της κυβέρνησης περιλαμβάνει ως βασικά συστατικά της την εργοδοτική αυθαιρεσία (με τις αλλεπάλληλες νομοθετικές παρεμβάσεις Βρούτση κατά των εργασιακών δικαιωμάτων), τη δημιουργία «ελεύθερων ζωνών» σε ΒΙΠΕ (βιομηχανικές περιοχές) και λιμάνια με πολύ χαμηλές αμοιβές –κάτω από τις νομοθετημένες–, την παράδοση του αιγιαλού σε… επενδυτές, την ασύδοτη εκμετάλλευσή του και γενικότερα την τσιμεντοποίηση των πάντων καθώς προκρίνεται η οικοδομή ως βασικός άξονας επενδυτικής στρατηγικής. Και αυτό σε μια χώρα που διαθέτει το μεγαλύτερο κτιριακό απόθεμα και το μεγαλύτερο ποσοστό κενών οικημάτων μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ αλλά και ένα τραπεζικό σύστημα που αδυνατεί να χρηματοδοτήσει την επιχειρηματική δραστηριότητα. Αποθέωση της προχειρότητας και της έλλειψης στρατηγικής. Εκθεση ιδεών εκτός εποχής.
Αποκαλύψεις Σταϊκούρα
Προετοιμάζοντας το έδαφος ενόψει της πρωθυπουργικής ομιλίας στο πλαίσιο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε συνέντευξή του την περασμένη Παρασκευή στο Capital.gr δήλωσε ορθά κοφτά: «Οι παρεμβάσεις μας στο φορολογικό πρέπει να είναι προσεκτικές, καλά μελετημένες, ορθολογικές και κοινωνικά δίκαιες. Ετσι, το 2019, μετά την ευνοϊκή ρύθμιση που εφαρμόσαμε, με τη μεσοσταθμική μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22%, δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετες παρεμβάσεις. Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προσεχώς θα υπάρξει μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% για τα εισοδήματα του 2019 και μείωση στον φόρο μερισμάτων από το 10% στο 5%».
Για τη μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή από το 22% στο 9% για το κλιμάκιο εισοδήματος μέχρι 10.000 ευρώ ο επί των Οικονομικών υπουργός του Κυριάκου Μητσοτάκη σιωπά. Και όμως ήταν η… εμβληματική υπόσχεση Μητσοτάκη πριν από τις εκλογές και η αιχμή του δόρατος κατά της υπερφορολόγησης.
Τώρα, μετά την κατηγορηματική άρνηση των Ευρωπαίων να δεχτούν τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 3,5 στο 2,5% που θα σήμαινε εξοικονόμηση 1,8 δισ. ετησίως για τον προϋπολογισμό, δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι το σενάριο που φιλοκυβερνητικές εφημερίδες διακινούσαν το τελευταίο δεκαπενθήμερο, προφανώς για να «μετρηθούν» αντιδράσεις, ήθελε τη μείωση του αφορολογήτου στην περιοχή των 6.500 ευρώ με εμφανή στόχο να υπάρξουν αυξημένα έσοδα με «διεύρυνση της φορολογικής βάσης». Οι αντιδράσεις που υπήρξαν και η σχετική δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου πριν από λίγες ημέρες οδηγούν μάλλον σε προσωρινή απόσυρση του σχετικού μέτρου με ορίζοντα λήψης οριστικών αποφάσεων την κατάθεση του προϋπολογισμού από τον Χρ. Σταϊκούρα.
Ταξική μεροληψία
Ομως η ταξική μεροληψία της κυβέρνησης Μητσοτάκη υπέρ των εργοδοτών και των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων καταδεικνύεται με τον πλέον… ταξικό τρόπο και στα μέτρα που προωθεί, ακόμη και στο φορολογικό μέτωπο, παρά το αναγνωριζόμενο και από τον υπουργό Οικονομικών δημοσιονομικό πρεσάρισμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κυβέρνηση διατηρεί όλες τις φορολογικές ελαφρύνσεις για την κορυφή της οικονομικής πυραμίδας ενώ στέλνει στις ελληνικές καλένδες μέτρα που αφορούν τη μεγάλη μάζα των μικρομεσαίων. Ειδικότερα:
• Παρά τη σιωπή για το 9% που αφορά 1 εκατομμύριο και πλέον ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, ο Χρ. Σταϊκούρας ξεκαθαρίζει (και φυσικά περιλαμβάνεται στις πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη Θεσσαλονίκη) ότι θα υπάρξει μείωση των φορολογικών συντελεστών για εταιρείες από το 28% στο 24% και των μερισμάτων από το 10% στο 5%. Το κόστος μιας τέτοιας ρύθμισης υπολογίζεται τουλάχιστον στα 500 εκατ. ευρώ. Δεδομένου ότι υπάρχει ήδη υστέρηση ως προς την επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού –σύμφωνα με πληροφορίες της τάξης των 800 εκατ. ευρώ– γεννάται το ερώτημα από πού θα προέλθει η εξοικονόμηση αυτών των χρημάτων.
• Η μόνη φοροαπαλλαγή που προώθησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν η μείωση του ΕΝΦΙΑ, αλλά με κονδύλι που είχε ήδη προβλέψει η προηγούμενη κυβέρνηση. Με μία βεβαίως αλλαγή, χαρακτηριστική της ταξικής μεροληψίας της κυβέρνησης. Τη μείωση του ΕΝΦΙΑ για τους κατόχους ακίνητης περιουσίας αντικειμενικής αξίας μεγαλύτερης του 1 εκατομμυρίου ευρώ.
• Ενα ακόμη στοιχείο ακραίας ταξικής μεροληψίας είναι η ομολογημένη μεν, αποσυρθείσα δε ως άμεσο μέτρο πρόθεση της κυβέρνησης να απελευθερώσει πλήρως το ωράριο λειτουργίας των καταστημάτων (7 ημέρες επί 24 ώρες), κάτι που ευνοεί τις αλυσίδες πολυκαταστημάτων, διαλύει όμως τις εναπομείνασες μικρομεσαίες επιχειρήσεις λιανικής.
Και επειδή πολιτικά και εκλογικά ο χώρος των αυτοαπασχολούμενων, μικρομεσαίων είναι κρίσιμος για το πολιτικό γίγνεσθαι, με την ομιλία του και τις τοποθετήσεις του στη ΔΕΘ ο Κυρ. Μητσοτάκης έδειξε να επιλέγει την τακτική του «στρίβειν διά του αρραβώνος».
Επενδύσεις για λίγους
«Επενδύσεις για όλους» ήταν το μότο της πρωθυπουργικής ομιλίας στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται βεβαίως για επικοινωνιακή φαντασίωση. Στην πραγματικότητα είναι για ελάχιστους.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης μπορεί να αναφέρθηκε στα του Ελληνικού και στις αποκρατικοποιήσεις. Αυτή όμως είναι η μία πλευρά της σελήνης. Η άλλη –η σκοτεινή– περιλαμβάνει:
01 Την τσιμεντοποίηση του αιγιαλού με απελευθέρωση ουσιαστικά της δόμησης για ξενοδοχεία και επιχειρήσεις εκμετάλλευσης παραλιών, καθώς πλέον ξαπλώστρες και ομπρέλες θα μπορούν να καταλαμβάνουν το 100%, στην ουσία εξορίζοντας όσους δεν χρειάζονται τις υπηρεσίες τους.
02 Την καταστολή των εργασιακών δικαιωμάτων (νόμος Βρούτση για απελευθέρωση απολύσεων και εργολαβικούς μισθωτούς). 03
03 Τη συμπίεση των αμοιβών και των μισθών μέσω της δημιουργίας ειδικών ζωνών όπου νομοτύπως θα καταστρατηγείται η νομοθεσία για τον κατώτερο μισθό.
04 Τη συμπίεση του κατώτατου μισθού με τη συμπερίληψη σε αυτόν όλων των επιδομάτων (σε εκκρεμότητα δικαστική προσφυγή ΣΕΒ με αρχιτέκτονα τον πρώην διευθυντή του και νυν υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Ακη Σκέρτσο).
05 Την κατάργηση της νομοθεσίας για την υπερίσχυση των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων επί των επιχειρησιακών (πάγια θέση Μητσοτάκη). Η αντιμεταρρύθμιση σε αυτό τον τομέα, όταν και εάν ψηφιστεί, θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντικότατη μείωση των μισθών. Ειδικά στον τουριστικό – ξενοδοχειακό κλάδο οι μειώσεις για εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές.
Είναι προφανές ότι η υποτίμηση της μισθωτής εργασίας και ο περιορισμός των όποιων συνδικαλιστικών δικαιωμάτων αποτελούν για την κυβέρνηση «αναπτυξιακό παράγοντα». Το ίδιο και ο περιορισμός των περιβαλλοντικών περιορισμών, εξού και τα περί απελευθέρωσης της δόμησης στον αιγιαλό αλλά και η σημαντική επέκταση του δικαιώματος υψούν στο Ελληνικό.
Συνυπολογιζομένης της ανοικτής τοποθέτησης για στήριξη της ανάπτυξης στους «πυλώνες» του τουρισμού και της οικοδομής εκ μέρους της κυβερνητικής ηγεσίας, είναι εμφανής η ρηχότητα της κυβερνητικής στρατηγικής στο μέτωπο των επενδύσεων και η χρησιμοποίηση παρωχημένων προσεγγίσεων που βασίζονται στην εκτεταμένη… τσιμεντοποίηση.
Και αυτό όταν σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο απόθεμα κτιρίων σχεδόν παγκοσμίως!
Αποκαλυπτική έκθεση
Είναι χαρακτηριστική ως προς τα συμπεράσματα για την ελληνική αγορά έκθεση του διεθνούς οικονομικού κολοσσού PwC. Υποστηρίζει ότι σύμφωνα με ένα ρεαλιστικό σενάριο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ να επιστρέφει στα προ κρίσης επίπεδα περίπου το 2030, προβλέπεται:
• Σύγκλιση προσφοράς και ζήτησης στην ελληνική αγορά κατοικιών περί το 2047, λόγω της αυξημένης προσφοράς κατοικιών, της υψηλής φορολόγησης και της έλλειψης στεγαστικής πίστης.
• Μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικιών 0,6%, προσεγγίζοντας τα επίπεδα της περιόδου 2002-2008 μετά το 2050.
• Για να επιστρέψει η αγορά κατοικίας στα επίπεδα του 2002-2008 απαιτείται πραγματική ανάπτυξη τουλάχιστον 3,5% ετησίως για πολύ μακρά χρονική περίοδο.
• Για να τονωθεί η ζήτηση, η φορολογία στα ακίνητα θα πρέπει σταδιακά να μειωθεί ενώ η στεγαστική πίστη πρέπει να ακολουθεί τουλάχιστον τους ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ (πράγμα εκτός τόπου και χρόνου στην Ελλάδα).
• Επιπλέον υποστηρίζεται ότι για να επιταχυνθεί η αποκατάσταση της ισορροπίας στην αγορά θα πρέπει να μειωθεί η υπερπροσφορά κατοικιών μέσω της μαζικής ανάπλασης τμημάτων του κτιριακού αποθέματος, θέμα για το οποίο η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει πολιτική.
Μάλιστα στην ίδια έκθεση εκτιμάται ότι το επενδυτικό έλλειμμα εξαιτίας της υστέρησης της αγοράς κατοικιών ανέρχεται σε €14 δισ. ετησίως και προτείνεται να καλυφθεί από άλλους τομείς της οικονομίας για να μεταβούμε σε επίπεδα ανάπτυξης της τάξης του 3-4%.Καμία σχέση δηλαδή με τη στρατηγική του τσιμέντου της κυβέρνησης.
Τι απομένει;
Από όσα «φιλοεπενδυτικά» διακηρύσσει ο Κυρ. Μητσοτάκης, αυτό που απομένει τελικά είναι οι λεγόμενες μεγάλες επενδύσεις (Ελληνικό κ.λπ.) και οι ιδιωτικοποιήσεις των πολύ μεγάλων ελληνικών βιομηχανιών και επιχειρήσεων (ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΕΛΠΕ, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών κ.λπ.). Το… κακό με τις ιδιωτικοποιήσεις είναι ότι μπορούν να ενισχύσουν τον προϋπολογισμό μόνον άπαξ, διότι μία φορά θα πωληθεί η ΔΕΗ κ.ο.κ.
Η συμφωνία που είχε επιτύχει με τους θεσμούς το 2015 ο Αλέξης Τσίπρας προβλέπει ότι το 50% των εσόδων από πώληση κρατικών επιχειρήσεων μπορεί να διατίθεται για την ενίσχυση του προϋπολογισμού (πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, κοινωνική πολιτική κ.λπ.) και το 50% να πηγαίνει για την εξόφληση του δημόσιου χρέους (μέχρι τότε ίσχυε ότι το 100% πήγαινε στην αποπληρωμή χρέους). Δηλαδή η κυβέρνηση Μητσοτάκη πάλι μνημόσυνο με ξένα κόλλυβα θα κάνει…
